Przedsiębiorstwo- jest to podmiot gosp organizacja pod zarządem. Jednostka wyodrębniona ekonomicznie jej działalność ma przynosić korzyści występuje w nim strefa realna i regulująca.
Funkcje przedsiębiorstwa:
-popytowa(przedsiębiorstwo jest odbiorcą niektórych dóbr)
-podażowa (wytwarza określone dobra lub usługi)
-społeczna(należą do nich zatrudnienie ludzi relacje między nimi i związki zawodowe)
zarządzanie składa się :
planowania działalności
-organizowania działalności
-motywowania działalności (płaca)
-kontrolowania działalności
rodzaje przedsiębiorstw:
wg własności(prywatna, spółdzielcza, komunalna, państwowa, między i multinarodowa)
wg pozycji(doskonale konkurencyjna, o ograniczonej konkurencyjności, monopole nat. I sztuczne, digopole, mnopsomy,
wg kondycji i znaczenia:
lokomotywy(dobra kondycja duże znaczenie dla rozwoju)
święte krowy (zła kondycja a duże znaczenie)
rodzynki(dobra kondycja małe znaczenie)
potencjalni bankruci (zła kondycja małe znaczenie)
rodzaje działalności - wytwarzanie jednego produktu, wielu produktów, usługi dla innych przedsiębiorstw, usługi la ludności
Modele giełd na świecie to:
amerykański (giełda jest instytucją prywatną)
prawną
model niemiecki (giełda jest instytucją polityczno-prawną, a państwo działa na nią bardziej bezpośrednio)
Transakcje giełdowe:
natychmiastowe - muszą być realizowane od razu po jej zawarciu
orbitażowe - występują gdy okres między zawarciem transakcji a jej rozliczeniem jest z góry wyznaczony przez strony je zawierające
terminowe (typu opcje, typu futures)
Notowania giełdowe - ceny po jakich dokonuje się transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych danego dnia. Notowane są w specjalnym wykazie (biuletynie)
Gospodarka towarowo-pieniężna (rynkowa) - oparta o rynek dóbr i usług.
Rachunek ekonomiczny - pozwala podmiotom gospodarczym na wybór optymalnych wariantów.
Koszty - zużyte czynniki produkcji w procesie produkcji i sprzedaży wyrażone w pieniądzu. Mogą być (najlepszego zastosowania, całkowite, wyraźne, ukryte)
Zysk - główna czasami jedyna korzyść działalności gospodarczej. Rodzaje (normalny, ekonomiczny, netto)
Reprodukcja - ciągłość produkcji. Wyróżnia się (prostą, stałą, rozszerzoną, zwężoną)
Wartość globalna - suma wszystkich dóbr i usług materialnych i niematerialnych wytworzonych w ciągu roku
Produkt globalny - suma wszystkich dóbr i usług materialnych wytworzonych w ciągu roku,
Majątek narodowy - wytworzone przez ldzi od wieków
Dochód narodowy - suma dóbr i usług nowo wytworzonych, obejmuje jedynie pracę.
Wzrost gospodarczy - to czynniki, które można wyrazić konkretnymi wielkościami.
Rozwój gospodarczy - mierzony przez kilka czynników i kryteriów
Rozwój ekstensywny - zwiększany przyrost przez budowę fabryk .
Rozwój intensywny - zwiększony przez wykorzystanie posiadanych środków.
Czynniki wzrostu gospodarczego - tradycyjne, nowoczesne, odpowiednie kierowania rynkowe, rynkowe i specjalne.
Bariery wzrostu - finansowe, ludnościowe, obyczajowe
Koniunktura gospodarcza - to synonim stanu gospodarki (dobra, zła koniunktura)
Dobra koniunktura - polega na rozwoju gospodarczym
Zła koniunktura - to zachwiana równowaga ogólna państwa (spadek produkcji, wymiany towarowej cen, dochodu narodowego
Ogólna równowaga gospodarcza - występuje gdy popyt globalny (zagregowany) osiąga poziom odpowiadający warunkom pełnego wykorzystania czynników produkcji
Równowaga ekonomiczna - sytuacja w której przy pełnym wykorzystaniu zasobów produkcji zachodzi równowaga między podażą wszystkich dóbr i usług a popytem na nie oraz równowaga w podaży pieniądza krajowego i zagranicznego. Może być (konsumenta, przedsiębiorstwa, rynku, zmienna)
Równowaga cząstkowa - obejmuje ona poszczególne grupy towarów
Równowaga społeczna jest ona funkcją zadowolenia ludzi z pracy z życia. Możemy ją osiągnąć przy niskiej płacy ale przy poczuciu bezpieczeństwa, pewności rozwoju kraju.
Rodzaje wahań gospodarczych - recesja gospodarcza(głebokie i długotrwałe naruszanie ogólnej równowagi gosp) wahaniach cyklicznych. Powtarzają się mniej lub bardziej regularnie) wahania sezonowe
Cykl koniunkturalny - powtarzające się wahania istotnych składników życia gospodarczego. Jego cechy to (czas trwania, fazy, trendy)
Kryzys - załamanie gospodarcze
Depresja - dno kryzysu, gospodarka osiąga równowagę na najniższym poziomie. Rentowne są przedsiębiorstwa o niskich wartościach produkcji
Teorie cyklu koniunkturalnego - to opisane istoty cyklu przedstawiające typowe prawa nimi rządzące. Np. teoria Schumperta, teoria Marksa
Interwencja państwa - jest to polityka czynnego oddziaływania państwa na gospodarkę narodową. Koordynuje działalność gosp. lub kieruje życiem społecznym
Oddziaływanie państwa (polityka pieniężno-budżetowa, polityka budżetowa, polityka cen, polityka dochodów, planowanie gosp.)
