ZAGADNIENIA, KTÓRYCH ZNAJOMOŚĆ OBOWIĄZUJE DO EGZAMINU:
Definicja i podział aktywności ruchowej człowieka, czynniki wpływające na jej poziom.
Organizm człowieka jako homeostat.
Źródła przydatne do rekonstrukcji filogenezy narządu ruchu i aktywności ruchowej człowieka.
Zmiany ewolucyjne w szkielecie człowieka przystosowujące go do postawy pionowej.
Niedoskonałości adaptacyjne człowieka do postawy pionowej.
Rozwój ontogenetyczny postawy człowieka.
Zmiany inwolucyjne: kości, chrząstki stawowej, krążków międzykręgowych, ścięgien i więzadeł.
Odruch: definicja, rodzaje łuków odruchowych i ich stałe składowe funkcjonalne.
Ból: znaczenie, klasyfikacja anatomiczna i czynnościowa.
Odczucie ciężkości pracy a zmęczenie. Rodzaje zmęczenia.
Hipokinezja i hipograwia: przyczyny, skutki, formy zapobiegania.
Budowa mikro- i makroskopowa kości a siły na nią działające (istota zbita i gąbczasta, budowa trajektorialna, strefa obojętna kości, rozszerzenie nasad kości, tolerancja na działanie sił). Teorie związane ze zmianami kształtu kości.
Budowa makro- i mikroskopowa oraz funkcje chrząstki stawowej.
Budowa makro- i mikroskopowa oraz funkcje tkanki mięśniowej.
Różnice w budowie kośćca kończyny górnej i dolnej - powiązanie budowy z funkcją.
Podobieństwa w budowie kośćca kończyny górnej i dolnej - powiązanie budowy z funkcją.
Budowa stawu - stałe i niestałe elementy budowy, podział stawów ze względu na ich budowę.
Rodzaje połączeń kostnych z punktu widzenia ich możliwości ruchowych, podział czynnościowy połączeń kości.
Rodzaje ruchów, jakie mogą być wykonywane w stawach człowieka (oś i płaszczyzna każdego ruchu).Sposób opisywania ruchów.
Stopień swobody ruchu - definicja, wzór liczby stopni swobody, przykłady.
Klasy par kinematycznych w narządzie ruchu człowieka i ich związek ze stopniami swobody ruchu.
Urządzenia amortyzujące w aparacie ruchu, przykłady z uzasadnieniem.
Elementy chroniące strukturę stawu w statyce i w trakcie jego pracy, przykłady z uzasadnieniem.
Czynniki ograniczające ruchomość stawu - znaczenie takich ograniczeń.
Stawy sprzężone - definicja, znaczenie, przykłady i budowa na wybranych przykładach.
Rodzaje dźwigni występujących w narządzie ruchu człowieka- omówienie na przykładach (rodzaj i odmiana dźwigni , korzyści płynące z jej stosowania).
Kąt ścięgnowo-kostny; jego wpływ na wielkość składowej stawowej i obrotowej siły mięśniowej. Znaczenie obydwu składowych dla stawu. Przykłady czynnościowe.
Akton - definicja i przykłady. Sposób działania mięśnia wieloaktonowego na wybranych przykładach.
Rodzaje pracy mięśni szkieletowych, charakterystyka , omówienie na przykładach.
Pojęcia: ramienia dźwigni, ramienia siły , momentu siły mięśniowej i siły oporu - omówienie na przykładzie.
Formy współdziałania mięśni (agonistyczne, synergistyczne, antagonistyczne, taśmy mięśniowe) - omówienie na przykładach.
Hipomochliony stałe i warunkowe - znaczenie, różnice i przykłady.
Łańcuch biokinematyczny otwarty i zamknięty - definicja, znaczenie, omówienie na wybranych przykładach.
Mięśnie wyrazowe twarzy - specyfika ich budowy i działania.
Skutki porażenia nerwu twarzowego.
Połączenia kręgosłupa - rodzaje, budowa i możliwości ruchowe.
Stawy: potyliczno-szczytowy i szczytowo-obrotowy - budowa (elementy typowe i nietypowe) i możliwości ruchowe (rodzaj, oś, płaszczyzna i zakres ruchu, liczba stopni swobody, klasa pary kinematycznej)..
Budowa kręgu - analogie i różnice w poszczególnych odcinkach kręgosłupa. Wpływ zmian w budowie kręgów na zakres ruchomości poszczególnych odcinków kręgosłupa
Krzywizny kręgosłupa - czas powstawania, rola i powiązanie z postawą pionową człowieka.
