Formy ukształtowania pionowego lądów

Cele:

• pamięta nazwy wielkich form powierzchni Ziemi i nazwy najwyższych szczytów

• rozumie różnice pomiędzy wysokością względną i bezwzględną oraz różnice pomiędzy wyżynami i nizinami

• potrafi przyporządkować i opisać rozmieszczenie wielkich form powierzchni na wszystkich kontynentach

• potrafi korzystać z atlasu i słownika geograficznego

• potrafi pracować w grupie

Metoda: Ranking trójkątny, metoda opisu klasyfikującego i plakatu

Środki dydaktyczne: atlasy, słowniki geograficzne, mapy konturowe kontynentów, kolorowe kartki z krainami geogr. i definicjami form terenu

Forma pracy: praca w grupach

Tok lekcji:

1. Czynności organizacyjno-porządkowe

1. Podział na grupy (6 grup) i wybór lidera

2. Uczniowie wchodząc do klasy losują karteczki, na których napisany jest numer grupy, do której będą należeć. Numery grup umieszczone są na odpowiednich stolikach. Grupy wybierają sobie lidera same.

3. Przypomnienie zasad pracy w grupie.

2. Wstęp lekcji:

1. Na początku lekcji następuje przypomnienie z lekcji poprzedniej nazw kontynentów i rozpoznanie ich konturów przez uczniów. Kontury kontynentów przyklejone są na jednej ze ścian klasopracowni. Każdy kontur jest rozmiarów brystolu;

2. Uczniowie rozpoznają fotografie przedstawiające formy ukształtowania pionowego lądów (niziny, wyżyny, depresji i gór) i podpisują je na tablicy;

3. Każda grupa otrzymuje jednakowe zadanie:

Na rysunku oznaczono wysokości względne i bezwzględne literami:
wysokości względne to ....................................
wysokości bezwzględne to ....................................




Realizacja tematu lekcji:

a) Pierwsza tura zadań do wykonania przez grupy - czas 5 min - uczniowie wykonują zadania, następnie prezentują wyniki:

• wyjaśnienie definicji form terenu

• sposób przedstawiania form na mapach hipsometrycznych

GRUPA 1

1. Korzystając ze słownika J.Flisa wyjaśnij co to jest wysokość bezwzględna i względna. 2. Korzystając z atlasu odpowiedz na pytanie, jakim kolorem na mapach hipsometrycznych zaznacza się depresje poszczególne formy terenu?

GRUPA 2

1. Korzystając ze słownika geograficznego wyjaśnij co to jest mapa hipsometryczna i profil hipsometryczny. Odszukaj w atlasie i wskaż przykład mapy hipsometrycznej.

GRUPA 3

1. W słowniku geograficznym J.Flisa odszukaj definicję niziny. 2. Otrzymane trzy definicje niziny ustaw w kolejności od najmniej do najbardziej pełnej pod względem zawartych wiadomości.

GRUPA 4

1. W słowniku geograficznym J.Flisa odszukaj definicję wyżyny? 2. Otrzymane trzy definicje wyżyny ustaw w kolejności od najmniej do najbardziej pełnej pod względem zawartych wiadomości.

GRUPA 5

1. W słowniku geograficznym J.Flisa odszukaj definicję gór? 2. Otrzymane trzy definicje gór ustaw w kolejności od najmniej do najbardziej pełnej pod względem zawartych wiadomości.

GRUPA 6

1. W słowniku geograficznym J.Flisa odszukaj definicję depresji?

2. Otrzymane trzy definicje depresji ustaw w kolejności od najmniej do najbardziej pełnej pod względem zawartych wiadomości.

Definicje form terenu do rankingu trójkątnego:

WYŻYNA TO:

Obszar lądu położony powyżej 300 m n.p.m. o małych (do 300 m) różnicach wysokości względnych.

Powierzchnia lądu położona wyżej niż nizina.

Powierzchnia lądu położona wyżej niż nizina o krajobrazie równinnym, falistym i pagórkowatym.

