Ból.Leki p/bólowe

Ból

• Nieprzyjemne doznanie towarzyszące uszkodzeniu lub potencjalnie istniejącemu uszkodzeniu tkanek

Zwalczanie bólu

1.Podawanie leków analgetycznych

2.Inne sposoby leczenia

Zasady zwalczania bólu

• Bezpieczeństwo- metoda nie może stanowić zagrożenia dla pacjenta

• Szybkość działania

• Łatwość zastosowania

Metody zwalczania bólu

1.Unieruchomienie złamań/szynowanie/

2.Uniesienie kończyn/obrzęk/

3.Chłodzenie/oparzenia,skręcenia stawów,uraz mięśni/

4.Ciepło/nadmierny wysiłek,naciągnięcie mięśni szyi,pleców,kończyn/

5.Opatrunki/oparzenia,urazy palców/

Metody zwalczania bólu

• 1.Znieczulenie miejscowe

• 2.Blokady

• 3.Leczenie definitywne

Leki p/bólowe

• Leki hamujące syntezę prostagalndyn /działanie p/bólowe, p/zapalne, p/gorączkowe

• Leki o działaniu przez istniejące receptory opioidowe /leki narkotyczne/

Metamizol -Pyralgina

• Działa p/bólowo p/gorączkowo

• Działanie niekorzystne:

1.uszkadza szpik kostny

2.daje odczyny uczuleniowe

3.drażni żołądek

• Podawany dożylnie/powoli, po rozcieńczeniu

• Domięśniowo -bolesne injekcje

• Dawki 2,5- 3g/24 godz

• Amp.1g/2ml 2,5 mg/5 ml

Ketonal/Ketoprofen

• Silne działanie p/bólowe p/gorączkowe

• Podawany dożylnie/we wlewie 5-10 min w 100ml0,9% NaCl250 ml 0,9%NaCl

• Domięśniowo - bolesne injekcje

• Rozkłada się pod wpływem światła

• Amp.50 mg 100 mg

• Dawkowanie: do 300 mg/24 godz

Paracetamol /Codipar,Acenol/

• Działanie p/bólowe p/gorączkowe

• Podawany doustnie,doodbytniczo

• Silnie uszkadza wątrobę/w połączeniu z alkoholem/

• Dawkowanie: 10 -15 mg/kg

• Dla dorosłych 500-1000 mg/24 godz w dawkach podzielonych

Kwas acetylosalicylowy
/Aspiryna,Polopiryna/

• Działanie p/zapalne, p/gorączkowe ,słabo p/bólowe

• Silnie drażni śluzówkę żołądka,XII-nicy

• Może powodować skurcz oskrzeli /uwaga!astmatycy/

• Działa hamująco na płytki krwi

• Dawki p/płytkowe 75 -100 mg/24 godz

• Dawki p/zapalne,p/gorączkowe 300 -1000mg/24 godz w dawkach podzielonych

Dożylne opioidowe leki analgetyczne

• Silne działanie przeciwbólowe, uspokajające

• Zwężenie źrenic

• Wywołują depresję oddechową/zwolnienie oddechu/

• Depresja ośrodka naczynioruchowego

• Bradykardia

Morfina

• Naturalna pochodna z maku

• Podawana doustnie, podskórnie,domięśniowo,dożylnie, zewnątrzoponowo ,podpajęczynówkowo,

• Głównie dożylnie:

• 0,1 -0,15 mg/kg/ dawki podzielone 1-3-5 mg/

Morfina

• Skuteczna w bólach trzewnych

• Ostre bóle pourazowe

• Ból w przebiegu zawału

• Zmniejsza uczucie duszności/stosowana w obrzęku płuc/

• Wydalana przez nerki

Morfina-działania niepożądane

• Nudności,wymioty

• Osłabienie perystaltyki Zaparcia

• Depresja oddechowa

• Hypotensja

• Wzrost ciśnienia w drogach żółciowych

• Zatrzymanie moczu/wzrost napięcia zwieraczy/

• Zahamowanie odruchu kaszlowego

Fentanyl

• Najczęściej stosowany lek przeciwbólowy w anestezjologii

• Łatwo przenika barierę krew/mózg

• Maksymalne działanie po 3- 5min

• Czas działania pojedynczej dawki 20- 45 min

Fentanyl - objawy niepożądane

• Depresja oddechowa/po podaniu 2ml - 100 mikrogr

• Wymioty, nudności po zastosowaniu

• Sztywność klatki piersiowej po większych dawkach

Fentanyl - dawkowanie

• Przeciwbólowo,z zachowaniem oddechu własnego pacjenta pacjenta:

