Nasz kręgosłup - cz.1

     Większość z nas eksploatuje kręgosłup bezlitośnie, nie dbając o niego, nie myśląc o tym, że musi służyć nam przez całe życie. Zapominamy, że go mamy, dopóki się nie odezwie. Co trzeci dorosły Polak cierpi na bóle kręgosłupa, a co trzecie dziecko ma wady postawy. Można więc założyć, że w każdej polskiej rodzinie jest ktoś, komu kręgosłup, w ten czy inny sposób dokucza.

Jak jest zbudowany

     Zbudowany jest z 24 kręgów: 7 kręgów szyjnych, 12 piersiowych, 5 lędźwiowych, kości krzyżowej (5 zrośniętych ze sobą kręgów krzyżowych) i 4 szczątkowych kręgów ogonowych. Kręgi te trzonami łączą się za pomocą krążków międzykręgowych.

Długość całego kręgosłupa dorosłego człowieka stanowi w przybliżeniu 40-45% długości ciała. Wielkość kręgów wzrasta stopniowo od kręgu szczytowego do piątego kręgu lędźwiowego. Największy wymiar poprzeczny osiąga kręgosłup na wysokości 2-3 segmentu kości krzyżowej, co spowodowane jest największym obciążeniem tego odcinka kręgosłupa.

Pomiędzy każdą parą kręgów znajduje się ruchomy dysk. Kręgi i dyski połączone są więzadłami. Wewnątrz kręgosłupa przebiega rdzeń kręgowy i nerwy odchodzące z niego do wszystkich części ciała.
Jakie najczęściej występują dolegliwości

     W wyniku ograniczenia ruchomości w odcinku szyjnym pojawiają się problemy z pochylaniem głowy do przodu i odchylaniem jej do tyłu. Może to być przyczyną bólów i zawrotów głowy oraz szumów w uszach, bólów barków, drętwienia rąk.

Zaburzenia ruchomości odcinka piersiowego mogą powodować, między innymi, objawy charakterystyczne dla chorób serca, takie jak na przykład, bóle w klatce piersiowej. Pamiętajmy jednak o tym, aby w przypadku wystąpienia tego objawu udać się również z wizytą do lekarza, najlepiej kardiologa.

     Ograniczenie ruchomości w odcinku lędźwiowym mogą utrudnić lub uniemożliwić wykonanie skłonu do przodu, a czasem wręcz chodzenie.

     Połączenie piątego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową jest newralgicznym miejscem kręgosłupa. Tu właśnie często dochodzi do uszkodzenia krążka międzykręgowego, czyli tak zwanego "wypadnięcia dysku". Kość krzyżowa dotknięta bywa często wadami rozwojowymi, takimi jak niespojenie łuku pierwszego kręgu krzyżowego. Wady te dają o sobie znać szczególnie w wyniku oddziaływania przeciążeń. Kość ogonowa nie sprawia nam, na szczęście, zbyt wielu kłopotów.

Jak mu nie szkodzić

- Silne mięśnie pleców odciążają kręgosłup i chrząstkę międzykręgową. Przy kłopotach z plecami powinno się trenować mięśnie grzbietu, np. stosując specjalną gimnastykę lub regularnie uprawiając odpowiedni sport, taki jak pływanie lub trening siłowy (z wyłączeniem podnoszenia ciężarów).

- Należy zwracać uwagę na to, czy kark jest dobrze podparty podczas snu. Można wykorzystać specjalne poduszki oraz wałki, które powodują rozluźnienie mięśni karku podczas snu. Spanie na tzw. "desce" (niegdyś zalecane przez zarówno znachorów jak i utytułowanych lekarzy) jest nie tylko nieskuteczne, ale nawet bardzo szkodliwe. Najlepszą pozycją, jaką powinien przyjmować nasz kręgosłup, jest taka pozycja, w której znajduje się on w linii poziomej.

- W przypadku bólu pleców zaleca się spać na boku z poduszką między nogami. Niekorzystną pozycją podczas snu jest z reguły leżenie na brzuchu.

- Wysokość stołu lub biurka, przy którym pracujemy, powinna być taka, abyśmy nie musieli się zbytnio pochylać podczas pracy.

