EKOLOGIA I ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKOWE

W.12.

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCÓW W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Niewielu przedsiębiorców zdaje sobie sprawę, że podlegają wymogom ochrony środowiska. Jednak, nawet właściciele niewielkich firm mają do spełnienia szereg obowiązków.

Przepisy ochrony środowiska nakładają na podmioty pewne obowiązki:

1. w związku z korzystaniem przez nie ze środowiska

2. w związku z użytkowaniem przez nie pewnych instalacji

3. w związku z umieszczaniem przez nie na rynku pewnych opakowań i produktów (opłaty produktowe)

1. WYMAGANIA ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM ZE ŚRODOWISKA

Prawo ochrony środowiska nakłada na podmioty gospodarcze korzystające ze środowiska następujące obowiązki:

1. Wnoszenie opłat za korzystanie ze środowiska tj. za:

- wprowadzanie gazów lub py­łów do powietrza,

- pobór wód, wprowadzanie ście­ków do wód lub do ziemi

- składowanie odpadów

2. Uzyskiwanie wymaganych prawem pozwoleń

3. Prowadzenie wymaganych prawem ewidencji

4. Przekazywanie wymaganych prawem (informacji) wykazów

5. Przestrzeganie obowiązujących indywidualnie pozwoleń oraz szczególnych warunków prowadzenia działalności czy zasad korzystania ze środowiska

Podstawowe obowiązki podmiotów korzystających ze środowiska

Odpady

1. Wytwarzający rocznie > 1 tony odpadów niebezpiecznych lub > 5 tysięcy ton innych odpadów

Zgodnie z Ustawy z 200l r. o odpadach wytwarzający odpady w ww. ilościach zobowiązani są do uzyskania pozwo­lenia na wytwarzanie odpadów. W tym celu należy przedłożyć właściwemu or­ganowi (starosta) wniosek o wydanie pozwolenia spełniający wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska.

2. Wytwarzający odpady niebezpieczne > 100 kg rocznie

Takie podmioty zobowią­zane są do uzyskania decyzji właściwego organu zatwierdzającego pro­gram gospodarki odpadami niebez­piecznymi. Powinni skierować wniosek, do któ­rego należy dołączyć program, do starosty o wydanie decyzji zatwierdzającej program gospodarowania odpadami niebezpiecznymi.

3. Wytwarzający odpady niebez­pieczne do 100 kg rocznie albo > 5 ton odpadów innych

Podmioty te muszą przedłożyć do starosty informacje o wytwarza­nych odpadach oraz o sposobach go­spodarowania wytworzonymi odpada­mi.

Zezwolenia

1. Zezwolenie na zbieranie i trans­port odpadów

Zainteresowany podmiot musi złożyć wniosek do starosty o wyda­nie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i trans­portu odpadów.

Ewidencje

1. Ewidencja emisji zanieczyszczeń do powietrza

Obowiązkowe jest prowadzenie ewidencji, aktualizowanej co pół roku, zawierającej informację o ilości i ro­dzajach gazów i pyłów wprowadzanych do powietrza.

2. Ewidencja poboru wody

Podmioty muszą prowadzić tak­że ewidencję, aktualizowaną co pół roku, zawierającą informację o ilości i jakości pobieranej wody powierzchniowej i podziemnej.

3. Ewidencja odprowadzanych ście­ków

Wymogiem jest prowadzenie ewiden­cji zawierającej informację o ilości, stanie i składzie ścieków wprowadza­nych do wód lub do ziemi.

4. Ewidencja odpadów

Podmioty mają obowiązek pro­wadzić ilościową i jakościową ewi­dencję wszystkich odpadów (nie do­tyczy odpadów komunalnych). Ewidencja powinna zawie­rać karty ewidencji odpadu prowadzo­ne dla każdego rodzaju odpadu odręb­nie oraz karty przekazania odpadu.

Przekazanie odpadów

Przekazywanie odpadów jest możliwe wyłącznie podmiotom, któ­re uzyskały zezwolenie właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami.

Pozwolenia

Każdy podmiot (za wyjątkiem zwolnień zawartych w ustawie Prawo ochrony środowiska, O odpadach i Prawo wodne) jest zobowiązany po­siadać:

- pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,

- pozwolenie wodnoprawne na pobór wód powierzchniowych lub podziemnych,

- pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi

- pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami nie­bezpiecznymi oraz/lub potwierdzenie przedłożenia informacji o wytwarza­nych odpadach oraz sposobach gospo­darowania wytworzonymi odpadami (przepisów tego akapitu nie stosuje się do odpadów komunalnych) lub po­zwolenie zintegrowane (obejmujące wszystkie powyższe zezwolenia).

Brak pozwoleń oznacza zwyżkę opłat za powietrze, wodę i ścieki o 500% (art. 292 ustawy POŚ) oraz pod­wyższone opłaty za odpady.

Opłaty

Opłaty za korzystanie ze środowi­ska należy wnosić w wymaganych terminach w przypadku, gdy obliczona ich wysokość przekraczać będzie kwo­tę wolną od ww. obowiązku, na kon­to urzędu marszałkowskiego.

Wnosimy opłaty za:

- wprowadzanie gazów lub py­łów do powietrza,

- pobór wód, wprowadzanie ście­ków do wód lub do ziemi (w tym rów­nież wód opadowych lub roztopo­wych, ujętych w systemy kanalizacyj­ne, pochodzących z terenów zanie­czyszczonych, z terenów kanalizacji, z wyjątkiem ogólnospławnej),

- składowanie odpadów (w tym również magazynowanie (gromadze­nie) odpadów, jeżeli podmiot nie po­siada zezwoleń na wytwarzanie odpa­dów).

