Źródła prawa wspólnotowego:
prawo traktatowe
ogólne zasady prawa
umowy międzynarodowe
prawo pochodne (rozporządzenia, dyrektywy)
umowy między krajami członkowskimi
Rada Europejska:
najważniejszy organ wspólnoty, organ pozastatutowy
określa zasady i ogólne kierunki wspólnej polityki zagranicznej i wspólnej polityki bezpieczeństwa
zbiera się co najmniej dwa razy do roku
skład rady: szefowie państw/rządów krajów członkowskich, przewodniczący i wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, ministrowie spraw zagranicznych państw Unii
Rada Unii Europejskiej (dawniej Rada Ministrów)
zapewnia koordynacje ogólnej polityki gospodarczej Państw Członkowskich
posiada prawo podejmowania decyzji, uchwał
przekazuje komisji, w przyjętych przez nią aktach prawnych, uprawnienia do realizacji przepisów, które rada wydaje. Rada może nałożyć określone wymagania odnośnie do wykonywania tych uprawnień. Rada może również w szczególnych przypadkach zastrzec sobie prawo do samodzielnego wykonywania tych uprawnień. Powyższa procedura musi być zgodna z zasadami i przepisami ustanowionymi wcześniej przez Radę działającą jednomyślnie na wniosek Komisji i po uzyskaniu opinii Parlamentu Europejskiego.
Upoważniona do zawierania umów międzynarodowych z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi
funkcje rady można podzielić na:
legislacyjne (dotyczące formułowania polityki), Rada ma harmonizować działania komisji i rządów narodowych, dotyczące szczególnej polityki gospodarczej państwa członkowskich; Rada współpracuje ściśle z komisją, która przedstawia jej regularne raporty i inne dokumenty, przyjmując określoną politykę; Rada przekazuje komisji, poprzez przyjmowane przez siebie akty prawne, kompetencje wykonywania ustanowionych przez siebie przepisów prawnych; Rada może zażądać od komisji podjęcia wszelkich działań uważanych przez nią za niezbędne do osiągnięcia wspólnych celów i przekazać jej wszystkie propozycje, Rada określa status prawny wszystkich przewidzianych Traktatami Komitetów.
decyzyjne (dotyczące wprowadzania jej w życie)
Komisja Europejska
W celu zapewnienia sprawnego działania i rozwoju wspólnego rynku, Komisja spełnia następujące zdania:
czuwa nad stosowaniem postanowień traktatu, jak również postanowień powziętych przez instytucję na jego podstawie
udziela zaleceń lub opinii w sprawach stanowiących przedmiot niniejszego traktatu, jeśli traktat wyraźnie to przewiduje lub jeżeli komisja uzna to za niezbędne
ma kompetencje w zakresie podejmowania decyzji i uczestniczy w kształtowaniu środków podejmowanych przez Radę i Parlament Europejski w sposób przewidziany w niniejszym Traktacie
wykonuje kompetencje przyznane jej przez Radę w celu wykonania przepisów przez nią ustanowionych
Komisja ma prawo inicjatywy, opracowuje nowe polityki, proponuje nowe regulacje prawne, dyrektywy, decyzje
Komisja ma prawo wykonywania polityk.
Komisja ma prawo zaciągania pożyczek na inwestycje w energetyce, na realizację projektów w przemyśle i infrastrukturze, niezbędnych przy urzeczywistnianiu ważnych celów gospodarczych
Komisja nadzoruje właściwe wprowadzanie w życie traktatów i decyzji. W przypadku, gdy Komisja stwierdzi, ze jakaś firma lub kraj członkowski naruszyły reguły Wspólnoty, wtedy zaprasza winnego by wyjaśnił swoje postępowanie. Jeżeli nie otrzyma wystarczających wyjaśnień, Komisja występuje o wstrzymanie naruszania prawa. W niektórych przypadkach nakłada grzywnę. Gdy to nie skutkuje, Komisja wszczyna postępowanie przed Trybunałem Wspólnoty.