- Nie wolno podnosić ciężaru z ziemi na prostych nogach, wyginając plecy w łuk. Należy najpierw kucnąć, chwycić ciężar, a potem wracając do pozycji stojącej, napiąć mięśnie brzucha. Plecy w trakcie tej czynności powinny być bezwzględnie proste.

- Podczas jazdy samochodem plecy powinny znajdować się niemal idealnie w pionie, dzięki czemu kręgosłup odzyskuje swoje naturalne krzywizny. Głowa powinna być oparta o zagłówek, co powoduje, że mięśnie szyi w znacznym stopniu zostają odciążone. Pośladki należy przysunąć jak najbliżej oparcia, a na wysokości kręgosłupa lędźwiowego można włożyć między plecy a oparcie fotela niewielką poduszkę (zależy od stopnia wyprofilowania fotela).

Naturalne metody pomocne w bólach kręgosłupa

W dolegliwościach kręgosłupa pomocne są masaże, akupunktura i akupresura, a przede wszystkim ćwiczenia wykonywane codziennie. Można ponad to stosować kąpiele, wcierania i doraźnie środki przeciwbólowe.

Kąpiele
Kąpiele ziołowo-lecznicze mają za zadanie uśmierzyć, a nawet zniwelować ból, zrelaksować zbyt napięte i przeciążone mięśnie ora zapewnić większą ruchomość kręgosłupa.

- Kąpiel przy wypadnięciu dysku. 100g ziela skrzypu zalać 5 litrami wody i pozostawić pod przykryciem na około 12 godzin, po czym podgrzać i macerat wlać do wanny z ciepłą wodą. Woda powinna sięgać na wysokość serca chorego. Czas kąpieli około 20 minut. Po kąpieli należy zaplanować godzinny wypoczynek.

- Kąpiel przy dolegliwościach kręgosłupowych. Zioła (garść liści pokrzywy, garść liści rozmarynu, garść kwiatów rumianku, garść kłączy tataraku) zalać wodą i ogrzewać pod przykryciem na małym ogniu przez 10 minut (nie dopuszczać do wrzenia). pozostawić pod przykryciem na 20 minut, przecedzić, uzyskany odwar wlać do wanny z ciepłą wodą. Kąpiel powinna trwać krótko - 5-10 minut. Po kąpieli zapewnić godzinny wypoczynek.

- Kąpiel przy sztywności kręgosłupa. Pól kilograma igliwia świerkowego ogrzewać na małym ogniu pod przykryciem (nie dopuścić do wrzenia) przez 15 minut, po czym odwar przecedzić i wlać do wanny z ciepłą wodą. Kąpiel powinna trwać do 30 minut. Po kąpieli godzinny wypoczynek.

Wcierania
- Wziąć zebrane w słoneczny dzień kwiaty dziurawca, napełnić luźno niewielką butelkę (po szyjkę) i zalać oliwą z oliwek. Szczelnie zamknąć i odstawić na 2-3 tygodnie w ciepłe miejsce. Następnie płyn przecedzić (olej będzie miał czerwonawą barwę) i przechowywać w butelce z ciemnego szkła, szczelnie zamknięty.

- 5 kiści kwiatów kasztanowca zalać 250 ml spirytusu salicylowego i macerować przez 2-3 tygodnie, codziennie wstrząsając. Uzyskany płyn przecedzić do butelki z ciemnego szkła i szczelnie zamknąć. Płyn wcierać, jednocześnie masując kręgosłup i przylegające mięśnie.

- 2 łyżki stołowe korzenia arcydzięgla zalać 500 ml spirytusu rektyfikowanego i odstawić na 7 dni. Przecedzić, dodać taką samą ilość octu i dobrze wstrząsnąć. Na każdy kieliszek nalewki dodać pół łyżeczki oliwy. Nacierać rano i wieczorem bolące miejsca kręgosłupa.

