Płeć kulturowa i zdrowie, socjologia, Socjologia Ludności, notatki UJ z tekstów, uj


Płeć kulturowa i zdrowie [w:] „Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo”

C. M. Renezetti, D. J. Curran, PWN, Warszawa

Dane dotyczą głównie społeczeństwa amerykańskiego, które jest bardzo specyficzne,

Dlatego skupiłam się na ogólnych tendencjach. Enjoy!

Bogaci Amerykanie żyją średnio o 13% dłużej niż biedni.

Na zły stan zdrowia ludzi biednych wpływa brak dostępu

do służby zdrowia, konieczność pracy w niebezpiecznych

dla zdrowia warunkach, frustracja spowodowana życiem

w ubóstwie, złe warunki mieszkaniowe (dzielnice, regiony

o dużym stopniu zanieczyszczenia, mieszkania o niskim

standardzie)

PŁEĆ A UMIERALNOŚĆ

Czynnik genetyczny - chromosom X zawiera więcej informacji genetycznych, w tym

także te, które mogą prowadzić do anomalii fizycznych u kobiet (XX) jeden uszkodzony

chromosom X uaktywnia drugi zdrowy chromosom X, który zapobiega anomaliom

przewaga genetyczna, u mężczyzn (XY) uszkodzony X jest jedyny, więc anomalia wystąpi.

Różnice hormonalne - estrogen, występujący u kobiet, ma chronić je przed chorobami

serca (główna przyczyna zgonów w USA)

Stan cywilny - dotyczy głównie mężczyzn, u żonatych prawdopodobieństwo zgonu jest

dwa razy mniejsze (badania w grupie mężczyzn między 45 a 65 rokiem życia).

Prawdopodobne powody: mężczyźni szukają oparcia psychicznego w trudnych, życiowych

sytuacjach wyłącznie u swoich małżonek, u kobiet szerszy krąg osób, od których uzyskać

mogą pomoc i wsparcie. Gdy mąż zachoruję, istnieje większe prawdopodobieństwo,

że zajmie się nim żona. W sytuacji choroby żony, mężczyźni często podejmują decyzje

o rozwodzie (badania w USA)

Różnica w zachowaniach społecznych - związek między długością życia a stopniem

konformizmu jednostek w stosunku do tradycyjnych stereotypów kobiecości i męskości

( w oparciu o badania współczynników zgonów z poszczególnych przyczyn)

Choroby serca - większa umieralność mężczyzn o ok. 84% więcej niż u kobiet.

Czynniki wpływające na rozwój chorób serca

Rak - umieralność mężczyzn jest o 40% większa niż w przypadku kobiet, choć różnica ta

stale ulega zmianie.

Czynniki wpływające:

Zagrożenia dla mężczyzn i kobiet w miejscu pracy

Podział pracy ze względy na płeć (zabronienie pracy kobietom w pewnych zawodach,

z obawy o negatywny wpływ na ich płodność )

- dyskryminacja kobiet, wykluczanie ich z rynku pracy, ignorowanie negatywnego

wpływu warunków pracy na mężczyzn (płodność)

Wypadki w miejscach pracy, mężczyźni zdecydowanie częściej ulegają uszkodzeniom

( 93%) głównie przypadkowo: lawiny, pożary, wypadki drogowe, 30% kobiet ofiarami

przemocy (rozboje w Fast Foodach USA).

Inne przyczyny zgonów

AIDS

Podatność kobiet i mężczyzn na choroby

SEKSIZM W OPIECE ZDROWOTNEJ

Funkcjonalny model zdrowia postrzega ciało jak maszynę, której normalne funkcjonowanie przerywa czasowo choroba. B. Katz Rothman argumentuje, że w takim modelu zdrowia kobieta postrzegana jest, jako bardziej „podatna na choroby”. Według niej „kobiety zawsze definiowano, jako chore, ze względu na fakt, iż odmawiano im predyspozycji do pełnienia ważnych ról społecznych”. Kobieta niezdolna do działania w wiekach XIX i XX stanowiła symbol statusu oraz symbol kobiecości. Obraz kobiety był determinowany również czynnikami klasowymi, rasowymi. Styl ubierania się wpływ na stan zdrowia gorsety.

