GMO-strukt ich genomu zmien-usunięcie/zmianę1lub↑genów↔tech rekombi DNA, mech hybrydowych, inż genet.et otrzymGMOizolow fr DNA z mat biol (najczęściej) na matrycy mRNA lub chem synt1ekstr z mat biol:homogenizacja uzyskiwanie frakcji jąder kom ekstrak deterg odbiałczanie, wirowanie (+proteazy, rybonukleazy) wytracanie czystDNA st alkoholem 2fragmentaryzacja DNA restryktaz(nożyce genet) lepkie końce3powiel frakDNA-PCR 4charakt DNA elektroforeza met wpr DNAdo komPLAZMIDY 1wektory plazmidowe retrowirusowe 2met bezwekt(elektroporacja,liposomy,mikroiniekcja)MYSZY knock-out(bez genu)modele chorób: pląsawicy Huntingtona, dystrofii mięsni Duchera, mukowiscydozy, anemii sierpowatej, AIDS, cukrzycy 1 Alzheimera on komyszy myszy DAT brak genu kod błDAT(rodz.myszy:DAT ++ kontrolne Wild type;DAT +- heterozygoty:DAT - brak genu 25%BEZ DAT(adhd) :5×↑pozakomDA:prążko MAC:↓przyrost mc (małe myszy);zab pob pok;♀ nie opiekują się potomst,↓ prolaktyny;zab pam,uczenia;hiperaktywność nie przyzwyczaj(znosz ant.rec.DA);↓ akt lokom po psychostym ef paradoksalny];brak sensytyzacji na dział amfy; brak DAT mech wyrównawcze ↓DA ↓akt i iloś.rec;DAT-MORFINA↑ nagradz morfiny,↓ obj abstyn po naloksonie Brak zmian akt mot CH NEURODEGEN 1ekscytotoksy: ↑kw.glu (NMDA,AMP.HA,m-glur) r.nmda↔przeł.kom.ner.Ca-akt.enz.proteol-apoptoza; leki: DIZOCELPINA (ant.r.nmda,nieskut) MEMANTYNA(słab.ant.rec,ham nmda zal od aktyw,ch Alzheim)RIMUZOL(ham uw glu)2stres oksyd,wol rodniki(zab funk mitoch-↑uwal rodników=Parkin,Huntingtona,antyoks nie dział,ASA+fulereny =p/rod) 3autoagres(wirus→rozszcz bar kr-mózg→makroofagi→niszcz oun; ch.Alzh (leki:interferonβ griatiramer indometacyna Kosiby)neurotrofiny-induk wzr neur domózgowo badan lek linie komórkowe→zwierz→ludziePOMPY INSULwlew ciągły0,5-2j/h,można modyfikować „+'':łat stym fizjologi,lepszy stop wyrównania ↓wkłuć ↑elastyczność w tryb zycią i żywi;''-„:trud noszenia,ustanie dział=kwasica,inf przy wkłuciu,duży koszt i osprzęt ZWIERZ MOD PAM:testy otwartych labirynt(obs pam przestrz,uczenie się zwierz) róznice: aparatura,konstrukcja,środow,strukt,dostęp wskaz,zakres wymag czynności zwierz,stosowane motywacje(h2o pokarm)rodz lab:klasyczny (platforma+ pion.ściany),wodny(najcześć stos,dobry do poznaw pr bahaw;basen z h2o+2platformy+wskaz)T krzyżowy(50cm nad podłog,strach przed przestrz)T krzyżowy ETM(z przezrocz i nieprz scianami,2×pomiar czasu przejścia z otwart do zamkt)test RAM(8kąt platform szukan pokarmu wskaz:różne kol ram)test Ymaze(3ramiona) t Bmaze(nauk przestrz

