Spis treści

strona

Wprowadzenie 2

1. Rys historyczny kodeksu karnego w Polsce 3

2. Pojęcie kary 4

3. Rodzaje kar 5

1. Grzywna 6

2. Ograniczenie wolności 10

3. Pozbawienie wolności 12

4. 25 lat pozbawienia wolności 13

5. Dożywotnie pozbawienia wolności 14

Zakończenie 15

Bibliografia 16

Wprowadzenie

W obecnych czasach bardzo często słyszymy się w mediach o licznych zatrzymaniach i wyrokach sądu, które w jednych przypadkach wydają się być surowe i w innych sytuacjach zadziwia nas łagodność wyroku. Z podanych przyczyn postanowiłam zbadać fragmenty kodeksu karnego, na podstawie którego wydawane są wyroki w Rzeczpospolitej Polskiej.

Pierwszy rozdział poświęcony został historii kodeksu karnego od momentu odzyskania przez Polskę niepodległości, jak i podstawowej różnicy, jaką można zaobserwować w podejściu do kary w okresie międzywojennym oraz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, a obecnie obowiązującym prawem.

W następnym rozdziale omówiłam grupy teorii kar, tj. bezwzględne, względne i mieszane, a następnie przytoczyłam definicję kary, jak i doprecyzowałam, którym jej rodzajem będę zajmować się w dalszej części pracy.

W trzecim rozdziale omówiłam rodzaje kar obowiązujące w polskim kodeksie karnym, tzn. grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienia wolności, 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotniego pozbawienia wolności.

Na końcu podsumowałam całą swoją pracę prezentując własne zdanie na temat panującego systemu kar w Polsce.

1. Rys historyczny kodeksu karnego w Polsce

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. kodeks karny wprowadzony został Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 11 lipca 1932 r. Jest on uznawany za wybitne osiągnięcie ówczesnej polskiej myśli prawnej. Kodeks ten często nazywany jest kodeksem Makarewicza, który stał na czele komisji kodyfikacyjnej, tworzącej kodeks. Po II Wojnie Światowej obowiązywał on do dnia 19 kwietnia 1969 roku, gdy Sejm PRL III kadencji uchylił go i w jego miejsce uchwalony został kodeks karny Andrejewa.

Oba powyżej wymienione akty prawne zawierały podział kar na zasadnicze oraz dodatkowe (uzupełniająca). Dopiero ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. wprowadziła podział na kary i środki karne, które są omówione odpowiednio w art. 32 i art. 39 ustawy. Zmiana ta została podyktowana tym, że bardzo często kary dodatkowe (np. zakaz wykonywania zawodu) były znacznie bardziej dotkliwe dla karanego niż zasądzona mu kara zasadnicza (np. grzywna lub ograniczenie wolności). Ma ona być także wskazówką dla sędziów, którym wskazuje, iż środek karny powinien być traktowany jako środek racjonalnej polityki kryminalnej i może być orzekany samoistnie.

W obowiązującej ustawie część środków karnych stanowi dawne kary dodatkowe. Są one uszeregowane od kary najłagodniejszej do najsurowszej, a więc odwrotnie niż w poprzedniej ustawie. Zapis ten jest kolejną wskazówką dla sędziego, która pokazuje ustawowe priorytety w wyborze rodzaju kary wszędzie tam, gdzie jest to możliwe.

Istotną zmianą w stosunku do poprzednich kodeksów karnych jest brak kary śmierci. Wynika to z zadeklarowaną zasadą humanitaryzmu oraz celami kary. Dodatkowym argumentem za jej zniesieniem był brak bezpośredniego skutku pomiędzy jej wykonywaniem, a zmniejszaniem się liczby zbrodni. Dzięki temu Polska mogła ratyfikować Protokół nr 6 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, zawierającego zakaz wykonywania kary śmierci w czasie pokoju. W jej miejsce wprowadzona została kara dożywotniego pozbawienia wolności, która została omówiona w rozdziale 4.5 niniejszej pracy.

