Socjologiczne metody
badawcze
http://republika.pl/blog_sr_1043897/2103195/tr/tlum.gif
Pytania socjologiczne
Socjologowie badają życie społeczne
stawiając pytania i szukając na nie
odpowiedzi
Rodzaje pytań stawianych w
socjologii:
pytanie o stan faktyczny
pytanie porównawcze
pytanie o rozwój wypadków
pytania teoretyczne
Czy socjologia jest nauką?
Nauka polega na budowaniu wiedzy w
jakiejś dziedzinie przy zastosowaniu:
uporządkowanych metod badawczych,
analizy danych,
myślenia teoretycznego,
logicznej oceny argumentów.
Socjologia bada społeczeństwo, czyli jej
przedmiot badań różni się od przedmiotu badań
w naukach przyrodniczych. W związku z tym
metody badania również się różnią.
Proces badawczy
1.
Pojawienie się problemu badawczego
2.
Przeglądanie danych
3.
Sformułowanie problemu badawczego
(postawienie hipotez)
4.
Opracowanie projektu
5.
Realizacja projektu
6.
Interpretacja wyników
7.
Sporządzenie raportu
Etapy postępowania
badawczego
1
Definicja problemu
(wybór przedmiotu
badania)
2
Przegląd literatury
(zapoznanie się
z istniejącymi
badaniami
na dany temat)
3
Postawienie
hipotezy
4
Projekt badawczy
(wybór metod
badawczych)
5
Badanie
(zebranie danych,
zapis informacji)
6
Interpretacja
Wyników
(jakie są implikacje
zebranych danych)
7
Raport
badawczy
Związki korelacyjne i
przyczynowo skutkowe
Związki korelacyjne
Korelacja
to istnienie
systematycznego związku
między dwiema grupami
zdarzeń (zmiennymi)
Fałszywa korelacja
to
związek między dwoma
zmiennymi, który wydaje się
prawdziwy, ale w
rzeczywistości spowodowany
jest innym czynnikiem
Związki przyczynowo
– skutkowe
...to relacje, w których
jedno zdarzenie
(sytuacja) powoduje
drugie,
możemy zbadać je
poprzez eksperyment,
występują 2 rodzaje
zmiennych:
1.
Niezależna (X)
2.
Zależna (Y)
Metody badawcze
Etnografia (badania jakościowe),
Badania sondażowe (badania ilościowe),
1.
Kwestionariusze
2.
Próby
Eksperymenty,
Historie życia,
Analizy historyczne.
Etnografia
(badania jakościowe)
...to poznawanie zachowań społecznych ludzi u
grup w bezpośrednim kontakcie z nimi przez
określony czas,
Badacz bezpośrednio angażuje się w interakcje
tworzące rzeczywistość społeczną,
Obserwacja uczestnicząca, Wywiady,
Cel: dotarcie do sensu działań społecznych,
Zalety: większa swoboda w doborze metod
badawczych, subiektywne zrozumienie sytuacji
społecznej,
Wady: możliwość badania tylko niewielkich grup
lub społeczności.
Badania sondażowe
(badania ilościowe)
Cel: zebranie danych, które następnie podda-
wane są analizom statystycznym pozwalającym
wykryć stałe tendencje i regularności,
Badania te dają mniej szczegółowe informacje, ale
wyniki mają szeroki zasięg,
Badania te dostarczają
DANYCH STATYSTYCZNYCH,
Zalety: Metoda ta nadaje się do badania wielkich
populacji,
Wady: Wyniki nie są precyzyjne.
Kwestionariusze i próby
Kwestionariusze...
..są narzędziem pomiarowym
w badaniach sondażowych,
2 rodzaje:
z pytaniami otwartymi,
z pytaniami zamkniętymi,
Kwestionariusz powinien
uwzględniać typ respon-
dentów,
Powinien być poprze-
dzony badaniem pilota-
żowym.
Próba...
...to niewielka część
całej grupy zwanej
populacją,
próba
reprezentatywna
–
musi być typowa dla
calej populacji,
dobór losowy
(próba losowa)
Eksperyment
...to sprawdzian hipotezy przeprowadzony
w ściśle kontrolowanych warunkach
stworzonych przez badacza,
Można badać tylko małe grupy, a badani
wiedzą że uczestniczą w eksperymencie i
mogą zachowywać się nienaturalnie,
Efekt Hawthorne.
Historie życia
Stosowane wyłącznie w socjologii
i innych naukach społecznych,
Studiowanie biografii ludzi,
wspomnień, materiałów rodzinnych,
W celu ich weryfikacji studiuje się
również notatki prasowe, raporty,
listy, raporty, relacje współczesnych
osób.
www.bibl.amwaw.edu.pl/.../ JZW_album_sTyt_d.jpg
Analizy historyczne
...pozwalają na lepsze zrozumienie
problemu dzięki umieszczeniu go w
perspektywie czasowej,
Badania:
oparte na metodzie historii mówionej,
dokumentarne,
Analiza porównawcza w kontekście
historycznym.
Cztery podstawowe socjologiczne
metody badawcze
Metoda
badawcza
Zalety
Ograniczenia
Etnografia
Dostarcza bogatszych i
bardziej wyczerpujących
wyników;
Pozwala dostrzec szerszy
kontekst procesów społ.
Stosowana wyłącznie w
badaniach małych grup i
społeczności;
Wyników nie można
generalizować.
Badania
sondażowe
Zbieranie danych od dużej
liczby osób;
Dokładne porównania
odpowiedzi respondentów
Materiał powierzchowny;
Odpowiedzi niekoniecznie
odzwierciedlają opinie
respondentów
Eksperymenty
Kontrolowanie zmiennych;
Możliwość powtórzenia.
Nie wszystkie zagadnienia
społ. można badać dzięki
tej metodzie;
Inna reakcja badanych niż
w rzeczywistości.
Badania
dokumentarne
Źródło dogłębnej wiedzy,
danych;
Ma znaczenie tam, gdzie
ważny jest kontekst hist.
Dysponowanie tylko
istniejącymi źródłami –
bywają niewystarczające;
Problemy w interpretacji.
Praktyka badawcza
Triangulacja
–
łączenie w badaniu różnych
metod badawczych i wykorzystywanie jednych
jako uzupełnienia innych i do kontroli wyników.
Za uwagę dziękuje:
Sylwia Szyszko