2.7. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
podstawa prawna
przepisy ustawy kodeks spółek handlowych - art. 151 - 300
pojęcie
Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółka wyposażona w osobowość prawną, powstała i działająca zgodnie z przepisami kodeksu handlowego o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
a. osoba prawna, posiada wszystkie jej cechy
b. spółka posiada kapitał zakładowy, minimalna jego wysokość to 50.000 zł.; kapitał dzieli się na udziały, które obejmują wspólnicy, o wartości minimalnej 500 zł.; na pokrycie udziałów wspólnicy wnoszą wkłady, których suma stanowi majątkowe pokrycie kapitału zakładowego:
- pieniężne
niepieniężne - aporty;
w przypadku wniesienia wkładów o wartości wyższej niż nominalna wartość udziałów nadwyżkę przelewa się na kapitał zapasowy,
c. może istnieć spółka jednoosobowa, tyle tylko, że nie może jej założyć inna jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
powstanie spółki
a. zawarcie umowy
- forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności,
- elementy istotne oznaczenie:
stron,
firmy,
siedziby i obszaru działania,
celu (przedmiotu), czasu działania,
wkładów i wysokości kapitału zakładowego,
ilość udziałów objętych przez poszczególnych wspólników
oznaczenie czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział
oznaczenie wspólnika wnoszącego wkład niepieniężny, ilość objętych przez niego udziałów orz przedmiot takiego wkładu
czas trwania jeżeli jest oznaczony
poza tym:
sposobu prowadzenia spraw spółki i reprezentacji, i osób do tego uprawnionych
struktury organizacyjnej (władze)
podziału zysku, pokrywania strat,
przyczyn rozwiązania spółki.
b. wniesienie całego kapitału zakładowego
c. ustanowienie władz spółki
d. wpis do odpowiednich organów ewidencyjnych:
- rejestr przedsiębiorców w krajowym rejestrze sądowym, wpis konstytutywny - powstanie spółki z o.o. i nabycie przez nią osobowości prawnej
- system REGON,
- ewidencja podatkowa.
prowadzenie spraw spółki i reprezentacja:
Każdy z członków zarządu (i tylko te osoby) ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki (zarządzanie, administracja, podejmowanie decyzji, w tym majątkowych). Jeśli chodzi o podejmowanie decyzji to każdy członek zarządu może je podejmować w zakresie spraw należących do zwykłego zarządu, sprawy zaś przekraczające zakres zwykłego zarządu mogą być podejmowane jedynie na podstawie uchwały zarządu. Nie dotyczy to czynności nagłej, w przypadku której nie podjęcie natychmiastowej decyzji narazić by mogło spółkę na straty.
Sposób reprezentacji określa umowa spółki. Jeśli takich postanowień brak, a zarząd jest wieloosobowy spółkę reprezentuje dwóch członków zarządu działających razem lub jeden członka zarządu łącznie z prokurentem.
odpowiedzialność za zobowiązania
Wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
udział w zysku
Każdy wspólnik uczestniczy w zysku w stosunku do posiadanych udziałów. Zysk jest dzielony po zakończeniu roku obrotowego może też być wypłacany zaliczkowo w przypadku, gdy spółka ma na to środki i w poprzednim roku obrotowym osiągnęła zysk.
prawa i obowiązki wspólników
a. obowiązek dopłat, jeśli spółka poniosła straty, na podstawie uchwały wspólników
b. możliwość zbycia udziału, może być uzależniona od zezwolenia spółki lub w inny sposób ograniczona (np. w określonym czasie)
c. możliwość wstąpienia do spółki spadkobierców, chyba że umowa tego zabrania - wówczas powinna określać zasady spłaty tychże spadkobierców
d. zarząd spółki zobowiązany jest prowadzić księgę wspólników, w których wpisuje się osoby tychże wspólników
władze spółki z o.o.
a. zarząd - jedno lub wieloosobowy, do zarządu wybierane mogą być osoby z poza grona wspólników, zarząd wybierany na kadencje, mandaty wygasają z dniem odbycia zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni rok ich urzędowania; członek zarządu może być w każdej chwili odwołany; mandat wygasa także na skutek złożonej rezygnacji; w umowach z członkami zarządu spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą wspólników; członków zarządu obowiązuje zakaz konkurencji.
