Psychologia rozwojowa-nauka o rozwoju psychiczny człowieka. Rozwój psychiczny- odnosi się do zmian psychiki i zachowania człowieka. Psychika- układ elementów powiązanych ze sobą różnego typu relacjami. Charakteryzuje się tym, że własnościach elementów decydują cechy całości, a nie odwrotnie. 2 podejścia w ujmowaniu rozwoju: * Mechanistyczne- nawiązują do pojmowania świata na wzór mechaniki newtonowskiej. Utożsamia rozwój ze zmianami, które są funkcją poprzedzających je zmiennych. Przedmiotem badań są zmiany w zachowaniu. Ciąg zmian w zachowaniu. Organismiczne- zakłada systemowy charakter zjawisk istniejących w procesie stawania się. Uważa, że rozwój odnosi się do zmian w formie lub organizacji wewnętrznej danego systemu i zmierza ku określonym stanom końcowym. Rozwój- wzrastające zróżnicowanie i hierarchiczna integracja struktur leżących u podłoża zmian w zachowaniu. Sekwencyjne zmiany w systemie , czego wynikiem są względnie trwałe przekształcenia nie tylko w tej strukturze, ale również w sposobach jej działania. Zmiana rozwojowa- zmiany jednokierunkowe (monotoniczne), nieodwracalne, trwałe i autonomiczne. Mają charakter ilościowy i jakościowy. Rodzaje zmian rozwojowych: *czas dokonywania zmian (długość trwania); *cechy charakterystyczne przebiegu zmian i następstwa jakie one powodują; *kogo te zmiany dotyczą, czy mają wymiar jednostkowy, czy ponadjednostkowy. Genezy nowych zjawisk w psychice i zachowaniu: *filogeneza; *antropogeneza; *ontogeneza; *aktualna lub mikrogeneza. Ontogeneza- całokształt zmian dokonujących się w psychice i zachowaniu człowieka w toku życia indywidualnego. Do opisu zmian stosuje się: wzrastanie, dojrzewanie, uczenie się , zróżnicowanie, wdrukowanie, socjalizacja. Zmiany rozwojowe psychiki maja charakter Prawo cefalokaudalne- określa rozwój ciał i umiejętności motorycznych w kierunku od głowy ku dołowi. Prawo proksymalne- odnosi się do fizycznego i motorycznego rozwoju postępującego od centrum na zewnątrz ciała. Powstanie zarodka: 1.Uwolnienie komórki jajowej 2. Połączenie komórki z plemnikiem 3.Powstaje zygota z 23 chromosomami z komórki i 23 z plemnika 4.Zygota dryfuje w dół 10cm jajowodu ku macicy dzieląc się, formując nowe komórki. 5.Po dotarciu do macicy komórka zmienia się w blastocystę, która składa się z ok. 60 komórek, jest wypełniona płynem i pokryta trofoblastem (zapoczątkowuje rozwój łożyska. Proces zagnieżdżenia trwa 7-10 dni I TRYMESTR 1 miesiąc- blastocysta zagnieżdża się w ścianie macicy. Rozpoczyna się faza embrionalna. Zarodek zaczyna żywić się cukrem z krwi naczyń włosowatych macicy. Podwaja swoją wielkość każdego dnia. W czasie 1 miesiąca zarysowuje się okolica głowy. Od 19 dnia tworzą się oczy, 28 dnia można rozpoznać soczewkę oka. Od 21 dnia pracuje serce, 25 zaczyna rytmicznie pulsować. W 3 tyg. powstają zaczątki 33 kręgów (somity). W 4 tyg. pojawia się jama ustna, zawiązki narządów wewnętrznych, kończyn, oczu, uszu, nosa oraz 40 par mięśni położonych wzdłuż osi ciała. Kończąc 1 miesiąc zarodek jest zwinięty w łuk. Składa się z milionów komórek. 0,5 cm i poniżej 1 g.
|
Długotrwały i kumulatywny. Kumulatywny charakter zmian- zmiany późniejsze wyrastają z wcześniejszych i stanowią ich kontynuację. Geneza aktualna- mikrogeneza. Proces powstawania nowych zjawisk w psychice i zachowaniu. Śledzenie ich umożliwia ujmowanie zmian rozwojowych i formułowanie zasad, według jakich się dokonują, oraz czynników , które warunkują pojawienie się ich. Mogą być ilościowe i jakościowe. Zmiany ilościowe- w poszczególnych wymiarach zjawisk psychicznych. Nie naruszają wewnętrznej organizacji złożonej struktury wewnętrznej tych zjawisk, czy procesów. Nie przejawiają się w zmianie jakości. Zmiany jakościowe- przekształcenie wewnętrznej organizacji struktur czynności psychicznych i zachowań. Mają charakter przekształceń strukturalnych. Są podstawą wyodrębniania okresów i stadiów rozwojowych występujących w ciągu życia. Wieloczynnikowe koncepcje rozwoju: *2 czynnik doświadczenia nabyte w procesie uczenia się w kontakcie ze światem zewnętrznym. Ma charakter złożony. *1 kategoria- polega zaćwiczeniu odruchów przez powtarzanie czynności. *2 kategoria- doświadczenia fizyczne. Różnicowanie informacji o przedmiotach przez abstrahowanie ich cech. *3 kategoria- doświadczenia logiczno matematyczne. Wykonywane realnie lub w wyobraźni. *3 czynnik- środowisko społeczne i wychowawcze. Może przyśpieszyć lub opóźnić tempo rozwoju. Klasyfikacja czynników rozwojowych wg Szumana: *wewnętrzne (biologiczne): autonomiczne i fizjologiczne wyposażenie oraz rozwojowe kształtowanie się organizmu u dzieci, potrzeby, skłonności i dążenia stojące u źródeł aktywności dziecka. * zewnętrzne (środowiskowe, społeczne): bodźce i wpływ środowiska warunkujące i aktualizujące rozwój, umyślne,
|
Celowe rozwijanie i kształtowanie przez nauczanie i wychowanie. |