Parlament Europejski:
Uprawnienia w procesie legislacyjnym
Uprawnienia budżetowe
Uprawnienia kontrolne
Największą liczbę delegatów w Parlamencie Europejskim mają Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Włochy i Hiszpania (prawie 70%)
Trybunał Sprawiedliwości:
Zapewnia poszanowanie prawa w interpretacji stosowaniu niniejszego traktatu. Skład: 15 sędziów + 1 adwokat generalny. Rada Unii Europejskiej może zwiększyć na wniosek Trybunału Sprawiedliwości liczbę sędziów i rzeczników generalnych. Co trzy lata następuje częściowa zmiana składu. Sędziowie powołują spośród siebie na trzy lata Przewodniczącego trybunału.
Sąd pierwszej instancji rozpatruje spory:
pomiędzy Wspólnotami a ich pracownikami
miedzy komisją a przedsiębiorcami
między komisją a organizacjami
Trybunał pełni funkcję sądu konstytucyjnego, jest sądem międzynarodowym o wyłącznych kompetencjach w zakresie rozstrzygania sporów pomiędzy państwami członkowskimi. Trybunał pełni funkcje sądu administracyjnego, orzeka o sprawach dotyczących wynagrodzenia szkód wyrządzonych przez funkcjonariuszy i instytucje Wspólnot w związku z ich działalnością. Jest także sądem apelacyjnym w stosunku do Sadu Pierwszej Instancji.
Orzeczenie Trybunału jest ostateczne i podlega obowiązkowemu wykonaniu na terytorium państw członkowskich. Organem techniczno-administracyjnym trybunału jest Sekretariat. Trybunał i Sekretariat mają swoją siedzibę w Luksemburgu.
Trybunał Rewidentów Księgowych:
W skład wchodzi piętnastu członków mianowanych na szcześcioletnią kadencję przez Radę podejmująca decyzje jednomyślnie, po porozumieniu z Parlamentem Europejskim. Trybunał Rewidentów kontroluje rachunki dotyczące dochodów i wydatków Wspólnot oraz ich instytucji. Potwierdza wobec Parlamentu Europejskiego i Rady wiarygodność, zgodność z prawem i prawidłowość podstawowych transakcji. Bada czy dochody uzyskano w sposób prawidłowy i czy środkami finansowymi zarządzano rozsądnie. Po zamknięciu roku sporządza sprawozdanie roczne, które przedkłada instytucjom Wspólnot. Pomaga w zakresie kontroli nad realizacją budżetu
Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Składa się z przedstawicieli różnych dziedzin życia gospodarczego i społecznego, w szczególności z przedstawicieli producentów, rolników, przewoźników, kupców, pracowników, rzemieślników, wolnych zawodów oraz osób reprezentujących inne grupy społeczne. Komitet mianuje Rada, na okres czterech lat. Członkowie Komitetu są niezależni w wykonywaniu swoich obowiązków, działają w ogólnym interesie Wspólnoty. Posiedzenia komitetu zwołuje Przewodniczący na wniosek Rady lub Komisji. Może on się także zbierać z własnej inicjatywy.
Komitet Regionów
Jest organem o charakterze doradczym. Składa się z reprezentantów organów regionalnych i lokalnych państwa członkowskich. Kadencja trwa 4 lata, członkowie są niezależni i działają w interesie Wspólnot. Komitet udziela konsultacji Radzie i Komisji, a także formułuje opinie na ich wniosek.
Co może być przedmiotem preferencji wspólnoty?
preferencje celne w zakresie artykułów przemysłowych (na zasadzie wzajemności lub jednostronnie)
ulgi celne w zakresie artykułów rolnych
preferencje w zakresie reguły pochodzenia
zniesienie niektórych barier pozataryfowych
pomoc finansowa
współpraca gospodarcza
współpraca polityczna
współpraca naukowo-badawcza
Deklaracja Barcelońska 1995 rok
Podpisana między wspólnotą a 12 krajami nie członkowskimi Basenu Morza Śródziemnego MED. (Algieria, Maroko, Tunezja, Egipt, Jordan, Liban, Syria, Izrael, Autonomia palestyńska, Cypr, Malta i Turcja). Cele nowego wymiaru współpracy:
utworzenie do 2010 roku Europejsko-Śródziemnomorskiej strefy wolnego handlu
wielostronny polityczny, ekonomiczny i społeczny dialog
zawarcie porozumień stowarzyszeniowych
partnerstwo polityczne, kulturalne i społeczne
współpraca w dziedzinie polityki gospodarczej i socjalnej
pomoc finansowa w ramach programu MEDA
Główne postanowienia Układu Europejskiego:
handel towarami
ustanowienie stref wolnego handlu artykułami przemysłowymi w ciągu dziesięciu lat od daty wejścia w życie części handlowych poszczególnych układów (poprzez stopniowe wyeliminowanie ceł i innych ograniczeń handlowych)
selektywna (wybrane towary) i częściowa (a nie pełna) liberalizacja handlu artykułami rolnymi
reguła asymetrii w procesie liberalizacji handlu wyrobami przemysłowymi, tj. wcześniejsze rozpoczęcie i zakończenie znoszenia barier przez Wspólnotę
zasada standstill w handlu wyrobami przemysłowymi, tj. nie wprowadzanie nowych i nie podwyższanie istniejących barier handlowych,
klauzule ochronne, tj. możliwość powrotu do wyższego poziomu protekcji (np. w razie trudności płatniczych, nadmiernego wzrostu importu, który powoduje szkodę krajowym producentom, dla ochrony przed negatywnymi skutkami dumpingu lub subsydiów itd.), ale zawsze w ściśle określonych sytuacjach i na określony z góry czas.