b. organ nadzoru - rada nadzorcza (komisja rewizyjna) - organ fakultatywny, z wyjątkiem gdy w spółce uczestniczy więcej niż 25 wspólników, a kapitał przekracza 500.000 zł.; przynajmniej trzech członków, również z poza grona wspólników (nie mogą być niektórzy pracownicy spółki i członkowie zarządu), wybierani na okres kadencji - która wynosi jeden rok lub więcej jeśli umowa tak przewiduje, mogą być odwołani w każdej chwili, mandaty wygasają z dniem odbycia zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni rok ich urzędowania; kompetencje rady nadzorczej - przede wszystkim stały nadzór nad działalnością spółki badanie, sprawozdania finansowego, opiniowanie wniosków zarządu podlegających rozpatrzeniu przez zgromadzenie wspólników; kompetencje komisji rewizyjnej - badanie sprawozdania finansowego.
Oprócz organu nadzoru nadzór w spółce z o.o. wykonują:
- sami wspólnicy - indywidualne prawo kontroli, o ile nie jest ono w umowie wyłączone
- biegli rewidenci na podstawie zarządzenia sądu
- biegli rewidenci na podstawie ustawy o rachunkowości
c. zgromadzenie wspólników - zwyczajne (po zakończeniu roku obrotowego - zatwierdzenie sprawozdania finansowego, podział zysku lub pokrycie straty, udzielenie władzom spółki pokwitowania z wykonania obowiązków) nadzwyczajne (w każdym wypadku, gdy zachodzi konieczność podjęcia decyzji przez zgromadzenie wspólników); głosowanie pisemne w sprawach, które nie są przedmiotem obrad zgromadzenia zwyczajnego; głosowanie według posiadanych udziałów, generalnie większość zwykła (2/3 zmiana umowy spółki - art. 246 § 1 ksh, jednomyślność - świadczenia na rzecz spółki, pozbawienie praw - art. 246 § 3 ksh), kompetencje - j/w odnośnie zwyczajnego, a poza tym: zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa spółki, ustanowienie na nim prawa użytkowania, nabycie, zbycie nieruchomości, zwrot dopłat; zwołanie zgromadzenia następuje za pomocą listów poleconych lub pocztą kurierską za zwrotnym poświadczeniem odbioru wysłanych na dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia, w listach ustalony porządek obrad; wspólnik uczestniczy osobiście lub przez pełnomocnika; uchwały zgromadzenia mogą być zaskarżane jeśli są niezgodne z prawem, postanowieniami umowy, dobrymi obyczajami, lub naruszają interes wspólnika lub spółki
zmiana umowy spółki, podwyższenie i obniżenie kapitału
a. uchwała zgromadzenia wspólników zaprotokołowana przez notariusza, skutki od dnia zarejestrowania w rejestrze
b. podwyższenie kapitału albo postanowienia umowy, albo uchwała o zmianie umowy, konieczny wpis do rejestru handlowego,
c. przystąpienie nowego wspólnika - akt notarialny, przystępując akceptuje treść statutu i wnosi wkład na pokrycie swojego udziału, uprzednie podwyższenie kapitału zakładowego
d. obniżenie kapitału - nie można poniżej minimum (50.000 zł); niezwłoczne ogłoszenie, wierzyciele mogą zgłosić sprzeciw w terminie trzech miesięcy - wówczas nastąpić musi zaspokojenie lub zabezpieczenie wierzyciela, który się sprzeciwia; wpis do rejestru handlowego
rozwiązanie i likwidacja spółki
przyczyny rozwiązania:
- przyczyny wskazane w umowie spółki (np. upływ czasu, na który spółka była zawarta)
- uchwała wspólników - akt notarialny
- ogłoszenie upadłości spółki
- rozwiązanie spółki przez sąd
W przypadku rozwiązania umowy spółki należy przeprowadzić likwidację. W kodeksie uregulowane jest postępowanie likwidacyjne spółki z o.o. Stosowanie tych przepisów jest obligatoryjne. Likwidację prowadzą likwidatorzy ustanowieni przez wspólników lub sąd. Mają oni za zadanie zakończyć działalność spółki, zaspokoić jej długi, a resztę majątku podzielić pomiędzy wspólników w stosunku w jakim uczestniczyli oni w zyskach spółki. Od chwili otwarcia likwidacji, spółka działa pod firmą z dodatkiem „w likwidacji”.