Omawiany akt prawny został znowelizowany ustawą z dnia 27 lipca 2005 roku, która wprowadziła m.in. zamknięte katalogi dla kar: 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotniego więzienia, co bywa uznawane przez środowisko prawników i sędziów za błąd Ustawodawcy.

W następnym rozdziale przedstawiona zostanie definicja kary, jak i trzy podstawowe grupy teorii zajmujące się problemem sensu stosowania kary.

2. Pojęcie kary

Stosowanie kar znane było już w starożytności. Pierwsze rozprawy teoretyczne na temat stosowania kary oraz jej sensu opracowane zostały przez greckich filozofów, którzy skupiali się wokół trzech nurtów, tzw.:

1. teorie bezwzględne, kładące nacisk na odpłatę za przestępstwo (w XIX wieku postrzegano karę, jako odwet moralny społeczeństwa wobec sprawcy oraz przywrócenie równowagi naruszonej przestępstwem),

2. teorie względne, podkreślające celowość kary, a więc zapobieganie popełnianiu przestępstwa w przyszłości (kontynuacją tej myśli jest koncepcja przymusu psychologicznego),

3. teorie mieszane, których zwolennicy próbowali pogodzić wymienione poglądy, które stosowane są w sądownictwie po dzień obecny wespół ze stosunkowo nowymi działaniami takimi jak np. resocjalizacja.

Spośród znalezionych definicji kary można skompilować jedną sprowadzającą się do tego, że: są to bodźce wywołujące nieprzyjemne odczucia, w tym ból, które mają spowodować że karana osoba dostosuje się do ogólnie przyjętych zasad, a więc zaprzestanie wykonywać lub znacznie ograniczy niepożądane lub szkodliwe czynności.

Jest to bardzo ogólna definicja kary. Na potrzeby pracy należałoby ją ograniczyć do pojęcia tzw. kary kryminalnej, która jest rozumiana, „jako osobista dolegliwość ponoszona przez sprawcę, jako odpłata za popełnione przestępstwo wyrażająca potępienie popełnionego przez niego czynu i wymierzana w imieniu państwa przez sąd”.

W kolejnym rozdziale omówione zostaną rodzaje kar, jakie występują w kodeksie karnym obowiązującym w Rzeczpospolitej Polskiej, tj. grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienia wolności, 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotniego pozbawienia wolności.

3. Rodzaje kar

Po uchwaleniu nowej ustawy w 1997 roku w polskim kodeksie karnym zapisane zostało pięć rodzajów kar. Kolejność pokazuje życzenie ustawodawcy co do ich stosowania przez sędziów w stosunku do skazywanych. Systematyka polskiego prawa karnego wyróżnia dwa rodzaje sankcji jakie mogą być nałożone na sprawcę przestępstwa. Są to środki karne, które nie są tematem tej pracy, i kary zasadnicze. Pierwszym z rodzajów kar jest grzywna.

1. Grzywna

Zgodnie z ustawą grzywna wymierzana jest w stawkach dziennych poprzez określenie liczby stawek (co najmniej 10, ale nie więcej niż 360) oraz wysokość jednej stawki. Może ona być zasądzona obok kary pozbawienia wolności, ale pod warunkiem, że sprawca popełnił ten czyn z chęci osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową osiągnął.

Drugim ważnym zapisem w kodeksie karnym jest konieczność wzięcia pod uwagę przez sąd warunków osobistych, rodzinnych, majątkowych i możliwości zarobkowych skazanego oraz określenie minimalnej i maksymalnej wysokości stawki dziennej na poziomie odpowiednio 10 zł i 2.000 zł. Tym samym wynika z tego, że według ustawodawcy kara nie może być mniejsza niż 100 zł i nie większa niż 720.000 zł pod warunkiem, że inne akty prawne nie przewidują innych rozwiązań. W przypadku: nadzwyczajnego obostrzenia kary (art. 38 § 2) oraz przy orzekaniu łącznej kary grzywny (art. 86 § 1) maksymalna stawka wynosi 540 stawek dziennych. Natomiast obniżenie minimalnej ilości stawek dziennych stosowana jest tylko w sytuacji, gdy ma zastosowanie warunkowe zwieszenie wykonania kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności (art. 71 § 1) oraz w przypadku niektórych drobnych występków wymienionych w „Części ogólnej ” kodeksu karnego.

