Racjonalne i twórcze rozwiązywanie problemów, Semestr III, Trening umiejętności przywódczych


Racjonalne i twórcze rozwiązywanie problemów

Definicje terminu „problem”

Definicja Dunckera (1945): „Problem pojawia się wtedy, gdy organizm ma cel, ale nie wie, jak go osiągnąć.”

Rozbieżność między celem a stanem wyjściowym + przeszkody

Kiedy podejmujemy się rozwiązania problemu?

Rozwiązywanie problemów - proces ukierunkowany na jakiś cel. Może wymagać rozumowania, ale też myślenia przez analogie lub jedynie operacji percepcyjnych, uwagi lub pamięciowych

Rozwiązywanie problemów polega na przejściu z stanu wyjściowego do jakiegoś stanu docelowego.

Definicje terminu „decyzja”

Decyzja jest wynikiem procesu aktywności umysłowej, podejmowanej w sytuacji wyboru

Decyzję podejmujemy w sytuacjach, kiedy istnieje więcej niż jedno rozwiązanie oraz rozwiązania te różnią się od siebie efektywnością. W związku z powyższym w celu podjęcia decyzji konieczna jest analiza sytuacji wyboru. Kiedy przyszłe wydarzenia są nieznane i nie mamy żadnych możliwości wyboru, sytuacja decyzyjna nie występuje.

Analiza sytuacji wyboru opiera się głównie na znalezieniu odpowiedzi na dwa pytania:

  1. Co chcę osiągnąć? / Co jest moim celem?

  2. Jak osiągnąć cel w istniejących warunkach?

Racjonalność

  1. W sensie rzeczowym

„przystosowanie do prawdy”

„im lepiej jest działanie przystosowane do okoliczności i w ogóle do wszystkiego, cokolwiek w sądzie prawdziwym stwierdzić można, tym bardziej jest ono racjonalne” (Kotarbiński)

  1. W sensie metodologicznym

„zgodność postępowania z ogółem posiadanych informacji; w przypadku przygotowywania działania racjonalność polega na tym, że opiera się ono na podstawie teoretycznej”

Działanie jest racjonalne wtedy, jeśli opiera się na należycie uzasadnionych, prawdziwych (spełnionych) przesłankach. W takich właśnie warunkach są duże szanse, że działania ocenione jako racjonalne ex ante okaże się również działaniem racjonalnym ex post

Działanie takie nazywamy skutecznym, ponieważ zostały osiągnięte cele, które wcześniej sformułowano na solidnej (prawdziwej podstawie)

Działanie jest racjonalne wtedy, gdy skutecznie prowadzi do wyznaczonego celu, o czym poświadczają obiektywne metody

Człowiek racjonalny, to taki, które podejmuje wszystkie decyzje w sposób optymalny

Modele podejmowania decyzji

Metoda Rozwiązywania problemów wg cyklu PDCA Plan>Do>Check>Act).

  1. Zdefiniowanie problemu

  2. Określenie obecnej sytuacji

  3. Wyznaczenie celu

  4. Analiza przyczyn(y)

  5. Propozycja działań zaradczych

  6. Sprawdzenie skuteczności działań zaradczych

  7. Monitorowanie zarówno wyników jak i procesu

  8. Dokonanie standaryzacji udanych procesów

Krytyka modeli formalnych

Badania Herberta Simona (1965-1975), Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1978r: poprzez podejmowane decyzje ludzie dążą raczej do osiągnięcia satysfakcji niż do maksymalizacji efektów. Dlaczego? - gdyż mamy najczęściej ograniczoną wiedzę na dany temat, a zebranie i zapamiętanie dużej liczby informacji jest procesem trudnym i kosztownym.

Modele formalne (m.in. Model SEU) wymagają od decydenta „racjonalności olimpijskiej”, która jest niedoścignionym wzorem

Ograniczona racjonalność

Decydenci stosują kryterium „dostatecznej korzystności” lub korzystności chwilowej (lokalnej). Koncepcja ograniczonej racjonalności nie jest jedynie niewielką poprawką do modeli formalnych. Podejmowanie decyzji jest procesem sekwencyjnego przetwarzania informacji przy zmiennych kryteriach oceny korzystności decyzji. „Umysł człowieka jest bardzo prostym systemem, złożone jest tylko środowisko, w którym działamy. Decyzja w tej interpretacji nie jest wyrazem poszukiwania jakiegoś absolutnego optimum, ale intelektualnym narzędziem służącym do bieżącego (chwilowego) spełnienia wymagań zawartych w zmiennych celach działania, kryteriach oceny rezultatów, warunkach itp.

Dlaczego nie używamy modelu racjonalnego?

