NARZĄD WZROKU

Gałka oczna i n. wzrokowy

Błona włóknista:

-twardówka- zabarwiona na biało, grubsza w tylnej części, zbudowana z pasm włókiem tkanki łącznej, posiada otwory dla n. wzrokowego, tętnic rzęskowych i żył wirowatych; granica z naczyniówką- blaszka brunatna, zawierającą wiotką tkankę łączną wraz z licznymi kom. barwnikowymi. Granica z rogówką- okrężny kanał- zatoka żylna, przez która odpływa z komór gałki ocznej ciecz wodnista oka.

-rogówka- część przednia, przezroczysta, gładka, nie posiada naczyn krwionośnych, odzywiana w wyniku przenikania płynów ze struktur sąsiednich, dobrze unerwiona, jednolite załamywanie promieni świetlnych, pokryta wielowarstwowym nabłonkiem przednim.

Błona naczyniowa:

-naczyniówka- stanowi tylna część błony naczyniowej, biegna w niej rozgałęzienia tetnic rzęskowych oraz naczynia zylne, zawieraja gęsta siec n. włosowatych, pokryta od zewnatrz częścią wzrokową- siatkówką; granica z siatkówką-blaszka podstawna

-tęczówka - przednia część błony naczyniowej, posiadający w środku otwór -źrenicę, posiada dwa mięśnie zwieracz i rozwieracz źrenicy umożliwiając zmianę wielkości źrenicy. Zawiera również barwnik, który nadaje kolor oczom.

worek spojówkowy - szczelina włosowata między spojówką powiek i gałką oczną

twory widoczne na dnie oka - plamka żółta - obszar najprecyzyjniejszego widzenia. Znajdują się w niej głównie czopki, pozwalające na tworzenie obrazów ostrych i barwnych. Czopki różnią się od siebie wrażliwością na fale światła. Kombinacja pobudzeń różnych czopków daje pełne wrażenie odbioru barw, natomiast równomierne pobudzenie wszystkich-wrażenie bieli. Zakres fal światła widzialnego dla człowieka to 400-700 nm Plamka ślepa- jest to miejsce, w którym włókna nerwowe tworzą nerw wzrokowy. Brak elementów światłoczułych.

drogę promienia świetlnego na siatkówkę - fala świetlna przechodzi przez rogówkę, komorę przednia oka(wypełniona płynem), źrenicę, ulega załamaniu na soczewce, przechodzi przez galaretowate ciało szkliste. Ostatecznie światło pada na siatkówkę -dając obraz rzeczywisty, pomniejszony i odwrócony. Promień świetlny pobudza rozmieszczona na siatkówce fotoreceptory. W zewnętrznych cz. kom. wrażliwych na światło znajduje się purpura wzrokowa-rodopsyna, która pod wpływem światła rozpada się na cześć białkową -opsyne i niebiałkowy retinen, który wywołuje impulsy elektryczne w błonie komórkowej receptora. Następnie biegnie w nerwie wzrokowym, który w dole środkowym czaszki ulega skrzyżowaniu. Po skrzyżowaniu droga tworzy pasmo wzrokowe docierające do ciała kolankowatego bocznego. Ciało to jest podkorowym ośrodkiem wzroku. Dalej droga tworzy promienistość wzrokową i dociera do korowego ośrodka wzroku.

struktury oka biorące udział w procesie akomodacji - tęczówka, twardówka, soczewka; mięsień rzęskowy, włókna obwódkowe

Akomodacja- przystosowanie się oka o obserwacji obiektów z różnej odległości zmieniając kształt soczewki. Jeśli jakiś obiekt znajduje się w odległości większej niż punkt dali(6m), oko nie akomoduje i jednocześnie się nie męczy. Mięsień rzęskowy jest w stanie rozkurczu, włókna obwódkowe napinają się i rozciągają obwód torebki soczewki. Soczewka jest spłaszczona.

W miarę zbliżania się odległości od obiektu następuje odruchowy skurcz mięśnia rzęskowego, który rozluźnia włókna obwódkowe, wskutek czego zmniejsza się napięcie torebki, a soczewka przyjmuje kształt coraz bardziej kulisty(ogniskowa zmienia się w taki sposób, że obraz cały czas skupiony jest na siatkówce).

Krótkowzroczność - gdy siła refrakcyjna oka jest zbyt duża i promienie skupiane są przed siatkówką - powstaje obraz rozmazany. Korekta -soczewki rozpraszające, laserowa modyfikacja krzywizny rogówki.

Dalekowzroczność - siła ref. jest zbyt mała i promienie skupiane są za siatkówką. Korekta - soczewki skupiające.