NO:synt:L-argonina +2NADPH+O2 (kofNOS,kalmodul/Ca,BH4,hem)→L-cytrulina+2NADP+NO syntazy:1eNOSśródbł reg przep krwi i ciś2nNOSneuro w pp,erekcja, rozk zwieracz,przep krwi,reak z NMDA(są konstytutyw)3iNOSinduk reak zapal4mNOSmitoch działNO:akt cykl guanyl(reak z Fe gr hemowej),nitrozylacja gr SHbiał(uwalNOlub reak podob,zmiana akt enzym łańc odd=stes oksyd),synt rod azot(wolne rodniki→osydacja lipidów i DNA nitracja Tyr i tryp rola w org:EDRF (↑cGMP→defos łań lekk miozyny→rozk m gł),neurotrans(nietypow synt na żądan),reak obron,neurodegen i r.zapal(nitrozylacja,oksyd biał),uniem adhez tromb.NO w oun:synt w oun zal od glut;modul uwal:Ach 5-HT GABA,odczuw bólu sen-czuw,plast synapt(uczen pami),termoreg,przyj pokarm.NO-stres oks:ch.neurodeg (Alz,Park),ch zap (RZS,SM,ch Crohna)zastos:gazNO:wcześniaki(pierw nad płu)donoryNO:nitroprusNa(złośl nadciś tęt),azotany org(dusznica bol),L-arginina(Roz m gł)prep.VAMEA(prep ♀,viagra),inhPDE5 SILDENAFIL TADALAFIL VARDENAFIL (ham rozkł cGMP),d daw p/rodnik,zapob wadą Genet(odmł kom jaj),anemia sierpow(przywr ład cz Hb)ham syntNO:GKS,metotreksat, Ukl adenozyny-synt wewn kom ektonukleozydazy-hydrozliza adenozynohomocysteiny;Zew ektonuklotydaza 4 typy rec metab A1i3 ↓uwal cyklazy adenylanowej A2a A2b↑ [cAMP,cyklazy adenyl] A1: OUN, adypocyty, tarczyca, r. brzuchne rdz kreg., oko. nerki, w. zatok-przed. serca trzustka, ; pobudz A1- ↓ [cyklazy Aden] ↓przepł Ca, ↑K+, aktywacja fosfolipazy-ef farmakolog: uspok, p/lęk, p/drgawk Rec A1 w adypocytach - terapia ch. Metabol. Cukrzyca, otyłość, ch, niedokrw, A:↑ lipolizy ↑ transp glukozy ↑ jej oksydacji ↓ NKT; TOKADENOZYD-w b. maly dawk hipolipemiczny, a nie wpl na serce A1 wplywa na nerki ↓ reniny ↓RAA- antydiuret-ant recA1 l moczopędne Agonisci A1 - ↓ obj HuntingtonaA2a-śledz, grasica, leuko, trombo, kłębek tętn szyjn., m.gł nacz krw., oun - rejony bogate w DA - r. antag z DA; interakcje z rec NMDA- wpływ na proc uszk mózgu; pobudz A2a - ef zróżn czasem dopiero po dużych dawkach; A2a inter z inn rec recp DA zablok A2a - ↓ sztyw m. w ch. Parkinsona, nasila efekt L-DOPA, ogranicza tachyfilaksję na Lope, A2a schizofrenia leki: BIPIRYDAMOL inh wych zwrot, ↓ obj schiz; A2b nie poznane, j.ślepe, p. zółć, n. krwion, mastocyty; A2b w mastocytach, inh=p/astm., zwieksz pob A2b ham polifer fibroblastow-ham remodeling nacz, ham IL6 (patog Alzheimera)A3 roznice u ludzi i u zwierz w rozmieszcz rec. Szczur: jadra, mastocyty; ludzie: pluca, watrob, kom ukł imm:malo w mastocytach Ant A3 korzytne w prewencji udaru.Adenozyna moduluje dzial ↓Ach, NA,DA, 5HT; ant rec A=Kokaina. Osoby z zesp lękowymi wrażl na małe dawki A( wpływa na snen(↓A) i czuw(↑A) A1 inicjo snu A2 dalsze etapy)-MIOKLAZINA-inh wych zwr A, nasenny. A jest endog antykomplusantem ago A1 skutecz we wszyst rodz drgawek rec A2a dzail p/drg po dużych dawkach ago- Nie ma lekow.Dzial p/bol rec A1 w rogi. brzusz rdz kręg, pob A1 ham przek bólu b:neuropat i po zab chir. A2a pośrednio p/ból; na obwodzie A1 w okol węzłow w sercu, A2a m.gł naczyn, pobudz A1 - inot, dromo, chrono (-)-↓cykl A- ham rec β1 posr na serce, ADENOTON tachyarytm, czestoskur napad przeds, syt nagłych, w badan TOKADENOSON j.w. ale dłuższyT1/2., adenozyna ↓ uwal subst dzial neurodegener, ham uwal TNF-α(wstrzas sept);Agonisci rec A1,2b,3- ↓rozwoj wstrzasu sept,

