Prawo wykroczeń - 11.3.2008

Błąd co do karalności, a nie błąd co do bezprawności.

Sankcje karne:

kary - art. 18. kw:

- areszt (5-30 dni)

- ograniczenie wolności

- grzywna

- nagana

(odwrotna kolejność niż w kk)

90% wymierzanych kar to grzywna.

Nie można orzec aresztu, kiedy byłoby to zbyt uciążliwe (art. 26. kw). Takiego zapisu nie ma w kodeksie karnym.

Ograniczenie wolności:

- nieodpłatna, kontrolowana praca

- potrącenie od 10-25% wynagrodzenia (zatem w zasadzie jest to grzywna)

Areszt:

20-5000 zł

Modyfikacja: przepisy pozakodeksowe (np. od 4000 do 5000 zł) lub w przepisach kodeksowych (np. do 250 zł).

Grzywna w trybie mandatowym (art. 96. kpw) - przy zbiegu z art. 9.1. kpw można do 1000 zł.

W sprawach o naruszenie praw pracowniczych - grzywna może być nałożona mandatem do 2000 zł.

W przypadku recydywy przy wykroczeniach pracowniczych - do 5000 zł.

Art. 24. § 3. kw - czynniki brane pod uwagę przy wymierzaniu grzywny.

Art. 24. § 2. kw - grzywna obok aresztu, jeśli sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,

Art. 25. § 1. - zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną - tylko za zgodą obwinionego.

Art. 25. § 2. - brak zgody lub niewykonanie pracy - można dopiero wtedy orzec areszt (max. 30 dni)

Art. 26.

Nagana

Przesłanki - art. 36. kw - gdy należy przypuszczać, że sama nagana wystarczy

Art. 36. § 2. - nagana nie może być stosowana przy wykroczeniach o charakterze chuligańskim.

Środki karne - art. 28. kw

Między innymi:

- zakaz prowadzenia pojazdów

- przepadek

- inne środki karne określone przez ustawę (zatem nie jest to katalog zamknięty)

Wśród tych innych:

- zakaz wstępu na imprezę masową

- zakaz amatorskiego połowy ryb

Środki karne orzeka się tylko wtedy, kiedy przepis tak stanowi (art. 28. § 2.). Zasadnicza odmienność z kk.

Zakaz prowadzenia pojazdów art. 29. i 86. § 3. Orzekany od 6 miesięcy do 3 lat (orzekany w miesiącach lub latach).

Czy można orzec zakaz prowadzenia pojazdów wszelkich?

Pogląd, że nie, bo art. 29. § 2. Jednak pogląd ten nie ma uzasadnienia.

Można orzec w stosunku do osoby, która nie ma prawa jazdy, wtedy nie może ona się ona obiegać o jego otrzymanie.

Przepadek przedmiotu - art. 30. § 1. - narzędzia lub inne przedmioty slużące do...

- owoce (przedmioty pochodzące z wykroczenia)

- narzędzia

Art. 68. kw - pieczęci

Przepadek na rzecz Skarbu Państwa bądź na inny podmiot z art. 56. § 5. - instytucje pomocy społecznej itp.

Nie wolno organizować zbiórki na rzecz grzywny.

Art. 31. - podanie orzeczenia do publicznej wiadomości w szczególny sposób - tylko wtedy, gdy może mieć to znaczenie wychowawcze.

Art. 70. § 3.

Nawiązka - art. 32. kw

Elementy cywilistyczne i karnistyczne. Zazwyczaj wtedy, kiedy powstała szkoda - na rzecz pokrzywdzonego.

Art. 120. § 3. - maksymalna nawiązka - 150 zł (bo dwukrotność)

Art. 37. - chuligański charakter wykroczenia. Nie wystarczy sam chuligański charakter wykroczenia, musi powstać szkoda.

Obowiązek naprawienia szkody - w jaki sposób sie orzeka?

- restytucja naturalna (przywrócenie do stanu poprzedniego)

- odszkodowanie

decyduje przepis szczególny

Środki oddziaływania społecznego i środki oddziaływania wychowawczego

Funkcja: Nie trzeba nawet kary nagany, ale trzeba sprawcę pouczyć itp.

W razie odstąpienia od wymierzenia kary, polegają zwłaszcza na:

- przeproszeniu pokrzywdzonego

- uroczystym zapewnieniu

Art. 41

Art. 33. kw - katalog okoliczności lagodzących i obciążających.

