Przyczyny urazów: nieprawidłowa tech. wyk. ćw., bark rozgrzewk,i nie dostosowanie obciążenia, nie prawidłowy dobór ćw. oraz nieprawidłowe ich wykonanie, wady postawy lub aparatu ruchu
Ze względu na swoją specyfikę kolano jest szczególnie predysponowane do różnych uszkodzeń - z powodu urazów, nadwagi, choroby zwyrodnieniowej i innych chorób.Urazy te są stosunkowo łatwe do rozpoznania, gdyż skręceniu stawu kolanowego towarzyszy silny ból i opuchnięcie w ciągu 6- 24 h. Zerwanie więzadła jest całkowicie nie bolesne
Uszkodzenie więzadeł kolana: są one wynikiem skręceń, mogą pojawiać się równocześnie z uszkodzeniami innych okolic ciała w wyniku tzw. urazów wielomiejscowych, skutkiem jest niestabilność kolana, występuje podział na ostre i przewlekłe niestabilności:
Ostre niestabilności - to taka, która zostaje rozpoznana w krótkim czasie po urazie tj. do 4 tygodni. Po tym czasie niestabilność ostra staje się przewlekłą.
Objawy schorzenia: ciągłe niestabilności kolana i niepewności kolana, bóle i wysięki,
Leczenie: W przypadku całkowitego rozerwania więzadło poboczne należy naprawić chirurgicznie. Uszkodzenia kompleksu tylno-bocznego z zasady leczy się operacyjnie. Inne podejście obowiązuje przy uszkodzeniach więzadeł krzyżowych, gdzie możliwość pierwotnej naprawy występuje sporadycznie. Najczęstszym rozwiązaniem problemu niestabilności kolana wynikającej z uszkodzenia więzadeł krzyżowych - jest odtworzenie więzadła czyli jego REKONSTRUKCJA.
Uszkodzenia łąkotek:
- łąkotka ulega uszkodzeniu z dwóch powodów: pierwszy to silne urazy skrętne kolana, drugi natomiast to uszkodzenia o charakterze przeciążeniowym lub zwyrodnieniowym.
Uszkodzenia chrząstki stawowej:
- uszkodzenia te są często wynikiem niestabilności lub uszkodzeń łąkotek,
- najpopularniejszym czynnikiem sprzyjającym chorobom chrząstki stawowej kolan jest nadwaga.
Leczenie w zasadzie chirurgiczne. W obecnej dobie rozwoju medycyny wszystkie zabiegi na łąkotkach wykonuje się artroskopowo.
W przypadku uszkodzenia łąkotek możliwe są następujące czynności chirurgiczne:
• częściowe usunięcie uszkodzonej części łąkotki
• naprawa czyli zeszycie uszkodzonej łąkotki przy użyciu wchłanianych szwów, zszywek, staplerów i.t.d.
• przeszczep łąkotki lub proteza łąkotki.
Decyzję co do rodzaju zabiegu podejmuje chirurg po wcześniejszym uzgodnieniu z pacjentem.