przepływ pracowników
niedyskryminacyjne traktowanie osób już legalnie zatrudnionych
możliwość negocjowania liczby pracowników w dwustronnych umowach z państwami UE
przepływ kapitału
swoboda płatności rejestrowanych na rachunku bieżącym bilansu płatniczego w odniesieniu do transakcji liberalizowanych na mocy układu
swoboda przepływu kapitału związanego z inwestycjami bezpośrednimi, ich likwidacją i transferem zysku
kraje stowarzyszone rozważą możliwość wprowadzenia pełnej swobody przepływu kapitału w drugim etapie stowarzyszenia (w przypadku trudności płatniczych kraje stowarzyszone mają prawo wprowadzić ograniczenia dewizowe)
zakładanie przedsiębiorstw i świadczenie usług
prawo do prowadzenia stałej działalności gospodarczej za granicą ma zasadnicze dla rozwoju usług, zwłaszcza tych, których nie można świadczyć na odległość
instrumentem usuwania barier działalności gospodarczej prowadzonej przez firmy zagraniczne jest traktowanie narodowe
swobodzie zakładania przedsiębiorstw towarzyszy swoboda przepływu pracowników w charakterze tzw. personelu kluczowego oraz formie samo zatrudnienia
zbliżania przepisów prawa
jest warunkiem wstępnym do integracji krajów stowarzyszonych ze Wspólnotami; w niektórych dziedzinach Układy przewidują harmonogram pełnego dostosowania przepisów państw stowarzyszonych do wymogów WE (np. prawo celne, ochrona własności intelektualnej), a w innych - tempo i zakres dostosowań zależy od woli tych krajów
współpraca gospodarcza
deklaracje stron co do celowości wspierania współpracy w wielu wymienionych dziedzinach, czego efektem będzie zbliżanie krajów stowarzyszonych do Wspólnot
wspólne instytucje
każdy Układ przewidywał utworzenie Rady Stowarzyszenia, która nadzoruje realizację Układu. Rada ma prawo podejmowania decyzji w sprawach przewidzianych w Układzie. Rada jest wspomagana przez Komitet Stowarzyszenia. Na mocy każdego z Układów utworzono też Parlamenty Komitetu Stowarzyszenia.
POLITYKA HANDLOWA
Wspólna polityka handlowa obejmuje zespół działań, których celem jest oddziaływanie na rozmiary, kierunki oraz strukturę obrotów handlowych z zagranicą. Głównym celem polityki handlowej jest zapewnienie ochrony krajowej produkcji i zatrudnienia oraz bilansu płatniczego. Opiera się na jednolitych zasadach, zwłaszcza w zakresie:
stawek celnych
zawierania układów celnych i handlowych
działań ułatwiających dostęp do rynku
działań chroniących przed dumpingiem i subwencjami
polityki eksportowej
Wymiana handlowa z krajami trzecimi jest kształtowana w UE w ramach wspólnej polityki handlowej. Przekazanie narodowych kompetencji, w tej dziedzinie, na szczebel wspólnotowy sprawia, ż e poszczególne państwa członkowskie nie mogą m. in. Zawierać umów handlowych z partnerami czy różnicować zakresu protekcji. Równoległe, jednostronne działanie ze strony pojedynczego kraju, w kwestii zewnętrznej polityki handlowej, jest niedopuszczalne. Gdyby nie było takiego rozwiązania, importerzy mogliby wykorzystywać bardziej otwarte kraje Wspólnoty do penetracji najbardziej chronionych rynków. Wspólna polityka handlowa jest realizowana przez Komisję Europejską , która działa z upoważnienia Rady Europejskiej.
