 | Pobierz cały dokument rodzaje.oddzialywan.pomiedzy.organizmami.doc Rozmiar 54 KB |
Rodzaje oddziaływań pomiędzy organizmami
Organizmy żywe wchodzą ze sobą w różne powiązania. Oddziaływania te (interakcje) są zależnościami pomiędzy osobnikami tego samego gatunku albo między różnymi gatunkami.
Oddziaływania w obrębie jednego gatunku to na przykład wspólne życie w stadach, w rodzinnych klanach czy zbieranie się zwierząt w większe grupy po to, żeby razem wędrować do miejsc zimowania ( odloty ptaków). Zwierzęta jednego gatunku nie tylko ze sobą współżyją "pomagając sobie wzajemnie", np.: w obronie przed drapieżnikami. Osobniki często ze sobą konkurują o pozycję w stadzie, o teren życia albo o pokarm.
R E K L A M A |
Oddziaływania międzygatunkowe można podzielić na kilka typów. Ogólnie dzieli się je na antagonistyczne oraz nieantagonistyczne. Do antagonistycznych należą konkurencja, pasożytnictwo, drapieżnictwo i amensalizm. Oddziaływania nieantagonistyczne to mutualizm, komensalizm, protokooperacja i neutralizm.
A) Oddziaływania nieantagonistyczne
Oddziaływania nieantagonistyczne to takie interakcje, w których żaden z osobników nie ponosi strat. Najczęściej obie albo przynajmniej jedna ze stron oddziaływania czerpie z niego korzyści.
Mutualizm - ( symbioza obligatoryjna) jest to ścisłe współżycie dwóch gatunków. Gatunki przynoszą sobie nawzajem korzyści. Są tak ściśle powiązane, że nie mogą żyć bez swojej wzajemnej pomocy.
Przykłady mutualizmu:
- porosty - trwała symbioza glonów z grzybami. Glon daje grzybom pokarm , a grzyby dają glonom wodę i sole mineralne.
- bakterie brodawkowe i rośliny motylkowe (np. groszek) - bakterie wiążą azot a rośliny dają im w zamian składniki odżywcze.
mikoryza - ektotroficzna: wokół komórek korzeni roślin albo endotroficzna: wewnątrz komórek korzeni roślin - współżycie roślin drzewiastych i grzybów (np. dąb i borowik).
bakterie z przeżuwaczami - bakterie trawią celulozę w układzie trawiennym zwierząt,
trzmiel i koniczyna - trzmiel zapyla rośliny a koniczyna daje nektar,
człowiek i bakteria: pałeczka okrężnicy- pałeczka w jelicie grubym trawi witaminy B, C, K, a człowiek zapewnia jej pożywienie w postaci resztek pokarmowych.
2. Protokooperacja - współżycie 2 organizmów, niekonieczne ale dające korzyści obu stronom. Może być tylko okresowe.
- ukwiał i rak pustelnik- ukwiał zapewnia ochronę a rak zapewnia ukwiałowi transport i pokarm.
- duże ssaki i bąkojady - bąkojady czyszczą skórę ssaków z pasożytów, ssaki zapewniają im więc pokarm.
- mrówki i mszyce - mrówki jedzą słodki sok wydalany przez mszyce, które zyskują od mrówek ochronę przed drapieżnikami.
 | Pobierz cały dokument rodzaje.oddzialywan.pomiedzy.organizmami.doc rozmiar 54 KB |