zarządznie projektami(1), MATERIAŁY DO NAUKI


ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI

  1. PROBLEM ZMIANY I ROZWOJU W DZIAŁALNOŚCI PRAKTYCZNEJ.

Zmiana i rozwój to podstawowe wyróżniki systemów celowościowych a w szczególności gospodarczych.

ZMIANA wyraża różnicę miedzy dwoma lub więcej porównywalnymi stanami jakiegoś systemu. Jest ona określana w danym przedziale czasu i ze względu na przyjętą podstawę porównania.

Zmiany mogą być:

ROZWÓJ oznacza występowanie zmian jakościowych, ocenianych pozytywnie z punktu widzenia celu, którego one dotyczą. W przypadku kiedy dochodzi do zmian ilościowych mówimy o wzroście lub degradacji.

Zmiana i rozwój firmy można rozpatrywać w różnych wariantach:

Wymiar ekonomiczny - jest określony przez efektywność gospodarowania czynnikami wytwórczymi przedsiębiorstwa oraz przez zarządzanie projektami inwestycyjnymi i przedsięwzięciami rynkowymi.

Sferę zmian i rozwoju ekonomicznego tworzą głównie:

Podstawowym narzędziem w tej sferze jest analiza ekonomiczna poszerzona o problematykę z dziedziny organizacji i zarządzania. Dotyczy to takich obszarów jak:

Wymiar organizacyjny - odnosi się do struktury systemu zarządzania firmą, procesów produkcyjnych i prac administracyjnych, zachowań zespołów ludzkich i procesów adaptacyjnych, zasobów informacyjnych, materialnych czynników wytwórczych i innych.

Sfera zmian i rozwoju organizacyjnego polega na:

Zmiany organizacyjne są podporządkowane strategiom zarządzania firmy.

Wymiar personalny - występuje w dwóch przedziałach: pierwszy to zbiorowość pracowników firmy, drugi zaś to skład osobowy poszczególnych jednostek organizacyjnych, a także pojedynczy pracownik.

Zasoby ludzkie stanowią sferę zmian i rozwoju personalnego a jej przekształcenia zdeterminowane są przez:

Do charakterystycznych kierunków doskonalenia organizacji zespołów ludzkich i kadr kierowniczych należą:

Rozwój organizacyjny polega na diagnostycznym badaniu organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz stosowaniu tak zwanych działań interwencyjnych mających wpłynąć na zmianę postaw i umiejętności pracowników. Główny nacisk kładzie się na kształtowanie zachowań ludzkich.

Cele:

  1. opracowanie takich sposobów oddziaływania na ludzi, które umożliwiłyby im adaptację do zmian zadań przedsiębiorstwa i zmian w otoczeniu

  2. wspomaganie kierownictwa w zarządzaniu zasobami ludzkimi

  3. usprawnianie pracy zespołowej oparte na wzajemnym zaufaniu i współpracy

  4. doskonalenie komunikacji wewnątrzgrupowej

Rozwój kadr kierowniczych - jest podejściem, którego główne cele są skierowane na planowanie doskonalenia zawodowego i karier kierowniczych, trening i rotacje na różnych stanowiskach w strukturze hierarchicznej, specjalizację w zarządzaniu poszczególnymi dziedzinami działalności przedsiębiorstwa.

Narzędziem kształtowania rozwoju kadr kierowniczych sa okresowe przeglądy i rankingi menedżerów w danej specjalności.

Wymiar informacyjny. Sfera zmian i rozwoju informacyjnego jest określana przez funkcję przygotowania informacji menedżerskiej oraz funkcję komunikacji. Informacje menedżerskie są ukierunkowane na zadania typu identyfikacyjnego, diagnostycznego i decyzyjnego w związku z zabezpieczeniem potrzeb informacyjnych kierownictwa. Funkcja komunikacji odpowiada porozumiewaniu się. Proces komunikowania się jest zdeterminowany przez następujące funkcje cząstkowe:

Do sfery zmian i rozwoju informacyjnego należy również obszar utworzony przez oprogramowanie i wyposażenie techniczne.

Wymiar techniczno-produkcyjny. Sfera ta zdeterminowana jest przez:

Badania i rozwój - jest to termin który odnosi się do prac naukowo-technicznych i technicznego przygotowania produkcji. B+R są pierwszym etapem cyklu życia produktu, kształtują jego funkcjonalność i nowoczesność. B+R to kompleks działań zachodzących we wszystkich dziedzinach działalności firmy, skierowanych na osiąganie zysków i zajęcie silnej pozycji konkurencyjnej na rynku.

