06.11.09r.
Prądy średniej częstotliwości
Zakres prądów średniej częstotliwości HZ: 1000-10 000(2000-8000 hz)
Zalety:
Słabsze oddziaływanie na receptory czuciowe skóry
Ograniczony wpływ elektrochemiczny na tkanki
Lepsze przenikanie w głąb tkanek( związek z pojemnościowy charakterem oporności tkanek)
Im większa Hz tym mniejszy opór tkanek
- Częstotliwość nośna- śr. Hz spełniające rolę nośnika transportującego niską Hz do tkanek leżacych głębiej
- Częstotliwość podstawowa- częstotliwość modulacji w granicach 0-150 Hz
- W celach terapeutycznych wykorzystujemy serie impulsów Pr. Małej Hz, uformowanych z prądów średniej częstotliwości.
- Komponentem pobudzającym zmodulowanych prądów średnich jest okresowo narastający i opadający komponent tworzący obwiednię- mający właściwości prądów małej Hz.
- Modulacja prądów średnich Hz dokonywana jest elektroniczne( w aparacie) lub przez interferencję w tkankach dwóch prądów średniej Hz płynących w odrębnych obwodach.
Prąd modulowany unipolarnie:
ruch jonów w jednym kierunku
Prąd modulowany bipolarnie:
zjawisko galwaniczne nie występuje,
oparzenie może wywołać jedynie zbyt wysokie natężenie lub ogniskowe zagęszczenie prądu
Obwiednie modulowanych prądów średniej Hz:
kształt sinusoidy, prostokąta lub trójkąta- w zależności od kształtu imp i Hz podstawowej
Prąd Kotza:
rodzaj stymulacji w celu wzmocnienia siły i masy mięśni
Hz podstawowa- 50-80 hz
Hz nośna - 2500 lub 4000 hz
Pr. Sinusoidalny 2000hz- 10000hz „paczkuje się w prostokątne imp o temp= 10 ms.
Wskazania:
Stymulacja jedynie mm prawidłowo unerwionych
Stymulacja mm hipotroficznych
Trening mm zdrowych
Metodyka:
Wg zasad obowiązujących w klasycznej metodzie elektrostymulacji z wykorzystaniem unipolarnych impulsów prostokątnych lub trójkątnych(pobudzamy zawsze minusem- katoda)
Prądy interferencyjne:
Prądy IF są prądami sinusoidalnie zmiennymi średniej Hz, modulowanymi w amplitudzie w małą częstotliwość.
Powstają w polu zabiegowym w wyniku interferencji dwóch prądów śr Hz płynących w dwóch niezależnych obwodach.
Powstawanie prądów = zjawisko dudnienia= w wyniku naładowania się dwóch harmonicznych drgań, powstaje drganie wypadkowe
Zjawisko dudnienia- w pewnych momentach drgania są w fazie (amplitudy dodają się) w winnych w przeciwfazie (amplitudy odejmują się)
W wyniku IF w głębi thanek powstaje bodziec elektryczny (leczniczy)małej Hz- zwany wektorem interferencji.
Wektor interferencji zależy od:
Warstwowe ułożenie tkanek o różnych właściwościach elektrycznych
Sposób aplikacji bodźca IF: statyczny, dynamiczny.
Działanie:
Działanie przeciwbólowe- będące wynikiem podwyższeniem progu bólu ( wytwarzanie endorfin, blokowanie na rdzeniu kręgowym, stymulacja podciśnieniowa)
Pobudzenie do skurczu mm szkieletowych
Roszerzenie naczyń krwionośnych
Wpływ na autonomiczny układ nerwowy
Usprawnienie procesów odżywczych i przemiany materii tkanek
Zalety:
Wytworzenie w głębi struktur tkankowych czynnego biologicznie bodźca elektrycznego małej Hz (0-100 hz)
Możliwość celowego oddziaływania prądów przez właściwe ułożenie elektrod
Oddziaływanie na duże objętości tkanek
Działanie terapeutyczne:
10-20 hz= powoduje pobudzenie włókien nerwowych ukł motorycznego
50hz= poprawa trofiki tkanek
100hz= silne działanie przeciwbólowe Hz ta eliminuje zakłócenia w funkcjonowaniu organów w obrębie klatki piersiowej, jamy brzusznej(miednica mniejsza) np. przy zaburzeniach motoryki jelit, zaparciach.
Zakres Hz zmiennych:
0-10 hz= pobudzająco powoduje skurcz odnerwionych mm jak i mm w zaniku prostym
25-50= pobudzająco aktywizuję ukł motoryczny
50-100 = znieczulająco, polepszy ukrwienie, wzmaga przemianę materii
90-100= silnie przeciwbólowo
0-100= zakres obejmujący wszystkie częstotliwości
W I fazie działanie pobudzające, w II fazie rozluźniające przeciwbólowe.
Przyspieszenie resorpcji wysięków obrzęków
Efekt głębokiego masażu
Stosowany w stanach podostrych i przewlekłych choroby, zaburzenia perystaltyki jelit, schorzenia w obrębie miednicy mniejszej,
Terapie świeżych i starszych schorzeń i kontuzji stawów.
Wskazania(takie jak przy małej Hz)
Przeciwwskazania:
W okolicach serca i klatki piersiowej u osób z wszczepionym rozrusznikiem serca
Ostre procesy zapalne
Uszkodzenia i choroby skóry
Metal w tkankach
Świeże naderwania mm i ścięgien
METODYKA:
If uzyskuje się z 2 niezależnych obwodów elektrycznych
4 elektrody(ułożenie krzyżowe)-> wektory if w miejscu schorzenia (bólu, obrzęku)
Różne rodzaje elektrod (płytkowe, punktowe, próżniowe)
Natężenie prądu :
Uwzględnienie osobniczej wrażliwości pacjenta,
Silne, przyjemne dla pacjenta wibracja.
