Helen Bee s. 592-604
PRZYJACIELE
- po 65 roku życia liczba utrzymywanych przyjaźni stopniowo maleje, spowodowana często wymieraniem osób
- jednocześnie coraz częściej stwierdza się, ze relacje z przyjaciółmi mają ogromny wpływ na poczucie zadowolenia z życia, samoocenę, liczbę przypadków osamotnień w przeciwieństwie do kontaktów z członkami rodziny, dotrzymują oni towarzystwa, przyjaźń jest odwzajemniona, układy przyjacielskie są mniej stresujące i bardziej cenione, często przyjaciele służą nam pomocą
- męska przyjaźń jest mniej otwarta i mniej intymna niż przyjacielskie związki kobiet; ta różnica wynika z tego (badania Antonucci), że mężczyźni polegają na swojej małżonce, a kobiety zarówno na mężu, dzieciach jak i przyjaciołach
- biorąc pod uwagę sytuację owdowienia, widać, ze mężczyźni po stracie kobiety nie przybliżają się zarówno do swoich dzieci jak i rodzeństwa, jednak znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia problemów zdrowotnych i zaburzeń emocjonalnych
- wśród Afroamerykanów, którzy mają cieplejsze stosunki z rodziną i mieszkają z dziećmi, przyjaciele często osiągają status równy z członkami rodziny; drugim źródłem wsparcia jest dla nich wspólnota kościelna; obie te strategie skutecznie powodują powiększenie indywidualnego wsparcia społecznego
- czynnikiem ograniczającym aktywność społeczną w podeszłym wieku jest fizyczne zniedołężnienie jednostki
PRACA
- decyzja przejścia z czynnego życia zawodowego w stan spoczynku to porzucenie jednej z głównych ról
- średnia wieku przejścia na emeryturę stale się obniża, dlatego niektóre kraje europejskie podwyższają średnią wieku, która pozwoli na otrzymanie świadczeń
- najczęściej mężczyźni przechodzą na emeryturę w wieku 62 lat; podobnie obniżenie wieku emerytalnego dotyczy kobiet
Przyczyny wycofania się z życia zawodowego:
wiek
zdrowie (słaby stan zdrowia, zła kondycja, utrata sprawności)
struktura rodziny (osoby, które mają małe dzieci do wychowania będą dłużej aktywni zawodowo, aby je wychować)
przepisy emerytalne (uzyskanie odpowiednich świadczeń, dodatkowe dochody oprócz stawki podstawowej)
charakterystyka pracy (możliwość rozwijania zdolności, osiąganie wyższych, lepszych stanowisk, posiadanie własnej działalności gospodarczej, duża liczba zwolnień)
Dla kobiet główne czynniki przejścia na emeryturę to: kwestia czy mąż jest już na emeryturze czy nie, pokusa większych zarobków, które później podwyższą im świadczenia.
Wpływy wycofania się z życia zawodowego na:
- wysokość dochodów (w USA emeryci mają 5 potencjalnych źródeł dochodów -> emerytury urzędowe, zarobki z kontynuowanej pracy, dorobek własny, talony żywnościowe i zasiłki; w Wielkiej Brytanii 60 % starszych ludzi posiada dochody bliskie poziomu ubóstwa; średnia adekwatnych dochodów nie spada po emeryturze)
- stan zdrowia (nie ma żadnego lub tylko niewielki to czy się przejdzie na emeryturę; choroba może być powodem przejścia w stan spoczynku)
- poglądy i zdrowie psychiczne (przejście na emeryturę nie ma w zasadzie żadnego wpływu na stan zadowolenia z życia czy subiektywnie dobre samopoczucie, pojawiają się jedynie niewielkie oznaki wzrostu częstotliwości popadania w depresję, ogółem przejście na emeryturę nie kojarzy się ze stresem; najgorzej po przejściu na emeryturę radzą sobie osoby, które miały problemy małżeńskie, gdyż przez pobyt w domu mają ich teraz więcej lub osoby, które od odejścia z pracy zmusza stan zdrowia).
Najważniejszy nie jest fakt czy osoba odchodzi na emeryturę czy pozostaje czynna zawodowo, ale to aby człowiek był zadowolony z życia na wcześniejszych jego etapach.