Prawo materialne pocz. XIXw.
I ,Prawo materialne w znaczeniu szerokom obejmuje prawo ustroju, prawo materialne administracyjne, prawo proceduralne.
Prawo ustroju-reguluje ustrój
Prawo materialne-zawiera normy prawne z których wynikają prawa i obowiązki organów adm. Oraz podmiotów znajdujących się na zewnątrz(obywateli,spółki organizacje)nie znajdujące się nw strukturach adm.
Prawo proceduralne - określa tryb postępowania ,dochodzenia naszych uprawnień ma urzeczywistniać to prawo materialne
II. w znaczeniu wąskim - są to normy dwustronnie wiążące, ustanawiające określone uprawnienia o obowiązki organów i podmiotów nie podporządkowanych im organizacyjnie,
Do prawa administracyjnego w znacz. wąskim należą:
ustanawiające uprawnienia i obowiązki
ustanawiające przepisy dla organów adm. Państwowej, kompetencje, uprawnienia do nałożenia na nas (podmioty na zewnątrz adm)obciążeń
przepisy znajdujące się na zewnątrz adm. Przyznające prawo domagania się spełnienia świadczeń np. wydania pozwolenia.
Stosunek Administracyjno-prawny to układ łączący co najmniej 2 podmioty z których jeden jest zawsze organem adm państwowej . Organ ten występuje w pozycji nadrzędnej
Cechy
- pozycja nadrzędna
- materia regulowana
- jeden organ jest zawsze org.adm. państw.
- treścią tego stosunku jest materia regulowana przez prawo
Źródła prawa administracyjnego- akt stanowienia prawa.
Klasyfikacja aktów stanowienia prawa:
I -Ustawy
- akty podporządkowane ustawom np. rozporządzenia
II - przepisy państwowe
- gminne w znacz. Lokalnym
III - ogólnokrajowe
- lokalne
IV -wydawane przez organ centralny
- gminny
Źródła prawa szczegółowy podział:
a) akty stanowienia praw powszechnie obowiązującego
b) akty stanowienia prawa o charakterze wewnętrznym
Ad.a) powszechnie
-to konstytucja art. 235 K(szczegółowy tryb zmiany)
- ustawy to podstawowy najczęściej stosowany art.118 K
- ratyfikowane umowy międzynarodowe wyrażające wolę przyjęcia związania treścią danej umowy art.89 K
- rozporządzenia (prezydent, Prezes RM,Minister, KRRiT ) wydaje się na podst upoważnienia i w celu wykonania ustawy art. 234K, art.229,230,232K
- akty prawa miejscowego( może je wydawać wojewoda, Rada Powiatu, Gminy: np.;porządkowe, zagrażające zdrowiu, życiu) akty te ogłaszane są w woj. Dzienniku urzędowym
Ad.b) Akty stanowienia prawa o charakterze wewnętrznym.
Są to akty normatywne o charakterze wewnętrznym skierowane do podległych jednostek organizacyjnych. Nie mogą stanowić podstawy do wydania decyzji wobec podmiotów znajdujących się na zewnątrz(wiążą adm. od wewnątrz) są to:
uchwały np.uchwały, regulaminy Sejmu. Senatu,
zarządzenia Prezydenta, Prezesa RM
Akty prawa miejscowego nie mające mocy powszechnie obowiązującej
Nie ratyfikowane umowy międzynarodowe zawierane np. przez ministrów
Prawne formy działania Administracji należy rozumieć prawnie określony typ konkretnej czynności organu administracji.
Rodzaje form prawnych w jakich działa administracja:
- akty normatywne
- akty administracyjne
- ugody
-porozumienia administracyjne
- czynności cywilno-prawne
- czynności faktyczne
Sfera zewnętrzna i wewnętrzna działalności administracji
Zewnętrzna to działalność administracji podejmowana w stosunku do podmiotów nie podporządkowanych organizacyjnie, służbowo danemu organowi
Wewnętrzna to mamy do czynienia gdy wchodzi w grę stosunek organizacyjno prawny z jednostką wewnętrznie podporządkowaną bezpośrednio i służbowo organowi.
Działania administracji:
- władcze
- nie władcze
Ad.1 to że organ administracyjny w zakresie swoich kompetencji może wpływać władczo na naszą sytuację prawną np: powołanie do wojska zagwarantowane przymusem państwowym.
Ad ,2 to organ administracyjny nie jest w pozycji nadrzędnej a jeśli to w nieznacznej
Akt administracyjny jest podstawową formą działania administracji
Przez akt administracyjny rozumie się oparty na przepisach prawa administracyjnego władcze jednostronne oświadczenie woli organu administracyjnego określające sytuację prawną konkretnie wskazanego adresata w indywidualnej oznaczonej sprawie.
Musi być wydany:
oparty na podstawie przepisów prawa administracyjnego
władczy charakter
określa indywidualnego adresata i daną sytuację prawną
Akt administracyjny musi być wyrażeniem woli.
Akt administracyjny może mieć formę decyzji, pozwolenia, licencji, koncesji.