Czas zabiegu:
W zależności od stanu chorobowego: 10-20 min
W czasie zabiegu zmiana Hz (eliminacja przyzwyczajenia do bodźca)
Liczba zabiegów 10-15 zabiegów
Między 2 lub 3 seriami zabiegami robimy przerwę 6-8 dni
Elektrostymulacja:
Postępowanie polegające na pobudzaniu mięśni do skurczu za pomocą zewnętrznego napięcia elektrycznego (prądów impulsowych).
Cechy charakterystyczne:
Czas trwania imp
Czas narastania imp
Czas opadania imp
Amplituda imp- miara natężenia prądu
Częstotliwość imp- f, liczba imp w czasie 1 s albo czas powtarzania
Kształt imp:
Prostokątny. Wskazania:
Stymulacja mm zdrowych lub nieznacznie odnerwionych
Okresowe unieruchomienie kończyn w przebiegu leczenia schorzeń narządu ruhu
Zapobieganie zakrzepom żylnym
Skrzywienia kręgosłupa
W sporcie, jako uzupełnienie treningu.
Trójkątny- Imp o przedłużonym czasie narastania i czasie opadania natężenia prądu.
Stymulacja mm odnerwionych(uszkodzenia dolnego neuronu ruchowego(porażenia wiotkie)
Tzw. Wybiórcze działanie imp trójkątnych mm zdrowe posiadają zdolność akomodacji
Trapezowe. Płaski powolny wzrost natężenia do określonej wartości maksymalnej.
Czas imp i jego rola:
Czas timp i jego amplituda decydują o działaniu i skuteczności bodźca
Ścisła korelacja między timp a stopniem uszkodzenia mięśnia czy neuronu
Długie imp o dużym natężeniu mimo, skuteczności motorycznej powodują powstawanie wrażeń bólowych(długie czasy imp wymagaja mniejszego natężenia prądu, a krótkie większego).
Elektrostymulacje wykonuje się w przedziale 1000-0,1 ms
Czas przerwy:
Czas przerwy odgrywa dużą rolę ponieważ jej długość ma wpływ na powstawanie zmęczenia mięśnia jak i na jego odpoczynek.
Ścisła korelacja tp z timp:
Stosując długie imp- przerwa co najmniej 2 razy dłuższa
Przy krótki timp- przerwa- kilka, kilkadziesiąt razy dłuższa od timp
Technika elektrostymulacji:
Metoda jednobiegunowa
Elektroda czynna- katoda (-) ułożona w pnkt motorycznym mięśnia lub pkt motorycznym nerwu
Elektora bierna- anoda (+) ułożona w okolicy barku lub łopatki-> przy zabiegach w obrębie kg.
na pośladku lub lędźwiach przy zabiegu w obrębie kończyny dolnej
w przeciwległym barku- stymulacja mm twarzy
w max. Oddaleniu od elektrody czynnej- stymulacja mięśni twarzy.
Zastosowanie:
do stymulacji z nieznacznie zaburzonym przewodnictwem nerwowo- mięśniowych (zanik prosty i małych mm)
do stymulacji mm znacznie porażonych- wykorzystując pkt motoryczne pośrednie (nerwu)
Metoda dwubiegunowa
Stymulacja za pomocą dwóch małych równej wielkości elektrod ułożonych na skórze w miejscu przyczepów.
Katoda - ułożona dystalnie
Anoda + ułożona proksymalnie
Zastosowanie:
elektrostymulacja mm odnerwionych
elektrostymulacja grup mięśniowych
Czas zabiegu:
Mięsień podczas es nie może ulec zmęczeniu, gdyż zaprzestanie skurczu- włączenie do pracy mm antagonistycznych.
Elektrostymulacja mm porażonych wiotko: 1- 2 lub 3 serie po 5-20 skurczów
Mm nieznacznie uszkodzone oraz mm w zaniku prostym (określony czas- ale nie powinien przekraczać 5 min)
Elektrostymulacja mm w porażeniach spastycznych:
Porażenie spastyczne (nadmierne skurczowe najczęściej w zginaczach)- jako wynik uszkodzenia CUN: prowadzi do zaburzenia równowagi w napięciu między grupami mm agonistów i antagonistów.
Uszkodzenie OUN:
Stan po udarze mózgu
Stan po urazach czaszki
Choroby CUN
MPDz
Po chirurgicznych interwencjach w obrębie czaszki.
Zalety wynikające z es mm spastycznych:
Zwiększenie siły, masy i wytrzymałości
Zmniejszenie bolesności ruchowej w przykurczonych stawach
Zapobieganie przykurczom i zrostom
Zmniejszenie patologicznego napięcia mm
Usprawnienie pompy mięśniowej limfatycznej
Pomoc w reedukacji i motywacja do rehabilitacji
Terapia porażeń spastycznych:
Metoda hufschmidta- mm spastyczne i mm antagonistyczne stymulowane są pojedynczym, krótkim impulsem.
Tonoliza- na mm rozciągnięte podawana jest seria impulsów o obwiedni trójkąta, trapezowych i sinusoidalnych których czas można regulować.
Istota metod- polega na stymulowaniu mm rozciągniętych w chwili wyeliminowanego napięcia mm spastycznych (porażonych kurczowo)
Kolejność imp:
Pierwszy - krótki imp na mm spastyczne w celu ich rozluźnienia
Drugi - imp podawany jest na mm antagonistyczne w momencie zniesionego napięcia mm spastycznych
W dalszej kolejności wytwarzana jest przerwa między pobudzeniami obu grup mięśniowych.
Metodyka es mm porażonych kurczowo dobór parametrów zabiegowych (tabela)- MIKA
5