Jakość wyrobów - to ich poziom techniczny i użytkowy.

Zarządzanie jakością w przedsiębiorstwie jest określane przez następujące funkcje:

Ten szeroki zakres działań jest odzwierciedleniem podejścia TQM. Jest to orientacja która opiera się na tezie iż jakość wyrobów zależy nie tylko od technicznego przygotowania produkcji i działań operacyjnych w sferze eksploatacji, ale od wszelkich dziedzin działalności przedsiębiorstwa.

Działalność operacyjna w produkcji dotyczy systemu eksploatacyjnego. Obejmuje procesy:

Stanowi najbardziej rozbudowany obszar działalności przedsiębiorstwa.

Sfera zmian i rozwoju techniczno-produkcyjnego obejmuje dziedzinę postępu naukowo-technicznego i rozwoju jakościowego wyrobu. Koncentrują się w niej procesy innowacyjne, które polegają na wprowadzaniu do produkcji oryginalnych rozwiązań konstrukcyjnych i techniczno-organizacyjnych.

  1. Zarządzanie rozwojem firmy

Zarządzanie rozwojem firmy - to system decyzyjny, którego celem jest kształtowanie postępu ekonomicznego, organizacyjnego, personalnego, informacyjnego i techniczno-produkcyjnego. Jest to system, którego częścią podmiotową są instytucje zarządzania strategicznego i taktycznego a częścią przedmiotową jest działalność globalna przedsiębiorstwa oraz poszczególne jego dziedziny.

Przykładami przedmiotu programowania, badań diagnostycznych i projektowych są poniższe obszary:

Ww dziedziny tworzą przestrzeń rozwoju firmy, na którą oddziaływuje proces zarządzania. Prace nad rozwojem leżą w gestii kierownictwa szczebla strategicznego i taktycznego oraz podporządkowanych im jednostek organizacyjnych. W zarządzaniu rozwojem może również uczestniczyć tzw. Agent zmiany.

  1. Model opisowy organizacji i zarządzania firmą.

Makieta modelu opisowego organizacji i zarządzania firmą

  1. struktura organizacyjna

  1. Forma organizacyjna zewnętrzna

  1. podstawowe dane o firmie

  2. cele przedsiębiorstwa

  3. miejsce podmiotu gospodarczego w większych strukturach

  4. status podmiotu gospodarczego

  1. organizacja wewnętrzna

  1. piony i mniejsze jednostki organizacyjne

  2. rodzaj instytucji zarządzania

  3. struktura hierarchiczna instytucji zarządzania

  1. Efektywność zarządzania przedsiębiorstwem

  1. wyniki ekonomiczne

  2. sytuacja społeczna w przedsiębiorstwie

  3. poziom organizacyjny

  4. poziom techniczny

  5. wyniki oceny kadry kierowniczej

  1. Otoczenie przedsiębiorstwa

  1. struktura otoczenia

  2. interakcje z otoczeniem bliższym

  3. interakcje z otoczeniem dalszym

  4. konkurencja

  1. Funkcjonowanie przedsiębiorstwa

  1. determinanty tworzące obszar niezmienności funkcjonowania przedsiębiorstwa

  2. determinanty tworzące obszar zmian funkcjonowania przedsiębiorstwa

  3. równowaga stacjonarna i dynamiczna

  4. parametry funkcjonowania przedsiębiorstwa

  1. Proces zarządzania i procesy pracy

  1. etapy programu działalności globalnej przedsiębiorstwa

  2. plan biznesowy

  3. systemy decyzyjne zarządzania

  4. determinanty procesów pracy

Model ten wykorzystuje się do identyfikacji całego systemu, można go rozbudowywać i redukować w zależności od potrzeb.

Znajduje on zastosowanie np. w prezentacji strategii zarządzania bądź charakterystyki stanu gospodarki przedsiębiorstwa. Wykorzystuje się go w sprawozdaniach zarządu z działalności spółki. Model opisowy organizacji i zarządzania firmą to uniwersalne narzędzie identyfikacyjne, które jest niezbędne do przygotowania rozmaitych raportów i analiz.