Cele Wspólnej polityki handlowej:
cel wewnętrzny - integracyjny
zabezpieczanie rynku wewnętrznego
zapewnienie niezbędnej ochrony producentom Unii przy zachowaniu zasady otwartości gospodarek z wolną konkurencją
ochrona interesu wspólnoty
wyrównanie pola gry
jednolite reguły, jednolity obszar
wzmacnianie konkurencyjności przemysłu Wspólnoty
zabezpieczenie realizacji Wspólnej Polityki Rolnej
zabezpieczanie realizacji polityki konkurencji
cel zewnętrzny
integracja krajów nie członkowskich przez strefy wolnego handlu, unie celne lub stowarzyszenie
wspomaganie rozwoju krajów słabiej rozwiniętych przez system preferencji szczególnych i zgeneralizowanych GSP
wspomaganie celów polityki zagranicznej przez embargo, bojkot, kontrolę, dyskryminację
działanie na rzecz wielostronnej liberalizacji handlu dobrami i usługami
Preferencje handlowe wspólnoty:
w ramach bilateralnych umów/porozumień, które przewidują z reguły zasadę wzajemności, ale nie koniecznie symetrycznej
jako element autonomicznej polityki handlowej, są udzielane jednostronnie bez obowiązku wzajemności
Zabezpieczenia w polityce handlowej
procedury antydumpingowe
procedury antysubwencyjne
samoograniczenia eksportu krajów trzecich
przepisy sanitarne i techniczne, normy i standardy
Instrumenty handlowe
cła
kontyngenty
opłaty wyrównawcze
POLITYKA ROLNA
Polityka rolna wspólna jest najtrudniejszą i najstarszą dziedziną wspólnej polityki unijnej. Zagwarantowana była już traktatem rzymskim (1957 r.). jej ważna rola wynika z niedopasowania popytu i podaży na produkty rolne (niedobór podaży). Początkowo poziom rolnictwa (rozwoju i udziału) był zbliżony do polskiego - około 25%. Po wprowadzeniu wspólnej polityki rolnej zaczęły występować nadwyżki podaży a w rolnictwie zostało około 5%. Obecnie rolnictwo pochłania około 50% całego budżetu unijnego.
Polityka rolna została wprowadzona w celu:
ustalania celów produkcji i obrotu artykułami rolnymi
kształtowania (oddziaływania) struktury agralnej
likwidowania problemów socjalnych unii
Główne cele:
wzrost dochodów indywidualnych z gospodarstw przynajmniej do poziomu porównywalnego z poziomem w innych dziedzinach - parytet dochodów - dochody z rolnictwa rosną wolniej niż dochody z innych dziedzin
stabilizacja rynku rolnego - wielkość produkcji uzależniona jest od warunków klimatycznych - nieurodzaj lub wysoka nadprodukcja
utrzymanie odpowiedniego poziomu podaży produktów rolnych - klęska głodu po II wojnie światowej (ciągłość zaopatrzenia)
utrzymanie cen na niskim poziomie - większość środków własnych wydawana jest na artykuły żywnościowe
zmiana struktury agralnej,
zwiększenie wydajności, racjonalny rozwój i wykorzystanie mocy produkcyjnych
Te cele zamierzano osiągnąć dzięki:
zmniejszenie protekcjonizmu
uwzględnienie specyfiki funkcjonowania w dziedzinie rolnictwa
Główne zasady polityki rolnej:
zasada jednolitego rynku
znoszenie barier w handlu towarami wewnętrznymi
swobody przepływu wyników
wspólna organizacja rynków rolnych (wspólne wymogi co do jakości)
zasada preferencji wewnętrznej (rynku wspólnoty):
ma na celu utrzymanie poziomu cen w dotychczasowej wysokości, czyli wyższych niż rynkowe ceny światowe
zasada solidarności finansowania
