PSYCHOLOGIA
Teoria atrybucji
Teoria dysonansu poznawczego
Dysonans poznawczy - to uczucie przykrego napięcia spowodowane informacją, która jest sprzeczna z naszym wyobrażeniem siebie jako osoby rozsądnej i sensownej. To popęd spowodowany poczuciem dyskomfortu, pierwotnie definiowany jako konsekwencja utrzymania dwóch lub więcej niezgodnych ze sobą elementów poznawczych, następnie określony jako konsekwencja zaangażowanie się w działanie, które jest sprzeczne z koncepcją siebie jako osoby przyzwoitej i rozsądnej.
Elementy poznawcze- myśli, uczucia, przekonania bądź wiedza o czymś
Leon Festinger dysonans zinterpretował jako niezgodność między dwoma elementami poznawczymi. Mamy wiele przekonań na temat nas samych oraz na temat świata i czasami te przekonania są wzajemnie sprzeczne. Elementy poznawcze mogą wywołać większy lub mniejszy dysonans. Największe prawdopodobieństwo powstania dysonansu jest wtedy, gdy zrobimy coś lub dowiemy się czegoś, co zagraża naszemu wyobrażeniu siebie, przez zaistnienie niezgodności między tym, kim sądzimy, że jesteśmy, a tym, jak się zachowujemy- to znaczy przez działania lub myśli, które zagrażają naszej samoocenie. Czyli dysonans powstanie wtedy, gdy czujemy się niemądrzy lub niemoralne. Dysonans powoduje dyskomfort, a zatem pobudza do podjęcia prób jego zredukowania. Trzy podstawowe sposoby zredukowania dysonansu:
przez zmianę naszego zachowania- tak, aby było ono zgodne z dysonansowym elementem poznawczym,
przez uzasadnienie naszego zachowania- zmieniając jeden z elementów poznawczych tak, aby był on mniej sprzeczny (a zatem bardziej zgodny) z zachowaniem
przez uzasadnienie naszego zachowania- dodając nowe elementy poznawcze, które są zgodne z zachowaniem i je wspierają.
Teoria agresji
Agresję- definiujemy jako działanie intencjonalne, ukierunkowane na spowodowanie szkody fizycznej lub psychicznej. Celem agresji jest zadanie bólu lub zranienie.
Agresja instrumentalna- służy do osiągnięcia innego celu poza zadaniem bólu i zranienia.
W związku z tym, że agresja ma określone znaczenie adaptacyjne, większość współczesnych psychologów akceptuje przekonanie, że tendencje agresywne wykształciły się w toku rozwoju ewolucyjnego. Człowiek ma rozbudowany mechanizm kontroli impulsów agresywnych, a jego zachowanie ulega modyfikacji w zależności od zmian zachodzących w środowisku. Dlatego ujawnienie agresji zależy od interakcji między takimi czynnikami, jak: biologiczne wyposażenie człowieka, wrodzone i wyuczone wzory zachowania oraz cechy sytuacji społecznej.
Istnieje wiele czynników sytuacyjnych począwszy od procesów neurologicznych i chemicznych, a skończywszy na uwarunkowaniach społecznych, które są odpowiedzialne za występowanie zachowań agresywnych:
testosteron- uważa się, że obszar mózgu nazwany ciałem migdałowatym sprawuje kontrolę nad impulsami agresywnymi. Znaleziono dowody potwierdzające istnienie zależności między zachowaniem agresywnym a hormonem o nazwie testosteron.
czynników społecznych, zalicz się do nich:
frustrację- zgodnie z teorią frustracji- agresji doświadczenie frustracji może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji agresywnych, nie prowadzi jednak w sposób bezwarunkowy i automatyczny do agresji. Frustracja nie jest rezultatem deprywacji, ale względnej deprywacji, czyli poczucia, że posiadamy mniej niż zasługujemy lub mniej niż posiadają ludzie do nas podobni.
prowokacja lub obecność bodźca wywołującego agresję(np. rewolwer)- ogromną rolę w kształtowania się zachowań agresywnych odgrywa obecność odpowiedniego wzorca wywołującego proces naśladowania.
Istnieje wiele metod przeciwdziałania agresji. Wśród nich wymienić można: omawianie przyczyn gniewu i wrogości, modelowanie zachowanie nieagresywnego, ćwiczenie umiejętności pokojowego rozwiązywania konfliktów, kompetencje komunikacyjnych i umiejętności prowadzenia negocjacji oraz sprzyjanie rozwojowi empatii.
Pozytywne relacje interpersonalne (miłość, przyjaźń, atrakcyjność interpersonalna)
Warunkowanie-mechanizm powstawania odruchów warunkowych przez stosowanie bodźca warunkowego w połączeniu z bodźcem bezwarunkowym, zarówno w warunkach doświadczalnych, jak i naturalnych sytuacjach życiowych. Dzielimy na:
Klasyczne- polegające na wytworzeniu reakcji specyficznej, która powstaje w skutek działania bodźca obojętnego biologicznie dzięki wielokrotnemu łączeniu go z bodźcem nieobojętnym biologicznie, zwanym bodźcem bezwarunkowym.
Instrumentalne