Czynniki (mechanizmy) decydujące o wytrzymałości kręgosłupa na przenoszenie obciążeń
Ruchy tułowia, ich analiza i zakres, rodzaje pracy poszczególnych grup mięśniowych w zależności od rodzaju ruchu- praca ekscentryczna i koncentryczna.
Morfologia mięśni posturalnych i ich rola w kształtowaniu postawy.
Funkcje kręgosłupa i rodzaje jego stabilizacji.
Najczęstsze wady postawy.
Budowa i połączenia klatki piersiowej przystosowujące ją do ruchów oddechowych (konstrukcja kostna, rodzaje, budowa i możliwości ruchowe połączeń, charakterystyka stawów sprzężonych i ich rola ).
Mechanika oddychania (rodzaje ruchów oddechowych, udział stawów i mięśni). Mięśnie wspomagające oddychanie i czynniki warunkujące takie ich działanie.
Budowa ściany jamy brzusznej i punkty jej zmniejszonej oporności. Zjawisko „tłoczni brzusznej” - udział mięśni, znaczenie. Skutki porażenia mięśni ściany jamy brzusznej.
Połączenia obręczy kończyny górnej - budowa i możliwości ruchowe.
Ruchy, jakie mogą zachodzić w stawach obręczy kończyny górnej i udział mięśni w ich realizacji.
Staw ramienny - budowa i możliwości ruchowe.
Ruchy, jakie mogą zachodzić w stawie ramiennym i udział mięśni w ich realizacji.
Skutki niedowładów izolowanych mięśnia naramiennego i zębatego przedniego.
Staw łokciowy - budowa i możliwości ruchowe
Ruchy, jakie mogą zachodzić w stawie łokciowym i udział mięśni w ich realizacji
Podobieństwa i różnice połączeń promieniowo-łokciowych- budowa, możliwości ruchowe i udział mięśni w ich realizacji.
Staw promieniowo-nadgarstkowy- budowa i możliwości ruchowe.
Ruchy, jakie mogą zachodzić w stawie promieniowo-nadgarstkowym i udział mięśni w ich realizacji.
Stawy ręki - budowa i możliwości ruchowe.
Ruchy, jakie mogą zachodzić w stawach ręki i udział mięśni w ich realizacji. Rola kości nadgarstka i stawu śródnadgarstkowego.
Anatomiczne i biomechaniczne czynniki warunkujące zdolność kciuka do opozycji.
Mechanika chwytu (rodzaje chwytu, udział stawów i mięśni).
Składowe ruchy w poszczególnych stawach prowadzące do chwytu precyzyjnego (udział stawów i mięśni) - konieczna liczba stopni swobody.
Objawy czynnościowe uszkodzenia nerwów: promieniowego, łokciowego i pośrodkowego.
Połączenia obręczy kończyny dolnej - budowa i możliwości ruchowe.
Mięśnie stabilizujące dynamicznie miednicę i skutki ich niewydolności.
Staw biodrowy - budowa i możliwości ruchowe.
Ruchy, jakie mogą zachodzić w stawie biodrowym i udział mięśni w ich realizacji
Staw kolanowy - budowa i możliwości ruchowe.
Ruchy, jakie mogą zachodzić w stawie kolanowym i udział mięśni w ich realizacji.
Budowa i rola aparatu wyprostnego stawu kolanowego.
Mechanizmy biernej i czynnej stabilizacji stawu kolanowego.
Składowe czynności zakładania nogi na nogę (udział stawów i mięśni)- konieczna liczba stopni swobody.
Stawy piszczelowo-strzałkowe - budowa i możliwości ruchowe, rola błony międzykostnej.
Staw skokowy górny i dolny - budowa, systemy stabilizacji biernej i czynnej, możliwości ruchowe.
Ruchy, jakie mogą zachodzić w stawach skokowych i udział mięśni w ich realizacji.
Stawy stopy - budowa i możliwości ruchowe
Ruchy, jakie mogą zachodzić w stawach stopy i udział mięśni w ich realizacji.
Stopa jako ważne ogniwo amortyzacji w narządzie ruchu (udział stawów i mięśni). Rozkład sił podczas stania. Rodzaje łuków stopy, systemy odpowiedzialne za ich utrzymanie.
Rodzaje stabilizacji kończyny dolnej- mechanizm Puttiego.
Objawy izolowanych uszkodzeń nerwów: kulszowego, piszczelowego, strzałkowego wspólnego.
Analiza czynnościowa chodu, biegu i skoku - różnice i podobieństwa.