Konspekt lekcji religii
Temat: Adwent - czasem radosnego oczekiwania na przyjście Pana
Cel główny: uświadomienie roli Adwentu w życiu człowieka i aktywnego przeżywania go.
Cele operacyjne:
- uczeń zna genezę i wymowę Adwentu;
- uczeń zna terminologię tego okresu liturgicznego;
- uczeń zna zwyczaje i symbole adwentowe;
- uczeń zna postacie biblijne, oczekujące na przyjście Pana;
- uczeń umie opowiedzieć, jak przygotowywała się wybrana postać biblijna;
- uczeń rozumie na czym polega przygotowanie na przyjście Pana;
- uczeń integruje się poprzez pracę w grupie.
Metody: rozmowa kierowana, praca w grupach, praca z Pismem Świętym
Środki dydaktyczne:
Pismo Święte, karty ksero z tekstem nt. Adwentu, „fotosymbole” (fotosymbole można zastąpić innymi fotografiami przedstawiającymi różne sytuacje , drzewa, krajobrazy,itp.)
Przebieg lekcji:
Rozpoczęcie katechezy modlitwą do Ducha Świętego.
Zapisanie tematu i wyjaśnienie, że tematem lekcji będzie Adwent, czyli oczekiwanie, czuwanie. Uczniowie wypowiadają się na temat Adwentu, wykorzystując informacje, które przygotowali w domu jako ustną pracę domową. Uzupełnienie stanowią informacje otrzymane na kartkach ksero.
Treści poddane rozważaniom nt. Adwentu:
- terminologia Adwentu, etymologia słów;
- geneza Adwentu;
- cel Adwentu i jego wymowa;
- liturgia Adwentu;
- zwyczaje adwentowe.
Komentarz katechety. Ludzie czynią wiele przygotowań, gdy czekają na gości, szczególnie ważnych. Przed nami Adwent - czas oczekiwania i przygotowania na przyjście Pana Jezusa. Zanim Jezus się narodził, również wielu ludzi na niego czekało. Poznamy dziś trzy osoby, które czekały na Jezusa w szczególny sposób.
Uczniowie pracują w grupach 4-osobowych. Otrzymują Pismo Święte oraz kartkę z pytaniem i sygnaturką. Po wykonaniu zadania wyniki pracy prezentują klasie.
Jak czekała Maryja? (Łk 1,26 - 38; 1, 39 - 45)
Jak czekał Jan Chrzciciel? (Łk 3, 1 - 14)
Jak czekał Izajasz? (Iz 7, 13 - 15; 40, 1 - 11)
Komentarz. Te osoby mogą być dla nas wzorem do naśladowania, wzorem, jak mamy czekać. Obecnie my też czekamy na Jezusa.
Zapis w zeszycie stanowi tekst: Główne postacie adwentu: Najświętsza Maryja Panna, Patronka adwentowego czuwania; prorok Izajasz zapowiadający przyjście Zbawiciela
i św. Jan Chrzciciel, który bezpośrednio przygotowywał lud na spotkanie Mesjasza, wzywają nas do do prostowania Chrystusowi ścieżek w naszym sercu.
Pogłębienie tematu poprzez pracę z „fotosymbolami”. Uczniowie dokonują wyboru zdjęcia wyrażającego Adwent. Chętni uczniowie prezentują zdjęcie i argumentują na forum klasy.
Zadanie domowe: plakat format A3: „Adwent” lub wypowiedź pisemna: „Jak wygląda moje oczekiwanie na przyjście Pana Jezusa?
Modlitwa na zakończenie: Prosimy Boga o dar dobrego przeżycia Adwentu.
„Prosimy Cię Panie, niech ten Adwent i cały rok będą czasem owocnego poszukiwania Chrystusa w liturgii, w modlitwie, w słowie Bożym, w sakramentach, w życiu codziennym i w drugim człowieku. Przyjdź Panie Jezu!”