wszyscy członkowie wpłacają do wspólnej puli (budżetu) proporcjonalnie do PKB, ale te środki mogą być wydatkowane na inne kraje w ramach wspólnoty w zależności od potrzeb. Np. najwięcej wpłacają Niemcy a najwięcej korzysta Francja
system protekcji przed importem z krajów trzecich
Instrumenty:
redukcja ceł w handlu wewnętrznym UE
ceny gwarantowane - ceny powyżej ceny światowej, jest to minimalny poziom ceny przy skupie interwencyjnym
dopłaty, opłaty wyrównawcze i subsydia do eksportu
redukcja barier
Niekorzystne cechy polityki rolnej:
duże obciążenie budżetu (dopłaty itp., około 50%)
zagospodarowanie nadwyżek podaży wymaga dużych nakładów
wysokie ceny w stosunku do reszty świata i niska konkurencyjność
Kierunki reform:
zmniejszenie dopłat bezpośrednich nawet o 12,5% do 2012 roku
zwiększenie efektywności
pomoc tylko tym, którzy naprawdę tego potrzebują
obniżenie regulowanych cen
Środki są głównie przekazywane z Fundacji Gwarancji i Orientacji Rolnej:
sekcja gwarancji - wyrównywanie strat rolników unijnych spowodowanych różnymi cenami (ponad 90%)
sekcja orientacji - zmiana struktury agralnej (niecałe 10%)
Instrument ds. orientacji rybołówstwa
RYNEK WEWNĘTRZNY
Partnerzy uczestniczący w tym etapie integracji zapewniają swobodę nie tylko przepływu towarów ale również kapitału, osób i usług (tzw. cztery wolności)
Eliminacja barier technicznych:
proces harmonizacji i standaryzacji norm technicznych wyrobów ułatwiający uzyskanie dostępu towarów do rynku
harmonizacja wymogów związanych z uznawaniem kwalifikacji i dyplomów
powstanie instytucji standaryzacyjnych: CEN, CENELEC i ETSI
Eliminacja barier fiskalnych:
zasada niedyskryminacji podatkowej
zasada harmonizacji systemów podatkowych, głównie podatków pośrednich
wspólnotowy system pobory akcyzy
harmonizacja podatków bezpośrednich
Eliminacja barier fizycznych:
uproszczenie procedur granicznych (eliminacja formularzy granicznych SAD, kontroli weterynaryjnej i fito-sanitarnej, wspólna procedura tranzytowa)
utworzenie jednolitego obszaru, bez kontroli celnych i paszportowych pomiędzy 7 krajami członkowskimi
Zasada swobodnego przepływu towarów:
zniesienie ceł i opłat mających podobny skutek
zakaz dyskryminacyjnego opodatkowania
zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych i środków mających podobny skutek
zasada wzajemnego uznawania (to jest dopuszczone w jednym kraju, jest dopuszczone w całej wspólnocie)
świadectwa pochodzenia towarów
Wspólny Kodeks Celny
Zasada swobodnego przepływu usług
zniesienie wszelkich ograniczeń wobec dostawców i odbiorców usług, czyli wobec osób fizycznych będących obywatelami krajów członkowskich, jak i wobec firm założonych zgodnie z prawem wspólnotowym i mających siedzibę na terenie UE
wspólne wymogi regulujące powstanie instytucji finansowych i prowadzenie usług finansowych (jednolita licencja bankowa)
harmonizacja w sektorze usług ubezpieczeniowych
harmonizacja w sektorze usług transportowych
liberalizacja i demonopolizacja usług telekomunikacyjnych i informacyjnych
Zasada swobody przepływu kapitału i płatności
stopień liberalizacji obrotów i rynku kapitałowego może być zmienny zależnie od okoliczności
Zasada wolności przedsiębiorczości
prawo spółek - zakładanie, funkcjonowanie oraz likwidacja spółek akcyjnych i z o.o.
