OSTRE ZATRZYMANIE MOCZU I BEZMOCZ: PRZYCZYNY I POSTĘPOWANIE
OSTRE ZATRZYMANIE MOCZU- całkowita niemożność opróżnienia pęcherza mimo dokuczliwego parcia na cewkę. Konieczne jest wprowadzenie cewnika do pęcherza moczowego przez cewkę moczową lub (z pominięciem cewki) przez skórę i powłoki jamy brzusznej, (czyli nadłonową punkcyjną przetokę w pęcherzu).
PRZYCZYNY:
Upośledzenie drożności:
1. Powiększenie gruczołu krokowego.
Zatrzymanie moczu u dorosłych mężczyzn często stanowi następstwo powiększenia się gruczołu krokowego. Przyczyną najczęściej jest jego łagodny przerost, następnie zapalenie, a niekiedy rak.
2. Zwężenie cewki moczowej.
Rozwija się wtórnie w następstwie urazu (w tym zabiegów instrumentalnych) lub zakażeń przenoszonych drogą płciową (np. zakażeń rzeżączkowych lub wywołanych, chlamydiami).
3. Ciało obce w cewce moczowej.
U chorego w każdym wieku może się zdarzyć, że do cewki moczowej zostaje wprowadzony jakiś przedmiot. Niekiedy jest to wywołane „ciekawością doznań seksualnych”.
4. Stulejka lub zadzierzgnięcie napletka.
Stan, w którym niemożliwe jest odciągnięcie napletka w kierunku dystalnej części prącia.
Zatrzymanie moczu w wyniku zaburzeń neurologicznych
Do zatrzymania moczu może dojść wtórnie w następstwie urazu lub ucisku rdzenia kręgowego, neuropatii (np. w przebiegu stwardnienia rozsianego, cukrzycy, zespołu Guillaina-Berrego, wiądu rdzenia) lub zakażeń wirusowych.
Zatrzymanie moczu związane z przyjmowaniem leków
Zatrzymanie moczu może być spowodowane stosowaniem leków przeciw histaminowych, przeciwdepresyjnych, alfa-adrenergicznych, a także preparatów sprzedawanych bez recepty.
POSTĘPOWANIE:
Badanie przedmiotowe łatwo ustala się rozpoznanie upośledzenia drożności jako przyczyny zatrzymania moczu. Należy zbadać chorego palcem przez odbyt w celu sprawdzenia, czy gruczoł krokowy jest powiększony (objawy łagodnego przerostu stercza) lub czy są w nim obecne guziki (objaw przemawiający za rakiem stercza).
Cewnikowanie pęcherza. Stwierdzenie w pęcherzu moczowym ponad 300 ml moczu zalegającego po fikcji potwierdza rozpoznanie. Wprowadza się do pęcherza moczowego cewnika, Foleya co umożliwia opróżnienie pęcherza i ustąpienie ostrych objawów.
Badania laboratoryjne. Badania oceniające czynność nerek i stężenie elektrolitów we krwi ( należy oznaczyć stężenie mocznika, kreatyniny i elektrolitów w surowicy krwi celem wykluczenia niewydolności nerek). Badanie ogólne moczu należy wykonać w celu wykluczenia infekcji.
Leczenie ostateczne. Należy usunąć przyczynę upośledzenia drożności. Konieczna może być interwencja urologa, polegająca na wykonaniu cystostomii nadłonowej, lub rozszerzenie cewki moczowej i wprowadzenie cewnika.
BEZMOCZ( anuria)- oznacza, że objętość dobowa moczu jest mniejsza niż 100 ml.
PRZYCZYNY:
Są to głównie mechanizmy prowadzące do ostrej niewydolności nerek.
Przyczyny przednerkowe:
Ostra niewydolność nerek powstaje w następstwie zmniejszonego przepływu krwi przez miąższ nerki.
Wystąpienie ostrej niewydolności nerek może spowodować prawdziwe zmniejszenie objętości płynu wewnątrznaczyniowego (np. w następstwie krwotoku, znacznego odwodnienia lub ogromnej diurezy).
Mogą do niej prowadzić: niewydolność mięśnia serca, stan septyczny lub anafilaksja- poprzez zmiany obwodowego krążenia z wazodylatacją lub zmniejszony rzut serca.
Przyczyny nerkowe są związane z bezpośrednim uszkodzeniem miąższu nerek.
Najczęstszą przyczyną ostrej niewydolności nerek z przyczyn nerkowych jest u dorosłych uszkodzenie nerek.
Do zmian śródmiąższowych (np. ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek) najczęściej dochodzi w następstwie niepożądanego odczynu na lek.
Uszkodzenie kłębuszków (np. w przebiegu kłębuszkowego zapalenia nerek).
POSTEPOWANIE:
Wywiad i badanie przedmiotowe.
Badania laboratoryjne. Badanie moczu.
Leczenie ostateczne- zależy od przyczyny, która spowodowała bezmocz.