Nauka o administracji(1), Materiały WSPOL, Nauka Administracji


  1. Znaczenie pojecia administracja;

a. zarządzanie jakimikolwiek sprawami - osoby czy instytucji prywatnej, państwa, bądź innej instytucji publicznej;

b. zarządzanie sprawami publicznymi - uściślany w sensie negatywnym jako ta część funkcji państwa, która nie jest ani stanowieniem praw, ani wymierzaniem sprawiedliwości; lub funkcjonalnym jako działania wykonawcze w stosunku do decyzji politycznych, czy też szerzej jako organizatorska działalność państwa. Ta ostatnia definicja jest najbardziej popularna.

Administracja w naszym kręgu kulturowym, jest w największym stopniu rozumiana jako zarządzanie sprawami publicznymi.

W literaturze istnieje spór, co do tego, czy pojęcie administracji publicznej jest tożsame z pojęciem administracji państwowej, czy też ma znaczenie szersze, obejmujące również administrację samorządową. Ta ostatnia opinia jest słuszniejsza, powodująca, że pojecie administracji publicznej jest pojęciem szerszym od pojęcia administracji państwowej.

Formuła Ulpiana „prawem publicznym jest to, które ma na względzie stan państwa rzymskiego, prywatnym zaś to, które dotyczy interesu poszczególnych jednostek; są bowiem pewne rzeczy pożyteczne dla państwa, inne znowu dla jednostek”.

  1. Administracja publiczna jako przedmiot badań naukowych

W ramach nauk administracyjnych tradycyjnie wyróżnia trzy gałęzie, nazywane łącznie teorią administracji:

Przedmiotem nauki prawa administracyjnego jest świat norm i ich wykładni, a także stosunków prawnych. Normy prawne tworzą teoretyczny obraz instytucji, odzwierciedlający cele i dążenia ustawodawcy.

Nauka administracji i nauka polityki administracyjnej zajmują się administracją rzeczywistą, taką jaką ona jest, a wiec światem realnym.

Nauka administracji bada administrację funkcjonującą w czasie, odnosząc ją do zjawisk występujących w rzeczywistości ustrojowej i społecznej, państwowej, gospodarczej i politycznej. Badając rzeczywiste procesy i zjawiska formułuje postulaty wobec prawodawcy, których celem jest optymalizacja działań administracji.

Polityka administracyjna wyraża się w formułowaniu celów, programów i kierunków działania administracji.

Oprócz trzech tradycyjnych gałęzi tej wiedzy, wyróżnia się ponadto historię administracji i administrację porównawczą.

Najmłodszą gałęzią jest informatyka administracyjna zajmująca się przebiegiem informacji w strukturach władzy administracyjnej, a także zastosowaniem w administracji systemów cybernetycznego komunikowania się i sterowania procesami administrowania.

Głównym zadaniem wszystkich gałęzi nauki o administracji jest oparcie organizacji i działania administracji na zasadach racjonalności.

II. Pojęcie i geneza państwa oraz jego formy ustrojowe:

  1. Definicja państwa:

  1. Koncepcje państwa:

Demokracja - twierdził Platon - musi przejść w tyranię, ponieważ schlebia ludziom nic od nich nie wymagając. Lud idzie za tym, kto najlepiej mówi, a dobrzy mówcy przekształcają się w tyranów.

  1. Typy i formy państwa

A - Struktura terytorialno - prawna państwa

B - Forma rządu

C - Reżim polityczny

A. Struktura terytorialno - prawna państwa

a. państwo unitarne - jednolity system organów państwowych oraz jednolity system prawny

b. państwo złożone - konfederacja lub federacja; w poszczególnych częściach terytorium występują partykularne systemy organów i prawa.

B. Forma rządów - rozróżnienie ze względu na rodzaj źródła władzy oraz sposób sprawowania władzy naczelnej:

  1. monarchia absolutna - monarcha stoi ponad prawem, mając pełnię władzy prawodawczej, wykonawczej i sadowniczej;

  2. monarchia konstytucyjna (parlamentarna) - władza monarchy ujmowana jest i ograniczana w konstytucji panstwa.

  1. republika demokratyczna - naczelne organy państwa (parlament, prezydent itp.) są powoływane przez ogół obywateli;

  2. republika arystokratyczna - naczelne organy państwa powoływane są przez wydzielona z różnych powodów część społeczeństwa (cenzus pochodzenia, miejsca zamieszkania, stanu majątkowego, wykształcenia, płci, rasy)

C. Reżim polityczny - określa faktyczne stosunki pomiędzy strukturami organizacyjnymi państwa a ludnością. Z tego punktu widzenia rozróżnia się reżimy

a. demokratyczne - obywatele mają faktyczny wpływ na funkcjonowanie państwa;

b. autokratyczne (autokrates - samowładczy) - aparat państwowy jest wyłączony spod kontroli obywateli. Są dzielone na:

- reżimy policyjne; wyróżniona rola policji, która ma dużą samodzielność dziejów możliwość działania, łącznie z bezkarnym naruszaniem praw dziejów wolności osobistych;