  1. Programowanie działalności i restrukturyzacja firmy.

Do podstawowych narzędzi zarządzania firmą zaliczamy:

Programowanie - jego zadaniem jest wyznaczenie sekwencji celów przedsiębiorstwa i sprecyzowanie założeń ich realizacji oraz wytyczenie etapów działalności globalnej.

Planowanie - polega na rozwinięciu programów pod kątem podziału zadań między poszczególne komórki, jest on także postępowaniem, które ma uściślić charakterystyki ekonomiczne, organizacyjne i techniczne zamierzonych przedsięwzięć oraz warunki ich realizacji.

Programy i plany są ukierunkowane z jednej strony na restrukturyzację z drugiej na innowacje.

Rozwój przez restrukturyzację - odnosi się do rozwiązań istniejących i może występować w dwóch odmianach:

  1. jako restrukturyzacja naprawcza - ma na celu przywrócenie pierwotnego, normalnego stanu gospodarki firmy np. osiągnięcie stanu wypłacalności

  2. jako restrukturyzacja dynamiczna - ma na celu dywersyfikację lub modernizację działalności przedsiębiorstwa. Chodzi tu o usprawnienie organizacji i funkcjonowania firmy w takim stopniu aby osiągnęła ona lepsze wyniki gospodarcze w porównaniu ze stanem pierwotnym. Dotyczy to np. doskonalenia struktury organizacyjnej, wzmocnienia kondycji ekonomiczno-finansowej, podniesienie jakości wyrobów, rozszerzenia profilu i asortymentu produkcji.

Z punktu widzenia rodzaju zmian i przekształceń można podzielić restrukturyzację na:

  1. finansową

  2. operacyjną

Restrukturyzacja finansowa obejmuje:

  1. bankowe postępowanie ugodowe

  2. publiczną sprzedaż wierzytelności bankowych

  3. nabywanie akcji JSSP za wierzytelności

Cele restrukturyzacji finansowej:

  1. wsparcie przedsiębiorstw przechodzących trudności

  2. wyeliminowanie przedsiębiorstw nie mających szans na samodzielne działanie, zapewniające zysk

  3. oczyszczenie portfeli kredytowych banków

Restrukturyzacja operacyjna - stanowi postępowanie diagnostyczno-organizacyjne mające na celu usprawnienie systemu zarządzania i systemu eksploatacyjnego przedsiębiorstwa.

Restrukturyzacja ta odnosi do przekształcenia formy organizacyjnej, systemów decyzyjnych zarządzania, zasobów ludzkich. Badania obejmują analizę istniejących rozwiązań ekonomiczno-organizacyjnych, oszacowanie wariantów rozwiązań projektowych oraz ocenę przebiegu restrukturyzacji.

Rozwój przez innowacje - polega na tworzeniu nowych, oryginalnych i efektywnych koncepcji teoretycznych oraz konkretnych rozwiązań praktycznych w różnych dziedzinach działalności. Rezultatem tego procesu są projekty wyrażające nową jakość.

RESTRUKTURYZACJA FIRMY

  1. Restrukturyzacja finansowa.

Restrukturyzacja - oznacza przemyślaną reorientację celów przeds., stosownie do zaszłych lub mających zajść w przyszłości zmian w otoczeniu i przystosowanie do tego techniki, organizacji, ekonomiki i kadr.

Odmianą restrukturyzacji jest restrukturyzacja finansowa. Ma ona na celu doprowadzić przedsiębiorstwo do stanu wypłacalności a w dalszej perspektywie do samofinansowania się.

W odniesieniu do banków restrukturyzacja finansowa ma oczyścić portfele kredytowe z poprzez postępowanie upadłościowe, likwidacyjne lub ugodowe z dłużnikami.

W programie restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstwa wyróżnia się 3 etapy:

  1. diagnozę gospodarki finansowej

  2. usprawnianie gospodarki finansowej i marketingu

  3. wdrażanie programu oddłużania

Program restrukturyzacji portfela kredytowe banku składa się z 3 etapów:

  1. wyodrębnienie trudnych dłużników

  2. wspomaganie przedsiębiorstw rokujących nadzieję spłaty długu

  3. kontrolę realizacji programów restrukturyzacyjnych

Etap I polega na selekcji kredytobiorców ze względu na kryterium ryzyka bankowego. Trudni dłużnicy to ci, których sytuację ocenia się jako wątpliwą lub sporną bądź należności od nich uznaje się za stracone.