1- 3 μg/kg iv

Przeciętnie 1-2 ml iv

Po 10- 15 min powtórzenie dawki 1- 2 ml iv

Dolargan-Petydyna

• Dawkowana 1- 2mg/kg iv im

• Głównie w bólach pooperacyjnych, pourazowych

• Działa krócej niż morfina

• Powoduje nudności,wymioty,obniżenie RR

• Uzależnia

Tramadol, Tramal

• Kilka mechanizmów działania

• Słabsza depresja oddechowa

• 10% siły działania morfiny

• Podawany dożylnie iv, im 1-2 mg/kg

• Może wywoływać uporczywe wymioty

Nalokson - Narcan

• Antagonista leków narkotycznych przeciwbólowych

• Odwraca działanie depresyjne na ośrodek oddechowy

• Dawka iv 0,1 -0,4-1 mg- /działanie 30 -45 min/ dorośli/uzupełniać podaniem im

• Noworodki 20 μg/kg

Ketamina - Calypsol

• Pochodna fencyklidyny

• Wywołuje stan: tzw anestezję zdysocjowaną/ różne działanie w różnych obszarach mózgu/

Działanie znieczulające

• Działanie przeciwbólowe/nie znosi bólu trzewnego/

Ketamina - Calypsol

• Podawana drogą dożylną, domięśniową, donosową

• Po podaniu dożylnym:utrata przytomności i zniesienie bólu powierzchownego przez ok..10 min

• Po podaniu domięśniowym:po ok.5 min trwa ok. 25 min

• Występuje stan pomroczny, mogą wystąpić omamy, halucynacje

Ketamina - Calypsol

Zastosowanie;

1.monoanestetyk :zabiegi któtkotrwałe, bolesna zmiana opatrunków, oparzenia , wypadki masowe,operacje plastyczne, trudny dostęp dożylny

2.dawki subanestetyczne: repozycje złamań,

Urazy mnogie

• Unieruchomienie

• Silne leki p/bólowe

• Morfina,Fentanyl,Dolargan

• Ostrożnie przy zaburzeniach świadomości,zaburzeniach oddechowych

• EW.Pyralgina,Tramal

Urazy czaszkowo-mózgowe

• Ból, niepokój ↑ ICP

• Pyralgina,Diklofenak,

• Przy bardzo silnym bólu: ostrożnie w dawkach frakcjonowanych MF

• U małych dzieci dobry Paracetamol,Pyralgina podane pr

Uraz klatki piersiowej

• Często bardzo silny ból - ograniczenie ruchomości - pogarszanie wydolności oddechowej

• Dobra: we frakcjonowanych dawkach Morfina 2-3 mg iv

Analgezja u dzieci

• Leczenie bólu, uspokojenie

• Jeśli można: droga doustna, doodbytnicza

• Paracetamol,Naproksen,Ketonal

• Można morfinę 0,05 -0,1mg/kg w dawkach frakcjonowanych

Bóle kolkowe

• Oprócz leków p/bólowych leki rozkurczowe: Papaweryna,Spasmalgon

• Wlew Lignokainy/przy kolkach nerkowych/

• Nie Morfina przy kolce wątrobowej

Ostry ból brzucha

• Leczyć ból nie zamazując objawów decydujących o ewentualnej interwencji chirurgicznej

• Ważny stan pacjenta

• Decyzja chirurgiczna w oparciu nie tylko o badanie fizykalne/objawy otrzewnowe/ale inne/bad.laboratoryjne, USG,TK j.brzusznej,punkcja j.brzusznej/

EMLA

• maść do stosowania miejscowego

• Przed wkłuciami iv

• 50% lignokainy50% prilokainy

• ½ -3/4 godz w opatrunku okluzyjnym

Sedacja

• W celu:zmniejszenia stresu,leku , pobudzenia

• Połączona ze zmniejszeniem bólu

Relanium

• Długi czas działania amp.10 mg im, iv/bez rozpuszczenia

-dorośli 2,5 -5 10 mg

-dzieci 0,1 - 0,4 mg /kg c.c

Midazolam- Dormicum

• Po podaniu dożylnym działa po 2 min

• Możliwość podawania po,pr,iv, im

• dorośli 0,07 -0,1 mg.kg c.c

/przeciętnie 2,5 - 5mg iv

-dzieci 0,1 -0,2 mg/kg c.c iv

Pobudzenie, agresja

• Chlorpromazyna /Fenactil możliwość RR↓

• 50 -100 mg im, ew.100 mg iv/v=0,5 mg/min/

• Promazyna 100- 200 mg im/ew.iv/

• Haloperidol amp.5mg/1 ml iv

Flumazenil Anexate

• Antagonista/znosi działanie Dormicum,Relanium/

• Amp.0,5 mg/5 ml 1,0 mg/10 ml

• Podawany dożylnie w dawkach frakcjonowanych

• Odwrócenie depresji oddechowej

• Diagnostyka w zaburzeniach świadomości, śpiączce

---