- reżimy wojskowe; jak wyżej, tyle, że rolę policji spełnia wojsko

- reżimy totalitarne; gdy państwo stara się podporządkować sobie dziejów kontrolować wszystkie sfery i strony życia obywateli (reżimy faszystowskie, komunistyczne, fundamentalizm religijny)

IV. Administracja jako składowa systemu społeczno-politycznego:

1. Administracja jako część aparatu państwa

Usytuowanie w przestrzeni politycznej

Stosunek administracji do politycznego kierownictwa państwa, tj. parlamentu, rządu oraz partii politycznych jest niezmiernie złożony. Podstawowym postulatem jest apolityczność administracji, trudna jednak do zrealizowania. Jednym z środków wiodących do tego utopijnego po części celu, jest wyróżnienie w aparacie administracyjnym stanowisk politycznych oraz powierzenie pozostałych urzędnikom rekrutującym się ze służby cywilnej, dla których pracodawcą jest państwo, a nie jedna z jego struktur. Inny model budowy administracji odrzuca jej apolityczność, sankcjonując tzw. system łupów.

Usytuowanie w procesie decyzyjnym

Spośród wielu relacji zachodzących między administracją a instytucjami politycznymi wyodrębnia się 3 modele:

Spośród trzech wyżej wymienionych modeli trzeci w sposób najbardziej adekwatny opisuje aktualną rzeczywistość. Jego istota jest przeciwstawienie dwóch konkurencyjnych grup - urzędników i polityków, którzy są wyłaniani bądź w trybie rekrutacji, bądź w drodze kariery.

2. Administracja w państwie demokratycznym

Demokracja jest tylko jedną z możliwych form organizacji władzy. Współcześnie nie definiuje się jej jako formy sprawowania władzy przez naród, ale jako władzę dla narodu. Stąd można wywieść tezę, że demokratyczna administracja jest administracją dla narodu. Urzeczywistnieniu tego celu mogą służą następujące środki i metody:

Realizacja wspomnianego celu jest często uwiarygodniana przez urzędy certyfikatami jakości - zarządzanie przez jakość, zarządzanie jakością.

  1. Zadania administracji we współczesnym państwie socjalnym

Rola spełniana współcześnie przez państwo determinuje zadania administracji, której podstawowym celem jest podniesienie poziomu życia obywateli. Poszerza to bądź intensyfikuje obszary działalności, do których należą m.in.:

  1. Prywatyzacja zadań publicznych

Zwiększająca się liczba zadań publicznych powoduje zmiany strukturalne w administracji, nieustannie rozbudowywanej. Zwiększa to obciążenie budżetu, trudne zwłaszcza w sytuacjach kryzysu gospodarczego. Doświadczenie wskazuje, że kryzysy stanowią bardzo silny impuls do odwrócenia sytuacji, a wiec redukcji zadań publicznych, oraz ich prywatyzację. Ten ostatni proces odbywa się w znacznym stopniu w sposób dość spontaniczny, co utrudnia precyzyjne wyodrębnienie prywatyzowanych obszarów. Niemniej dostrzec można, że zjawisko to dotyczy:

Generalnie celem prywatyzacji w tym obszarze jest: odciążenie budżetu, zwiększenie konkurencyjności, rozszerzenie zakresu usług.

  1. Administracja międzynarodowa

Po II wojnie światowej pojawiła się duża liczba organizacji międzynarodowych. Większość z nich ma dość typową budowę:

Unia Europejska posiada nieco inną organizację, zbliżoną do organizacji państwowej. Posiada parlament, z ograniczonymi kompetencjami. Kierowana jest przez dwa organy, z których jeden składający się z ministrów reprezentujących poszczególne kraje, tworzy radę (organ typu federacyjnego). Drugi tworzony przez niezależne komisariaty, jest przejawem unitaryzmu.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Nauka o administracji, Materiały WSPOL
Nauka o administracji(2), Materiały WSPOL, Nauka Administracji
Temat 21, Materiały WSPOL, Prawo administracyjne
Postępowanie administracyjne - opracowanie całości, Materiały WSPOL, Postępowanie administracyjne
administracja test, Materiały WSPOL, Prawo administracyjne
WSPol Zadania cz.1, Materiały WSPOL, Postępowanie administracyjne
Postępowanie administracyjne zerowka, Materiały WSPOL, Postępowanie administracyjne
ERGONOMIA I OCHRONA PRACY, Edukacyjnie, M, Materiały WSPOL, Ergonomia
KRYMINOGENNY CHARAKTER NARKOMANII, Materiały WSPOL, Kryminologia
socjologia metody badan., Materiały WSPOL, socjologia
Test Prawo cywilne, Materiały WSPOL, Prawo cywilne
Etyka ABCD, Materiały WSPOL, Etyka
Problematyka nieformalnych grup mlodziezowych i sekt w Polsce, Materiały WSPOL, Kryminologia
Pytania z logiki, Materiały WSPOL
TEST - D2, Materiały WSPOL, Filozofia testy
TEST - B, Materiały WSPOL, Filozofia testy
Prawo pracy - test, Materiały WSPOL, Prawo pracy
etyka. zagadnienia, Materiały WSPOL, Etyka
Etyka zawodowa definicja, Materiały WSPOL, Etyka

więcej podobnych podstron