Postępowanie w pracy z dziećmi z nadwagą i otyłością
Sport niepełnosprawnych: badminton, biathlon, bilard, boccia, curling na wózkach, goalball, piłka siatkowa na stojąco, piłka siatkowa na siedząco, rugby na wózkach, koszykówka na wózkach, koszykówka, piłka nożna, jeździectwo, judo, kolarstwo, kajakarstwo, kręglarstwo, lekka atletyka, łucznictwo, łyżwiarstwo szybkie, łyżwiarstwo figurowe, narciarstwo biegowe, narciarstwo zjazdowe, pływanie, podnoszenie ciężarów, showdown, strzelectwo, szachy, szermierka na wózkach, taniec na wózkach, tenis stołowy, wioślarstwo, żeglarstwo. lekkoatletyka - biegi krótkie nie widomi się w kierunku sygnału podawanego przez cały czas sygnał jest modulowany do mety jest prowadzony głosem 2 prowadzących 1 jest w połowie trasy biegu drugi poza nią, pomoc i bezpieczeństwo: należy nie widomego doprowadzić do miejsca startu , niewidomy ustala kierunek po raz 2 ustala kierunek biegu po Komedzie na miejsce
Zabiegi fizykoterapeutyczne z użyciem ciepła
- gorący piasek, podgrzewanie w komorach z gorącym powietrzem, łaźnia słucha rzymska, zabiegi parafinowe, zabiegi z użyciem, światła uv Ir , nagrzewanie termoforem i kocem , łaźnia parowa, sauna fińska,
- parafinoterapia- wywołuje efekt cieplny oraz mechaniczny kiedy się schładza uciska na skórę, działania biologiczne (zwiększa krążenie, zapobiega przegrzewaniu ogólnemu, wzmaga procesy utleniania, ułatwia resorpcje wchłanianie, wydalanie z tkanek toksycznych produktów)
Wskazania; przykurcze stawów , blizny , urazy więzadeł i torebek stawowych ,przygotowanie do ćwiczeń
sauny infrared: sesja w temp. do 60°C, ok 30 minut, promienie podczerwone nagrzewają nasze ciało do 4,5 cm w głąb, następuje intensywne pocenie się, spalamy do 900 kalorii,
Działanie: skóra zostaje oczyszczona z toksyn i ma ładniejszy wygląd, wyraźna redukcja cellulitu , leczenie bólów mięśniowych, kontuzji, zwichnięć, chorób stawowych i zaburzeń krążenia, redukuje napięcie stresowe,
Zabiegi fizykoterapeutyczne z użyciem zimna
Zimno lecznictwo: zabiegi miejscowe, całkowite i kriochirurgiczne, np. hydroterapia(woda), lód( kąpiele, okłady), ciekły azot(łatwo parujące substancje płynne), zimne opatrunki i peloidy
Zabiegi biologiczne mają na celu obniżenie bólu lepiej niż ciepło usuwa obrzęk zwiększa napięcie mięśniowe.
KRIOTERAPIA - polega na miejscowym stosowaniu niskich temp. W czasie zabiegu ciepłota skóry może obniżyć się do -2o C i na skutek skurczu naczyń krwionośnych utrzymywać się po zabiegu przez 1 minutę. Natomiast 4 minuty po zabiegu występuje czterokrotne rozszerzenie naczyń utrzymujące się przez 2 godziny.
Działanie na organizm ogólnej krioterapii na organizm:
-poprawa wydolność organizmu i samopoczucia
-rześkość , fizyczne rozluźnienie
-obfity przepływ krwi przez powłoki ciała i narządy wewnętrzne
-zwiększenie siły mięśniowej
-znamienny wzrost surowicy krwi
-wzrost odporności ustroju
wskazania:
-stany zapalne narządu ruchu, po urazach stłuczeniach, przy uśmierzaniu bólu
-stany zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa (dyskopatie i zespoły bólowe)
-pourazowe lub przeciążeniowe odczyny zapalne w obrębie stawów ścięgien i mięśni (stłuczenia krwiaki skręcenia)
Zabiegi fizykoterapeutyczne z użyciem prądu
- prąd stały, Kąpiele elektryczno- wodne , pole magnetyczne
-terapuls - aparat do terapii impulsowym prądem wielkiej częstotliwości. Działanie biologiczne: powoduje drgania elektromagnetyczne, których energia jest przekazywana do tkanek poddanych ich działaniu. Zmniejsza odczyn zapalny stawów, przyspiesza regenerację uszkodzonych włókien nerwowych oraz wpływa na zwiększenie obwodowego przepływu krwi.
-Jonoforeza : terapia jonowa
Polega na wprowadzeniu do tkanek przez skórę lub śluzówkę leku przy pomocy prądu stałego. Chore tkanki umieszcza się między elektrodami przyłożonymi bezpośrednio do skóry i nakłada na nie lek w postaci maści lub żelu.