Astygmatyzm - siła łamiącą oka nie jest równomierna (przyczyna może być nieprawidłowa krzywizna rogówki). Powstające obrazy na siatkówce są rozmazane ze względu na nierównomierność skupiania fal świetlnych. Korekta - soczewki cylindryczne lub toryczne.

zaćma - zmętnienie soczewki gałki ocznej. Choroba może być wrodzona, występować na skutek urazu lub starzenia się organizmu.

NARZĄD PRZEDSIONKOWO-ŚLIMAKOWY

Ucho zewnętrzne:

-małżowina uszna- kształt wydłużonej, powyginanej płytki, szkielet zbudowany z chrząstki sprężystej, dzięki czemu daje się łatwo odkształcić stale powracając do pierwotnej formy, bogato ukrwiona, m. szczątkowe (m. górny ucha),

-przewód słuchowy zewn.- chrząstkowy: utworzony przez chrząstkę przewodu słuchowego- w bocznej 1/3 części; kostny: w 2/3 przebiega w kości skroniowej; bocznie rozpoczyna się otworem słuchowym zewn., na końcu przyśrodkowym przewodu kostnego znajduje się bruzda bębenkowa, wysłany skórą, na której w części chrzęstnej wyrastają grube, krótkie włosy (gruczoły łojowe- wydzielina+ złuszczony nabłonek-> woskowina), zamyka go błona bębenkowa, przebieg śrubowaty-ku górze a nast. ku dołowi, otoczony ślinianką przyuszną od przodu i dołu, V3 i n. błędny X

Błona bębenkowa- zbudowana z promienistych i okrężnych włókien tkanki łącznej, od zewn. nabłonek płaski, od wewn. błona śluzowa, kształt owalny, ustawiona skośnie, unaczyniona przez gałązki tętnicze, zaopatrujące przewód słuchowy zewn. oraz gałązki naczyń jamy bębenkowej

Ucho środkowe:

-jama bębenkowa- szczelinowata przestrzeń zamknięta bocznie błoną bębenkową, od str. przyśr.- ścianą kostną błędnikową, tworzącą wzgórek (wewn. wzgórka znajdują się początkowe części ślimaka) od tyłu i ku tyłowi od wzgórka leży okienko ślimaka zawierające błonę bębenkową wtórną, a powyżej wzgórka okienko przedsionka

-kosteczki słuchowe- drgania błony bębenkowej są przenoszone na ucho wewn. drogą łańcucha kosteczek słuchowych:

*młoteczek- drobna kosteczka posiadająca część zgrubiałą (głowa młoteczka), która za pośrednictwem szyjki łączy się z rękojeścią; wyrostki (boczny i przedni) służą do umocowania młoteczka w jamie bębenkowej

*kowadełko- złożone z trzonu i odchodzących od niego odnóg: długiej zakończonej wyrostkiem soczewkowatym oraz krótkiej.

*strzemiączko- posiada głowę oraz 2 odnogi (przednia i tylną), łączące głowę z podst. strzemiączka, która znajduje się w okienku przedsionka.

Dzięki połączeniu młoteczka z kowadełkiem obie kosteczki stanowi dzwignie.

Ucho wewnętrzne:

- błędnik kostny

- błędnik błoniasty

trąbka słuchowa - jest przewodem o długości 3-4 cm, łączy gardło z uchem środkowym, rozpoczyna się w jamie bębenkowej, biegnie ku przodowi i przyśrodkowo uchodząc do części nosowej gardła. Służy do doprowadzania powietrza z gardła do jamy bębenkowej w celu wyrównania ciśnień wewnątrz i na zewnątrz błony bębenkowej oraz do odprowadzania śluzu i innych wydzielin z ucha środkowego do gardła.

TARCZYCA -zajmuje przednią część szyi w jej dolnej połowie. Górne brzegi sięgają do dolnej części chrząstki tarczowatej, a dolne do dolnej części gardła. Jest to nieparzysty gruczoł wydzielania wewn. Składa się z dwóch płatów bocznych (prawego i lewego) połączonych węziną, które leżą na górnym odcinku tchawicy.

Aorta wychodzi z LK tworząc cześć wstępującą, przechodzącą w łuk aorty i zstępującą piersiową, przechodzącą przez klatkę piersiową. Granicą miedzy aorta a łukiem jest worek osierdziowy. Od łuku aorty odchodzą kolejno: pień ramienno-głowowy (dzielący się na wysokości stawu mostkowo-obojczykowego prawego na: t. szyjną wspólną P i t. podoboj. P), t. szyjna wspólna L i t. podoboj. L. Tętnica szyjna wspólna dzieli się obustronnie na wysokości górnego brzegu chrząstki tarczowatej na t. szyjną wewn. i zewn. Tętnice podobojczykowe, przechodzą łukiem wypukłym ku górze i na wysokości brzegu zewn. I-szego żebra zmienia nazwę na t. pachową , która dochodząc do poziomu ścięgna m. najszerszego grzbietu przechodzi w t. ramienną, biegnącą na tylnej pow. trzonu kości ramiennej.