1. Art. 47. § 6 - społeczna szkodliwość

2. Prewencja generalna

3. Prewencja indywidualna

Nie ma limitującej funkcji winy.

Katalog okoliczności łagodzących - § 3.

Okoliczności obciążające - np. pod wpływem alkoholu - musi być związek

Stosuje się odpowiednio do środków karnych.

Recydywa w kw.

Art. 38.:

- ukarany co najmniej dwukrotnie za wykroczenie umyślne (czyli min. 3 wykroczenia)

- w ciągu 2 lat od ostatniego ukarania (nie od odbycia kary, jak w kk)

- podobne wykroczenie umyślne

Można wówczas wymierzyć karę aresztu, chociażby nie była ona przewidziana.

Art. 39. § 1. kw - nadzwyczajne załagodzenie kary

Art. 39. § 2. kw - odstąpienie od wymierzenia kary

w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie

Warunkowe zawieszenie wykonania kary aresztu:

- zawieszenie proste - bez obowiązków probacyjnych

art. 42. § 3. - tylko, gdy szkoda została w calości naprawiona

To nie jest obowiązek w ramach warunkowego zawieszenia - najpierw szkoda musi być naprawiona, a potem dopiero pogadamy o warunkowym zawieszeniu.

Wyjątki od warunkowego zawieszenia - art. 43. kw

Przedawnienie:

Zawsze od czasu zachowania sprawcy, nie od wystąpienia skutku.

1 rok.

Jeśli wszczęto postępowanie, to 2 lata.

Przedawnienie wykonania kary - 3 lata.

Ukaranie uważa się za niebyłe po upływie 2 lat - art. 46. kw.

Przy występku chuligańskim:

- nie można orzec nagany

- nie można zawiesić kary aresztu, chyba, że zaszły szczególne okoliczności.

Prawo wykroczeń - 18.3.2008

Postępowanie w sprawach wykroczeń

Model francuski - przestępstwa to: zbrodnie, występki i wykroczenia.

Model austriacki - przestępstwa i wyroczenia to kategorie oddzielne.

Przestępstwa - godzą w porządek moralny

Wykroczenia - godzą w porządek administracyjny

Model pruski (niemiecki) - łączył cechy obu poprzednich modeli - w sprawach wykroczeń powinny orzekać sądy, ale rola ta powinna ograniczać się do spraw, w ktorych oskarżony żąda tego, by to sąd zajął się sprawą. Jeśli nie, to sprawy powinny być załatwiane na poziomie administracji.

W polskim systemie prawa wykroczenie to co innego niż przestępstwo.

Mandat karny - instytucja charakterystyczna dla prawa wykroczeń.

1950 - utworzenie kolegiów ds. wykroczeń (od 1951) - ze zmianami nazw. Kolegia istniały do 2001 r.

Kolegia - organy orzekające o charakterze nie-sądowym, organizowane jednak na wzór sądów. Ich zadaniem było orzekanie w sprawach o wykroczenia. Działały przy odpowiednich organach administracyjnych (w oryginale przy radach narodowych).

W 1990 roku nastąpiło przeniesienie kolegiów pod resort sprawiedliwości. Pozostawiono kolegia zwykłe, zlikwidowano specjalistyczne (np. przy urzędach górniczych i morskich) i odwoławcze.

Kiedyś prawo wykroczeń było cześcią prawa administracyjnego. Lata 50/60-te - kryminalizacja prawa wykroczeń - kradzieże, kradzieże drzewa z lasu, oszustwa.

Typy przepołowione - np. 119 i 120 kw.

1970-1971 - rekodyfikacja prawa wykroczeń i postępowania w sprawach o wykroczenia. Zaprzestano używania terminu „kodeks karnoadministracyjny”

Mandat - to nie kara, czy środek karny - to forma nałożenia sankcji.

Sądy grodzkie

Art. 13. ustawy o ustroju sądów powszechnych.

§ 2 - wykroczenia w I - instancji

- wykroczenia skarbowe (wszystkie) i przestępstwa skarbowe (tam, gdzie nie było śledztwa)

- przestępstwa, gdzie było prowadzone dochodzenie

Powierzenie sprawy sądowi grodzkiemu jest fakultatywne, nie musi być utworzony sąd grodzki w sądzie rejonowym, jeśli nie ma takiej potrzeby. Nie wszystkie sprawy z art. 13. uosp muszą trafiać do sądu grodzkiego, jeśli już taki został utworzony - mogą tam trafiac tylko określone sprawy z art. 13.