W zdecydowanej większości krajów unii europejskiej stosowana jest kara grzywny ze względu na fakt iż może być stosowana samoistnie wobec niekaranego kara pozbawienia wolności sprawcy występku zagrożonego taką karą w wymiarze nie większym niż 5 lat, w przypadkach nadzwyczajnego złagodzenia kary oraz wobec sprawców skazanych za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany.

Przyczynami popularności tej formy karania są: łatwość jej orzekania, jej wymierność, taniość wykonania i nie wymaga tak rozbudowanego aparatu wykonawczego, jak kara pozbawienia wolności (więziennictwo) lub system dozoru i kontroli obowiązków próby. Jednak najważniejsze jest to, że skazany nie jest odrywany od społeczeństwa, a więc nie cierpią na tym funkcje społeczne (np. rodzina) i aktywność zawodowa. Poza wymienionymi, dostrzegana jest także pewna rola wychowawczo-prewencyjna, ponieważ skazany pozbawiany jest bezprawnej korzyści, przez co unaoczniana jest mu nieopłacalność dokonywania przestępstw.

Niestety kara ta posiada też wady, które uwidaczniają się zwłaszcza przy wadliwej regulacji prawnej oraz praktyce orzekania kary grzywny, czego przykładem jest nałożenie na skazanego zbyt wysokiej kary grzywny, czego skutkiem jest zrujnowanie finansowe także rodziny skazanego. W takim przypadku przekreślona jest idea osobistego ponoszenia dolegliwości wynikających z kary.

Obecnie grzywna wymierzana jest w Polsce według modelu skandynawskiego, tj. w postaci stawek dziennych, dzięki czemu ma być łatwiejszy w stosowaniu i sprawiedliwszy, chociaż przysparzający pewnych trudności związanych z faktem, że najpierw sąd określa liczbę stawek dziennych, a następnie określa wartość stawki dziennej. Określenie drugiego składnika grzywny jest o tyle trudne, że należy ją rozpatrywać w odniesieniu do czasu orzekania przez sąd I instancji. Jest to spowodowane m.in. tym, że od momentu popełnienia przestępstwa do rozprawy sytuacja oskarżonego może ulec radykalnej zmianie, np. możliwość zatrudnienia.

Grzywna może występować, jako kara:

1. samoistna, w przypadku gdy:

- jest przewidziana za dany występek,

- orzekana jest zamiast kary pozbawienia wolności,

- stosowane jest nadzwyczajne złagodzenie kary,

2. kumulatywna, gdy jest orzekana obok kary pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przynoszące taką korzyść.

Sytuacja materialna sprawcy określana jest na podstawie zaświadczeń wystawionych przez zakłady pracy oraz z urzędów skarbowych. Gdyby okazało się to nieskuteczne ze względu na przebywanie sprawcy na bezrobotnym, przeprowadzany jest przez kuratora sądowego wywiad środowiskowy mający ustalić możliwości podjęcia pracy zarobkowej (także sezonowej), a przy okazji warunków rodzinnych i stosunków majątkowych sprawcy. Obecnie w Polsce występuje bardzo duże zróżnicowanie dochodów, zatem ich sprawiedliwe określenie przysparza wielu problemów.

W momencie gdy orzeczenie sądu staje się wykonalne, sprawca wzywany jest do jej uiszczenia w ciągu 30 dni. Jeśli okaże się to bezskuteczne, grzywna ściągana jest w drodze egzekucji. Gdyby i ta droga okazała się nieskuteczna lub z okoliczności wynika że byłaby nieskuteczna, sąd może zamienić ją na pracę społecznie użyteczną, pod następującymi warunkami:

- sprawca musi wyrazić na to zgodę,

- grzywna nie może przekraczać 120 stawek dziennych,

- 10 stawek dziennych odpowiada wartości miesiącowi pracy społecznie użytecznej.

Jej wykonanie jest szczegółowo określone w kodeksie karnym, tj. art. 35 § 1, art. 53 - 58, 60, 62 i 63.