W XIV wieku ciąża była postrzegana bardziej, jako wydarzenie społeczne niż medyczne, Ciężkie warunki zarówno pod względem higieny jak i umiejętności medycznych ówczesnych lekarzy prowadziły do licznych zgonów matek i niemowląt. Rozwój medycyny wpłynął znacząco na zdrowie kobiet: badania mammograficzne i cytologiczne. Ma także swoje efekty uboczne takiej jak np. medykalizacja ciąży i porodu tzn. wpływanie lekarzy, również na prośbę pacjentek na przebieg tych procesów: leki na spadek wagi, środki przeciwbólowe, cesarskie cięcia na życzenie. Sterylizacja kobiet należących do ubogiej mniejszości (USA).

Dyskryminacja na polu kardiologii, uprzywilejowane traktowanie pacjentów-mężczyzn, którzy bardziej podatni są na te choroby. Mężczyźni częściej są poddawani zabiegom profilaktycznym, dlatego u kobiet istnieje mniejsze prawdopodobieństwo przeżycia operacji chirurgicznej serca, czas oczekiwania na lekarza jest dwa razy dłuższy, poddawane są mniejszej liczbie testów diagnostycznych i innych procedur medycznych.

badania wskazują na istnienie negatywnych i pełnych stereotypów postaw wobec kobiet, w szczególności ubogich, pochodzących z mniejszości rasowych i etnicznych oraz w starszym wieku. Narzekania kobiet na zdrowie są często trywializowane.

reprodukowanie owych wzorów w szkołach medycznych

molestowanie seksualne młodych lekarek, istnienie szklanego sufitu

Patriarchalne relacje w systemie opieki zdrowotnej

lekarz/ojciecpielęgniarka/żona/matkapacjent/dziecko

kobiety przejmują głównie role wspomagające i opiekuńcze: położne, pielęgniarki, dietetyczki, salowe mniejszy prestiż

Obecnie obserwuje się wzrost liczby kobiet i przedstawicieli mniejszości na wyższych uczelniach medycznych

Feministyczna opieka zdrowotna

Idea postała w lata 60 XX wieku. Jako cel feministki stawiały sobie edukacje zdrowotną kobiet (liczne publikacje), kursy „Poznaj swoje ciało” kontrolowanie własnego zdrowia. Dążenie do stworzenia systemu alternatywnej opieki zdrowotnej, zakładały kliniki i przychodnie. Napotykały one duże problemy finansowe, w sytuacjach cięć budżetowych to one pierwsze padały ich ofiarą.

PŁEĆ KULTUROWA, SPORT I ĆWICZENIA

tradycyjne przekonanie, że sport jest domeną mężczyzn i pozostaje w sprzeczności

z kulturowymi standardami kobiecego piękna jak i kobiecej heteroseksualnej atrakcyjności.

istniejący sposoby organizacji uprawiania sportu oraz ćwiczeń fizycznych antytezę

typowej definicji kobiecości

mężczyźni i chłopcy, którzy nie spełniają wymogów opartych na stereotypowych

aspektach męskości, są przyrównywani do kobiet, co ma stanowić formę kpiny

np. określenie „baba”. Natomiast kobiety uprawiające sport postrzegane są, jako

„mało kobiece”, „zmaskulinizowane”. Nie są postrzegane, jako rzeczywiste kobiety,

ponieważ nie uosabiają cech tradycyjnie przypisywanych tej płci

od lat 70 XX wieku następuje wzrost udziału kobiet w sporcie. Nadal jednak są

postrzegane przez pryzmat „nie poważnych sportowców”, kwestionuje się ich możliwości

(siłę i wytrzymałość). W mediach podaje się mniej informacji na temat dokonań

sportowczyń, kobiecych turniejów, konkursów, zawodów, meczy

badania wskazują, że kobiety częściej prezentują cechy bliskie ideałom sportowym

np. lepiej współpracują w drużynie, respektują zasady gry, traktują grę sportową jako cel

sam w sobie oraz możliwość rozwoju

według badań reklamy dotyczące ćwiczeń sportowych przedstawiają młode szczupłe ciała

i podkreślają atrakcyjność seksualną a mniejszy nacisk kładą na zdrowie, dobre

samopoczucie i sprawność fizyczną. Co wpływa na wzrost poczucia niepewności w

stosunku do własnego ciała i wyglądu, co z kolei prowadzi do problemów psychicznych

jak i fizycznych.