Sądy grodzkie mogą być sądami zamiejscowymi - np. w jakimś miasteczku, gdzie nie ma sądu rejonowego.

Ustawa o postępowaniu w sprawach o wykroczenia:

Tzw. część ogólna - działy I-VI

tzw. cześć szczególna - działy VII - ~

Brak generalnego odesłania do kpk - art. 1. § 2.

Art. 2. § 1a. - preferencja trybów nakazowych i przyspieszonych.

Prawo wykroczeń - 8.4.2008

Art. 96. - nie wiadomo, po co użytkownik, bo on mieści się w posiadaczu. W hipotezie nie ma pasażera, zatem nie będzie odpowiadał pasażer autobusu dopuszczający do prowadzenia autobusu przez pijanego kierowcę.

4) - a art. 94. § 2.

Art. 97 - bardzo ogolny i otwarty przepis

Art. 96. § 1. 6. - zawężenie do pojazdu samochodowego

Art. 97. - typowe przypadki: komórka, przekroczenie prędkości administracyjnej (zatem bez znaku), niezapięte pasy

Art. 119. - kradzież do 250 zł (czyn dzielony)

W kodeksie wykroczeń brak odpowiednika z art. 278. kk mówiącego o kartach bankomatowych i energii. Sąd Najwyższy: kradzież energii to przestępstwo niezależnie od wartości.

SN 5KK/97/07 - sprawa o kradzież gazu ziemnego w wartości 27,12 PLN (słownie: dwadzieścia siedem złotych, dwanaście groszy). Gaz ziemny to rzecz ruchoma, nośnik energii, podpada pod 119 kw.

120 kw - wyrąb drzewa w lesie do 75 zł. Maksymalna nawiązka - 150 zł.

121 kw - wykroczenie szalbierstwa, nie ma odpowiednika w kk.

Orzeczenia:

- wyłudzenie przejazdu taksówką to 121. § 2. niezależnie od wartości przejazdu

- panie nabiły w firmie rachunek telefoniczny na 75.000 PLN (audiotele). Czy to kradzież impulsów czy 121 kw? Sąd: 121. kw.

- zaparkowanie na parkingu płatnym bez uiszczenia zapłaty

122 kw - paserstwo. W kw mienie ma pochodzić z kradzieży lyb przywłaszczenia, w kk szerzej - z czynu zabronionego.

A jeśli rzecz pochodzi z rozboju? Tam nie ma znaczenia wartość rzeczy. Nabycie rzeczy pochodzącej z rozboju, jeśli wartość rzeczy nie przekracza 250 zł - jest to paserstwo w myśl art. 122. kw. Rozbój to kwalifikowana forma kradzieży.

Paserstwo może mieć charakter materialny i formalny.

Art. 123 kw - kradzież ogrodowa

Art. 124 kw - zniszczenie cudzej rzeczy umyślnie. Liczy się wartość szkody, a nie wartość przedmiotu zmniszczonego. Grafitti - jeśli da się bezporoblemowo usunąć, to 63a. Jeśli jednak powstało uszkodzenie, to 124 kw. Jeśli treści nieprzyzwoite to...(?)

Art. 125 - jeśli działał celem przywłaszczenia, to przestępstwo z kk. Jeśli nie ma celu przywłaszczenia, to 125 kw.

Art. 126 - niszczenie rzeczy przedstawiającej wartości niemajątkowe - może być to wartość sentymentalna.

Art. 127 - Musi być wyjęcie spod władztwa

Art. 128 - gry hazardowe - szczegółowe uregulowanie w kks. Gra hazardowa - wygrana lub przegrana zależy od szczęścia.

Nie jest karany gracz, tylko osoby z art. 128. Ale przepadek dotyczy wszystkich pieniędzy i przedmiotów służących do gry - art. 128. § 2.

art. 129 - wytrychy

Art. 131 - do czynów popełnionych za granicą.

§ 3. - problem - gwałt to szczególnie kwalifikowana przemoc (nie chodzi tu o przestępstwo zgwałcenia). A jeśli sprawca użył przemocy, ale nie gwałtu? To stosować ten przepis, czy nie?

Art. 51. - zakłócanie spoczynku nocnego.

§ 2. - typ kwalifikowany - wpływ alkoholu zależy od odporności osobniczej.

Wybryk - Sąd Najwyższy: rażące naruszenie pewnych standardów zachowania, które jest umyślne.

Prawo wykroczeń - 15.4.2008

Naczelne zasady procesowe w postępowaniu o wykroczenia.