Jeśli sprawca nie wpłaci grzywny, ani też nie podejmie pracy społecznie użytecznej, sąd orzeka wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, przeliczając każde dwie stawki dzienne grzywny na jeden dzień pozbawienia wolności z zastrzeżeniem, że:

- maksymalna kara z tego tytułu wynosi 12 miesięcy,

- wyliczony okres pozbawienia wolności nie może przekroczyć kary pozbawienia wolności przewidzianej za dane przestępstwo,

- w przypadku gdy przestępstwo nie jest zagrożone karą pozbawienia wolności, wymiar kary zastępczej nie może przekroczyć 6 miesięcy.

Kara ta może być:

1. zawieszona na okres od roku do dwóch lat, stosując odpowiednio przepisy zawarte w art. 69 § 1 i 2 oraz art. 75 kodeksu karnego,

2. zmniejszona, gdy grzywna została częściowo wpłacona, ściągnięta lub odpracowana.

Kara grzywny może być odroczona, rozłożona na raty, a w szczególnych przypadkach umorzona w całości lub części.

Z powyższego wynika, że kara grzywny jest najłagodniejszą formą karania i tylko w przypadkach, gdy przestępca nie wywiązuje się z zobowiązań wynikających z orzeczonego wyroku uruchamiane są surowsze konsekwencje z karą pozbawienia wolności włącznie.

Widać z tego, że ustawodawca wykazał daleko idącą chęć zadość uczynienia społecznemu poczuciu sprawiedliwości z dolegliwością kary w stosunku do przestępcy.

W następnym podrozdziale omówiona zostanie kara ograniczenia wolności, której surowość przejawia się m.in. w okresie jej trwania, tj. od miesiąca do roku.

1. Ograniczenie wolności

Zgodnie z kodeksem karnym kara ograniczenia wolności trwa od miesiąca do dwunastu miesięcy, chyba że ustawa przewiduje inny czas jej trwania, np. nadzwyczajne obostrzenie kary (jednak nie może ono przekroczyć 18 miesięcy). W czasie jej trwania skazany:

1. nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu,

2. musi wykonywać prace wskazane przez sąd,

3. udzielać wyjaśnień dotyczących przebiegu kary.

Kara ta pochodzi z okresu PRL, gdy liczni skazani tworzyli tanią siłę roboczą. Chociaż sama idea wydaje się być słuszna ze względu na resocjalizacyjne walory, o tyle w tamtych czasach była ona zniekształcona przez totalitarny system, który w wielu przypadkach nadużywał tej kary (zarówno w liczbie wyroków, jak i sposobie wykonywania kary). Obecnie powrócono do resocjalizacyjnej cechy tej kary oraz pracy dla lokalnych społeczności.

Oprócz nałożenia kary ograniczenia wolności, sąd może nałożyć obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w części lub całości, przeproszenia pokrzywdzonego, zobowiązania wynikającego z art. 72 § 1 pkt. 3 i 5 kk. Ponadto ustawa umożliwia oddanie skazanego pod dozór kuratora sądowego, osoby godnej zaufania, stowarzyszenia lub organizacji społecznej.

Omawiana kara zawsze występuje w alternatywie dla grzywny oraz kary pozbawienia wolności od roku do dwóch lat. Może być ona orzeczona w szczególnych przypadkach dla czynów, za które kara nie przekracza 5 lat pozbawienia wolności, pod warunkiem spełnienia warunków określonych w art. 58 § 1, 3 i 4 kodeksu karnego lub w przypadkach nadzwyczajnego złagodzenia kary określonych w art. 60 § 6 pkt. 2 i 3 kodeksu karnego.

Kara ograniczenia wolności stosowana jest głównie w przypadku, gdy nie może być orzeczona kara grzywny ze względu na sytuację majątkową lub zarobkową sprawcy, lub jest niecelowe ze względu na konieczność nałożenia na sprawcę obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody albo wykonania obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby. Nałożenie tej kary może również wynikać z chęci wychowawczego oddziaływania na sprawcę (ze względu na obowiązek pracy społecznej).