działanie Europejskiej Ekonomicznej Grupy Interesu
działanie międzynarodowych i europejskich organizacji pracodawców
harmonizacja ochrony praw autorskich i własności intelektualnej (ochrona znaku handlowego, umowy patentowe)
zasady promocji a w szczególności zasady wprowadzania reklamy (wprowadzającej w błąd, telewizyjnej, sponsoringu)
Korzyści z wprowadzenia rynku wewnętrznego:
wzrost konkurencji pomiędzy przedsiębiorstwami w sektorze produkcyjnym i usługowym
zdecydowane przyspieszenie restrukturyzacji przemysłu, prowadzące do znacznego wzrostu jego konkurencyjności
poszerzenie asortymentu produktów i usług dostępnych dla sektora publicznego, oraz zdecydowany spadek cen zwłaszcza w sektorach takich jak: transport, usługi finansowe, telekomunikacja
szybsze i tańsze przemieszczanie towarów pomiędzy krajami członkowskimi w wyniku eliminacji kontroli granicznej
większa mobilność w przemieszczaniu się pomiędzy krajami członkowskimi zarówno wśród pracujących zawodowo, jak i studentów, emerytów i rencistów
POLITYKA KONKURENCJI
Czyny niewłaściwej konkurencji:
zawłaszczenie oznaczenia przedsiębiorstwa stosowanego przez konkurenta
fałszywe lub oszukańcze oznaczenie geograficznego pochodzenia produktu
oznaczenie cech towarów wprowadzających w błąd klienta
ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa zagrażające interesom firmy
nakłanianie pracowników firmy do niewykonywania lub nienależytego wykonywania obowiązków wynikających z umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, w celu przysporzenia sobie lub osobom trzecim korzyści lub szkodzenia firmie
nakłanianie klientów firmy do działania na jej szkodę
naśladowanie gotowego produktu firmy konkurencyjnej
rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji o firmie w celu przysporzenia sobie korzyści lub wyrządzenia szkody tej firmie
nieuczciwa reklama
Zakres polityki konkurencji wspólnoty europejskiej
zakaz porozumień między przedsiębiorstwami ograniczających konkurencję
zakaz nadużywania pozycji dominującej przez przedsiębiorstwa
prewencyjna kontrola koncentracji przedsiębiorstw
zakaz antykonkurencji pomocy państwa
zakaz nadużywania przedsiębiorstw państwowych
nakaz przekształcania państwowych monopoli o charakterze handlowym
Przykładowe formy pomocy państwa:
darowizny (dotacje) pieniężne lub rzeczowe
subsydia kapitałowo-inwestycyjne
miękkie kredytowanie (kredyty preferencyjne lub warunkowo umorzone, odroczenie lub rozłożenie na raty)
poręczenia i gwarancje kredytowe
preferencje podatkowe (zwolnienia i ulgi podatkowe, w tym przyspieszona amortyzacja i ulgi w obciążeniach socjalnych)
POLITYKA PRZEMYSŁOWA
Polityka przemysłowa jest ściśle powiązana z ogólną polityk społeczno-gospodarczą . Trudność jej zdefiniowania polega na tym, że na jej treść składają się również działania podejmowane w innych obszarach: w ramach polityki handlowej, finansowej, regionalnej, ochrony środowiska, zdrowia, obrony narodowej, zamówień publicznych a w szczególności w dziedzinie bada i rozwoju, systemu oświaty, kształcenia i szkolenia zawodowego.
Do głównych celów polityki przemysłowej UE można zaliczyć :
1 . wspieranie postępu naukowo-technicznego decydującego o konkurencyjno ci wyrobów
wspólnotowych
2. wspieranie rozwoju tzw. przemysłów strategicznych tj.:
- zapewniających utrzymanie lub rozszerzenie na światowych rynkach udziału w produkcji
nowych generacji wyrobów, opartych na nowoczesnych technologiach
- ważnych dla obronno ci i prestiżowych z punktu widzenia pozycji międzynarodowych
(informatyka, biotechnologie, elektronika i telekomunikacja, badania i technologie kosmiczne, przemysł lotniczy, materia y syntetyczne, energia atomowa)
3. restrukturyzacja przemysłów tradycyjnych (wydobywczego, energetycznego, hutniczego, tekstylnego)
4. pobudzanie i restrukturyzacja przemysłu w regionach opóźnionych w rozwoju o zanikającej produkcji przemysłów “schyłkowych”, o wzrastających tendencjach do strukturalnego bezrobocia, wymagających szybkiej poprawy stanu środowiska naturalnego.