Dzieli się na t. promieniową i łokciową w głębi dołu łokciowego po stronie przyśrodkowej ścięgna dwugłowego T. promieniowa- przebiega wzdłuż k. promieniowej, aż do pow. przyśrodkowej wyrostka rylcowatego k. promieniowej, kończy się w łuku głębokim dłoniowym. T. łokciowa- biegnie wraz z nerwem łokciowym ku stronie łokciowej przedramienia, następnie po str. promieniowej k. grochowatej kończąc się w łuku dłoniowym powierzchownym.

Aorta zstępująca piersiowa (od Th4) przechodząc przez otwór w przeponie na wysokości Th 12 zmienia nazwę na aortę brzuszną, biegnie wzdłuż kręgosłupa i na wysokości L 4 dzieli się na dwie t. biodrowe wspólne, które potem na wysokości stawów udowo-biodrowych dzielą się na t. biodrowe wewn. wchodzące do miednicy i zewn., które biegną w kończynie dolnej i pod więzadłem pachwinowym zmieniają nazwę na t. udowe, które biegną w przedłużeniu t. biodrowej zewn., przechodząc w dole podkolanowym zmieniają nazwę na t. podkolanowe. T. podkolanowa biegnie najbardziej przyśrodkowo i dzieli się na t. piszczelowa przednią i tylną, od której odchodzi t. strzałkowa. T. piszczelowa tylna przechodzi następnie przez kanał piszczelowy kostki przyśrodkowej. T. piszczelowa przednia biegnie miedzy mięśniami po stronie przedniej. jej przedłużeniem jest t. grzbietowa stopy.

NACZYNIA KRWIONOŚNE
W. wewn. - płaskie kom. nabłonkowe, pow. idealnie gładka, co ułatwia przepływ krwi i zapobiega powst. zakrzepów przyściennych.
W. śr. -włókna mięsne gładkie umożliwiające zmianę szerokości światła i przepływ krwi, włókna sprężyste.
W. zewn. -włókna kolagenowe, umocowuje naczynia do otoczenia, umożliwia rozciąganie naczynia na dł.
naczynie tętnicze - naczynie, które transportuje krew bogata w tlen a uboga w CO2, odprowadza krew z serca, ich grube sprężyste ściany zbudowane są z 3 warstw: wewnętrznej, środkowej, zewnętrznej zwanej przydanką łącznotkankową, na granicy z błoną środkową występuje błona sprężysta zewnętrzna. Tętnice posiadają grubszą mięśniówkę i liczne włókna sprężyste, gdyż muszą wytrzymać wysokie ciśnienie krwi.
N. żylne -naczynia krwionośne odprowadzające krew odtlenowaną do serca, maja większe światło niż tętnice, cienkie ściany składające się z 3 warstw, ze słabo zaznaczoną warstwą mięśni gładkich, niewiele włókien sprężystych w warstwie zewn., posiadają zastawki uniemożliwiające cofaniu się krwi.

Żyła szyjna wewn. (podstawowe naczynie żylne głowy, odprowadzające krew z mózgowia) łączy się z żyłą podobojczykową w żyłę ramienno-głowową po jednej i po drugiej stronie, z tym że po str. prawej jest krótka i biegnie pionowo w dół, a lewa jest dwukrotnie dłuższa, bo musi przejść na stronę prawą, gdzie łączy się z lewą w żyłę główną górną uchodzącą do PP. Żyła główną dolną: 1)gałęzie ścienne: żż. przeponowe dolne, żż. lędźwiowe, ż. biodrowe wspólne, 2)gałęzie trzewne: żż. wątrobowe, ż. nerkowa, ż. nadnerczowa prawa, ż. jądrowa/ jajnikowa kąt żylny - znajduje się na szyi w miejscu połączenia żyły szyjnej wewnętrznej z żyłą podobojczykową.

Kolokwium 2.: (ukł. krążenia, narządy zmysłów, głowy i szyi) 

1. Wyjaśnij pojęcia:

a)worek spojówkowy

b)zaćma

c)naczynie tętnicze

2. Przedstaw:

1. położenie i funkcje tęczówki

2. położenie i funkcje trąbki słuchowej

3. miejsce badania tętna na szyi 

3. Wymień:

a)nerwy czaszkowe dochodzące do gałki ocznejczęści 

b)składowe ucha wewnętrznego

c)odcinki aorty 

4. Opisz: 

1. drogę promienia świetlnego na siatkówkę

2. kąt żylny

3. twory widoczne na dnie oka 

5. Przedstaw:

1. położenie tarczycy

2. jakie struktury łączy przewód nosowo-łzowy?

3. struktury oka biorące udział w procesie akomodacji.

---