Tekst do wykorzystania podczas lekcji
Adwent - oczekiwanie na przyjście Pana
Słowo adwent pochodzi od łacińskiego "adventus" i oznacza przyjście. Dla starożytnych rzymian słowo to oznaczało oficjalny przyjazd cezara. Dla chrześcijan oznacza radosny czas przygotowania na przyjście Pana, a więc przygotowanie do Bożego Narodzenia, gdy wspomina się pierwsze przyjście Syna Bożego na ziemię i oznacza radosne oczekiwanie na ponowne Jego przyjścia na ziemię. Adwent rozpoczyna kolejny rok liturgiczny; rozpoczyna się I Nieszporami I Niedzieli Adwentu i trwa do I Nieszporów uroczystości Narodzenia Pańskiego 25 grudnia (kończy się więc wieczorem 24 grudnia). Trwa od 23 do 28 dni i obejmuje 4 kolejne niedziele. Dzieli się na dwie odrębne części: a. dni do 16 grudnia włącznie - wspominając pierwsze przyjście Chrystusa kierujemy nasze myśli i serca ku radosnemu oczekiwaniu Jego powtórnego przyjścia na końcu czasów. Dni powszednie w tym okresie przyjmują wszystkie obchody wyższe rangą (tzn. wspomnienia dowolne, obowiązkowe, święta i uroczystości);
b. dni od 17 do 24 grudnia włącznie - czas bezpośredniego przygotowania do uroczystości Narodzenia Pańskiego; w tym okresie w dni powszednie można obchodzić jedynie święta i uroczystości.
Niedziele Adwentu mają pierwszeństwo przed wszystkimi innymi obchodami liturgicznymi, nawet tymi w randze uroczystości. I Niedziela Adwentu przypomina nam o obietnicy powtórnego przyjścia Jezusa, II i III (zwana także Gaudete - nazwa pochodzi od słów antyfony na wejście:Radujcie się w Panu) mówią o postaci św. Jana Chrzciciela. Ostatnia, IV Niedziela Adwentu skupia naszą uwagę na osobie Maryi - Matki Boga.
Cel Adwentu i jego wymowa
Adwent to czas radosnego oczekiwania na spotkanie z Panem i przygotowania się do niego przez pokutę i oczyszczenie. Teksty biblijne czytane w tym okresie wzywają nas do pokuty, nawrócenia i odnowy. Dlatego Kościół zachęca do udziału w rekolekcjach, przystąpienia do sakramentu pokuty i pojednania. W zatwierdzonej niedawno nowej wersji przykazań kościelnych nie ma już zapisu o zakazie zabaw hucznych w czasach pokuty. Adwent nie jest w sensie ścisłym czasem pokuty, tak jak na przykład Wielki Post. Ma on bowiem charakter radosny. Jest jednak również czasem nawrócenia i pokuty. W czasie Adwentu przygotowujemy się na przyjście Chrystusa, podejmujemy szereg działań, zwłaszcza w dziedzinie naszego ducha.
Wchodzimy w nowy okres Kościoła, okres Adwentu. Jest to czas wielkiego oczekiwania na Chrystusa, oczekiwania na Boże Narodzenie, na Jego wejście do naszego codziennego życia. Oczekiwanie na przyjście Jezusa jest źródłem radości. Jakkolwiek przygotowanie na przyjście Pana polega na oczekiwaniu i pokucie, stąd fioletowy kolor szat liturgicznych, to jednak pokuta jest przepełniona radością. Adwent przypomina nam, że całe nasze życie jest oczekiwaniem. Pierwsze przyjście Chrystusa budzące tyle nadziei radości jest zapowiedzą drugiego przyjścia w chwale, na końcu czasów. Ono również winno budzić w nas nadzieję. Adwent nie ma charakteru pokutnego w takim samym sensie jak Wielki Post. Jest jednak również czasem nawrócenia i pokuty. Teksty biblijne czytane w tym okresie wzywają nas do pokuty, nawrócenia i odnowy. Główne postacie adwentu: Najświętsza Maryja Panna, Patronka adwentowego czuwania; prorok Izajasz zapowiadający przyjście Zbawiciela i św. Jan Chrzciciel, który bezpośrednio przygotowywał lud na spotkanie Mesjasza, wzywają nas do do prostowania Chrystusowi ścieżek w naszym sercu.