Wszystko co powiedziano wyżej nie dotyczy upadłości spółki wówczas bowiem prowadzone jest specjalne postępowanie.
wyłączenie wspólnika
W spółce z o.o. znana jest instytucja wyłączenia wspólnika. Orzeka o tym sąd z ważnych przyczyn istniejących po stronie tego wspólnika, na żądanie:
- wszystkich pozostałych wspólników, lub mniejszej ich liczby jeśli tak stanowi umowa spółki
- ponad 50 % udziałów,
Udziały przejmują dotychczasowi wspólnicy lub osoby trzecie, po cenie wskazanej przez sąd, obliczonej przez biegłych.
odpowiedzialność cywilna
Wszystkie osoby odpowiedzialne za prowadzenie spraw spółki (członkowie jej władz i likwidatorzy) ponoszą odpowiedzialność cywilną za szkodę wyrządzoną spółce.
Członkowie zarządu odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie ze spółką, jeśli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Mogą się od tej odpowiedzialności uwolnić jeśli wykażą, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o upadłość lub wszczęcie postępowania układowego albo gdy niezgłoszenie tych wniosków wynikło nie z ich winy, albo też gdy pomimo nie zgłoszenia tych wniosków wierzyciel nie poniósł szkody - art. 299 kodeksu.
2.8. Spółka akcyjna
podstawa prawna
przepisy ustawy kodeks spółek handlowych - art. 301 - 490
pojęcie
Spółką akcyjną jest spółka wyposażona w osobowość prawną, powstała i działająca zgodnie z przepisami kodeksu handlowego o spółce akcyjnej, której cel obejmuje prowadzenie jakiejkolwiek działalności dopuszczonej przepisami prawa, w tym również gospodarczej.
a. osoba prawna, posiada wszystkie jej cechy
b. spółka posiada kapitał akcyjny, minimalna jego wysokość to 500.000 zł.; kapitał dzieli się na akcje, które obejmują akcjonariusze, o wartości minimalnej 1 zł.; wkłady mogą być wniesione w wyższej wysokości niż wartość kapitału akcyjnego (nadwyżka jest przelewana na poczet kapitału zapasowego), wkłady niepieniężne muszą być pokryte w ciągu roku od zarejestrowania spółki, wkłady pieniężne mogą być pokryte w ¼ przed zarejestrowaniem na pokrycie akcji akcjonariusze wnoszą wkłady, których suma stanowi majątkowe pokrycie kapitału akcyjnego:
- pieniężne
- niepieniężne - aporty
c. może istnieć spółka jednoosobowa
powstanie spółki
a. zawarcie umowy - statut
- forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności,
- elementy istotne oznaczenie:
firmy,
siedziby i obszaru działania,
celu (przedmiotu), czasu działania,
wysokości kapitału akcyjnego, oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału akcyjnego,
ilość akcji i ich rodzaj (imienne, na okaziciela), ewentualnie uprawnienia związane z poszczególnymi akcjami oraz ich wartość
imiona i nazwiska założycieli
organizację władz zarządzających i nadzorczych
pismo przewidziane do ogłoszeń
wielkość kosztów poniesionych w związku z założeniem spółki
poza tym:
sposobu prowadzenia spraw spółki i reprezentacji, i osób do tego uprawnionych
podziału zysku, pokrywania strat,
przyczyn rozwiązania spółki.