Art. 2. § 1. kkw - stosowanie kpk tylko wtedy, gdy kpw tak stanowi. Jednak tak naprawdę więcej jest odesłań do kpk niż przepisów własnych kpw.

Prawo wykroczeń nie zna postępowania przygotowawczego, sprawa zaczyna się dopiero wtedy, gdy trafi do sądu. Tak jest zresztą na gruncie większości procedur, procedura karna to wyjątek. Poza tym w kpk też brak jest postępowania przygotowawczego przy sprawach z oskarżenia prywatnego.

Art. 59. - bardzo rzadko jest to prezes, zazwyczaj sędzia delegowany (przewodniczący danego wydziału)

Art. 54. - czynności wyjaśniające, mają charakter przedprocesowy

Art. 8. - odesłanie do zasad procesowych z kpk.

Zasada trafnej reakcji karnej - działać tak, by winny poniósł odpowiedzialność, a niewinny jej nie poniósł.

Zasada sprawności postępowania.

Zasada ochrony interesów pokrzywdzonego.

Zasada prawdy

Art. 3. kpk nie jest przywołany w kpw - czynnik społeczny.

Art. 13. kpw - skład jednoosobowy - nie ma czynnika społecznego

Zasada obiektywności

Zasada domniemania niewinności

Art. 6. kpw - prawo do obrony. Można mieć tylko jednego obrońcę.

Art. 21. - obrona obligatoryjna

Art. 7. kpk - zasada swobodnej oceny dowodów

Art. 10 kpk - Zasada legalizmu (czy interes społeczny przemawia za tym, żeby ścigać) - obowiązuje przy przestępstwach, nie przy wykroczeniach.

Uczestnicy postępowania

1. Organy postępowania:

- sądy: grodzki, rejonowy (jeśli nie utworzono grodzkiego), okręgowy

- policja (art. 56)

- prokurator

- organy z art. 17. § 2. i § 3.

2. Obwiniony

Oskarżycielem publicznym jest zazwyczaj policja. Może nim być także:

- inspektor pracy

- organ administracji rządowej

- organ administracji samorządowej

- organy kontroli państwowej

- organy kontroli samorządowej

- straże gminne

- prokurator

§ 4. - uprawnienie do występowania jako oskrażyciel publiczny może być nadane przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia. Jednak podmioty wskazane w takim rozporządzeniu nie mogą prowadzić czynności wyjaśniających, muszą się o to zwrócić do policji.

Oskarżyciel publiczny może być tylko jeden.

Obwiniony - art. 20. § 1.

Oskarżyciel posiłkowy:

- subsydiarny

- uboczny

- konkurencyjny

Art. 26.

Art. 27 - actio popularis - można samemu wnieść wniosek o ukaranie

Inni uczestnicy:

- protokolant

- reprezentanci stron procesowych (obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy)

- osobowe źródła dowodowe (świadek, biegły, obwiniony)

- inne

Prawo wykroczeń - 22.4.2008

Postępowanie mandatowe - rozdział XVII kpw.

Zasada oportunizmu, a nie legalizmu jak w kodeksie postępowania karnego. Strażnik miejski nie ma obowiązku zareagowania na każde wykroczenie. Jeśli funkcjonariusz decyduje się na podjęcie interwencji, to może skończyć się na pouczeniu. Pouczenie nie wywołuje żadnych skutków, ale jest rejestrowane w bazie danych.

Wszczęcie postępowania mandatowego - możliwość wymierzenia kary grzywny od 20 do 500 zł, a jeśli zbieg przepisów to do 1000 zł.

Taryfikator - sztywna stawka grzywny za poszczególne wykroczenia.

Rodzaje mandatów karnych:

- kredytowany (nie: kredytowy!)

- gotówkowy

- zaoczny (w praktyce nie występuje)

Straż miejska za wycieraczką może zostawić:

- informację (brak skutków)

- wezwanie (jeśli osoba wezwana nie stawi się na straży, to wszczynane jest postępowanie wyjasniające)

Grzywna w drodze mandatu karnego:

- gdy schwytano sprawcę na gorącym uczynku, bądź bezpośrednio po popełnieniu (do 2 tygodni)

- ujawniono fakt popełnienia wykroczenia - 30 dni

Mandat staje się prawomocny z chwilą przyjęcia go. Jedyna możliwość uchylenia mandatu - przez sąd, jeśli wystawiono go za czyn, który nie jest zabroniony. Uchylenie do 7 dni od przyjęcia.