GÓRY TO:

Obszar lądu położony powyżej 300 m n.p.m. o dużych (powyżej 300 m) różnicach wysokości względnych i dużych nachyleniach stoków.

Powierzchnia lądu położona wyżej niż nizina.

Powierzchnia lądu położona wyżej niż nizina o krajobrazie górzystym, górskim i wysokogórskim.

NIZINA TO:

Obszar lądu znajdujący się na bezwzględnej wysokości od 0 do 300 m.

Teren o małych wysokościach bezwzględnych i względnych.

Teren położony od 0 do 300 m n.p.m. o krajobrazie równinnym i falistym.

DEPRESJA TO:

Jest to obszar lądu o małych wysokościach względnych.

Jest to teren położony bardzo nisko o małych różnicach wysokości względnych.

Jest to obszar lądu położony poniżej poziomu morza (poniżej 0 m).

b) Druga tura zadań - czas 15 minut - praca w grupach:

• każda grupa otrzymuje zestaw różnych krain geograficznych występujących na wszystkich kontynentach i kontury jednego kontynentu;

• zadaniem jest przyporządkowanie i prawidłowe umiejscowienie właściwych krain geograficznych wybranym kontynentom

Grupa 1

1. Korzystając z atlasu odszukaj największe krainy geograficzne w Azji.

2. Na mapę konturową Azji nanieś właściwe krainy, wybierając je spośród podanych krain geograficznych.

3. Odszukaj i nanieś na mapę najwyższy szczyt kontynentu. Odczytaj i zapisz jego wysokość bezwzględną.

Grupa 2

1. Korzystając z atlasu odszukaj największe krainy geograficzne w Ameryce Północnej.

2. Na mapę konturową Ameryki Północnej nanieś właściwe krainy, wybierając je spośród podanych krain geograficznych.

3. Odszukaj i nanieś na mapę najwyższy szczyt kontynentu. Odczytaj i zapisz jego wysokość bezwzględną.

Grupa 3

1. Korzystając z atlasu odszukaj największe krainy geograficzne w Afryce.

2. Na mapę konturową Afryki nanieś właściwe krainy, wybierając je spośród podanych krain geograficznych.

3. Odszukaj i nanieś na mapę najwyższy szczyt kontynentu. Odczytaj i zapisz jego wysokość bezwzględną.

Grupa 4

1. Korzystając z atlasu odszukaj największe krainy geograficzne w Europie.

2. Na mapę konturową Europy nanieś właściwe krainy, wybierając je spośród podanych krain geograficznych.

3. Odszukaj i nanieś na mapę najwyższy szczyt kontynentu. Odczytaj i zapisz jego wysokość bezwzględną.

Grupa 5

1. Korzystając z atlasu odszukaj największe krainy geograficzne w Ameryce Południowej.

2. Na mapę konturową Ameryki Południowej nanieś właściwe krainy, wybierając je spośród podanych krain geograficznych.

3. Odszukaj i nanieś na mapę najwyższy szczyt kontynentu. Odczytaj i zapisz jego wysokość bezwzględną.

Grupa 6

1. Korzystając z atlasu odszukaj największe krainy geograficzne w Australii.

2. Na mapę konturową Australii nanieś właściwe krainy, wybierając je spośród podanych krain geograficznych.

3. Odszukaj i nanieś na mapę najwyższy szczyt kontynentu. Odczytaj i zapisz jego wysokość bezwzględną.

c) Prezentowanie plakatów Lider grupy prezentuje wykonaną pracę. Odczytuje najwyższy szczyt kontynentu, podaje jego wysokość i odpowiada na pytanie: W jaki sposób rozmieszczone są na mapie poszczególne formy ukształtowania terenu?

d) Podsumowanie

1. Podpisanie na przygotowanym wcześniej profilu hipsometrycznym form ukształtowania pionowego lądów - podpisują chętni uczniowie.

2. Odpowiedź na pytanie: Dlaczego nie była prezentowana przez żadną z grup Antarktyda?

e) Zadanie domowe:

Oblicz wysokość względną pomiędzy najniżej i najwyżej położonym punktem na Ziemi.

---