POLITYKA DOTYCZĄCA ZDROWIA PSYCHICZNEGO A CHOROBY PSYCHICZNE

problemy ze zdefiniowaniem terminu choroba psychiczna np. konstrukt kulturowy,

dysfunkcja w sferze fizjologicznej,psychicznej

podwójne standardy zdrowia psychicznego według badań przeprowadzonych

w latach 80/90 wielu klinicystów za normę, ideał zdrowia psychicznego uważa

stereotypowe zachowania męskie. Dla kobiet istnieje inny model zdrowia psychicznego,

w momencie prób przejęcia cech klasyfikowanych, jako męskie a więc niezależność,

asertywność, otwartość na przygodę, występuje wysokie ryzyko, iż zostaną sklasyfikowane

jako „nienormalne” w znaczeniu, iż stają się męskie. Z kolei, kiedy przystaną do typu

przypisanego kobiecie, mogą czuć się nieszczęśliwe, niespełnione a także psychicznie

niestabilne. Podobnie u mężczyzn kiedy wykazują cechy „kobiece”.

wpływ rasy i pochodzenia etnicznego na diagnozę

definicja choroby psychicznej stale ulega zmianie np wykluczenie z niej homoseksualizmu,

który wcześniej uznawany był za zaburzenie

depresja według statystyk występuje częściej u kobiet 3,5 razy więcej niż u mężczyzn

współczynnik depresji najwyższy u kobiet o innym niż biały kolorze skóry, samotnie

wychowujących dzieci, żyjące w ubóstwie

badania wskazują, że kobiety zamężne są w większym stopniu podatne na depresje niż

kobiety i mężczyźni nigdy nie będący w związku małżeńskim, odwrotna sytuacja

u mężczyzn, ci którzy nigdy się nie ożenili bardziej podatni na depresję

depresja uznawana za chorobę „niemęską” , wobec czego mężczyźni rzadziej sięgają po

poradę lekarza, odwrotnie u kobiet

Czynniki społeczne źródłem różnicy częstości występowania depresji

II hipotezy

I hipoteza wyuczonej bezradności - kobiety socjalizowane do pasywnej reakcji na stres, co powoduje, że w sytuacjach kryzysowych częściej popadają w depresje. Mężczyźni socjalizowani do asertywnego reagowania na sytuacje stresujące, wobec czego częściej podejmują działania mające rozwiązać problem.

II hipoteza statusu społecznego

Kobiety częściej stają są ofiarami przemocy i agresji, co wpływa na częstość występowania depresji. Czynniki społeczno - ekonomiczne tworzą największe ryzyko pojawienia depresji. Tradycyjna rola żony i matki - kobiety stoją przed podwójnymi obowiązkami w sferze domowej jak i w pracy. Poziom psychologicznego dobrostanu w ramach małżeństwa jest determinowany przez władzę, jaką się posiada się w ramach związku.

osobowość histeryczna i agorafobia częściej występują u kobiet

Osobowość histeryczna wymagająca, uzależniona, zorientowana na manipulowanie,

uwodzenie, roztargniona krucha

Podobieństwo tego typu osobowości do koncepcji kobiecości źródłem hipotezy, że przyczyną histerii u kobiet jest ich socjalizacja.

Agorafobia - lęk przed otwartymi przestrzeniami, tłumem miejscami publicznymi, cechami chorujących pasywność, uzależnienie od innych, trudności z wyrażaniem potrzeb, czyli takie jakie rozwijane są tradycyjnie u kobiet w procesie socjalizacji.

ok. 80% cierpiących na agorafobie to kobiety

Brak dokładniejszych badań.

Uzależnienie od alkoholu i narkotyków

Wyższa liczba osób uzależnionych wśród mężczyzn, częściej też piją publicznie,

uczestniczą w pijatykach,

Alkohol i narkotyki jako element istniejącego stereotypu męskości

Picie mężczyzn bardziej akceptowane niż picie kobiet: „prawdziwy mężczyzna pije”,

„przyzwoita dziewczyna nie pije”. 90% kobiet żyje z mężami alkoholikami, tylko 10%

mężczyzn NIE porzuca swoich żon alkoholiczek

duża liczba uzależnionych wśród homoseksualistów/stek (brak dokładnych badań

czy jest to kwestia stygmatyzacji, czy form spędzania czasu wolnego, wytworzonego

w ramach tej grupy)

im wyższe wykształcenie tym niższy wskaźnik spożywania alkoholu

podwójne standardy seksualne w kwestii zażywania narkotyków, kobiety kokainistki mniej

akceptowane -„bardziej zatrważają”-niż kokainiści

mężczyźni częściej używają narkotyków dla ekscytacji i przyjemności, kobiety dla

rozwiązania problemów psychicznych

Sytuacja podobna jak przy alkoholizmie: 1 na 10 kobiet porzuca uzależnionego partnera, natomiast aż 9 na 10 mężczyzn porzuca uzależnioną partnerkę

