Współpraca szkoły z pozaszkolnymi instytucjami wychowawczymi: temat 21
Placówki pozaszkolne wspomagają szkołę w organizowaniu czasu wolnego dzieci i młodzieży.
Zajęcia pozaszkolne są organizowane przez różne instytucje, które działają niezależnie od szkoły.
Mogą to być instytucje pozaszkolne, specjalnie powołane do pracy z dziecmi w wieku szkolnym np:
- młodzieżowe domy kultury,
- domy kultury dzieci i młodzieży
- instytucje kulturalne i oświatowe przeznaczone dla dorosłych, które udostepniane sa dzieciom czesciowo lub całkowicie, prowadza sekcje,
kluby młodzieżowe, jako swoja dodatkowa działalnosc np. kluby sportowe.
W pierwszej grupie znajduja się:
- placówki wychowania pozaszkolnego podporzadkowane resortowi oswiaty i szkolnictwa wyższego: pałace młodzieży, młodzieżowe domy kultury, domy kultury dzieci i młodzieży, pozaszkolne placówki kierunkowe,
ogniska pracy pozaszkolnej, ogrody jordanowskie, place gier i zabaw, młodzieżowe swietlice dworcowe, osrodki wychowania fizycznego oraz miedzyszkolne kluby sportowe.
Do drugiej grupy zaliczamy:
- placówki resortu kultury i sztuki posiadajace sekcje dzieciece i młodzieżowe (domy kultury, kluby, zespoły, biblioteki), placówki prowadzone przez zwiazki zawodowe posiadajace sekcje dzieciece i młodzieżowe (zwiazkowe
domy kultury, swietlice przyzakładowe) i placówki pozaszkolne prowadzone przez społeczne organizacje wychowawcze.
Ogrody jordanowskie organizowały zajecia na swieżym powietrzu dla dzieci w wieku od trzech do czternastu lat. Niektóre ogrody rozwijały także prace opiekuncze, łacznie z dożywianiem dzieci i pomocą w odrabianiu lekcji. Tutaj organizowało sie różne zabawy i gry zespołowe, tance i rytmike, spiew, zajecia
sportowe oraz prace na działce. W razie złej pogody, zajecia prowadzone były w swietlicy, którą każda taka placówka dysponowała. Wtedy zmieniał sie charakter zajec, na takie jak np. opowiadanie bajek, czytelnictwo, zabawy towarzyskie, film, telewizja, rytmika oraz majsterkowanie.
Pałace młodzieży, to placówka opiekunczo- wychowawcza oraz oswiatowo- kulturalna, powołana do prowadzenia zajec z dziecmi i młodzieża w czasie wolnym od nauki szkolnej. Celem tych zajec jest pogłebienie oraz praktyczne stosowanie wiedzy nabywanej w szkole, budzenie oraz rozwijanie zainteresowań naukowych, technicznych i artystycznych, a także przyzwyczajanie młodzieży do uprawiania gimnastyki, sportu, krajoznawstwa i turystyki.Posiadaja wszystkie niezbedne urzadzenia do prowadzenia pracy wychowawczej z dziecmi w toku zajec pozaszkolnych. Sa wyposażone w pływalnie, pracownie specjalistyczne różnego typu, czytelnie, sale gier i zabaw. Dzieci moga w niej uprawiac cwiczenia fizyczne,
uczyc sie jezyków, uczestniczyc w kołach artystycznych, samokształceniowych i technicznych. Wszystkie zajecia odbywaja sie pod kierunkiem fachowych instruktorów. Pałace młodzieży znajduja sie w okazałych gmachach, specjalnie na ten cel budowanych. Posiadaja duża ilosc pomieszczen doskonale wyposażonych,
w których uczestnicy moga pracowac we wszystkich niemal przez siebie wybranych kierunkach, odpowiadajacych ich zainteresowaniom. W kierunku różnych specjalnosci naukowych, technicznych, artystycznych, wychowania fizycznego, sportu i turystyki. Prowadza one też gabinety metodyczne, które
pracuja nad zbieraniem i opracowywaniem dorobku pedagogicznego placówek wychowania pozaszkolnego, udzielaja także instruktażu metodycznego pracownikom różnych placówek tego typu.
Młodzieżowe Domy Kultury i Domy Kultury Dzieci i Młodzieży reprezentuja ten sam typ wysoko rozwinietej i znakomicie wyposażonej placówki wychowania pozaszkolnego, co pałace młodzieży. Sa jednak mniejsze, niektóre z nich specjalizuja sie w jednym kierunku działalnosci np. artystycznym, technicznym.
