Płazy - zwierzęta wodne czy lądowe?
Konspekt lekcji przyrody dla klasy V szkoły podstawowej.
Dział: WODA JAKO ŚRODOWISKO ŻYCIA
Cele lekcji:
1. Określenie miejsca występowania płazów
2. Wyróżnienie części ciała płazów ogoniastych i bezogonowych
3. Omówienie cech budowy ułatwiających żabie życie w wodzie i na lądzie
4. Omówienie czynności życiowych płazów
5. Wyjaśnienie pojęcia "płazy-zwierzęta dwuśrodowiskowe"
Forma organizacyjna: praca w zespołach, zbiorowa
Metoda: słowna, oglądowa (dyskusja dydaktyczna techn. śniegowej kuli, obserwacja)
Środki dydaktyczne: okazy naturalne, tablice graficzne, film "Nasze płazy"
Tok lekcji:
Faza wprowadzająca (zbiorowa)
* Przypomnienie warunków środowiska wodnego i lądowego
* Najważniejsze cechy przystosowujące do życia na lądzie na przykładzie gadów
* Najważniejsze cechy przystosowujące do życia w wodzie na przykładzie ryb
* Przedstawienie płazów jako gromady zwierząt kręgowych
* Podanie tematu i celów lekcji:
1. Przedstawiciele płazów
2. Środowisko występowania płazów
3. Budowa zewnętrzna żaby
4. Czynności życiowe żaby: odżywianie, oddychanie, rozmnażanie
5. Cechy żaby przystosowujące ją do środowiska lądowego 6. Cechy żaby przystosowujące ją do środowiska wodnego
Faza realizacyjna (zbiorowa i zespołowa)
* Korzystając z tablic graficznych wymień przedstawicieli płazów (żaby, ropuchy, traszki)
* Dokonaj podziału płazów na dwie grupy w oparciu o różnice w budowie zewnętrznej (ogoniaste, bezogonowe)
* Wymień środowiska występowania płazów (staw, łąka)
Podział klasy na zespoły 6-osobowe
* Dokonaj obserwacji żywej żaby i zwróć uwagę na:
- kształt ciała i jego barwę
- części ciała
- pokrycie ciała
- narządy zmysłów
* Omów budowę zewnętrzną żaby (kształt mniej opływowy niż u ryby, ubarwienie...., części ciała:...., kończyny tylne dłuższe od przednich, błony pławne między palcami, skóra pokryta śluzem, oczy z powiekami,...)
N.: żaba oddycha za pomocą płuc i przez skórę.
Jak odżywia się żaba?
Jak rozmnaża się żaba?
* Oglądając fragment filmu zwróć uwagę na w/w czynności życiowe żaby.
* Omówienie odżywiania się żaby
* Podkreślenie pożytecznej roli płazów
* Omówienie rozmnażania się żaby (rozmnaża się w wodzie)
Podział zespołów 6-osobowych na 3-osobowe
W zespołach 3-osobowych na podstawie posiadanych wiadomości:
wybierzcie 3 cechy żaby przystosowujące ją do środowiska lądowego
wybierzcie 3 cechy żaby przystosowujące ją do środowiska wodnego
"Śniegowa kula"
Zespoły łączą się ze sobą aż do utworzenia jednego zespołu. Na każdym etapie łączenia trwają negocjacje i wybieranie najistotniejszych cech a odrzucanie mniej istotnych.
Ustalenie wspólnego dla całej klasy zestawu cech.
W.: błony miedzy palcami, nozdrza zamykane klapkami, skóra pokryta śluzem, składanie skrzeku,...
L.: kończyny tylne dłuższe od przednich, oddychanie płucami i przez skórę, oczy z powiekami,..
* Wymienienie najistotniejszych cech przystosowujących żabę do środowiska wodnego i lądowego.
Zapis w zeszycie:
Przystosowanie żaby do życia |
|
W wodzie |
Na lądzie |
Błony między palcami |
Oczy z powiekami |
Faza podsumowująca:
uczniowie wymieniają cechy żaby przystosowujące do środowiska wodnego i lądowego.
Odpowiadają na pytanie zawarte w temacie (życie żaby związane jest z dwoma środowiskami: wodnym i lądowym; nie może żyć tylko w wodzie jak ryba, ponieważ oddycha płucami; nie może żyć tylko na lądzie jak jaszczurka, ponieważ rozmnaża się w wodzie).
Uczniowie wysnuwają wniosek: Płazy zwierzęta dwuśrodowiskowe, wodne i lądowe.
Ocena uczniów.
Zadanie pracy domowej: wymień 4 gatunki płazów objętych ochroną prawną w Polsce.