I)
38.Gatunek: przy uwzględnieniu kryteriów morfologicznych, ewolucyjnych i ekologicznych:
- grupa osobników podobnych pod względem morfologicznym, które mogą swobodnie się krzyżować wydając płodne potomstwo i zajmując określona nisze ekologiczna (żubr, owczarek niemiecki)
- pula genowa odizolowana od innych takich pul, zawierająca program realizacji pewnej strategii życiowej, czyli sposobu pobierania zasobów środowiska i przetwarzania ich na własne kopie (wg ekologicznego i ewolucyjnego punktu widzenia)
39.Ekosystem: układ ekologiczny składający się z biotopu i zasiedlającej go biocenozy, w którym zachodzą charakterystyczne procesy i przemiany energetyczne (obieg materii i przepływ energii) np. ekosystem wodny: jezioro, podmokły teren; lądowy: las, łąka, góra
40.Środowisko organizmu: całokształt warunków abiotycznych (siedliskowych) z uwzględnieniem przekształcającego się wpływu jakie wywierają na te warunki i na siebie wzajemnie organizmów zwierzęcych i roślinnych.
41.Części składowe ekosystemu:
czynniki abiotyczne: zw. nieorganiczne i organiczne obecne w środowisku; sole azotowe i fosforanowe; wapń, CO2, O2, aminokwasy, kw. humusowe i inne zw. organiczne;
Część tych składników znajduje się w roztworze H2O i osadach dennych oraz w glebie i jest bezpośrednio dostępna dla organizmów, natomiast znaczna część tych składników jest zmagazynowana w szczątkach martwych organizmów (roślin i zwierząt, szczególnie w osadach dennych)
czynniki biotyczne: producenci, konsumenci, destruenci (reducenci), [ detrytusożercy ]
42.Podział wód powierzchniowych:
Cieki [ płynące ] - lotyczne (rzeki, źródła, potoki, strumienie, kanały, wodospady)
Stojące - lenityczne (jeziora ,stawy, drobne zbiorniki, starorzecza, zbiorniki wód podziemnych)
Zbiorniki zaporowe (pośrednie między stojącymi i płynącymi)
43.Bentos - zespół organizmów dennych zamieszkujących osady denne. Wyróżnia się org. żyjące na powierzchni osadów (epibentos) jak i wewnątrz nich (endobentos). W skład bentosu wchodzą bakterie (bakteriobentos), org. roślinne (fitobentos) i zwierzęce (zoobentos).
44.Strefowość w rozmieszczeniu roślinności (makrofitów) w litoralu jezior:
amfifity - rośliny ziemno - wodne (błotne), np. niezapominajki;
helofity - rośliny wynurzone (oczerety), np. trzcina, pałka szeroko- i wąskolistna;
nimfeidy - rośliny o liściach pływających, np. grążel żółty, grzebienie białe;
elodeidy - rośliny o liściach zanurzonych, np. moczarka kanadyjska, wywłócznik, rogatek;
isoetidy - rośliny bez kwiatów, rozwijające się na dnie;
pleuston - rośliny pływające na powierzchni lub toni, niezakorzenione;
45.Wskaźniki zanieczyszczenia kałowego H2O: bakterie grupy coli typ kałowy lub pałeczka okrężnicy; paciorkowce kałowe; pałeczka zgorzeli gazowej
46. EC50-t - stężenie toksykanta powodujące powstanie jakichkolwiek zmian u 50% organizmów testowych po czasie stężenie
LC50-t - stężenie toksykanta powodujące śmierć 50% organizmów testowych w czasie t trwania testu
LOEC - najniższe stężenie toksykanta, które w określonym czasie trwania badań toksyczności chronicznej lub subchronicznej wywołuje zmiany w organizmach testowych
