Rafał Amelian
WITAMINY
Witaminy to substancje biokatalityczne, których organizm nie jest w stanie sam syntetyzować i które w związku z tym musi uzyskiwać z zewnątrz z pokarmu. Dzielimy je na rozpuszczalne w tłuszczach - co oznacza, iż do ich przyswojenia niezbędna jest pewna ilość tłuszczów w pokarmie, i rozpuszczalne w wodzie.
Poniżej opis poszczególnych witamin.
Nazwa |
Sposób działania |
Objawy niedoboru |
Dzienne zapotrzebowanie |
Witamina A |
witamina ochronna dla nabłonka ocznego, przeciwdziała kurzej ślepocie i wadom wzroku, uodparnia przeciwko chorobom dróg oddechowych, dba o mocne kości, zdrowe zęby, skórę i włosy, a także odnowę komórek i konserwację błon biologicznych, neutralizuje wolne rodniki, pomaga przy leczeniu trądzika, wrzodów trawiennych i nadczynności tarczycy |
kurze ślepota, |
0,8 - 1,2 mg |
Witamina B1 (tiamina) |
wchodzi w skład ważnych enzymów regulujących przemiany metaboliczne węglowodanów, wzmacnia układ nerwowy, mięśnie i serce, pobudza wzrost, podtrzymuje funkcje organów i tkanek |
osłabienie uwagi i koncentracji, niepamięć, zaburzenia układu krążenia, zapalenia i porażenia nerwów, brak apetytu, schorzenia naczyń wieńcowych, osłabienie mięśni |
1,7 - 2,0 mg |
Witamina B2 (ryboflawina) |
odgrywa bardzo ważną rolę przy rozszczepieniu białek, tłuszczów i węglowodanów, wspiera zdolność widzenia, dba o zdrową skórę, paznokcie, włosy i błony śluzowe, pomaga przy tworzeniu się przeciwciał i czerwonych ciałek krwi, pobudza wzrost, wchodzi w skład enzymów |
zapalenia i schorzenia skóry i błon śluzowych, pęknięcia kącików ust, kruche paznokcie, uczulenie na światło |
mężczyźni: 2,4 - 2,8 mg |
Witamina B3 (niacyna) |
budulec wielu enzymów, zapewnia zdolność funkcjonalną układu nerwowego i przewodu pokarmowego, utrzymuje pojemność tlenową krwi przeciwdziałając zlepianiu się czerwonych ciałek krwi, potrzebna do przemiany węglowodanów, tłuszczów i białek |
szorstka skóra, zmiany śluzowej ust, żołądka i jelit, śliski język oraz stany depresyjne |
mężczyźni: 21 - 25 mg |
Witamina B5 |
wspomaga syntezę niektórych tłuszczów; bierze udział w wyzwalaniu energii z węglowodanów, tłuszczów i białek; wzmacnia odporność organizmu |
wymioty, zwiększona podatność na infekcje, depresja, zmęczenie |
5 - 10 mg |
Witamina B6 (pirydoksyna) |
odgrywa kluczową rolę w przebiegu procesów metabolicznych i wykorzystaniu białek i tłuszczów, tworzeniu czerwonych ciałek krwi i przy syntezie niektórych hormonów, wspiera tworzenie się przeciwciał, działa w układzie nerwowym, wspomaga system immunologiczny |
zmiany na skórze, nadmierne wydzielanie łoju, niedokrwistość, ciężkie zaburzenia metabolizmu białek, nerwowość, osłabienie mięśni, choroby jelit, przygnębienie, zwiększona podatność na infekcje; zaburzenia w pracy wątroby i układu nerwowego, u kobiet nieregularne miesiączkowanie |
mężczyźni: 2,2 - 2,6 mg |
Witamin B12 (kobalamina) |
jest koenzym wielu ważnych enzymów, współdziała przy tworzeniu i regeneracji czerwonych ciałek krwi, wzmacnia układ nerwowy, zwiększa wykorzystanie białek, aminokwasów, tłuszczów i węglowodanów, wpływa na zdolność do koncentracji, tworzy materiał genetyczny |
anemia, zapalenia śluzowej żołądka, przy ciężkim niedoborze nawet uszkodzenie mózgu, degeneracja zakończeń nerwowych, zaburzenia nerwowe |
dorośli: 3 mcg |
Witamina B15 (kwas pangamowy) |
wspomaga metabolizm białek, stymuluje układ nerwowy i układ gruczołów dokrewnych |
zaburzenia w "oddychaniu tkankowym" |
nieustalone |
Biotyna |
wspomaga metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek, wpływa na zdrowy wygląd paznokci i włosów |
depresje, bóle mięśni, brak apetytu, zaburzenia przemiany materii, wypadanie włosów, miękkie paznokcie |
dorośli: 150 - 300 mcg |
Witamina C |
reguluje i aktywizuje dużą liczbę procesów enzymatycznych w komórkowej przemianie materii, towarzyszy tworzeniu się tkanki łącznej, umożliwia powstawaniu kolagenu, przyspiesza gojenie się ran, wzmacnia odporność organizmu, obniża poziom cholesterolu, neutralizuje wolne rodniki, przyczynia się do ogólnej poprawy formy i złagodzenia symptomów zmęczenia organizmu |
szkorbut |
dorośli: 70 mg |
Cholina |
ważna dla przewodzenia nerwowego; wspomaga metabolizm tłuszczów |
może powodować wzrost ciśnienia krwi |
500 - 900 mg dziennie |
Witamina D |
wpływa na wchłanianie wapnia i fosforu w kościach, a tym samym tworzenie się kości i chrząstek, wspomaga czynności bocznych płatów tarczycy |
zrzeszotowienie kości, osteoporoza, krzywica i osłabienie tkanki zębowej |
dorośli: 10 mcg |
Witamina E (tokoferol) |
zapobiega utlenianiu nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin A i C, redukuje zapotrzebowanie mięśni na tlen, zapobiega powstawaniu skrzepów wewnątrznaczyniowych, przyspiesza gojenie się ran, zwiększa skuteczność witaminy A, reguluje metabolizm białek, neutralizuje wolne rodniki |
anemia, zanik mięsni, przy dużym niedoborze zaburzenia w syntezie hormonów płciowych |
mężczyźni: 10 mg |
Kwas foliowy |
bierze udział w tworzeniu białek i kwasów nukleinowych, wspomaga syntezę kwasów nukleinowych oraz podział i tworzenie nowych komórek, a także powstawanie czerwonych ciałek krwi, uśmierza ból i pobudza apetyt |
anemia, śliski język, biegunka, zmiany błony śluzowej w obrębie jamy ustnej, zaburzenia w trawieniu |
dorośli: 0,3 mg |
Inozytol |
potrzebny do tworzenia lecytyny |
obstrukcja, egzema, wypadanie włosów |
przeciętnie: 1000 mg |
Witamina K |
przyspiesza krzepnięcie krwi; reguluje prawidłowe wykorzystanie składników mineralnych do budowy kości |
zwiększona skłonność do krwawień |
dorośli: 300 - 500 mcg |
Witamina P (bioflawonoidy) |
uszczelnia układ kapilarny naczyń włosowatych |
tendencja do krwawych wybroczeń (sińców) |
nieustalone |
PABA |
służy bakteriom przewodu pokarmowego do syntezy kwasu foliowego; działa jako koenzym w metabolizmie białek; wspomaga tworzenie się czerwonych ciałek krwi |
zmęczenie, depresja, nerwowość, niebezpieczeństwo ataku serca, obstrukcja, zaburzenia przemiany materii |
nieustalone |