Wykorzystuje się substancje, które ulegają dysocjacji elektrolitycznej, czyli są elektrolitami, np., wapń, jod, magnez, histamina, butapirazol. Ilość wprowadzanego leku jest proporcjonalna do natężenia prądu i czasu jego przepływu
Działanie: przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozmiękczanie blizn, odczulające, uszczuplające naczynia, pobudzające naczynia krwionośne, znieczulające, bakteriostatyczne, rozszerzające i zwężające naczynia.
Wskazania: zapalenie stawów i pochewek ścięgnistych, zwyrodnienia narządów ruchu, zespoły bólowe różnego pochodzenia, wzmożone napięcia i przykurcze, zaburzenia naczynioruchowe, utrudniony zrost kości, bóle, obrzęki, stany zapalne skóry
Przeciwwskazania: zmiany w obrębie skóry, choroba nowotworowa, ostra niewydolność wieńcowa,
Zabiegi fizykoterapeutyczne z użyciem światła
- promieniowanie podczerwień
- promieniowanie widzialne
- nadfiolet uv- po tym zabiegu występuje rumień fotochemiczny ,występuję po 6 h narasta rozwija się do 24h
- promieniowanie Ir, sauna infra red
Działanie : tworzenie pigmentu, wytworzenie Wit d , skóra staje się lepiej ukrwiona i elastyczna, dobrze na stan psychiczny, właściwości bakteriobójcze
Wskazania: bóle mięśniowe , nerwowe, stany półpaścu, trądzik pospolity , łysienie plackowate
Przeciw wskazania : stany gorączkowe zaawansowana miażdżyca, choroby psychiczne niewydolność serca
Zastosowanie laseroterapii
Likwidowanie stanów zapalnych działanie przeciw bólowe ,regeneruje tkanki , usprawnia przemianę materii
Działanie biologiczne:
- zwiększenie syntezy kolagenu, białek oraz kwasu rybonukleinowego
- zmiany potencjału błony komórkowej
- korzystny wpływ w przypadku gojenia ran i owrzodzeń
- zwiększa się unaczynienie oraz formowanie się kostniny (zastosowanie w leczeniu złamań)
- działanie przeciwbólowe
- zwiększenie zawartości endorfin i prostaglandyn
- działanie przeciwzapalne (w leczeniu uszkodzeń i stanów zapalnych tkanek miękkich)
Ćwiczenia izometryczne Wyróżnia je "brak ruchu", polegają na czynnym napinaniu mięśni bez zmiany długości ich włókien. Skurcz izometryczny nie powoduje ruchu w stawie, ponieważ nie zmienia się odległość przyczepów mięśni do kości. Zasadą ćwiczeń jest sekwencja napięcie- trzymanie-odprężenie. Przed rozpoczęciem i na zakończenie technik izometrycznych wskazane jest rozciągnięcie ćwiczonej grupy mięśni. Przeznaczone są głównie dla młodzieży i dorosłych. Dla dzieci, jako forma rekreacji mogą okazać się zbyt forsowne i nużące, trudno również wyegzekwować ich prawidłowe wykonanie. Przeciwwskazanie do tego rodzaju ćwiczeń, we wszystkich grupach wiekowych, stanowią schorzenia upośledzające krążenie obwodowe Stosowanie: wykorzystuje się do przeciwdziałania zanikom mięśni, utrzymania aktywności mięśni unieruchomionych części ciała (przy urazach, złamaniach) oraz do uzyskiwania przyrostu masy i siły mięśni.
Przykłady:
Siedząc zaprzyj łokcie o boki kolan i napinaj klatkę piersiową.
Siedząc na krześle przełóż ręcznik pod kolanami i trzymając jego końce napinaj bicepsy. Opór stawiaj nogami.
Siedząc podłuż ręce pod uda raczej w okolicach kolan i napinaj bicepsy.