Należy podkreślić, że do zaniechania nałożenia tej kary nie są przesłanki pozytywnej prognozy co do sprawcy. Może ona być przyczyną jedynie do warunkowego zawieszenia wykonania kary.

Nadzór nad wykonaniem kary ograniczenia wolności należy do właściwego sądu rejonowego ze względu na miejsce zamieszkania lub zatrudnienia skazanego, natomiast czynności związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kary powierzane jest kuratorowi sądowemu. Z tych powodów zarówno sąd, jak i kurator sądowy, mają prawo do żądania od skazanego osobistego stawiennictwa.

Kara ograniczenia wolności jest surowsza od kary grzywny. Stosowana tam, gdzie kara grzywny użyta być nie może. Tym nie mniej zawiera ona w sobie intencję ustawodawcy, co do resocjalizacji sprawcy i nie odrywania go od społeczeństwa. Uwidacznia się zatem próba walki ustawodawcy o człowieka, który co prawda popełnił przestępstwo i musi ponieść sprawiedliwą karę, ale nie wykazuje tendencji do demoralizacji. W związku z tym należy go odseparować od pozostałych skazanych, którzy nie czują więzi ze społeczeństwem.

W kolejnym podrozdziale omówiona jest kara pozbawienia wolności, która jest trzecim stopniem w wymierzaniu sprawiedliwości za dokonane przestępstwa.

1. Pozbawienie wolności

Kara pozbawienia wolności trwa od jednego miesiąca do 15 lat. Do II Wojny Światowej obowiązywał jej podział ze względu na ciężar gatunkowy popełnionego przestępstwa. Później wprowadzona została jednolita kara pozbawienia wolności, której charakter opiera się na rodzaju popełnionego przestępstwa, właściwości i warunków osobistych skazanego, jego wieku, płci i dotychczasowej karalności oraz podatności na resocjalizację. Czynniki te wpływają, do jakiego zakładu karnego skierowany zostanie skazany, ponieważ istnieją różne zakłady karne. Ich podział i funkcje, jakie mają spełniać, reguluje kodeks karny wykonawczy.

Jednym z założeń obecnego kodeksu karnego jest ograniczenie stosowania kary pozbawienia wolności do poziomu odpowiadającym standardom europejskim. Drugą przyczyną, dla której nie stosuje się powszechnie tej kary jest fakt, że w przepełnionych zakładach karnych nie jest możliwe prowadzenie skutecznej resocjalizacji.

Pomimo istniejącego zapisu, iż na jednego skazanego przypadają 3 m², to dzięki przepisowi przejściowemu jest on nagminnie łamany, co obecnie stało się normą. Fakt ten jest spowodowany małą ilością więzień, które nie są przystosowane na przyjęcie tak dużej ilości skazanych. Niestety cierpi na tym funkcja resocjalizacyjna, która nie może być przez to w pełni realizowana. Funkcja ta jest dodatkowo ograniczana przez długość trwania kary pozbawienia wolności. Jeśli jest ona dłuższa niż pięć lat, ewentualne efekty, które zostały osiągnięte, ulegają zredukowaniu. Zatem długotrwałe kary pełnią funkcję ochronną, zabezpieczając społeczeństwo przed niebezpiecznym przestępcą.

Kolejne dwa podrozdziały zostały poświęcone szczególnie surowym karom:

- dwudziesto-pięcioletniemu pozbawieniu wolności,

- dożywotniemu pozbawieniu wolności,

które pełnią szczególną rolę izolacyjno-ochronną społeczeństwa.

2. 25 lat pozbawienia wolności

Kara 25 lat pozbawienia wolności została wprowadzona do polskiego kodeksu karnego w 1997 roku w miejsce kary śmierci. Dzięki czemu Polska mogła ratyfikować Protokół nr 6 z dnia 28 kwietnia 1983r. do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, zawierającego zakaz wykonywania kary śmierci w czasie pokoju.