Nie wnosi się opłat z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska (powietrze, woda, ścieki, odpady), je­żeli ich wysokość nie przekracza usta­lonej kwoty wolnej od obowiązku. Kwota wolna od opłaty wynosi 400 zł za półrocze.

2. UŻYTKOWANIE INSTALACJI

Zgodnie z usta­wą Prawo ochrony środowiska eks­ploatacja instalacji powodująca:

- wprowadzanie gazów lub py­łów do powietrza,

- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi.

- emitowanie hałasu,

- emitowanie pól elektromagne­tycznych

jest dozwolona po uzyskaniu po­zwolenia, jeżeli jest ono wymagane.

Krajowe przepisy prawa ochrony środowiska dotyczące tych kwestii uwzględniają wymagania Dyrektywy IPPC (ang. Integrated Pollution Prevention and Control) Unii Europejskiej nr 96/61/WE z 24 września 1996 r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i zmniejszania zanieczyszczeń. Dyrektywa IPPC narzuca konieczność uzyskiwania tzw. pozwolenia zintegrowanego na funkcjonowanie w UE instalacji przemysłowej, w niektórych, uznawanych za szczególnie uciążliwe dla środowiska, dziedzinach przemysłu.

Zgodnie z zapisami art. 201 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. 2008 Nr 25, poz.150), prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości, wymaga pozwolenia zintegrowanego.

Pozwolenie zintegrowane jest decyzją administracyjną zezwalającą na prowadzenie instalacji, na określonych warunkach ustalonych dla wszystkich komponentów środowiska oraz przy spełnieniu wymagań najlepszych dostępnych technik - BAT.

Instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego

Są to głównie duże instalacje przemysłowe w:

1) przemyśle energetycznym;

2) hutnictwie i przemyśle metalurgicznym;

3) przemyśle mineralnym;

4) przemyśle chemicznym;

5) gospodarce odpadami;

6) w innych rodzajach działalności np. papierni, instalacji przemysłu spożywczego czy hodowli zwierząt.

Wniosek o wydanie pozwolenia

Pozwolenie zintegrowane wydawane jest na wniosek prowadzącego instalację lub na wniosek zainteresowanego nabyciem instalacji.

Organy wydające pozwolenia zintegrowane

Organem kompetentnym dla wydania pozwolenia zintegrowanego, zgodnie z ustawą POŚ, jest:

1) wojewoda - dla instalacji kwalifikowanych jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, dla których istnieje ustawowy obowiązek sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;

2) starosta - dla pozostałych instalacji.

 

  W postępowaniu administracyjnym, którego przedmiotem jest wydanie pozwolenia zintegrowanego lub decyzji o zmianie pozwolenia zintegrowanego możliwy jest udział społeczeństwa.

Instalacje nie wymagające pozwolenie, których eksploatacja wymaga zgłoszenia

Zgłoszeniu podlegają instalacje niewymagające pozwolenia mogące negatywnie oddziaływać na środowisko. Rodzaje instalacji objętych obowiązkiem zgłoszenia określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz.U. 04.283.2839).

Zgłoszenie instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, mogącej negatywnie oddziaływać na środowisko podlega zgłoszeniu Prezydentowi Miasta lub Staroście.

Prowadzący instalację wymagającą zgłoszenia jest obowiązany do dokonania zgłoszenia przed rozpoczęciem jej eksploatacji

3. OPŁATY PRODUKTOWE

Dodatkowe zobowiązania dotyczące produktów nakładają na podmioty gospodarcze dwie ustawy:

1. Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania  niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej

2. Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym

Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania

 niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej

Określa obowiązki przedsiębiorców (...) wprowadzających na terytorium kraju produkty w opakowaniach, których rodzaje określa załącznik nr 1 do ustawy,    i produkty wymienione w załącznikach nr 2 i 3 do ustawy oraz określa zasady   ustalania i pobierania opłaty produktowej i opłaty depozytowej.

  Wyżej nadmieniony obowiązek dotyczy następujących opakowań:

      - opakowania z tworzyw sztucznych

      - opakowania z aluminium

      - opakowania ze stali, w tym z blachy stalowej

     - opakowania z papieru i tektury

     - opakowania ze szkła gospodarczego, poza ampułkami

      - opakowania z drewna

produktów takich jak:

      - akumulatory

    - ogniwa i baterie galwaniczne oraz ich części,

  oraz z pozostałych produktów takie jak:

      *oleje smarowe,

       * lampy wyładowcze, z wyłączeniem świetlówek kompaktowych

       *opony

Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym

1.Ustawa określa:

            a) wymagania, jakim powinien odpowiadać sprzęt elektryczny i elektroniczny

b) zasady postępowania ze zużytym sprzętem w sposób zapewniające

     ochronę zdrowia i życia ludzi oraz ochronę środowiska

c) zasady ograniczenia ilości odpadów powstałych ze sprzętu oraz   zapewnienia odpowiedniego poziomu zbierania, odzysku i recyklingu

  zużytego sprzętu.

Powyższe dwie ustawy „produktowe” nakładają na przedsiębiorców obowiązek wnoszenia tzw. opłat produktowych oraz obowiązek składania rocznych sprawozdań.

Zestawienie najważniejszych przepisów dotyczących zagadnienia:

1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62. poz. 627 ze zm.).

2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - O odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 ze zm.).

3. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 ze zm.)

4. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. - o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639) z późniejszymi zmianami

5. Ustawa z dnia 19 lipca 2005 r. - o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495) z późniejszymi zmianami

6. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2001 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 130, poz. 1453) z późniejszymi zmianami

7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz. U, Nr 152, poz. 1735),

9. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz. U. Nr 152, poz. 1737).

1

5

---