Halina Turbakiewicz kl. I gimnazjum

T: Igrzyska olimpijskie.

CELE LEKCJI

Cele ogólne:

-wyjaśnienie pojęć: igrzyska, olimpiada, pięciobój

• podanie i zaznaczenie na linii czasu roku igrzysk starożytnych

Cele szczegółowe:

• po zakończeniu lekcji uczeń:

*pamięta

-pojęcia: igrzyska, olimpiada, pięciobój

-datę: 776r. p.n.e.

-konkurencje wchodzące w skład pięcioboju

*rozumie:

-wyżej wymienione pojęcia

-rolę igrzysk olimpijskich w życiu Greków

*potrafi:

-prawidłowo operować pojęciami poznanymi na lekcji

-wskazać na mapie Olimpie

-przedstawić różnice i podobieństwa między igrzyskami starożytnymi a nowożytnymi

-opowiedzieć w jaki sposób Grecy czcili bogów

Czas- 1 godzina lekcyjna

Metody

-POGADANKA

Rozmowa z uczniami na temat wyglądu bogów greckich, siedziby.

Wypowiedzi uczniów na temat różnic igrzysk starożytnych i nowożytnych.

-PRACA Z MAPĄ

Uczniowie razem z nauczycielem odszukują na mapie Olimpie miejsce igrzysk.

-PRACA Z TEKSTEM ŹRÓDŁOWYM

Uczniowie otrzymują tekst źródłowy i na jego podstawie odpowiadają na postawione wcześniej przez nauczyciela pytania.

Np. Ku czci, jakiego boga organizowane były igrzyska?

Jak wyglądała organizacja igrzysk?

-ELEMENTY DRAMY

Dzielimy klasę na grupy i ich zadaniem jest przedstawienie scenek.

MATERIAŁY

podręcznik (może być ćwiczenie lub zeszyt)

mapa ścienna - Starożytna Grecja

atlasy

test źródłowy

ilustracje

książka pt. „Tak żyli ludzie- W antycznej Grecji”

TOK LEKCJI

I Wprowadzenie

1. Przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji.

Nauczyciel stawia pytania dotyczące religii greckiej.

Np. Gdzie mieszkali bogowie greccy?

Jak Grecy wyobrażali sobie bogów?

Co to jest politeizm?

Czego bogiem był Zeus?

2. Podanie nowego tematu lekcji.

3. Nauczyciel wyjaśnia znaczenie słów: igrzyska, olimpiada

II Rozwinięcie

1. Prosimy uczniów o przeczytanie tekstu źródłowego- Igrzyska olimpijskie i odpowiedzieli na postawione pytania .

np. W jaki sposób Grecy czcili bogów?

Ku czci jakiego boga organizowane były igrzyska?

2. Dzielimy klasę na trzy grupy. Uczniowie maja przygotować scenki. Sami przydzielają sobie role.

Grupa I

Zadaniem grupy jest przedstawienie organizacji igrzysk w Olimpii. Załącznik nr 1

Grupa II

Uczniowie wcielają się w sportowców i przedstawiają dyscypliny składające się na pięciobój i czas trwania igrzysk.

Grupa III

Zadaniem grupy jest wcielenie się w rolę dziennikarzy i przeprowadzenie wywiadu ze sportowcami do gazety.

Dziennikarze mają w rozmowie ze sportowcami przedstawić różnice między igrzyskami starożytnymi a nowożytnymi.

3.Uczniowie zaznaczają na mapie Grecji Olimpie i datę pierwszych igrzysk na linii czasu.

4. Notatka

p.n.e. n.e.

VIII

VII

VI

V

IV

III

II

I

I

II

III

IV

776r. igrzyska olimpijskie

• pierwsze igrzyska odbyły się w Olimpii ku czci boga Zeusa

• igrzyska trwały pięć dni i odbywały się co 4 lata

• dyscypliny składające się na pięciobój: bieg na 200m

skok w dal

rzut dyskiem

rzut oszczepem

zapasy

• w czasie igrzysk panował pokój

• sportowcy składali przysięgę, że będą rywalizować uczciwie

III Zakończenia

1. Uczniowie odpowiadają na postawione przez nauczyciela pytania.

Jaką rolę w życiu Greków odgrywały igrzyska?

W jaki sposób na igrzyskach olimpijskich składano przysięgę?

Wytłumacz, skąd pochodzi tradycja zapalania znicza no olimpiadach nowożytnych.

Na mapie uczniowie pokazują Olimpie.

2. Praca domowa

Ćw. 1

Napisz pięć cech, które różniły starożytne igrzyska olimpijskie od igrzysk olimpijskich organizowanych w naszych czasach.

Ćw. 2

Narysuj flagę olimpijską.