O 50% więcej kobiet niż mężczyzn stwierdza, że w walce z nałogiem nie może liczyć na nikogo

uzależnienie od leków występuje częściej u kobiet, łatwiejszy dostęp do leków niż

narkotyków

Zaburzenia odżywiania

otyłość - (Statystyki z USA) w grupie otyłych kobiety (28%) przeważają nad mężczyznami

(19,9%) natomiast więcej mężczyzn ma nadwagę

kobiety ponoszą większe społeczne konsekwencje swojej otyłości, złamanie obrazu

atrakcyjnej kobiet, częściej tracą status społeczny

u kobiet występuje tendencja do postrzegania siebie przez pryzmat swojego wyglądu, brak

satysfakcji ze swojego ciała nieodpowiednia waga postrzegana jako słabość charakteru

48% kobiet w wieku 18 -70 lat postrzega swoje ciało negatywnie, niezadowolenie z wagi,

sylwetki, umięśnienia, u młodszych kobiet jeszcze mniejszy poziom satysfakcji

chroniczna dieta

77% kobiet i 64% mężczyzn deklaruje, że są na diecie

Zdecydowanie większa ilość kobiet cierpi na zaburzenia takie jak bulimia i anoreksja

(90-95%)

Hipotezy na temat anoreksji i dlaczego występuje przewaga kobiet

Seksizm a placówki leczące choroby psychiczne

Model zdrowia psychicznego ukierunkowany na mężczyznę

Hierarchiczna struktura służby zdrowia, tylko 1/3 z kadry lekarskiej to psychiatrkii

Leczenie warunkowane stereotypami, wobec mniejszości rasowych, etnicznych

oraz homoseksualistów

terapia feministyczna: partnerskie relacje terapeuta/ka - pacjent/ka, założenie,

że zewnętrzne warunki życia są źródłem zaburzeń psychicznych



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ludniśc, socjologia, Socjologia Ludności, notatki UJ z tekstów, uj
socjololgia ludności - materiały do zajęć 11, socjologia, Socjologia Ludności, notatki UJ z tekstów,
S. Łoziński, socjologia, Socjologia Ludności, notatki UJ z tekstów, uj
Wykład o polityce ludnościowej, socjologia, Socjologia Ludności, notatki UJ z tekstów, uj
egz.+pytania+++opracowanie, socjologia, Socjologia Ludności, notatki UJ z tekstów, uj
socjologia ludności - materiały do zajęć 10, socjologia, Socjologia Ludności, notatki UJ z tekstów,
ludniśc, socjologia, Socjologia Ludności, notatki UJ z tekstów, uj
socjologia ludności wykłady uj fresh przedswiateczny, SOCJOLOGIA UJ, Socjologia ludności. UJ. Slany
23 C Renzetti, D Curran Płeć kulturowa i zdrowie
4.Struktura ludności według cech społeczno-kulturowych, SOCJOLOGIA UJ, Socjologia ludności. UJ. Slan
9.Zegar demograficzny 2014, SOCJOLOGIA UJ, Socjologia ludności. UJ. Slany
2.Piramidy wieku - tendencje zmian, SOCJOLOGIA UJ, Socjologia ludności. UJ. Slany
3.wybrane wskaźniki urbanizacji, SOCJOLOGIA UJ, Socjologia ludności. UJ. Slany
Plec kulturowa i seksualnosc, Pedagogika Specjalna, socjologia, socjologia ćwiczenia
Henrietta plec kulturowa, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
Tambiah nowy, socjologia, skrypty i notatki, antropologia kulturowa
przeciek, SOCJOLOGIA UJ, Socjologia ludności. UJ. Slany
PATOLOGIA ŚWIADOMOŚCI SPOŁECZNEJ, socjologia, skrypty i notatki, antropologia kulturowa
pytania z ustnego u Slany, SOCJOLOGIA UJ, Socjologia ludności. UJ. Slany

więcej podobnych podstron