NOEC - najwyzsze stezenie toksykanta, ktore w czasie t nie powoduje zmian w organizmach testowych
47.Toksyczność ostra- szkodliwe zmiany u organizmów testowych, wywołane oddziaływaniem związku chemicznego (lub ścieków) w krótkim czasie ekspozycji do 96h, które mogą prowadzić do zaburzeń czynności fizjologicznych i śmierci. Jako wynik podaje się oznaczenia LC50-t - stężenie śmiertelne, EC50-t - stężenie, które u 50% powoduje śmierć
48. Elementy, z których składa się gleba: cząstki mineralne; koloidy glebowe; woda glebowa/roztwór glebowy; powietrze glebowe; organizmy żywe gleby
49.Podział aerozoli ze względu na pochodzenie: naturalne (pochodzące z gleby i wody, przemieszczające się dzięki ruchom powietrza), sztuczne (powstające w wyniku działalności człowieka)
50.Ilość ilość skład mikroflory powietrza zależy od: ilosci pokarmu, wody, wahań temperatury;
51.Łańcuch epidemiczny składa się z:
- zarazek wydalany przez chorego człowieka/zwierzę zakaża środowisko
- zarazek musi przetrwać w środowisku w stanie żywotnym i utrzymać właściwości wirulencji
- zarazek dostaje się do środowiska do przewodu pokarmowego albo górnych dróg oddechowych człowieka
Części składowe ekosystemu:
biotop - obszar zajęty przez biocenozę, czyli obszar zasiedlony przez określony zespół roślin i zwierząt
biocenoza -
Fotosynteza: 6CO2 + 6H2O + energia św. = C6H12O6 + 6O2
Nitryfikacja: 2NH3 + 3O2 = 2HNO2 + 2H2O + 79kcal
Denitryfikacja: HNO2 + 1/2O2 = HNO3 + 21,6kcal
Fermentacja: C6H12O6 = 2C2H5OH + 2CO2 + 18kcal
2C2H5OH + 6O2 = 6H2O + 4CO2 + 655kcal
Glikoliza: C6H12O6 + 6O2 = 6H2O + 6CO2 + 673kcal
Spalanie kw. tłuszczowego: C15H31COOH + 23O2 = 16CO2 + 16H2O
II)
38.Populacja - zespół osobników tego samego gatunku, mogących się skutecznie i swobodnie krzyżować, zajmujący tę samą niszę ekologiczną (żubr, ryś)
39.Biocenoza - zbiór wszystkich populacji roślin i zwierząt żyjących w określonym środowisku nieożywionym (abiotycznym - biotop) i powiązanych zależnościami troficznymi
43.Peryfiton - zespół organizmów roślinnych i zwierzęcych, które porastają różne podłoża (biotyczne, np. makrofity, zwierzęta lub abiotyczne np. kamienie) Są to głównie glony (okrzemki, zielenice, sprzężnice) a także bezkręgowce wodne (gąbki, skąposzczety, nicienie, larwy ochotkowatych i jętek, mszywioty i mięczaki)
44.Mikroorganizmy chorobotwórcze w H2O zanieczyszczonej fekaliami- pałeczki: duru (rodz. Salmonella), czerwonki , odmienca (proteus vulgaris), przecinkowiec cholery prątki gruźlicy wirusy żółtaczki zakaźnej WZW A wirus polio (chor. Heinego-Medina)
grzyby Microporum Candida albicans pierwotniaki Lambia i Entamoeba
45.Cząstkowe procesy składające się na samooczyszczanie wody- rozcieńczanie ; sedymentacja ; adsorbcja ; mineralizacja.
48.Bakterie glebowe-autochtoniczne - zamieszkują stale glebę; allochtoniczne - do gleby dostają sie z zewnątrz; zymogenne - rozwijają sie w glebie po dostarczeniu zw. organicznych
49.Podział aerozoli ze względu na skład jakościowy-saprofityczne ; patogenne ; mieszane (sapro. + patoge.)
50.Trwałosc aerozolu zależy od: wielkości cząsteczek, koncentracji, ładunku powierzchniowego, właściwości biologicznych i rodzaju organizmów