Zasady stretching - wykonujemy ćw. statyczne, nie stosujemy ćw. zamachowych, przed ćw. rozciągającymi należy wykonać ćw. rozgrzewkowe, ważna jest regularność i systematyka, ćw. wykonujemy tak aby czuć łagodne rozciąganie a nie ból, wszystkie ćwiczenia uelastyczniające wykonujemy na obie części ciała, nie stosujemy siadu płotkarskiego, nie rywalizujemy z innymi uczestnikami, unikamy pozycji, które podnoszą ryzyko kontuzji w obszarze dolnych partii, grzbietu,
Sauna fińska- jest to zabieg fizykalny stosowany do celów higienicznych, leczniczych oraz przede wszystkim do odnowy biologicznej organizmu. Jest to połączenie zabiegu przegrzewania ciała przy zastosowaniu suchego gorącego powietrza z następującym po nim zabiegiem ochładzania ciała zimnym powietrzem i zimna wodą.
Ogólne działanie: pobudza gruczoły dokrewne i stymuluje układ odpornościowy, rozluźnienie napiętych mięśni, zrostów, poprawia ruchomość stawów, oczyszczenie skóry przede wszystkim ze złuszczającego się nabłonka, pobudzenie czynności gruczołów potowych i pobudzenie warstwy rogowej naskórka, wzrost ukrwienia i przemiany materii w mięśniach oraz zwiększenie ich siły.
Sauna ćwiczy serce i krążenie. Ważna jest przy tym normalizacja ciśnienia w początkowych okresach choroby nadciśnieniowej. Hartuje, zwiększa siły obronne, pobudza układ podwzgórzowo - przysadkowo - nadnerczowy oraz powoduje przestrojenie czynnościowe układu autonomicznego.
Regularne cotygodniowe kąpiele w saunie chronią przed infekcjami dróg oddechowych. Poprawiają ukrwienie skóry i błony śluzowej dróg oddechowych.
Wskazania: podatność na infekcje, skłonność do przeziębień, przewlekły nieżyt oskrzeli, nadciśnienie samoistne w pierwszych okresach choroby, niskie ciśnienie krwi, choroba zwyrodnieniowa stawów, migreny, zaburzenia przemiany materii, choroby reumatyczne bez objawów czynnego procesu (niski OB, brak obrzęków, bólów, niedokrwistość) stany pourazowe narządów ruchu
hipodynamia prowadzi do:
- atrofii mięsni- zmniejszenie siły mięśniowej
- zmniejszenie objętości serca,
- osteoporozy - łamliwości kości
- obniżenia przemiany materii
- zwiększenia wydalania wapnia, fosforu, potasu, sodu, azotu
- zmiany objętości płynów ustrojowych- zmniejszenie objętości krwi krążącej o ogólnej ilości hemoglobiny, odwodnienie komórkowe, oraz zmniejszenie objętości płynu pozakomórkowego
- zmniejszenie objętości swoistej
- spadku wydolności fizycznej- zmniejszenie wentylacji max płuc i pojemności życiowej
- wzrost częstości skurczów serca w spoczynku i po wysiłku- zmniejszenie objętości wyrzutowej serca, przedłużenie czasu resuscytacji i procesów odnowy
Hipedynamia- nadmiernie ruchliwy styl życia, przede wszystkim duże obciążenia sportowe, wywołuje wyraźny stres, który przy nadmiernym obciążeniu doprowadza do wycieńczenia organizmu. Najczęstszą tego przyczyną jest dążenie człowieka do szybkiego uzyskania oczekiwanego efektu treningu poprzez znaczne zwiększenie obciążeń. Może wystąpić nie tylko podczas zajęć sportowych lecz we wszystkich przypadkach, gdy obciążenia fizyczne przekraczają zdolność adaptacji organizmu.