Uzal lek. Naduzywanie-bierze ale w kazdej chwili moze przestac,brak.toleran uzaleznienie-psych potrz przyj subst obj odstawienne toleranc w trakcie przyjm. Mech dzial uzalez dzial na ukl nagrody:brzuszne pole nakrywki i j. poleżące. Przekaźnik DA-czesc szlaku mezolimb i mezokortyk, TFC-cz.czołow kory hipokamp, zakret obręczy, c.migdal.-zaangaz w dzial nagradz. Subst.uzal ↑ DA w ukl nagr. kofeina, etanol. Morfina, kazda inny mech dzial. etanolu:draz kom ukl opioid uwal beta-endorfin, pobudz wyrzut DA,w lecz uzal anta rec. Opioid:naltrekson. Morfina rec mi ham rec GABA-ham na neurDA ↑DA;2 fazy mech nagr:1apetytywna - poszuk sub uzal kompulsywne tj nawyk(stale mysli);konsumatywna-spelniaj, przyjm sub uzal-dzial uzal. rozwój uzal=zmian miedzy tymi fazami, faza apetyt znacz nasila się(Początkowo nieznacz za to b.nasil jest f.kons-b.duża przyjemność). w miare uzalez poj się spirala hedonistycznej dysregulacji. Rozwija się f. apetytywna a slab f.kons. (przyj↓, nasila się czekanie-przyj=↓doznan-rozwija się toler nasila się oczekiw przyj subst-kompulsywneMetbad behawior-nie możliwe skonstr modelu zwierz który w pelni będzie odzwierc model uzal u ludzi. Bad etanolu:bada dzial padaczkorodne na szczur,2 tyg silnie uzal się fiz a nastep odstawia, bodzc. Dźwięk induk się drgaw i na takich bada się subst p/uzalez znoszące drgawki w fazie odstaw. Akamprozat ↓obj odst alk etyl ↓ nawroty, nalmeksan ↓tylko u szczurow; morfina obj odst u zwierz są inne-po pod morf po ok. 4 dniach pod się antag rec opioid co induk obj odst u myszy-ogon w litere s, ilość defekacji, kompulsywne skoki-jeśli lek↓l.skok tzn może dzial w↓obj ods.

Test war pref mjsca-dzial nagr:związek↔dz.nagr a kontekst podawania, zwierz pref czarne podaw sub uzalez i wklada do białego pomieszcz-po 4 dniach szczur pref biale,pod subst znosz dzial nagradz szczur znow pref czarne Test różnicowania bodźców-klatka Skinera 1 z otworow podaje subst amfe lub pokarm, 2 nie;szczur szybko się uczy który daje nagrode; mierzy się determinacje im↑tym↑uzalez; pozytyw wzmocnienie=determin w zdobyw srod uzal, negatywne wzmóc -poj się po pewnym czasie uzal -znosz negat samopocz na skutek spirali hedonistycz dysreg, chory unika dysforiiTest preferowanej awersji miejsca paruje się pref pomieszcz z dysforia w obj odstaw np. szczur pod się morf potem nalokson i umieszcza w czarnym pom. Szczur zaczyna unikac czarnego, ze bo zle mu się kojarzyTest sensytyzacji behawioralnej-synsyt na dzial hiperlokomotoryczne kilkukrot przerw pod danej subst=myszy szybciej biegaja(ile razy mysz przetnie promien podczerń)↔proc uzal,pozyt wzmoc u ludzi

