I rok Geografii
3.03.2005
METEOROLOGIA I KLIMATOLOGIA
Ćwiczenie nr 2: Jednorodność ciągów meteorologicznych.
Jednorodność (homogeniczność) oznacza, że wartości poszczególnych elementów w szeregu powinny zależeć wyłącznie od warunków atmosferycznych miejsca obserwacji i niektórych zmiennych czynników lokalnych, a nie od metod i warunków pomiarowych.
Zerwanie jednorodności ciągów klimatologicznych mogą powodować następujące czynniki:
zmiana przyrządu,
zmiana lokalizacji lub otoczenia stacji,
wymiana obserwatora na lepiej lub gorzej wyszkolonego,
zmiana instrukcji pomiarowych.
Sprawdzenie jednorodności ciągu pomiarowego jest jednym z podstawowych warunków poprawności opracowania klimatologicznego.
Metody sprawdzania jednorodności szeregów obserwacyjnych:
metoda stałości różnic
rok |
stacja A |
stacja B |
A-B |
stacja C |
A-C |
B-C |
1981 |
16,4 |
15,8 |
0,6 |
16,6 |
-0,2 |
-0,8 |
1982 |
18,7 |
17,9 |
0,8 |
19,1 |
-0,4 |
-1,2 |
1983 |
18,1 |
17,1 |
1 |
18,4 |
-0,3 |
-1,3 |
1984 |
17 |
16,3 |
0,7 |
17,5 |
-0,5 |
-1,2 |
1985 |
17,5 |
16,6 |
0,9 |
17,7 |
-0,2 |
-1,1 |
1986 |
18,3 |
17,4 |
0,9 |
18,4 |
-0,1 |
-1 |
1987 |
18,4 |
18,9 |
-0,5 |
18,8 |
-0,4 |
0,1 |
1988 |
18,6 |
19 |
-0,4 |
18,8 |
-0,2 |
0,2 |
1989 |
17,1 |
17,9 |
-0,8 |
17,4 |
-0,3 |
0,5 |
1990 |
16,3 |
16,9 |
-0,6 |
16,5 |
-0,2 |
0,4 |
Błąd jednorodności szeregu obserwacyjnego w stacji B (od roku 1987).
Szereg poprawiony
rok |
stacja A |
stacja B |
A-B |
stacja C |
A-C |
B-C |
1981 |
16,4 |
15,8 |
0,6 |
16,6 |
-0,2 |
-0,8 |
1982 |
18,7 |
17,9 |
0,8 |
19,1 |
-0,4 |
-1,2 |
1983 |
18,1 |
17,1 |
1 |
18,4 |
-0,3 |
-1,3 |
1984 |
17 |
16,3 |
0,7 |
17,5 |
-0,5 |
-1,2 |
1985 |
17,5 |
16,6 |
0,9 |
17,7 |
-0,2 |
-1,1 |
1986 |
18,3 |
17,4 |
0,9 |
18,4 |
-0,1 |
-1 |
1987 |
18,4 |
17,6 |
0,8 |
18,8 |
-0,4 |
-1,2 |
1988 |
18,6 |
17,8 |
0,8 |
18,8 |
-0,2 |
-1,2 |
1989 |
17,1 |
16,3 |
0,8 |
17,4 |
-0,3 |
-1,1 |
1990 |
16,3 |
15,5 |
0,8 |
16,5 |
-0,2 |
-1 |
stacja A - średnia różnic (0,8) = stacja B
metoda stałości ilorazów
rok |
stacja A |
stacja B |
A/B |
stacja C |
A/C |
B/C |
1981 |
465,5 |
400,5 |
1,16 |
412,5 |
1,13 |
0,97 |
1982 |
555,5 |
483,5 |
1,15 |
540,5 |
1,03 |
0,89 |
1983 |
597,5 |
590,5 |
1,01 |
584,5 |
1,02 |
1,01 |
1984 |
504,5 |
463,5 |
1,09 |
513,5 |
0,98 |
0,90 |
1985 |
383,5 |
377,5 |
1,02 |
422,5 |
0,91 |
0,89 |
1986 |
603,5 |
586,5 |
1,03 |
639,5 |
0,94 |
0,92 |
1987 |
585,5 |
564,5 |
1,04 |
568,5 |
1,03 |
0,99 |
1988 |
473,5 |
868,5 |
0,55 |
875,5 |
0,54 |
0,99 |
1989 |
341,5 |
782,5 |
0,44 |
804,5 |
0,42 |
0,97 |
1990 |
455,5 |
1079,5 |
0,42 |
1100,5 |
0,41 |
0,98 |
Błąd jednorodności szeregu obserwacyjnego w stacji A (od roku 1988).
Szereg poprawiony
rok |
stacja A |
stacja B |
A/B |
stacja C |
A/C |
B/C |
1981 |
465,5 |
400,5 |
1,16 |
412,5 |
1,13 |
0,97 |
1982 |
555,5 |
483,5 |
1,15 |
540,5 |
1,03 |
0,89 |
1983 |
597,5 |
590,5 |
1,01 |
584,5 |
1,02 |
1,01 |
1984 |
504,5 |
463,5 |
1,09 |
513,5 |
0,98 |
0,90 |
1985 |
383,5 |
377,5 |
1,02 |
422,5 |
0,91 |
0,89 |
1986 |
603,5 |
586,5 |
1,03 |
639,5 |
0,94 |
0,92 |
1987 |
585,5 |
564,5 |
1,04 |
568,5 |
1,03 |
0,99 |
1988 |
929,3 |
868,5 |
1,07 |
875,5 |
1,06 |
0,99 |
1989 |
837,3 |
782,5 |
1,07 |
804,5 |
1,04 |
0,97 |
1990 |
1155,1 |
1079,5 |
1,07 |
1100,5 |
1,05 |
0,98 |
stacja B x średnia ilorazów (1,07) = stacja A