b. wniesienie kapitału akcyjnego
c. ustanowienie władz spółki
d. wpis do odpowiednich organów ewidencyjnych:
- rejestr przedsiębiorców w krajowym rejestrze sądowym, wpis konstytutywny - powstanie spółki akcyjnej i nabycie przez nią osobowości prawnej
- system REGON,
- ewidencja podatkowa
e. minimum trzech założycieli, chyba że założycielem jest Skarb Państwa lub gmina czy związek gmin
prowadzenie spraw spółki i reprezentacja:
Każdy z członków zarządu (i tylko te osoby) ma prawo i obowiązek wspólnego z innymi członkami prowadzenia spraw spółki (zarządzanie, administracja, podejmowanie decyzji, w tym majątkowych). Sposób reprezentacji określa umowa spółki. Jeśli takich postanowień brak, a zarząd jest wieloosobowy spółkę reprezentuje dwóch członków zarządu działających razem lub jeden członek zarządu łącznie z prokurentem.
odpowiedzialność za zobowiązania
Akcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki akcyjnej.
udział w zysku
Każdy akcjonariusz uczestniczy w zysku w stosunku do ilości posiadanych akcji. Zysk jest dzielony po zakończeniu roku obrotowego. Zysk jest dzielony po zakończeniu roku obrotowego może też być wypłacany zaliczkowo w przypadku, gdy spółka ma na to środki i w poprzednim roku obrotowym osiągnęła zysk.
prawa i obowiązki akcjonariuszy
a. możliwość zbycia akcji, może być uzależniona od zezwolenia spółki lub w inny sposób ograniczona (np. w określonym czasie) w przypadku akcji imiennych, a ustawowy zakaz zbywania akcji obowiązuje w przypadku akcji tzw. aportowych
b. zarząd spółki zobowiązany jest prowadzić księgę akcyjną, w której wpisuje się osoby tychże wspólników (akcjonariuszy)
władze spółki akcyjnej
a. zarząd - jedno lub wieloosobowy, do zarządu wybierane mogą być osoby z poza grona akcjonariuszy, wybierany przez radę nadzorczą, chyba że statut stanowi inaczej; zarząd może być odwołany lub zawieszony także przez zgromadzenie; zarząd wybierany na kadencje (najdłużej pięć lat), mandaty wygasają z dniem odbycia zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni, pełny rok obrotowy ich urzędowania; mandat wygasa także ze śmiercią członka zarządu, wskutek rezygnacji lub wcześniejszego niż upływ kadencji odwołania; członek zarządu może być w każdej chwili odwołany; w umowach z członkami zarządu spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia; członków zarządu obowiązuje zakaz konkurencji
b. organ nadzoru - rada nadzorcza - organ obligatoryjny w spółce akcyjnej; przynajmniej trzech członków, również z poza grona wspólników (nie mogą być niektórzy pracownicy spółki i członkowie zarządu), wybierani na okres kadencji - maksymalny okres trwania kadencji pięć lat; członkowie organu nadzoru mogą być odwołani w każdej chwili, mandaty wygasają z dniem odbycia zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni rok ich urzędowania; kompetencje rady nadzorczej - przede wszystkim stały nadzór nad działalnością spółki badanie sprawozdania finansowego, opiniowanie wniosków zarządu podlegających rozpatrzeniu przez zgromadzenie akcjonariuszy; kompetencje komisji rewizyjnej - badanie sprawozdania finansowego; członkowie rady nadzorczej mogą być delegowani do sprawowania funkcji członka zarządu, w sytuacji gdy z jakiś przyczyn zarząd jest nienależycie obsadzony.
Oprócz organu nadzoru nadzór w spółce akcyjnej wykonują biegli rewidenci na podstawie ustawy o rachunkowości.
