ZWIAZKI - DEFINICJE
Katalizatory - substancje, kt髍e zwiekszaja szybkosc reakcji, pozornie nie biorac udzialu w reakcji. Biora jednak udzial w reakcjach posrednich, kt髍ych energie aktywacji sa bar-dzo male, stad reakcje zachodza szybko, a zatem mimo zajscia reakcji posrednich i tak reakcja przebiega znacznie szybciej niz reakcja bezposrenia bez katalizatora.
Inhibitory - spowalniaja reakcje.
Rozpuszczalniki, kt髍ych czasteczki sa dipolami, nazywamy polarnymi.
Solwatacja - proces otaczania krysztalu jonowego przez dipolowe czasteczki rozp. polar-nego.
Hydratacja - taka solwatacja , gdy rozp. jest woda.
Dysocjacja - rozpad krzysztalu jonowego na jony pod wplywem rozp. polar. Ulegaja jej zwiazki o wiazanich at. spol., kt髍ych cz. sa dipolami.
Elektrolit - roztw髍, w kt髍ym znajduja sie swobodne jony. Roztw髍 tak przewodzi prad.
Dysocjacja elektrolityczna - ulegaja jej tez zwiazki o wiazaniach jonowych.
Dys. termiczna - pod wplywem temperatury (tylko zw. o wiazaniach jonowych).
Zasady - (roztw髍 wodorotlenku) zwiazki, kt髍e w roztworze wodnym oddysocjowuja jo-ny OH-. Wg Arrheniusa sa to zwiazki, kt髍e w roztworze wodnym zwiekszaja stezenie jo-n體 wodorowych. Men(OH)n Obecnosc jon體 OH- powoduje zabarwienie papierka lak. na niebiesko. Wg Br鰊stedta sa to czasteczki i jony, kt髍e sa zdolne do przylaczania proto-n體.
Kwasy - zwiazki, kt髍e w roztw. wodnych oddysocjowuja kationy wodorowe. Zwiekszaja stezenie jon體 wodorowych. HmR-m Obecnosc jon體 H+ barwi pap. lak. na czerwono a oranz met. na r髗owo. Wg Br鰊stedta sa to cz. i jony, kt髍e sa zdolne do odlaczania proton體.
Sole - zw., kt髍e podzas dysocjacji rozpadaja sie na kationy metalu i aniony reszty kwa-sowej. MemnRn-m.
Szybkosc reakcji mierzymy przyrostem produkt體 w jednostce czasu (vr=DC / Dt), lub ubytkiem substrat體 w j. czasu (vr=-DA / Dt). Szybkosc reakcji zalezy od: rodzaju sub-strat體, temperatury, cisnienia (faza gazowa), stopnia rozdrobnienia, ilosci substrat體, stezenia.
v=k?[A]x?[B]y xA+yBTzC + mD (k - stala szybkosci danej reakcji)
Jezeli jest reakcja przebiegajaca w fazie gazowej ze zmniejszaniem objetosci, w體czas korzystny jest wzrost cisnienia.
Przy reakcjach ze zwiekszaniem objetosci korzystny jest spadek cisnienia.
Gdy nie ma miejsca zmiana objetosci substrat體 i produkt體, cisnienie nie gra roli.
Reakcje odwracalne, to takie reakcje, w kt髍ych produkty jednej reakcji sa substratami reakcji odwrotnej. ( NH3 + H2O U NH4OH + Q; v1=k1?[NH3]?[H2O], v2=k2?[NH4OH])
V1=V2 磗tan r體nowagi reakcji chemicznej - reakcje odwracalne zachodza r體noczesnie z jednakowa szybkoscia. k1?[NH3]?[H2O]= k2?[NH4OH])
Stala r體nowagi r. chem. - stosunek iloczynu stezen produkt體 do iloczynu stezen substrat體 i jest r體na stosunkom stalych szybkosci reakcji. K=k1 / k2 (K-stala r體no-wagi reakcji)
Stopien dysocjacji - (% cz. zdysocjowanych) wyraza stosunek ilosci cz. zdysocjowancyh do ilosci wszystkich czasteczek wprowadzonych do roztw., czyli od stezenia roztworu. a(%)= nzd / ncz = nzd / c (?100%). Zalezy od rodzaju substancji dysocjujacej, stezenia roztw. (im mniejsze, tym wiekszy), temperatury (im wieksza, tum wiekszy), dodania in-nych substancji. Elektrolity mocne (a>30%) a) wszystkie kwasy beztlenowe fluorwc體, kwasy tlenowe fluorowc體 (bez F), H2SO4, HNO3; b) wszystkie zasady litowc體 i berylowc體 (od Ca w d髄); c) prawie wszystkie sole (rozp. w wodzie)
Elektrolity srednie (3%<A<30%) Mg(OH)2 Elektrolity slabe (a<3%) a) H2CO3, H2SiO4, kw. organiczne, H3BO3; b) Be(OH)2, Al(OH)3, zasady wszystkich pierwiastk體 grup pobocznych, NH4OH.
Stala r體nowagi reakcji dyscocjacji (K) wyraza stosunek iloczynu stezen jon體 do stezenia czasteczek niezdysocjowancyh. Prawo rozcienczen Ostwalda - zaleznosc miedzy stala K elektrolitu, st. jego dys. a i stezeniem molowym elektrolitu. Jesli a<5% lub c / K=>400, to K=ca2.. W innym razie K= C?a2 / 1-a.
Jesli zasada jest jednowodorotlenowa, to nzd = [OH-]
Jesli kwas jest jednoprotonowy, to ac=[H+] (slaby) lub c=[H+] (mocny)
pH roztw.= 5, tzn. stezenie jon體 Wodorowych w roztw. = 10-5 mola/dm3
W kazdym roztw. wodnym [H+]?[OH-] = 10-14
BJAANIENIA: ? - zanak mnozenia; / - kreska ulamkowa; U - reakcja odwracalna;T - normalna reakcja