Omawiana kara w istotny sposób przyczyniła się do obniżenia stosowania kary dożywotniego pozbawienia wolności. Można ją zatem uznać za ostatnie ostrzeżenie skazanego przed umieszczeniem go do końca swoich dni w więzieniu. Jest także dowodem na to, że ustawodawca do końca pragnie „odzyskać” jednostkę i przywrócić ją społeczeństwu. Zasada ta wynika wprost z kryminologii, która słusznie zauważa, że długoletnia izolacja nie sprzyja resocjalizacji (celom wychowawczym). Dlatego kary długoletniego więzienia stosowane są w przypadkach, gdy na czoło wysuwają się cele prewencji generalnej.

Kara 25 lat pozbawienia wolności jest orzekana w ściśle określonych przypadkach, co uniemożliwia sędziemu dokonania wyboru rodzaju orzekanej kary według stopnia społecznej szkodliwości popełnionej zbrodni. Uznanie sędziowskie odnośnie wymiaru tej kary jest mocno ograniczone, sprowadza się bowiem do oceny zawartości popełnionego czynu oraz stopnia winy. Jest ona alternatywą dla kary dożywotniego pozbawienia wolności.

3. Dożywotnie pozbawienia wolności

Kara dożywotniego pozbawienia wolności, podobnie jak kara 25 lat pozbawienia wolności, orzekana jest w ściśle określonych przypadkach. Fakt ten uniemożliwia sędziemu indywidualnego podejścia do skazanego i wymierzenie kary odpowiadającej popełnionemu czynowi.

Omawiana kara ma charakter izolacyjny, tzn. według oceny sądu skazany nie przejawia jakichkolwiek cech, które mogłyby świadczyć o tym, że jeszcze kiedykolwiek ten człowiek będzie mógł być użyteczny dla społeczeństwa. Pomimo tego, przewidziane jest nadzwyczajne złagodzenie kary po odbyciu przez skazanego 25 lat kary. W sytuacji, gdy kara zostaje zmieniona, okres próby wynosi 10 lat, a dozór kuratora sądowego jest obowiązkowy. Takie rozwiązanie podyktowane jest dotychczasowym doświadczeniem zarówno polskiego wymiaru sprawiedliwości, jak i europejskiego.

Możliwość warunkowego zwolnienia z więzienia ma wzmóc w skazanym poczucie odpowiedzialności za czyny popełnione w zakładzie karnym oraz ograniczyć poczucie beznadziejności. Rozwiązanie to ma także pewne aspekty zasad humanitaryzmu, o których mowa w art. 3 kodeksu karnego i art. 4 kodeksu karnego wykonawczego.

Zakończenie

Poprzez przedstawienie zmian w polskim kodeksie karnym od odzyskania niepodległości wskazałam kierunek, w jakim podąża prawodawstwo. Mogłam też przekonać się, że prawo cały czas ewoluuje, aby w jak najlepszy sposób spełnić swoje zadanie: wymierzyć sprawcy przestępstwa karę dotkliwą i jednocześnie sprawiedliwą w taki sposób, aby nie narazić na uszczerbek jego najbliższych.

Omówienie grup teorii, na jakie można podzielić podejścia do kary, uzmysłowiło mi, że nie ma jednomyślnego poglądu na ten temat. Uzależnione jest ono od tego, czy nacisk kładziony jest na celowość kary, czy też na odpłatę za przestępstwo. Tak jak się teraz wydaje, przeważa nurt mieszany, który stara się pogodzić oba podejścia.

Zasadnicza część pracy poświęcona została karom obowiązującym w polskim kodeksie karnym, dzięki czemu mogłam zdobyć szczegółową wiedzę na ten temat, jak i zrozumieć, dlaczego w pewnych sytuacjach sąd wydaje taki, a nie inny wyrok. Muszę przyznać, że pomimo dokonanemu postępowi w polskiej jurysdykcji, sędziowie mają bardzo trudną pracę spowodowaną koniecznością indywidualnego rozpatrywania każdej sprawy. Gdyby jednak ustawodawca postanowił stworzyć zamknięte katalogi czynów i kar, jakie za nie grożą, złamana zostałaby zasada, zgodnie z którą kara musi być: dotkliwa dla sprawcy, szybko wymierzona i dająca poczucie sprawiedliwości. Wydaje się zatem, że sytuacja jest patowa. A może jednak w przyszłości uda się stworzyć lepszy system kar od obowiązującego dzisiaj. Byłaby to zmiana na miarę tej, jaka zaszła pomiędzy obecnie obowiązującym kodeksem karnym, a uchwalonymi w 1932 roku i 1969 roku.