c. zgromadzenie akcjonariuszy - zwyczajne (po zakończeniu roku obrotowego - zatwierdzenie sprawozdania finansowego, podział zysku lub pokrycie straty, udzielenie władzom spółki absolutorium z wykonania obowiązków) nadzwyczajne (w każdym wypadku, gdy zachodzi konieczność podjęcia decyzji przez zgromadzenie wspólników); głosowanie pisemne w sprawach, które nie są przedmiotem obrad zgromadzenia zwyczajnego; głosowanie według posiadanych akcji (jedna akcja - jeden głos), generalnie większość zwykła (np. 3/4 zmiana umowy spółki - art. 415 § 1 ksh, jednomyślność - świadczenia na rzecz spółki, pozbawienie praw - art. 415 § 3 ksh), kompetencje - j/w odnośnie zwyczajnego, zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa spółki, ustanowienie na nim prawa użytkowania, nabycie, zbycie nieruchomości, zwrot dopłat; zwołanie zgromadzenia następuje za pomocą ogłoszenia (na trzy tygodnie przed terminem zgromadzenia), w ogłoszeniu podany porządek obrad; akcjonariusz uczestniczy osobiście lub przez pełnomocnika (musi udokumentować swe prawo - wpis do księgi akcyjnej na 7 dni przed terminem zgromadzenia lub złożenie akcji w spółce również w takim terminie); protokół zgromadzenia sporządza notariusz; uchwały zgromadzenia mogą być zaskarżane jeśli są niezgodne z prawem, postanowieniami statutu, dobrymi obyczajami, lub naruszają interes wspólnika lub spółki.
Art. 396 ksh przewiduje obligatoryjnie utworzenie kapitału zapasowego na pokrycie ewentualnych strat; na poczet tego kapitału zalicza się odpisy z corocznego zysku (8 %) dopóki kapitał ten nie osiągnie wielkości 1/3 kapitału akcyjnego, nadwyżki z emisji akcji, itp.
zmiana statutu, podwyższenie, subskrypcja akcji i obniżenie kapitału
a. uchwała zgromadzenia wspólników, skutki od dnia zarejestrowania w rejestrze, dwa ogłoszenia z podaniem treści zmian;
b. podwyższenie kapitału następuje w trybie uchwały w sprawie zmiany statutu, konieczny wpis do rejestru, nowa emisja akcji (podwyższenie kapitału) jest możliwa tylko po pokryciu 9/10 dotychczasowego, dotychczasowi akcjonariusze mają prawo poboru, chyba że co innego statut lub uchwała. Trzy formy podwyższenia kapitału - subskrypcja otwarta (adresat oferty nieograniczony), subskrypcja prywatna (oferta skierowana do oznaczonego adresata), subskrypcja zamknięta (oferta skierowana do dotychczasowych akcjonariuszy, którym służy prawo poboru). Można wyłączyć dotychczasowych akcjonariuszy od prawa objęcia akcji w podwyższonym kapitale - uchwała taka musi zapaść większością 4/5 oraz musi być umotywowana. Zarząd ogłasza trzykrotnie o podwyższeniu i terminach objęcia akcji w odstępach tygodniowych. Jeżeli akcje nie zostaną objęte w pierwszym terminie, to drugi termin poboru. Jeśli i w drugim również akcje nie zostaną objęte zarząd decyduje komu je przydzielić. Podwyższenie kapitału może także nastąpić ze środków spółki (z kapitałów zapasowego, rezerwowego utworzonych z zysku). Takie podwyższenie może nastąpić tylko w sytuacji gdy spółka za poprzedni rok osiągnęła zysk.
c. subskrypcja akcji - akcje, co do których akcjonariuszom przysługuje prawo poboru zarząd oferuje w drodze ogłoszenia; jeżeli w terminie, w którym akcjonariusze mieli wykonać prawo poboru (mim. 3 tygodnie) akcjonariusze nie wykonali prawa, zarząd jeszcze raz oferuje akcje wyznaczając termin nie krótszy niż 2 tygodnie. Jeśli w tym drugim terminie akcjonariusze również nie skorzystają ze swoich uprawnień zarząd ma pełną swobodę w przydziale akcji nowej emisji.
d. kapitał docelowy, warunkowe podwyższenie kapitału - statut może upoważnić zarząd na okres nie dłuższy niż trzy lata do podwyższania kapitału do docelowego - maksymalnie ¾ kapitału istniejącego na dzień udzielenia upoważnienia. Walne zgromadzenie może uchwalić podwyższenie kapitału z zastrzeżeniem, że osoby którym przyznano prawo poboru akcji obejmą je. Podwyższenie kapitału dokonane tą drogą nie może być wyższe niż ¾ kapitału istniejącego na dzień podjęcia uchwały.