Młodzieżowe Domy Kultury tworzone sa we wszystkich miastach. Skupiaja dzieci i młodzież wszystkich szkół w wieku od dziesieciu do osiemnastu lat. Praca nastawiona jest przede wszystkim na rozwijanie i kształtowanie zainteresowan, uzdolnien młodzieży uczeszczajacej do starszych klas. Domy Kultury Dzieci i Młodzieży powstały z przekształconych Domów Harcerza. Służa one potrzebom przede wszystkim młodzieży szkół stopnia podstawowego. Prowadza one różne zajecia artystyczne, techniczne i z zakresu wychowania fizycznego, w dostosowaniu do prawdziwych zainteresowan i możliwości psychofizycznych. Organizuje sie w nich kółka choreograficzne, żywego słowa, czytelnicze, fotograficzne, sprawnych rak. Prowadzi sie teatr kukiełek i teatr cieniów, zajecia kulturalno- rozrywkowe o charakterze masowym, zajecia harcerskie i obozy letnie.
Dom Kultury to instytucja oswiatowo- kulturalna prowadzaca zróżnicowana działalnosc, która zazwyczaj obejmuje: zajecia kulturalne dla wszystkich w postaci widowisk teatralnych, pokazów działalnosci artystycznej, zawodowej oraz amatorskiej, widowisk sportowych, gier i zabaw, organizowanie zespołów samokształceniowych, kół amatorstwa artystycznego lub technicznego,
grup sportowo- turystycznych, biblioteke i czytelnie, a czasami sale teatralna i kinowa, pracownie modelarska, fotograficzna oraz filmowa.
Ogniska pracy pozaszkolnej, to placówki, które wykorzystuja lokal oraz sprzet szkoły i organizuja czas wolny młodzieży ze szkoły macierzystej oraz najbliższego srodowiska. Ogniska sa dwojakiego typu:
wielokierunkowe, prowadzace różnorodne rodzaje zajec oraz specjalistyczne: muzyczne, teatralne, techniczne.
Place gier i zabaw sa ogólnie dostepne i gromadza dzieci, które zbieraja sie, aby sie pobawic. Nad zabawa dzieci i ich zachowaniem czuwa instruktor.
Ryszard Wroczynski placówki pozaszkolne klasyfikuje na:
Swietlice i czytelnie dzieciece oraz młodzieżowe. Swietlice to placówki wychowawcze o różnych zadaniach szczegółowych i różnej organizacji. Najczesciej stanowia one zorganizowana forme spedzania czasu wolnego i przygotowania sie do lekcji dla tych grup młodzieży, które ze wzgledu na sytuacje rodzina np. praca obojga rodziców, dojazd do miejsca zamieszkania wymagaja pomocy wychowawczej w godzinach pozaszkolnych. Czytelnie oraz biblioteki dzieciece i młodzieżowe maja na celu upowszechnianie ksiażki i rozbudzenie zainteresowan czytelniczych wsród dzieci i młodzieży.
Swietlice, to placówki prowadzoneprzez różne instytucje i organizacje.
Prowadza je władze oswiatowe i organizacje młodzieżowe. Swietlice sa
dla dzieci oraz młodzieży szkolnej, a także dla młodzieży starszej i dla dorosłych. Swietlica szkolna, to placówka opiekunczo- wychowawcza prowadzona przez szkołe, umożliwiajaca uczniom uczestniczenie w interesujacych ich zajeciach oraz wykonywanie prac domowych. Korzystaja z niej zwłaszcza te dzieci, które
w czasie wolnym od zajec szkolnych pozbawione sa opieki domowej.
Swietlice terapeutyczne sa miejscem, gdzie potrzebujace pomocy dzieci oraz młodzie_ moga otrzymac wsparcie.
Celem ich pracy jest poprawa społecznego oraz emocjonalnego funkcjonowania dzieci niesmiałych, zmniejszenie napiec oraz
niepokojów zwiazanych z kształtowaniem sie obrazu własnej osoby i rozwijanie umiejetnosci komunikowania sie. W swietlicach takich organizowane sa zajecia korekcyjno- kompensacyjne, socjoterapeutyczne i profilaktyczne. Poza tym swietlica realizuje swoje zadania poprzez zapewnienie dzieciom oraz młodzieży
różnorodnych form poradnictwa, konsultacji i wsparcia pedagogicznego. Jej celem jest zapobieganie zmianom degradacyjnym, rozwijanie cech pozytywnych, przezwycieżanie leku, niepokoju, uwolnienie od przygnebienia, zniechecenia oraz poczucia mniejszej wartosci. W celu zapewnienia harmonijnosci działan,
osrodki bardzo zabiegaja o kontakt z rodzicami dzieci i szkołami, do których one uczeszczaja.
W swietlicy terapeutycznej organizowane sa trzy rodzaje zajec:
masowe, zespołowe oraz indywidualne.