Instrumenty realizacji polityki przemysłowej:
1 . Finansowanie/ współfinansowanie:
- bada i rozwoju,
- kształcenia kadr i szkolenia zawodowego,
- rozwoju regionalnego,
- infrastruktury,
- ochrony środowiska,
- subwencje dla podupadających przedsiębiorstw i gałęzi,
2. procedury antydumpingowe i antysubwencyjne
3. programy rozwoju przemysłu (krajowe, restrukturyzacji gałęziowej i regionalnej przemysłu, transferu technologii),
4. doradztwo,
5. standardy i normy techniczne,
6. promowanie przekształceń organizacyjnych przedsiębiorstw (prywatyzacja),
7. zamówienia publiczne,
8. systemy podatkowe poszczególnych krajów.
POLITYKA REGIONALNA
Polityka regionalna UE prowadzona jest według kilku zasad:
Zasada partnerstwa - polega na współpracy Komisji Europejskiej z odpowiednimi władzami
krajowymi, regionalnymi i lokalnymi; dzięki temu środki pomocowe kierowane są do obszarów, które potrzebuj największego wsparcia.
Zasada pomocniczości (subsydiarności) - podstawowa zasada funkcjonowania UE: polityka
strukturalna jest jedynie uzupełnieniem działań podejmowanych na poziomie lokalnym, regionalnym lub krajowym (wspierane s te przedsięwzięcia na które brakuje środków).
Zasada koncentracji - wynika z niej, że środki płynące z Unii Europejskiej s przeznaczone dla regionów, które znajdują się w najtrudniejszej sytuacji ekonomicznej; do tej grupy kwalifikują się regiony objęte pomocą w ramach celów polityki strukturalnej.
Zasada programowania - wynika z niej, że pomoc przeznaczona jest na program trwałego
rozwiązywania problemów danej gałęzi gospodarki lub danego regionu.
Zasada komplementarności - sprowadza się do tego, iż polityka regionalna Unii nie zastępuje polityk regionalnych krajów członkowskich, ale stanowi uzupełnienie ich poczynań w zakresie kierowania rozwojem regionalnym
Program polityki regionalnej
odnowa regionów opóźnionych w rozwoju
ożywienie gospodarcze regionów, w których nastąpił upadek jednej lub kilku gałęzi przemysłu
ograniczenie długookresowego bezrobocia i bezrobocia wśród osób poniżej 25 roku życia, włączenie do czynnego życia zawodowego osób, które powinny zmienić profesję
adaptacja pracowników do zmian w strukturze produkcyjnej i technologicznej danego regionu
wprowadzenie nowych dziedzin produkcji, przetwórstwa i zbytu w sektorze rolnym
ożywienie ekonomiczne regionów wiejskich
rozwój słabo zaludnionych regionów północnych w krajach skandynawskich o trudnych warunkach klimatycznych
Cele polityki regionalnej po 2000 roku:
oddziaływanie na obszarach zacofanych w rozwoju społeczno-ekonomicznym
pomoc regionom głębokiej restrukturyzacji społeczno-ekonomicznej (gdzie występują np. duże zmiany w sferze przemysłu, rolnictwa itp.)
kładzenie nacisku na modernizację systemów edukacyjnych, szkoleniowych i zatrudnienia
UNIA WALUTOWA
Cele Wspólnoty mają być osiągane m.in. przez działania państw członkowskich i
Wspólnoty obejmujące, na warunkach i w rytmie przewidzianym w tym Traktacie:
1 . ustanowienie polityki gospodarczej opartej na ścisłej koordynacji polityk gospodarczych
państw członkowskich, rynku wewnętrznym i określeniu wspólnych celów oraz prowadzonej w poszanowaniu zasady otwartej gospodarki rynkowej i wolnej konkurencji
oraz
2. nieodwołalne ustalenie kursów wymiany walut, prowadzące do ustanowienia
jednolitego pieniądza, euro, jak równie określenie i prowadzenie jednolitej polityki
pieniężnej i polityki wymiany walut, których głównym celem jest utrzymanie stabilności cen, oraz, bez uszczerbku dla tego celu, wspieranie ogólnych polityk gospodarczych we Wspólnocie, zgodnie z zasadą otwartej gospodarki rynkowej i wolnej konkurencji.
Działania państw członkowskich i Wspólnoty Europejskiej w zakresie Unii Gospodarczej i Walutowej zakładają poszanowanie następujących zasad;
1 . stabilnych cen,
2. zdrowych finansów publicznych i warunków pieniężnych oraz
3. stabilnej równowagi płatniczej