e. obniżenie kapitału - nie można poniżej minimum (500.000 zł); trzy ogłoszenia wierzyciele mogą zgłosić sprzeciw - wówczas nastąpić musi zaspokojenie lub zabezpieczenie wierzyciela, który się sprzeciwia; wpis do rejestru
rozwiązanie i likwidacja spółki
przyczyny rozwiązania:
- przyczyny wskazane w umowie spółki (np. upływ czasu, na który spółka była zawarta)
- uchwała akcjonariuszy
- ogłoszenie upadłości spółki
- rozwiązanie spółki przez sąd
W przypadku rozwiązania umowy spółki należy przeprowadzić likwidację. W kodeksie uregulowane jest postępowanie likwidacyjne spółki akcyjnej Stosowanie tych przepisów jest obligatoryjne. Likwidację prowadzą likwidatorzy ustanowieni przez wspólników lub sąd. Mają oni za zadanie zakończyć działalność spółki, zaspokoić jej długi, a resztę majątku podzielić pomiędzy akcjonariuszy w stosunku w jakim uczestniczyli oni w zyskach spółki. Od chwili otwarcia likwidacji, spółka działa pod firmą z dodatkiem „w likwidacji”.
Wszystko to nie dotyczy upadłości spółki wówczas bowiem prowadzone jest szczególne postępowanie - upadłościowe.
odpowiedzialność cywilna
Wszystkie osoby odpowiedzialne za prowadzenie spraw spółki (członkowie jej władz i likwidatorzy) ponoszą odpowiedzialność cywilną za szkodę wyrządzoną spółce.
SPRAWOWANIE NADZORU w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością
i akcyjnej
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
- indywidualne prawo kontroli wspólnika
- organ nadzoru
- biegli rewidenci wyznaczeni przez sąd
- biegli rewidenci powołani zgodnie z ustawą o rachunkowości
spółka akcyjna
- organ nadzoru - rada nadzorcza
- biegli rewidenci powołani zgodnie z ustawą o rachunkowości
Łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych
Łączenie się spółek
Kodeks spółek handlowych zna dwa tryby łączenia się spółek
- połączenie - tworzona jest nowa spółka (łączące się ulegają rozwiązaniu i likwidacji bez konieczności prowadzenia postępowania likwidacyjnego), w której udziały obejmowane są przez wspólników spółek podlegających łączeniu, i na którą przenoszony jest majątek spółek podlegających łączeniu,
przejęcie - jedna spółka przejmuje majątek drugiej (która podlega likwidacji, bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego), wydając wspólnikom spółki przejmowanej udziały lub akcje - łączenie przez przejęcie,
Łączenie spółek może być dokonywane na gruncie spółek osobowych i kapitałowych. Jedynymi ograniczeniami są:
spółka osobowa nie może być spółką przejmującą albo nowo zawiązaną,
spółki osobowe mogą się łączyć jedynie poprzez zawiązanie spółki kapitałowej,
nie może łączyć się spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku albo taka, która podlega upadłości.
Połączenie jest dokonane po odpowiednich wpisach w rejestrze (nowej spółki lub podwyższonego kapitału) połączonych z wykreśleniem spółki przejmowanej lub tych spółek, które podlegały połączeniu.
Spółka powstała w wyniku połączenia przejmuje wszelkie prawa i obowiązki spółek łączących się.
Łączenie spółek kapitałowych - zarządy spółek, które mają się połączyć w uzfgodnieniu ze sobą sporządzają plan połączenia, który określa zasady połączenia, składają go w sądzie rejestrowym, który wyznaczy biegłego celem zbadania planu pod względem rzetelności i poprawności, zwłaszcza co do uzasadnienia ekonomicznego takiej transakcji. Następnie zgromadzenia spółek łączących się podejmują uchwały o połączeniu (większość ¾, uchwała zaprotokołowana przez notariusza). Zarządy występują do sądów rejestrowych o wpisanie połączenia oraz dokonywane jest ogłoszenie o połączeniu.
