OBLIGACJE

Podstawowym aktem prawnym, który reguluje obligacje jest ustawa z 29. 06. 2000r.

Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii (reprezentującym prawa majątkowe podzielone na określoną liczbę równych jednostek) w których emitent stwierdza że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatoriusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Świadczenie może mieć charakter: pieniężny lub niepieniężny. Świadczenie w formie pieniężnej polega na zapłaceniu należności głównych lub należności ubocznych (odsetek) w sposób i terminach określonych w warunkach emisji.

Za należności uboczne uważa się również różnice między ceną nominalną a ceną emisyjną obligacji.

Świadczenie niepieniężne może polegać na :

1. możliwości udziałów w przyszłych zyskach emitenta

2. na zamianie obligacji na akcje spółki będącej emitentem tych obligacji (obligacje zamienne)

3. otrzymanie pierwszeństwa do objęcia emitowanych w przyszłości akcji spółki będącej emitentem tych obligacji.

Elementy obligacji:

1. powołanie podstawy prawnej emisji

2. nazwa i siedziba emitenta, miejsce i numer wpisu do rejestru lub wskazanie jednostki samodzielnej terytorialnie, w związku tych jednostek lub miasta stołecznego Warszawy będącej emitentem.

3. nazwa obligacji i cel emisji, jeśli jest określony

4. wartość nominalna i numer kolejny obligacji

5. opis świadczeń emitenta, ze wskazaniem na wysokość tych świadczeń, sposób ich ustalania, terminy i miejsca ich spełniania

6. oznaczenie obligatoriusza (w przypadku obligacji imiennej)

7. ewentualny zakaz lub ograniczenie zbywania obligacji imiennej

8. data od której nalicza się oprocentowanie, termin i miejsce jego płatności oraz warunki wykupu

9. zakres i forma zabezpieczenia obligacji lub informacje o jego braku

10. miejsce i data wystawienia

11. podpisy osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu emitenta.

Kto może być emitentem obligacji?

1. podmioty które prowadzą działalność gospodarczą posiadające osobowość prawną

2. gminy, powiaty, województwa, związki tych jednostek lub miasto stołeczne Warszawa

3. inne podmioty posiadające osobowość prawną, upoważnione do emisji obligacji na podstawie innych ustaw

4. instytucje finansowe których członkiem jest RP lub NBP lub przynajmniej jedno z państw należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) lub Bank Centralny takiego państwa lub instytucje z którymi RP zawarła umowy regulujące działalność takich instytucji na terenie RP i zawierające stosowne postanowienia dotyczące emisji obligacji.

Biorąc pod uwagę emitentów obligacji dzielimy je na:

• państwowe

• samorządowe

• przedsiębiorstw

• instytucji użyteczności publicznej

• instytucji finansowej

• miasta stołecznego Warszawy.

Ze względu na zasięg emisji:

• wewnętrzne w kraju

• zewnętrzne przeznaczone poza granicami kraju.

Ze względu na formę emisji:

• formy materialnej

• formy niematerialnej, zdematerializowanej.

Ze względu czy obligacje są zabezpieczone czy nie:

• zabezpieczone (hipoteka)

• niezabezpieczone.

Ze względu na okres wykupu:

• roczne

• dwu

• trzy

• pięcio

• dziesięcioletnie.

Ze względu na możliwość wykupu:

• posiadające możliwość wcześniejszego wykupu

• nie posiadające.

Ze względu na sposób oprocentowania:

• stałe

• zmienne

• indeksowane

• bezkuponowe.

Ze względu na zasięg waluty w której dokonano emisji:

• w walucie krajowej

• w jednostkach umownych

• w walucie nominalnej.

Wyróżniamy obligacje:

Obligacje indeksowane - obligacje których wartość nominalna zmienia się w zależności od wskaźnika inflacji.

Obligacje zamienne - obligacje które można przekształcić w akcje firmy która je wyemitowała.

Obligacje hipoteczne - obligacje emitowane pod hipotekę ustanawianą na nieruchomości.