NOCYCEPTYNA(orfanina)dz na rec orfaninowy(rec.sierocy)metabotrop,orf-pepty prokur:pronocyceptywna mdz:ham cykl adenyl,↑akt rec K+↓akt rec Ca dz biol:ból (hiperalgezja/analgezja) p/lęk ↑spoż pok akt lokomotor(pmol=pobudz nmol=ham)ham dział nagr sub uzal(etanol koka morfi) ham pam.przestrz metabol w rdz kr wnioski nie wiąż z r opioid nalokson nie odwr dzial jest raczej neuromodulat KANNABIS:Jednoraz przyj:odham oun(1f.euforii15-30min:dobr samop,odpr,eufor,gadat 2f.halucynacji 3nadwr zmysł(smak zapach dzw)4f.uspok i snu)obj obwod (such w ust,kaszel,rozs oskrz,zawr głowy,spowol,zab koordyn,przekrw twarzy,częstomocz , ↑ciś+tętn)efekt osr zal od:dawki,drogi,składu,nastroju;mdłośc nadwr na światło dźwięk dezorien majacz lęk zab myśl depersonal przewlekle oun(↓pami,↓koncent, toleran=powoli,psych,słab uz psych,obj odstaw(drażli,senno lub pobu,tachkard,potliw,nudnoś↓mc)zesp.amotyw=wypal nasil schizofr)ukł oddech(ch.oskrz,duszność,upośl ruch rzęś,zab f immunol =cz.infek,zap gardła krtani,such w j.ust)pp(CB1↓motor↓sekrecji)ukł.rozr(↓testoster ♂:↓libido ↑prolakt↓LH, estradiolu i progest upośl rozw płodu)ukł wydz wew (↑kortykoliberyna ,somatostat,↓horm tarczycy)lecz:1p/wymiot :DRONABINOL (synt∆9THC)NABILON (USA.Kanada) gdy inne nieskut dz n:jakTHC p/w:ch psych i Inn uzależ2wpł na apetyt i mc w ch nowot i AIDS:↑łaknie3pp:↓peryst jelit,↓HCL→przy nadmiarzeHCL antCB1:niedroż poraż jelit ↓łaknienia RIMONABANT(otyłość↓TG ↑HDL ↑wraż na insul)4kontr uzalRIMONABANT5analgatycz agoCB1↓ból 6ch neurodegen:↓spastycz↓drżenia↓bóle;SM ↓glut=ch.Parkin 7migrena↓ból8jaskra↓ciś śródgałk dzn:zab akom niedowidz,such w okuNMDA ch oun:schizofr(↑DA w ukł mezolimb=obj.pozyt,↓DA=ob.negat;↑DA uk nigrostr=obj pozapiramid),zab depr,zab lek koncepcje 1glutamatergiczna(wzrost neuron+rozw poł neuron)1ahiperglutamat.nadmier aktyw-apoptoz ↑stez glic =nadakt NMDA= neurotoks u chor na schizm dysf kor przedczol ↑miejsc wiążac glicyne up-reg NMDA Ǿparad koncept glicynow Glicyn terapeut w schizm ale i neurotoks Leczenie;1stos glic i jej ago (MILNACETAM p/dział dysf ukl glut 2 antag rec NMDA 3 koncep Krystall'a 1b hipoglutam antag NMDA dz psychozotw ↑ obj schiz Obj psychot nie zal od ukł DA (neurolep ich nie znosz a amfa nie nasil Uposl przek glut = schiz →stos nasil przek (glic +DCS ↓obj negat) Lecz gr chorych z obj neg+zab uwagi 2koncep monoaminerg zab dep 2a bo niedob 5HT i NA Leki ↑ poz monoamin 2b rola GABA (depr=mało GABA) 2c NMDA antag dz p/depr leki p/depr wyw zmian adapt NMDA →osłab przek glut Strukt wewnątrzkom w m dz LPD;β-down reg ↑NA →pob r β →↑cAMP →↑ transdukcji syg w kom →↑kinazy białk A + nasil pr fosfor w tym ↑ CREB (akt kinazy zal od CA i kalmod )Wniosek CREB ważny w dz LPD ufosforylow CREB →↑BDNF aktyw kaskade kinaz fosfor czynniki transkryp ZAB LĘK -przetw info ciało migdałow w zab lęk bodzce nie będące real zagroż są tak odbier bo 1 przerost lub nadakt c migdał 2 zab mech Reg akt c migdał przez hipokamp i kore Akt p/lęk ligandów rec NMDA 1 niekompetytywni antag i blok kanału 2 kompetyt antag miejsca wiążacego glu 3 odwrotni agon miejsca glicyn 4 antag miejsca glic 5 pierwiastki związane z kanalem np. Mg

---