Styl metodyczny podejmowania decyzji

Podejście metodyczne charakteryzuje osoby, które:

Intuicyjne podejmowanie decyzji

Podejście intuicyjne charakteryzują osoby które:

Twórcze rozwiązywanie problemów

Wiedza pomaga przy problemach analitycznych,logicznych

Ale wiedza może też nam przeszkadzać!!

Fiksacja funkcjonalna: kiedy widzimy tylko najbardziej typowe zastosowania przedmiotu

Nastawienie negatywne: kiedy używamy znanej strategii choć inn byłyby bardziej korzystne

Heurystyka w podejmowaniu decyzji

Heurystyki są rodzajem uproszczeń, jakie stosujemy w podejmowaniu decyzji.

Stosowanie heurystyk pomaga poradzić sobie z niemożnością przeanalizowania wszystkich informacji oraz z przewidywaniem potencjalnych zysków wynikających z podjęcia takiej, a nie innej decyzji.

Heurystyki pozwalają podjąć decyzję w sensownym czasie i przy rozsądnym nakładzie sił.

Heurystyka dostępności polega na szacowaniu szans zajścia jakiegoś zdarzenia na podstawie tego, na ile dane zdarzenie jest dostępne w pamięci

Heurystyka reprezentatywności polega na określaniu, na ile dane zdarzenie jest reprezentatywne dla wybranej grupy zdarzeń, czy ma zbliżone do niej cechy

Lewa półkula mózgu

MOWA - kontroluje funkcje językowe czyli mowę i sprawia, że możemy czytać i pisać; pamiętamy imiona, fakty i daty; wiemy jak pisać ortograficznie

ANALIZA i LOGIKA -analiza i "rozbieranie rzeczy na kawałki" oraz poddawanie materiału logicznej, racjonalnej ocenie. Logiczne i analityczne myślenie potrzebne jest do rozwiązywania skomplikowanych problemów matematycznych

Ponadto lewą półkulę charakteryzuje:

SEKWENCYJNOŚĆ - napływające informacje są kodowane sekwencyjnie czyli "krok po kroku"

MATEMATYCZNOŚĆ - numery i liczby są kodowane w lewej półkuli

DOSŁOWNOŚĆ - lewa półkula rozumie tylko dosłowne znaczenie słów

Prawa półkula

WIZUALIZACJA - informacje są kodowane i uzyskiwane w postaci wyobrażeń, a nie słów

HOLISTYCZNOŚĆ - różne informacje są postrzegane jednocześnie jako całość (np. rozpoznawanie twarzy ludzi, odczytując rysy twarzy jako całość) Często rozwiązania problemu pojawia się poprzez olśnienie (Eureka!)

PRZESTRZENNOŚĆ - funkcje wizualno - przestrzenne. Umożliwia np. układanie puzle, orientację w terenie

METAFORYCZNOŚĆ - rozumienie języka przenośni i metafor. Umiemy zamienić dosłowne znaczenie zdania w treści, jakie się w nim zawierają

EMOCJONALNOŚĆ - choć emocje są produktem innej części mózgu, systemu limbicznego, są one niejako transportowane przez prawą półkulę.

Ponadto prawa półkula odpowiada za:

Talenty muzyczne i plastyczne

Marzenia senne

Kreatywność to zdolność do

Bariery dla kreatywności



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2. komunikowanie dla studentów, Semestr III, Trening umiejętności przywódczych
3Wywieranie wpływu i manipulacja, Semestr III, Trening umiejętności przywódczych
Zarządzanie czasem, Semestr III, Trening umiejętności przywódczych
Praca zespołowa, Semestr III, Trening umiejętności przywódczych
empatia- całość, STUDIA, PSWzR, III Rok, SEMESTR VI, Trening Umiejętności Psychospołecznych, Ćwiczen
197 Twórcze rozwiązywanie problemówid 18523
tworcze rozwiazywanie problemow 3
METODY I TECHNIKI TWÓRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW
Metody twórczego rozwiązywania problemów
PL Tworcze rozwiazywanie problemow i podejmowanie decyzji z zespolem
Kowalska Pietrzak, Anna Stoliki negocjacyjne jako przykład twórczego rozwiązywania problemów (2015)
03 Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemówid 4402
Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów i radzenia sobie ze stresem
Problematyka etyki- wykład 2, WSPiA Poznań (2009 - 2012), ROK 2, semestr III zimowy, Etyka
Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów(1)
03 Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów
ROZWIĄZYWANIE BELEK, WSEIZ, Budownictwo, Semestr III, 8. Wytrzymałość materiałów, Wykład

więcej podobnych podstron