Kręgosłup cz. 2 - leczenie ruchem

Leczenie ruchem, czyli wykonywanie różnorodnych ćwiczeń, jest bardzo istotnym elementem terapii schorzeń kręgosłupa jak i metodą zapobiegania powstawaniu takich dolegliwości. Ćwiczenia powinny być dostosowane do możliwości ćwiczącego i odpowiednio dobrane do schorzenia.
Podstawą ćwiczeń jest rozluźnienie mięśni. Rozciągając mięśnie, rozciąga się również kręgosłup (odbarcza się przez to tarcze międzykręgowe i korzenie nerwowe, które uciskane przez dyski powodują ból). Istotne są ćwiczenia wzmacniające mięśnie tułowia, grzbietu, brzucha.
Przed każdym ćwiczeniem należy rozluźnić się i zrelaksować (położyć się na plecach z rękami ułożonymi wzdłuż tułowia i zgiętych w kolanach nogach). Rozluźnią się mięśnie. W przerwach między ćwiczeniami należy wykonywać ćwiczenie oddechowe. Pomieszczenie, w którym wykonuje się ćwiczenia, musi być dobrze wywietrzone. Ćwiczyć można na podłodze, najlepiej na dywanie lub kocu.
Ćwiczenia przyniosą pożądany efekt tylko wówczas, kiedy będą wykonywane systematycznie.
Każde ćwiczenie powtarzamy tyle razy na ile jest to możliwe.

Poniżej zestaw bardzo prostych ćwiczeń:

Ćwiczenie oddechowe:

Leżymy na plecach, ręce wzdłuż ciała. Nogi zgięte w kolanach, stopy lekko rozstawione, oparte o podłogę. Wyprostowane ręce przenosimy w górę i za głowę. Wykonujemy wdech. Ręce powracają tą samą drogą do pozycji wyjściowej. Wykonujemy wydech.

Ćwiczenie 1

Klęczymy podparci na wyprostowanych rękach. Opuszczamy cały tułów równolegle do podłoża, dotykając pośladkami do pięt.

Ćwiczenie 2

Leżymy na plecach, nogi zgięte w kolanach. Podciągamy naprzemiennie, nogi zgięte w kolanach, w kierunku klatki piersiowej.

Ćwiczenie 3

Leżymy na plecach, nogi zgięte w kolanach. Podciągamy jednocześnie obie nogi, zgięte w kolanach, w kierunku klatki piersiowej.

Ćwiczenie 4

Leżymy na plecach, głowa spoczywa na splecionych dłoniach. Nogi zgięte w kolanach.  Przyciągamy na przemian lewe kolano zgiętej nogi do prawego łokcia i prawe kolano do lewego łokcia, z jednoczesnym uniesieniem głowy.

Ćwiczenie 5

Leżymy jak w poprzednim ćwiczeniu. Podciągamy oba kolana do łokci z jednoczesnym skłonem głowy. Staramy się dotknąć kolanami głowy.

Ćwiczenie 6

Leżymy jak w poprzednim ćwiczeniu. Przywodzimy lewe kolano do prawej stopy. Powracamy do pozycji wyjściowe. Następnie przywodzimy prawe kolano do lewej stopy.

Ćwiczenie 7

Leżymy na brzuchu z rękami wyprostowanymi za głową, wzdłuż osi ciała. Unosimy lewą wyprostowaną nogę w górę, jednocześnie unosząc do góry prawą wyprostowaną rękę. Powracamy do pozycji wyjściowej. Teraz unosimy w ten sam sposób prawą nogę i lewą rękę.

Ćwiczenie 8

Leżymy jak w poprzednim ćwiczeniu. Unosimy w górę obie wyprostowane ręce.

Ćwiczenie 9

Klęczymy podparci na prostych rękach. Lewą prostą rękę odchylamy maksymalnie w górę, patrząc na nią cały czas. Powracamy do pozycji wyjściowej. Wykonujemy to samo prawą ręką.

Ćwiczenie 10

Pozycja jak w poprzednim ćwiczeniu. Podnosimy w górę prawą nogę, prostując ją, jednocześnie unosząc w górę i w przód, na wysokość głowy, lewą rękę. Powracamy do pozycji wyjściowej. Wykonujemy te same ruchy lewą nogą i prawą ręką.

Ćwiczenie 11

Pozycja jak w poprzednim ćwiczeniu. Podnosimy lewą nogę w górę, prostując ją. Uginając ramiona dotykamy czołem podłogi. Powracamy do pozycji wyjściowej. Ponownie wykonujemy ćwiczenie prawą nogą.

Ćwiczenie 12

Pozycja jak w poprzednim ćwiczeniu. Wyginamy plecy w górę. powracamy do pozycji wyjściowej, wyginamy grzbiet w dół ( tzw. "koci grzbiet" ).

Ćwiczenie 13

Opuszczamy cały tułów równolegle do podłoża, dotykając pośladkami do pięt.

---