Władcze cechy aktu to jednostronne, konkretne, w oznaczonej sprawie ,skierowane do konkretnego adresata
Rodzaje aktów administracyjnych
I -wewnętrzne( wydane w sferze wewnętrznej adm, extunc)
- zewnętrzne(służy do działań sferze zewn.skierow, do podmiotu nie podporządkowanego)
II -Akty prawa deklaratoryjnego(stwierdza stan prawny)
- Konstytutywne( tworzący stan prawny ex punc
III- zależne od woli adresata(pozwolenie na budowę)
- nie zależne od woli(nakaz)
IV- wywołujące skutki prawne(wywłaszczenie)
- nie wywołujące skutków(
V -regulujące sytuację prawną osób
- rzeczy
VI - akty związane(gdy spełnia wszystkie warunki urząd nie może odmówić wydania
- swobodne(urząd w ramach kompetencji może rozstrzygnąć w różny sposób przy tym samym stanie faktycznym)
Moc obowiązująca aktu prawnego
akt obowiązujący musi być zgodny z prawem materialnym
wydany we właściwej formie
wydany we właściwej procedurze
przez właściwy organ
Wadliwość aktu administracyjnego
- istotna
-nieistotna
ad.1 Jeśli ktoś inny podpisał to powód do uchylenia i nieważności
Ad.2 może być sprostowana
Istnieje domniemanie prawomocności aktów administracyjnych
I. Ugoda administracyjna
Jest pisemnym porozumieniem zawierwnym między stronami w postępowaniu adm. przed organem I lub II instancji , przed którym toczy się postępowanie adm. i zatwierdzony przez ten organ po skontrolowaniu jego prawidłowości
Ugoda administracyjna ma dwuczłonową budowę
- porozumienie stron
- zatwierdzenie tego porozumienia przez organ przed którym się toczy
Przesłanki zawarcia ugody adm.
- sporny charakter sprawy
- postępowanie adm. musi być w toku
- musi mieć na celu uproszczenie , skrócenie postępowania
- żaden przepis nie stoi na przeszkodzie zawarcia ugody
Termin na ugodę wyznacza organ , jeśli nie ma zgody to organ wydaje decyzję
Co ugoda powinna zawierać
zawiera się w formie pisemnej
oznaczenie organu przed którym toczy się postępowanie
data
oznaczenie stron
przedmiot
treść
wzmiankę ojej odczytaniu
podpisy stron
podpis pracownika organu musi być zatwierdzona przez organ
Może być zaskarżana do NSA, strony czerpią prawa i obowiązki z podpisanej ugody.
Ugoda adm - w sferze prawa adm.- przed org.adm.
Ugoda Sądowa - w sferze prawa cywilnego- przed Sądem
Akty normatywne określają sytuację generalnie ich cechy:
- władcze
- abstrakcyjne
Ad.1.- rozstrzygnięcie organu władzy publicznej zawierające normy postępowania skierowane do ogólnie określonego adresata
Ad.2. - abstrakcyjne określają sytuację np.: zakaz wstępu do lasu, zarządz.o ewakuacji ludzi
Akty normatywne podlegają kontroli przez Trybunał Konstytucyjny
Może badać treść aktu normatywnego, czy organ miał prawo wydać i czy w odpowiedniej procedurze, jeśli wadliwie to podlega uchyleniu w całości lub w części
Do trybunału Kont. Może zwrócić się Prezes NSA, Rzecznik Praw Obywatelskich,
Rada Gminy jeśli dotyczy to gminy.
II. Porozumienie administracyjne
Należy do niewładzczych form działania administracji.
Porozumienie jest dwustronną lub wielostronną czynnością z zakresu prawa administracyjnego dokonanym przez podmioty wykonujące adm. publiczną. A dochodzącą do skutku na podstawie zgodnych oświadczeń woli tych podmiotów(opiera się na równości stron) np.:-porozumienia komunalne
- porozumienia z zakresu zadań rządowych np.:porozumienia kompetencji
III. Czynności cywilno-prawne organy administracyjne zakupują, zawierają umowy
Administracja wykorzystuje instytucję prawa cywilnego dla 2 celów:
uzyskanie niezbędnych dóbr na utrzymanie i funkcjonowanie aparatu
zaspakajanie różnego rodzaju świadczeń i usług społecznych o znaczeniu podstawowym, jak też usług odpłatnych poprzez przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, które mają charakter cywilno-prawny
IV.Czynności faktyczne są to czynności np.: doręczanie decyzji, które mogą wywoływać określone skutki prawne, drogą działań faktycznych. Jeśli przepisy nakazują rozstrzygnięcia to czynność prawna , jeśli zachowanie fizyczne to czynność faktyczna
Czynności faktyczne dzielimy na:
-społeczno organizacyjne(organiz. Zebrań , wywieszanie plakatów, pewne zachowanie charakter pomocniczy)
-matrialno-techniczne(to działania org.adm.,które będące czynnościami faktycznymi oparte są na wyraźnej podstawie prawnej i wywołują konkretne skutki prawne.np. rozbiórka budynku,mają charakter władczy.
Kontrola Administracji to porównywanie tego co jest aco być powinno
Celem kontroli jest ustalanie czy to co zakładaliśmy zostało urzeczywistnione.
Bada się w kierunku racjonalnej organizacji pracy,zgodności z prawem, celowości,rzetelności,zgodności z polityką państwa,zasad sprawiedliwości społecznej
działania,zachowania(czy działa zgodnie z prawem)
organizację budowę struktury (czy jest zbudowana zgodnie z przepisami)
Kontrola zewnętrzna przez podmioty stojące na zewnątrz
Kontrola wewnętrzna przez podmioty wewnętrzne
Kontrola zewnętrzna administracji rządowej
-państwowa(organypaństwowelubinnejedn.kontrolinp.:NIK, Tryb.Konst.,Sejm,Prezydent,Trybunał Stanu,Rzeczn. Praw ObywGener. Inspekt. Sanit,Danych Osob)
- nie państwowa(przez organy społeczne, osoby fizyczne obywatel ma prawo kontroli i prawo do informacji i z tego może wynikać tryb kontroli)