Organizm osoby, intensywnie zajmującej się sportem, płaci wysoką cenę za adaptację do obciążeń. Hiperkinezja faktycznie eksploatuje wszystkie organy i układy organizmu, sprzyja pojawieniu się chorób oraz przedwczesnej, nagłej śmierci
Prowadzi do:
- w okresie rozwoju, wzrostu może powodować: nieharmonijny rozwój ciała, powstania wad postawy a nawet kalectwa
- pogrubienie warstwy korowej kości oraz wybiórcze zwiększenie grubości i liczby włókien mięsni szkieletowych
- obniżenie wydzielania androgenów glikokortykoidów przez nadnercza oraz zmniejszenie aktywności niektórych enzymów
- zaniżenia odporności ustroju- przyczynia się do łatwego zapadania na różne schorzenia, choroby infekcyjne
- spadek masy ciała, zmęczenie,
- spada sprawność i wydolność
RUMIEŃ FOTOCHEMICZNY - odczyn skóry, który występuje w odpowiedzi na działanie promieni uv i wyraża się czerwienieniem w następstwie rozszerzenia naczyń krwionośnych. Nie występują bezpośrednio po naświetlaniu, ale dopiero po pewnym czasie zwanym okresem utajenia. Zależy od dł fali promienia uv, najsilniejsze efekty powoduje promieniowanie o dł 250-297nm.
Występuję po 6 h narasta rozwija się do 24h. Rumień fotochemiczny jest też po opalaniu
Pod wpływem dochodzi do: zgrubienia i złuszczenia naskórka, zbrunatnienia skóry w następstwie zgromadzenia pigmentu
RUMIEŃ CIEPLNY - odczyn na ciepło. Charakteryzuje się intensywnym przekrwieniem lokalnym, co objawia się zaczerwienieniem skóry o ciemnym plamistym odcieniu i nieregularnych granicach. Pojawia się w trakcie zabiegu ciepłoleczniczego od momentu ogrzania skóry o jeden stopień. Inny element charakterystyczny dla rumienia cieplnego to rozluźnienie mięśni i zmniejszenie bólu.
Tensegracja. to zasada funkcjonowania struktur w architekturze , myślimy o ciele globalnie a nie o poszczególnych elementach
struktury biomechaniczne są stabilne póki siły działające na np. staw są zrównoważone. Często uraz lub przeciążenie jednego elementu powoduje kolejno uszkodzenia segmentów lezących niżej i przeciążonych struktur wokół miejsca urazu np skręcenie kolan pociąga za sobą nie tylko ból opuchliznę ale uszkodzenie łąkotki lub tez nawet chrząstki
Trening zdrowotny to świadomy i kierowany proces polegający na celowym wyk. ściśle określonych ćwiczeń fizycznych dla uzyskania efektów fizycznych i psychicznych.
zasady : wszechstronność, specyficzność ruchu, systematyka treningu, stopniowanie obciążeń treningowych, cykliczność treningu
etapowość trening
Hipertermia - stan podwyższonej temperatury ciała spowodowany czynnikami zewnętrznymi (jak np słońce, gorąca kąpiel), który wymaga podjęcia kroków ochładzających organizm, w przeciwnym wypadku grozi uszkodzeniem mózgu lub nawet śmiercią. Hipertermia nie wynika z przestawienia centralnego ośrodka termoregulacji, dlatego należy ją różnicować z gorączką.
Objawy hipertermii : uczucie gorąca (w narastającej gorączce przeciwnie - uczucie zimna) ,osłabienie organizmu, bóle i zawroty głowy , mdłości ,zaburzenia widzenia
Hipotermia czyli ochłodzenie organizmu - dolegliwość, w wyniku której temperatura ciała (u ludzi) spada poniżej bezwzględnego minimum normy fizjologicznej czyli 36 °C. Stan taki jest spowodowany zbyt szybkim ochładzaniem organizmu w stosunku do jego zdolności wytwarzania ciepła. Najczęściej jest to spowodowane działaniem zimnego powietrza a zwłaszcza zimnej wody i/lub zahamowaniem procesów przemiany materii. Przechłodzenia i odmrożenia zdarzają się również w temperaturze powyżej 0 °C.