Etap II trudnych dłużników dzieli się na dwie grupy:

W stosunku do dłużników z I grupy wszczyna się postępowanie upadłościowe, przeprowadza się likwidację majątku masy upadłościowej, sprzedaży praw i wierzytelności lub egzekucji z zabezpieczeń, może zostać otwarte postępowanie układowe.

W stosunku do dłużników z II grupy bank powinien podjąć działania wspomagające, celem uzdrowienia sytuacji finansowej dłużnika. Do działań tych zaliczamy:

Etap III oparty jest na technice zarządzania przez wyniki. Ustalając z dłużnikiem warunki spłaty kredytu, zakres wymaganych przedsięwzięć restrukturyzacyjnych i ich terminarz, bank stosuje określone procedury monitoringu realizacji programu restrukturyzacji.

Wskaźniki oceny kondycji finansowej firmy.

Wskaźniki sytuacji ekonomiczno-finansowej firmy służą do analizy gospodarki firmy i oceny ryzyka udzielonego kredytu przez bank.

Wskaźniki te dzielimy na 4 grupy:

Do oceny kondycji finansowej firmy można wykorzystać również:

Restrukturyzacja operacyjna

Celem restrukturyzacji operacyjnej jest usprawnienie systemu zarządzania i systemu eksploatacyjnego przedsiębiorstwa. Zmiany operacyjne można podzielić na:

Do oceny działalności wytwórczej firmy służą wskaźniki:

  1. efektywności działania oparte na wartości dodanej - są ujęte w relacjach z różnego rodzaju czynnikami wytwórczymi

  2. zwrotu z majątku - są wyrażone przez relację zysku netto i zaangażowanego majątku. Przedstawiają efektywność zarządzania majątkiem która pozwala ocenić postępy firmy w sferze ekonomicznej lub organizacyjnej.

Poprawa parametrów organizacji i zarządzania firmą.

Ocena parametrów organizacji i zarządzania polega na ich porównaniu przed i po restrukturyzacji. Za przedmiot porównania przyjmuje się z jednej strony parametry strategiczne i taktyczne z drugiej zaś operacyjne.

Do parametrów strategicznych zaliczamy wskaźniki stosowane w ocenie kondycji finansowej firmy.

Do parametrów taktycznych zaliczamy wielkości charakteryzujące strukturę organizacyjną, wskaźniki ruchliwości pracowniczej, wydajność pracy, kwalifikacji zawodowych, produktywności kosztów pracy i kosztów zarządzania, wskaźniki wadliwości wyrobów, niezawodność systemu eksploatacyjnego.

Parametry operacyjne odnoszą się do bieżącej działalności poszczególnych jednostek organizacyjnych i zespołów pracowniczych. Zaliczamy do nich: zdolność produkcyjną wydziałów i zakładów, dysponowany fundusz czasu pracy maszyn i urządzeń, pracochłonność zadań, wydajność indywidualną, normatywy zapasów technologicznych, płace pracowników danej jednostki organizacyjnej, koszty jednostkowe.

Parametry dzielimy na dwie grupy:

  1. parametry o wymaganym wzroście ich wartości - np. wskaźniki rentowności sprzedaży, płynności finansowej, wydajności, wskaźniki poziomu jakości. Ich wzrost jest wyrazem pozytywnych zmian w firmie

  2. parametry o wymaganym spadku ich wartości - np. wskaźniki zadłużenia, wskaźniki ruchliwości pracowniczej, wskaźniki kosztów zarządzania, wadliwość wyrobów, koszty jednostkowe. Spadek ich wartości jest objawem pozytywnych zmian w firmie.

Efektywność generalna restrukturyzacji - to ogólna miara oceny skuteczności podjętych przedsięwzięć naprawczych, modernizacyjnych itp.

Zarządzanie projektem

Dla każdego rodzaju przedsięwzięcia niezbędne jest wcześniejsze przygotowanie jego ramowego i szczegółowego projektu.

W szerokim znaczeniu projekt to studium badawcze lub rozwiązanie użytkowe z dowolnej dziedziny działalności.

W wąskim znaczeniu projekt to plan działania lub koncepcja i wersja wdrożeniowa tworzonego systemu.