Łączenie się z udziałem spółek osobowych - zasady podobne jak w przypadku spółek kapitałowych. Nie jest konieczne przygotowanie planu połączenia, jeśli związana ma być nowa spółka kapitałowa. Obowiązek badania planu połączenia przez biegłego istnieje tylko w tych wypadkach, gdy spółka przejmującą lub spółka nowo zawiązaną jest spółka akcyjna lub gdy spółką łącząca się jest spółka komandytowo-akcyjna. W przeciwnych wypadkach badania dokonuje się na wniosek przynajmniej jednego ze wspólników.
Podział spółek
Spółkę kapitałową można podzielić na dwie lub więcej spółek kapitałowych. Nie jest możliwy podział spółki akcyjnej, jeśli cały kapitał nie został opłacony. Spółki osobowe nie podlegają podziałowi. Podziałowi nie podlega też spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku i spółka w upadłości.
Podział może nastąpić:
prze przeniesienie majątku spółki dzielonej na inne spółki w zamian za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie),
przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za akcje lub udziały nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek),
przez przeniesienie majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo związaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki),
przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podziała przez wydzielenie).
W każdym przypadku sporządzany jest plan podziału, poddawany opinii biegłego co poprawności i rzetelności. Plan ten uzgodniony jest przez zarządy spółek uczestniczące w tym procesie, a w przypadku gdy tylko jedna spółka podlega podziałowi uchwalany jest przez zarząd tej spółki. Potrzebna jest też uchwała zgromadzenia spółek. Wpis do rejestru.
Przekształcenia spółek
Spółki handlowe mogą dowolnie się przekształcać. Również spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową. Nie podlega przekształcenia spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku i spółka w upadłości. Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą w chwili wpisu do rejestru i jednocześnie sąd dokonuje wykreślenia spółki przekształcanej. Spółka przekształcona staje się podmiotem praw i obowiązków spółki przekształcanej. W przypadku gdy firma spółki jest inna niż poprzednio spółka ma obowiązek podawać starą firmę w nawiasie z dodaniem słowa „dawniej”.
Również w przypadku przekształcenia konieczne jest sporządzenie planu przekształcenia, poddania go opinii biegłego, powzięcia uchwały o przekształceniu, powołania organów, zawarcia umowy lub podpisania statutu spółki przekształconej i wpisu do rejestru.
W przypadku przekształcenia spółki osobowej w kapitałową wszyscy wspólnicy musza wypowiedzieć się za przekształcenie,. W przypadku spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej za przekształceniem głosować muszą wszyscy komplementariusze, oraz kamandytariusze lub akcjonariusze reprezentujący 2/3 sumy komandytowej lub kapitał8u zakładowego. W przypadku przekształcania spółki kapitałowej w spółkę osobową za przekształceniem opowiedzieć się muszą wspólnicy reprezentujący 2/3 kapitału zakładowego. W przypadku przekształcania w spółkę komandytową lub komandytowo-akcyjną na przekształcenie wyrazić muszą zgodę te osoby, które mają mieć w spółce statut komplementariusza. W przypadku przekształcania spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową za przekształceniem wypowiedzieć się muszą wspólników reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego, większością ¾ głosów. Poza tym spółka akcyjna jeśli ona podlega przekształceniu w całości pokryty mieć musi kapitał, a kapitał spółki powstałej w wyniku przekształcenia nie może być mniejszy niż kapitał spółki przekształcanej. W przypadku przekształcenia spółki osobowej w spółkę osobową za przekształceniem wypowiedzieć się musza wszyscy wspólnicy.
Przepisy karne zamieszczone w kodeksie spółek handlowych
Nowy kodeks zawiera też typy przestępstw, które mogą być popełnione w związku z prowadzeniem przez spółkę działalności. Ewentualnej odpowiedzialności podlegają wszystkie te osoby, które wbrew przepisom kodeksu nie wykonują nałożonych obowiązków. Przede wszystkim chodzi tu członków władz spółki i założycieli. Przykładowo można tu wskazać na odpowiedzialność członków zarządu za nie zwoływanie zgromadzenia wspólników, nie prowadzenie księgi wspólników, nie składnie listy wspólników do sądu rejestrowego.
1