Obligacje śmieciowe - papiery emitowane przez firmy zagrożone bankructwem lub o niepewnej pozycji na rynku, cena tych obligacji jest znacznie niższa od wartości nominalnej już w momencie emisji tych papierów. Są to papiery o wysokim stopniu ryzyka, ponieważ wynikają z nich znacznie większe zobowiązania dla emitenta niż w przypadku zwykłych obligacji.

Obligacje z zerowym oprocentowaniem - nie uprawniają do pobierania odsetek, ale sprzedawane są znacznie poniżej wartości nominalnej.

Konsolidacja i konwersja obligacji.

Konsolidacja - zjednoczenie, zespolenie. Polega na połączeniu kilku zaciągniętych uprzednio pożyczek w jedną nową, gdzie przewiduje się ujednolicenie przez emitenta stopy procentowej i warunków spłaty.

Konwersja - odwrócenie, polega na zmianie warunków uprzednio zaciągniętej pożyczki na inne korzystniejsze dla dłużnika czyli polega na wydłużenie okresu zwrotu długu i obniżce oprocentowania.

Wzór na aktualna wartość skapitalizowaną obligacji:

Wk = k * ( 1 + d/100)

K - pierwotna wartość nominalna.

D - stopa % dla okresu obrachunkowego.

N - liczba okresów po upływie których dolicza się dosetki.

O = Wk/100 * (d * t)/365 * 100%

O - odsetki za niepełny okres obrachunkowy.

t - liczba dni w niepełnym okresie obrachunkowym.

Ogłoszenie emisji obligacji powinno zawierać:

• wielkość emisji

• relacje wartości emisji i należnego oprocentowania do wielkości pozostałych funduszy własnych

• wielkość osiągniętego zysku w roku poprzedzającym emisję i perspektywy kształtowania się zysków w przyszłości

• opinia biegłych księgowych dotycząca wypłacalności emitenta.

Czynniki kształtujące cenę obligacji:

1. renoma emitenta

2. termin i forma umorzenia obligacji

3. waluta obligacji

4. możliwość zamiany na akcję

5. stopień zabezpieczenia

6. możliwość zwolnienia z podatku.

Obligacja może posiadać dwie wartości: nominalną i bieżącą.

Wartość nominalna obligacji - określana jest przez emitenta i oznacza kwotę jaką powinien otrzymać posiadacz waloru po upływie terminu jej wykupu.

Wartość nominalna może być:

• stała - nie ulega zmianie w stosunku do wartości ustalonej w kwocie absolutnej w momencie emisji obligacji.

• może też być zmienna (obligacje indeksowane) lub obligacje bezkuponowe których wartość nominalna rośnie w miarę upływu czasu o skapitalizowane odsetki.

Bieżąca wartość obligacji - jest ceną po jakiej walor w danym momencie można kupić lub sprzedać. Jest to cena rynkowa która może ulegać ciągłej fluktuacji czyli może odchylać się na plus lub na minus od wartości nominalnej pod wpływem różnych czynnikiów.

WN > WB iN < iB dyskonto

WN < WB iB < iN stopa stała

St bieżąca premia

Jeżeli wartość bieżąca (WB) obligacji jest niższa lub wyższa od WN to przy ocenie aktualnych korzyści na jakie może liczyć każdy kolejny posiadacz obligacji kwotę odsetek w skali roku relacjonuje się do wartości bieżącej obligacji i w ten sposób otrzymuje się bieżącą stopę odsetek.

WN = 500 zł. d = 15% WB = 450

15% * WN

iB = wB * 100%

Efektywna stopa oprocentowania:

Posiadacz obligacji który nabył ją po cenie niższej od nominalnej nie tylko będzie inkasował na bieżąco odsetki ale również po upływie okresu zwrotu pożyczki otrzyma pełną jej wartość (wyższą od bieżącej). Ta dodatkowa oczekiwana w przyszłości wartość odpowiednio zdyskontowana, uśredniona dla jednego roku, doliczona do kwoty rocznych odsetek i zrelacjonowana do wartości bieżącej da nam efektywną stopę oprocentowania. Efektywna stopa procentowa pozwoli ocenić korzyści inwestowania w obligacje w porównaniu z korzyściami płynącymi z ulokowania gotówki w banku.

---