Bibliografia

1. A. Marek, „Problemy regulacji prawnej i orzekania kary grzywny”, PiP 2003, nr 2

2. L. Gardocki, „Prawo karne”, str. 152, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2003

3. M. Szewczyk, „Kara pracy na cele społeczne”, Kraków 1996

Akty prawne:

1. Protokół nr 6 z dnia 28 kwietnia 1983r. do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. 2001 r., Nr 23, poz. 266)

2. Kodeks karny wykonawczy - Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r., Dz. U. 1997 Nr 90, poz. 557 z późń. zm.

3. Postanowienie SN z 20.10.1999 r., II KKN 199/99, Orz. Prok. i Pr. 2000, nr 6

4. Kodeks karny1932 r. Dz. U. Nr 60, poz. 571),

5. Kodeks karny z 1969 Dz. U. 1969 Nr 13, poz. 94 z późn. zm.

Dz. U. 1932 Nr 60, poz. 571

Dz. U. 1969 Nr 13, poz. 94 z późn. zm.

Dz. U. 1997 Nr 88 poz. 553 z późń. zm.

art. 59 i 60 § 7 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997r (Dz. U. 1997 Nr 88 poz. 553 z późń. zm.)

Wytyczne w tym zakresie wprowadza art. 58 cyt. ustawy.

art. 3 cyt. ustawy

Zostały one określone w art. 53 § 1 cyt. ustawy.

Dz. U. 2001 r., Nr 23, poz. 266

Dz. U. 2005 Nr 163, poz. 1363

L. Gardocki, „Prawo karne”, str. 152, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2003

art. 33 § 1 cyt. ustawy

art. 33 § 2 cyt. ustawy

art. 33 § 3 cyt. ustawy

cyt. ustawy

art. 58 § 3 i 4 ustawy

art. 60 § 6 pkt 2 i 3 ustawy

art. 64 § 1 ustawy

art. 58 § 3 i 4 cyt. ustawy

art. 60 § 6 pkt 2 i 3 cyt. ustawy

A. Marek, „Problemy regulacji prawnej i orzekania kary grzywny”, PiP 2003, nr 2

art. 9 § 1 i 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy, Dz. U. 1997 Nr 90, poz. 557 z późn. zm.

art. 44 § 1 i 2 Kodeksu karnego wykonawczego (dalej k.k.w.)

art. 46 § 1 k.k.w.

Postanowienie SN z 20.10.1999 r., II KKN 199/99, Orz. Prok. i Pr. 2000, nr 6

art. 46 § 3 k.k.w.

art. 49 - 51 k.k.w.

art. 34 § 1 cyt. ustawy

art. 34 § 2 cyt. ustawy

M. Szewczyk, „Kara pracy na cele społeczne”, Kraków 1996

art. 36 § 1-3 cyt. ustawy

art. 58 § 2 cyt. ustawy

art. 36 § 2 w związku z art. 72 § 1 pkt 3 oraz § 2cyt. ustawy

art. 69 § 1 i 2 cyt. ustawy

art. 54 i 55 k.k.w.

art. 60 k.k.w.

art. 62 cyt. ustawy

Jej nagminne stosowanie miało miejsce w czasach PRL, co było przyczyną przyrostu recydywy i tworzenia się subkultur przestępczych.

art. 110 k.k.w. i 248 k.k.w.

W tym samym celu została wprowadzona kara dożywotniego pozbawienia wolności.

Dz. U. 2001 r., Nr 23, poz. 266.

Podobnie jak kara dożywotniego pozbawienia wolności.

art. 80 § 3 kodeksu karnego

art. 159 k.k.w.

Najczęściej zamiast odbycia 25 lat kary obowiązuje 15 letni okres pozbawienia wolności.

16

---