Projekty dzielimy na trzy typy:

  1. projekty gospodarcze

  2. projekty badawcze

  3. projekty techniczne

  4. projekty produkcyjne

Projekty gospodarcze - opracowuje się pod kątem strategii rozwojowej. Odnoszą się do zagadnień ekonomiczno-finasnowych, marketingowych a także dotyczą projektów organizacyjnych. Projekty gospodarcze powinny stanowić punkt wyjścia dla projektów technicznych i produkcyjnych. Można je rozpatrywać w szerokim i wąskim znaczeniu.
W szerokim znaczeniu są one syntezą koncepcji rozwojowych przedsięwzięć rynkowych, rozwiązań organizacyjnych, projektów techniczno-produkcyjnych i innych.

W wąskim znaczeniu projekty gospodarcze dotyczą dywersyfikacji profilu i asortymentu produkcji, zmian organizacji procesu wytwarzania, nowych systemów pracy.

Projekty badawcze - są reprezentowane przez prace naukowe, doświadczalne i rozwojowe. Przykładami takich projektów mogą być badania z następujących dziedzin: przestrzennego zagospodarowania kraju, ochrony środowiska, systemu ubezpieczeń społecznych, alokacji zasobów finansowych w systemie opieki zdrowotnej, rozwoju odlewnictwa itd.

Projekty techniczne - bardzo często są rozwinięciem projektów badawczych. Przedstawiają one rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne we wszystkich dziedzinach życia: w przemyśle, budownictwie, rolnictwie, szpitalnictwie, szkolnictwie.

Projekty produkcyjne - są rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi. Ich dziedziną są systemy eksploatacyjne np. projekt organizacji i funkcjonowania procesu produkcyjnego, systemu zaopatrzenia, obsługi, organizacja monitoringu, model controllingu, organizacja stanowisk roboczych.

Zarządzanie projektem - to zbiór zasad, metod i technik organizacji i zarządzania przedsięwzięciami gospodarczymi, naukowo-badawczymi, społecznymi, wojskowymi itd.

Zarządzanie projektem - to finansowanie różnych przedsięwzięć oraz koordynowanie pracy specjalistów w procesie projektowania.

Zasady zarządzania projektem:

Zarządzanie projektem :

  1. jest to system decyzyjny przedsiębiorstwa, mający za zadanie opracowanie projektów gospodarczych, badawczych i innych

  2. instytucjami zarządzającymi są: zarząd i dyrekcja generalna, kierownicy zespołów projektowych, wyspecjalizowane jednostki organizacyjne i komisje

  3. jego podstawowe fazy to:

Zdolność do rozwoju - to potencjał wytwórczy firmy, który zapewnia wykonalność przedsięwzięć o charakterze zmian jakościowych w sferze postępu ekonomicznego, organizacyjnego, personalnego, informacyjnego i techniczno-produkcyjnego.

Potencjał wytwórczy to własne zasoby osobowe i materialne firmy oraz zasilenia zewnętrzne.

Ekonomicznym wyróżnikiem zdolności do rozwoju jest przede wszystkim możność finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych. Finansowanie to może odbywać się

  1. z własnych środków - wówczas zdolność do rozwoju jest określana przez wskaźnik zwrotu z majątku lub wskaźnik zwrotu z zainwestowanego kapitału własnego. Wskaźniki te powinny mieć możliwie dużą wartość.

  2. z obcych źródeł zasilania - wówczas zdolność do rozwoju jest określana przez mierniki zdolności kredytowej. Pojęcie to oznacza możność spłaty zaciągniętych kredytów wraz z odsetkami w ustalonych terminach spłaty.

Działalność operacyjna - dotyczy bieżącego funkcjonowania przedsiębiorstwa i charakteryzuje się utrwalonym trybem pracy. Procesy operacyjne przebiegają w systemie zarządzania i w systemie eksploatacyjnym, odnoszą się więc zarówno do działalności administracyjnej i produkcyjnej.

Działalność rozwojowa - zalicza się do procesów o charakterze restrukturyzacyjnym lub innowacyjnym, przy czym mogą one należeć do przedsięwzięć rozwojowych krótkoterminowych względnie inwestycyjnych. Przedmiotem projektów krótkoterminowych jest zmiana i rozwój działalności operacyjnej zaś przedmiotem projektów inwestycyjnych jest działalność perspektywiczna.

  1. Rozwój przez restrukturyzację

    1. restrukturyzacja naprawcza