Czynności wyjaśniające - nie są częścią postępowania. Postępowanie w sprawach o wykroczenia zaczyna się dopiero z chwilą wniesienia sprawy do sądu. Art. 54. kpw.

6.5.2008

Postępowanie mandatowe jest charakterystyczne dla prawa wykroczeń. Możliwe jest także przy wykroczeniach skarbowych.

Organy:

- sąd grodzki

- policja

- prokurator

- inspekcja pracy

- straże gminne

- organy administracji rządowej i samorządowej

Reguły wyznaczania wysokości mandatu - art. 33. (zasady ogólne)

Postępowanie nakazowe

Blisko połowa spraw trafiających do sądu grodzkiego.

Odbywa się na posiedzeniu bez udziału stron. Nie ma możliwości wymierzenia kary pozbawienia wolności w tym trybie. Postępowanie nakazowe możliwe jest tylko wtedy, gdy wg sadu wina obwinionego i okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości. Nie jest możliwy, gdy obrona obligatoryjna (art. 93. § 4. w zw. z art. 21. § 1.).

Wyrok w postępowaniu nakazowym można zaskarżyć sprzeciwem. Przy sprzeciwie brak jest wymagań takich, jak przy apelacji - nie trzeba nic zarzucać, uzsadniać, wystarczy wnieść sprzeciw. Sprzeciw polega na odrzuceniu wyroku nakazowego. Termin do sprzeciwu - 7 dni.

Postępowanie przyspieszone - art. 89. kpw

Zatrzymanie administracyjne to co innego niż zatrzymanie, o którym mowa w kpw.

Zatrzymanie administracyjne to zatrzymanie w trybie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i czymś tam - znaczy się po prostu izba wytrzeźwień. Zatem ucieczka z izby wytrzeźwień nie będzie samouwolnieniem, chyba że zatrzymanie administracyjne było połączone z zatrzymaniem z kpw i obwiniony o tym wiedział.

art. 91. § 3. - wyrok wydany pod nieobecność osoby wcześniej wypuszczonej nie uważa się za zaoczny.

Termin do wniesienia środka odwoławczego - 3 dni.

Wniosek o ukaranie - 4 elementy:

- kto?

- kogo?

- o co?

- na jakiej podstawie?

Powyższe elementy muszą być w każdym wniosku. Jeśli wniosek od „profesjonalisty”, to dodatkowo § 3.

W postępowaniu przyspieszonym - art. 92. § 1 kpw. Można się ograniczyć do § 2.

Art. 58. - wniosek o skazanie bez rozprawy.

Art. 60. - niegatywne przesłanki postępowania (obok przesłanek z art. 5.)

Art. 68. - przesłuchanie w innej miejscowości

Art. 72. - przewód sądowy (kiedyś przewód dowodowy)

Art. 80. - Nie ma zasady ciągłości składu przy wykroczeniach (przy przestępstwach - zmiana składu, sprawa od nowa)

Środki odwoławcze

- apelacja

- zażalenie

Apelacja - od wyroków, chyba że ustawa inaczej.

Względne przyczyny odwoławcze - przyczyny z kpk.

Bezględne przyczyny odwoławcze - brak odesłania do kpk - określa je art. 104. kpw.

Termin apelacji - 7 dni od otrzymania uzasadnienia (art. 105.)

Zażalenie - 7 dni (art. 108.)

Nadzwyczajne środki zaskarżenia

Art. 110. - minister sprawiedliwości - Prokurator Generalny + Rzecznik Praw Obywatelskich

Bezpośrednio do Sądu Najwyższego.

Kasacja to środek korekty, a nie kolejna instancja. Kasacja tylko wtedy, gdy 104. § 1. lub inne rażące naruszenie prawa.

Wznowienie postępowania - art. 113 - odpowiednie stosowanie kpk.

Art. 42. - opinia biegłego (odpowiednik 198-201. kpk)

Jednak dla zbadania poczytalności własne regulacje kpw. - wystarczy tylko jeden biegły psychiatra, a nie dwóch jak w kpk. Nie ma obserwacji w zakładzie zamkniętym.

Środki przymusu

Zatrzymanie - było omawiane

W stosunku do świadka, biegłego, tłumacza - grzywna - art. 51. § 1. (uchylenie, jeśli się stawią)

Immunitet sędziowski - za wykroczenia sędzia odpowiada wyłącznie dyscyplinarnie

Czynności wjasniające należy zakończyć w ciągu miesiąca - jesli nie to, art. 56a kpw lub art. 27. § 2. kpw.

---