Załącznik nr 1

Igrzyska olimpijskie

Igrzyska sportowe- ich organizacja, zwyczaje, przepisy

Cyt. za: Na olimpijskiej bieżni i w boju. Z Pauzaniasza Wedrówki po

Helladzie

Ze wszystkich posągów Zeusa ten (...) jest wykonany po to szczególnie , aby budził grozę u przestępców. Ma przydomek Horkios, tj. Strzegący Przysięgi. Pioruny w obydwu rękach. Przy nim, nad pociętym w kawałki mięsem dzika, składają, wedle zwyczaju, przysięgę zawodnicy, ich ojcowie i bracia, że nie dopuszczą się żadnego przestępstwa na zawodach olimpijskich. A zawodnicy i to jeszcze potwierdzają przysięgą, że przez dziesięć miesięcy z rzędu ściśle i pod każdym względem przykładali się do ćwiczeń. Przysięgają również i ci, którzy (...) sprawiedliwie i bez przyjmowania darów pełnić będą obowiązki sędziów oraz że będą zachowywać w tajemnicy przyczyny dopuszczenia lub odrzucenia zawodnika. (...)

Stadion jest nasypem ziemnym. Na nim jest wydzielone siedzenie dla kierowników igrzysk. Naprzeciwko hellanodików /sędziów/ wznosi się ołtarz z białego marmuru. Na nim zasiada kobieta i przygląda się igrzyskom olimpijskim. To kapłanka Demeter Chamyne. (...)

Idąc na stadion (...) u podnóża góry Kronionu ujrzysz terasę kamienną, przylegającą do samej góry oraz schody na nią wiodące. Przed nią stoją posągi Zeusa. Ulane zostały z pieniędzy ściągniętych jako kara z zawodników, którzy dopuścili się naruszenia etyki sportowej. Te posągi nazywają ludzie miejscami zanes. (...) Gdy się wejdzie do samego Prytanejonu, to w pomieszczeniu, gdzie jest ognisko, znajdziemy w prawo od wejścia ołtarz Pana. Ognisko także wykonane jest z popiołu. Na nim pali się ogień przez cały dzień i przez całą noc. (...) raz na miesiąc składają Elejczycy ofiary na wszystkich wymienionych tu ołtarzach. Składają je wedle starego obyczaju. Mianowicie ugniatają razem pszenicę z miodem, dodają kadzidła i palą wszystko na ołtarzach. (...) Mają też Elejczycy salę biesiadną. Znajduje się ona wewnątrz Prytanejonu, naprzeciw pomieszczenia dla ogniska. Zwycięzców olimpijskich podejmuje się posiłkiem w tej właśnie sali. (...)

Co piąty rok szesnaście kobiet tka peplos dla Hary. One też organizują zawody na cześć Hery, tzw. Heraja. Zawody polegają na współzawodnictwie w biegu między dziewczętami (...). Na te zawody dostępny jest także stadion olimpijski. Ala skraca się dla nich bieżnię stadionu mniej więcej o jedną szóstą. Zwycięzczyniom wręcza się gałązki z dzikiej oliwki i część krowy ofiarnej Herze. Mogą także składać bogini w ofierze swoje posągi z podaniem swego nazwiska. (...)

/ W świątyni Hery:/ Są tu inne jeszcze dary wotywne: (...) stół, na którym kładzie się wieńce przygotowane dla zwycięzców. (...) Dysk Ifitosa zawiera tekst zawieszenia broni ogłoszonego przez Elejczyków na czas igrzysk olimpijskich.

Zawodnik (...) nazwiskiem Dromeus (...) [podobno] pierwszy wprowadził odżywianie mięsne dla zawodników, gdyż dotychczas pokarmem zawodników był świeży ser. (...)

Można też wielce podziwiać Politesa. (...) Okazał podczas igrzysk olimpijskich absolutną doskonałość w biegu. Od biegu najdłuższego i wymagającego największej wytrwałości potrafił przerzucić się prawie bezzwłocznie do najkrótszego i najszybszego. W tym samym dniu odniósł zwycięstwo w biegu najdłuższym, zaraz potem w biegu pojedynczym, a wreszcie dodał do nich jako- trzecie zwycięstwo w biegu podwójnym. (...)

Demeter Chamyne- bogini roli i urodzajów.

Prytanejonu- budynek posiedzeń rady polis.

Pana- koźlonogi i rogaty bóg pasterzy, opiekun otad.

Elejczycy- plemię greckie, które od 52 olimpiady przejęło organizowanie igrzysk olimpijskich.

Peplos-strój wierzchni

Hara- żona Zeusa, wraz z nim władczyni nieba i ludzi, opiekunka małżeństw.

Ifitos- Ifitos z Eliady, mityczny król, który spisał zasady igrzysk olimpijskich; zabity przez Heraklesa

4

---