Funkcje pieniądza - środek płatniczy, środek cyrkulacji, pieniądz światowy, dzięki niemu gromadzimy dobra
Polityka finansowa - określa cele i metody gromadzenia i wydatkowania środków finansowych. Jej podmiotem jest rząd. Wyróżniamy (politykę podatkową, pol. wydatków publicznych, pol. kredytową
System pieniężny - ogół norm prawnych określających podstawową jednostkę monetarną i jednostki płatnicze, ich nazwę, wartość , sposób zabezpieczenia emisji pieniądza , zakres cyrkulacji i jego wymienialność
Polityka pieniężno-kredytowa - wykorzystywanie związku między działalnością kredytową banków a działalnością produkcyjną przedsiębiorstw
System finansowy - wybór instytucji, norm regulacyjnych i ochronnych państwa oraz reguł rynkowych podejmowania i realizacji decyzji finansowych
Pieniądz kredytowy - bankomat, weksel check
Funkcje pieniądza - miernik wartości, środek wymiany, środek przechowywania wartości, środek płatniczy, pieniądz światowy
Cele banku centralnego - utrzymywanie równowagi wew., wyrażającej się w stabilizacji cen, pełne wykorzystanie czynników produkcji, równowaga zewn.
Instrumentybanku centralnego - polityka taniego pieniądza, polityka trudnego pieniądza
W czasie równowagi określenie stóp obowiązkowych rezerw gotówkowych, prowadzenie operacji otwartego rynku, prowadzenie polityki walutowej, bezpośredniego sterowania kredytami
Banki - instytucje systemu pieniężno-kredytowego pośredniczące w obiegu pieniądze w gospodarce rynkowej.
Rodzaje banków:
centralne (emisyjny państwowy)
handlowe (obsługa podmiotów gosp i ludności, prowadzenie działalności depozytowo-kredytowej
inwestycyjne, hipoteczne (operują na układach klientó, własnych środkach finansowych oraz kapitale uzyskanym z emisji akcji i obligacji)
o statucie specjalnym (finansują ważne przedsięwzięcia gosp kraju)
oszczędnościowo porzyczkowe (przyjmują i lokują środki finansowe)
Podaż pieniądza - ilość pieniądza wprowadzonego do obiegu. Wielkość podaży jest regulowana przez bank centralny.
Ekonomia klasyczna - jeden z kierunków ekonomii zakładający, że gospodarka w długim okresie jeżeli nie będzie się zakłócać jej funkcjonowania zapewnia rozwój w warunkach ogólnej równowagi ekonomicznej.
Polityka walutowa - interwencyjny skup lub sprzedaż walut - obcych dewiz, dokonywany przez bank centralny w celu utrzymania stabilności kursu własnej waluty
Rola polityki fiskalnej - odgrywa z polityką pieniężną rolę w zapobieganiu inflacji - przeciwdziałanie deficytowi budżetowemu.
System finansowy państwa - jest to zbiór instytucji norm regulacyjnych i ochronnych państwa oraz regół rynkowych podejmowania i realizacji decyzji finansowych
Podmioty systemu finnsowego (bank centralny, banki komercyjne, dysponenci funduszy publicznych, towarzystwa ubezpieczeń osobowych i majątkowych, giełda, biura maklerskie)
Regulacyjne oddziaływanie systemu finansowego dotyczy:
przepływu dóbr i pieniędzy między przedsiębiorstwami a gospodarstwami domowymi
przepłwu pieniądza między gosp domowymi a bankami
przepływu pieniądza między przedsiębiorstwami i budżetami centralnumi regionalnymi,
przepływu pieniądza między gosp domowymi a budżetami zasilającymi gospodarstwa domowe w dochody
pzrepływów pieniądza między budżetem centr. Państwa a bankiem centr.
System budżetowy - najważniejsz element systemu finansowego pozwala gromadzić środki pieniężne i rozdysponować je na realizacje celów sektora publicznego gosp. Narodowej
Budżet państwa -tanowi zestawienie roczne dochodów i wydatków związanych z wykonywaniem przez władze państwową określonych zadań ekonomicznych i społecznych
Zadania ekonomiczne - ochrona praw własności równowaga gospodarcza, ekonomiczna, ograniczanie bezrobocia, zrównoważony bilans płatniczy, bezpieczeństwo dochodów pracowników najemnych
Zadania społeczne - rozwój edukacji kultury nauki i techniki, zapewnienie bezpieczeństwa wewn,i zewn
Zdania budżetu zestawienie bezzwrotnych dochodów i wydatków, przychodów, rozchodów związanych z kredytami zagr., sumy
System fiskalny zbór regół sposobów i instytucji ustalania i pobierania podatków od podmiotów gospodarki rzeczowo pieniężnej
Podadki - przymusowe świadczenia na rzecz państwa ze strony osób prawnych i fizycznych decydują o możliwościach finansowania wydatków państwa
Funkcje systemu podatkowego stabilizacja dochodów budżetu państwa wspomagania rozwoju gospodarki prywatnej, oddziaływanie na proces prywatyzacji, gospodarki publicznej, tworzenie warunków do oszcędzania zasobów, akumulacji kapitałów przedsiębiorstrwa
Rodzaje podatków majątkowe, przychodowe, dochodowe, konsumpcyjne, podatek od towarów i usłóg vat,
Rodzaje systemów podatkowych regresywny progresywny proporcjonalny
Dług publiczny jest to suma deficytów budżetowych poprzednich okresów