Definicja choroby zawodowej
Choroba zawodowa jest pojęciem medyczno-prawnym. Choroby zawodowe - grupa chorób spowodowanych działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy. Powstają wskutek stałego przebywania ciała w niedogodnej pozycji, systematycznego wykonywania forsownych czynności lub regularnego przebywania w otoczeniu zawierającym czynniki szkodliwe dla zdrowia (hałas, nieodpowiednie oświetlenie, zapylenie, promieniowanie, związki chemiczne, zwiększone obciążenie psychiczne i fizyczne itp.).
Choroby zawodowe są zazwyczaj chroniczne lub przewlekłe i często prowadzą do trwałej utraty zdrowia. Chorobami zawodowymi mogą być zarówno takie, które dotykają w różnym stopniu całość populacji, jak również choroby charakterystyczne - występujące tylko (lub głównie) w wybranych grupach zawodowych.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych zawiera wykaz chorób zawodowych i określa m.in. sposób zbierania informacji o ich występowaniu: Państwowy powiatowy inspektor sanitarny albo państwowy wojewódzki inspektor sanitarny w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej stała się ostateczna, sporządza kartę stwierdzenia choroby zawodowej i przesyła ją do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi”.
Do chorób zawodowych zalicza się m.in.:
choroba mikrofalowa- zwana też chorobą telegrafistów to zmiany patologiczne w ustroju ludzkim pod wpływem pola elektromagnetycznego. Pole elektromagnetyczne o dużym natężeniu powoduje zmiany czynności bioelektrycznej narządów, reakcje hormonalne, uszkodzenia narządów i tkanek, zmiany w układzie nerwowym oraz zmiany patologiczne
gorączka metaliczna-gorączka odlewników - ostry efekt toksyczny oddziaływania par cynku powstających podczas wytapiania, odlewania cynku i jego stopów oraz spawania lub cięcia stopów cynku oraz w trakcie nakładania powłok galwanicznych.
ołowica- - zatrucie ołowiem powodujące osłabienie, bezsenność, brak łaknienia, zaburzenia widzenia i uszkodzenia wewnętrznych narządów ciała (wątroby oraz nerek). Dodatkowo poprzez wiązanie się z niektórymi enzymami mogą uszkadzać krwinki czerwone, a także komórki układu nerwowego.
pylica- Pylica płuc - przewlekła choroba układu oddechowego, wywołana długotrwałym wdychaniem pyłów. Charakteryzuje się występowaniem przewlekłego zapalenia oskrzeli i postępowej rozedmy płuc, z czasem dochodzi do powstania serca płucnego i niewydolności krążenia.
Pylica jest zaliczana do chorób zawodowych, mają z nią problemy np. górnicy.
Pylice kolagenowe
pylica krzemowa
pylica azbestowa
pylica talkowa
pylica aluminiowa
Pylice wywołane pyłem mieszanym
pylica górników kopalń węgla - choroba rozwija się w następstwie wdychania pyłu kopalnianego, który jest mieszaniną pyłu węglowego, krzemionki, glinokrzemianów i wielu innych składników w tym metali śladowych
zespół Caplana - reumatoidalna postać pylicy o nieznanym mechanizmie powstania, w jego rozwoju bierze się pod uwagę mechanizmy immunologiczne.
Pylice niekolagenowe-wywołane wdychaniem pyłów niezwłókniających np. pyłu żelaza ,cyny i siarczanu baru
Objawy
trudności w oddychaniu
duszności
kaszel
stan podgorączkowy
ból w klatce piersiowej
bóle głowy
rozedma płuc
zatrucia przewlekłe, ostre wywołane przez substancje chemiczne;
alergiczny nieżyt nosa;
choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu, m.in. rozległe zgrubienia opłucnej
przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli
astma oskrzelowa
zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych
ostre uogólnione reakcje alergiczne
byssinoza
beryloza
choroby płuc wywołane pyłem metali twardych
zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym
przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym
przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat, m.in. guzki głowowe twarde
choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego, m.in. zaćma popromienna
nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi, m.in. rak płuca, rak oskrzela
choroby skóry, m.in. alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy, m.in. przewlekłe uszkodzenie łękotki
przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy, m.in. zespół ciśnieni w obrębie nadgarstka
obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego
zespół wibracyjny, m.in. postać naczyniowo-nerwowa
choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego, m.in. choroba dekompresyjna
choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia, m.in. udar cieplny i jego następstwa, odmroziny
choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi, m.in. alergiczne zapalenie spojówek
choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa, m.in. wirusowe zapalenie wątroby, gruźlica
Profilaktyka:
W ramach profilaktyki chorób zawodowych pracodawca jest zobowiązany:
informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami
stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym związanym z wykonywaną pracą, a w szczególności: utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzenia służące do pomiarów tych czynników, przeprowadzać, na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom
w razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej przenieść go do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy
Sposób informowania pracownika o ryzyku zawodowym musi być zawarty w regulaminie pracy. Celem wykonania tego obowiązku jest realizowanie zasady swobody wyboru pracy przez pracownika.
Wykonując obowiązek profilaktyki chorób zawodowych pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazać do pracy na określonym stanowisku Pracownik podlega badaniom wstępnym, okresowym i kontrolnym. W przypadku zatrudnienia pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających pracodawca jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także po:
zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami,
rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.
Kolejnym obowiązkiem pracodawcy mającym na celu zapobieganie chorobom zawodowym jest nieodpłatne dostarczanie pracownikom środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informowania ich o sposobach posługiwania się tymi środkami Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy Pracodawca musi też zapewnić, by środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, były przechowywane wyłącznie w miejscu przez niego wyznaczonym
Pamiętaj, że jeśli jesteś narażony na choroby zawodowe, to musisz bardziej dbać o zdrowie po pracy.
A: Jeśli pracujesz w hałasie - postaraj się po godzinach zrelaksować, posiedzieć w ogrodzie, parku, idź na spacer.
B: Jeśli pracujesz w szkole, na uczelni, prowadzisz konferencje, szkolenia, spotkania, śpiewasz w zespole unikaj picia zimnych napojów i długich rozmów wieczorami, płukaj gardło roztworem z soli farmaceutycznej.
C: Jeśli masz pracę siedzącą - zagraj wieczorem w piłkę, pojeździj na rowerze, idź na basen, rozruszaj mięśnie i kręgosłup.
D: Nie tłumacz sobie, że skoro badania profilaktyczne wyszły dobrze to z Twoim organizmem jest także wszystko ok. Badaj się na własną rękę i samo kontrolnie obserwuj swój organizm. Znużenie i brak ochoty do życia to niekoniecznie od razu depresja lecz może po prostu przejawy zaczynającej się choroby zawodowej i sygnał, by coś zmienić w swoim życiu.
F: Dbaj o oczy - krople do oczy to element Twojej apteczki, regenerują się i odpoczywają, nawet zamknięcie oczu na 20 sekund potrafi w pewnym stopniu je zregenerować, jest to potwierdzone badaniami. Klika razy dziennie po 20 sekund i już zmniejszasz prawdopodobieństwo pogorszenia wzroku.