Zwyczaje adwentowe. Msza św. roratnia Stąd też nasz Adwent, szczególnie polski, był bogaty w zwyczaje religijne. Od XII wieku znana jest w Polsce adwentowa Msza św. ku czci Matki Bożej, zwana roratami. Podczas tej Mszy zapala się dodatkową świecę, przybraną w białą wstążkę, symbolizującą Matkę Bożą, która jako gwiazda zaranna, jutrzenka poprzedziła przyjście na świat prawdziwej Światłości - Chrystusa.
Świeca roratnia Wspólna modlitwa adwentowa Dawniej cały Adwent starano się przeżywać we wspólnocie nie tylko rodzinnej, ale też i sąsiedzkiej. Gromadzono się by wspólnie odmawiać modlitwę różańcową, śpiewać pieśni adwentowe, a także pieśni o tematyce obyczajowej, które wzywały do życia zgodnego z Bożymi przykazaniami. Czytano Pismo Święte, żywoty świętych i książki budujące wiarę. Przygotowanie kolędników Wiele osób w czasie adwentu przygotowuje szopki i gwiazdy do chodzenia po kolędzie. Podejmuje się próby do inscenizacji Jasełek. Warto podtrzymać te piękne zwyczaje. Dobre uczynki adwentowe Pobożni katolicy wiedzieli, że trzeba przed Panem stanąć z dobrymi uczynkami, dlatego starano się podczas Adwentu wzajemnie sobie pomagać, szczególnie ludziom starszym i biednym. Pięknym zwyczajem była na wsi tzw. szara godzina. Pod wieczór, gdy już skończono codzienne zajęcia gospodarskie, gdy robiło się szaro, coraz ciemniej, wszyscy domownicy: dziadkowie, rodzice, dzieci, zbierali się w kuchni, najlepiej w pobliżu płyty. Nie palono jeszcze lampy. Rozważano w ciszy swoje życie, zastanawiano się nad nim, nie brakowało też cichej modlitwy. Starsi, szczególnie dziadkowie, opowiadali dzieciom, wnukom, jak to było dawniej, jakie były tradycje, zwyczaje; przypominali też dzieje naszej Ojczyzny. Spowiedź adwentowa Warto w naszej polskiej tradycji kultywować niektóre piękne zwyczaje, zwłaszcza udział w roratach; trzeba skorzystać z rekolekcji adwentowych i sakramentu pokuty, przystępować do Komunii św. Możemy też we wspólnocie rodzinnej śpiewać pieśni adwentowe, razem modlić się i czytać Pismo Święte lub książki religijne i na ich temat rozmawiać. Warto też wyciszyć się, zrezygnować choć trochę ze słuchania muzyki czy oglądania telewizji i w adwencie uczynić więcej dobrego niż to zwykle czynimy. Św. Mikołaj W pierwszej części adwentu, 6 grudnia przeżywany wspomnienie św. Mikołaja Biskupa, który zasłynął z wielkiej dobroci dla potrzebujących. Od wieków trwa tradycja obdarowania innych w tym prezentami.
Historia Adwentu
Pierwsze ślady obchodzenia Adwentu spotykamy w IV w. między innymi w liturgii galijskiej i hiszpańskiej. Z pewnością Adwent nie istniał zanim zaistniała stała data świąt Narodzenia Pańskiego. Została ona wyznaczona dopiero w II połowie IV wieku. W Hiszpanii pierwsze wzmianki o przygotowaniu do obchodu Narodzenia Pańskiego (choć nie jest ono określane mianem Adwentu) pochodzą z roku 380. Kanon 4 synodu w Saragossie, który odbył się w tym roku, poleca wiernym, aby od dnia 17 grudnia do Epifanii (6 stycznia) gorliwie gromadzili się w kościele, nie opuszczając ani jednego dnia. Adwent miał tam charakter pokutny i ascetyczny (post, abstynencja, skupienie), co wspomina św. Hilary (+ 367). W V w. w Galii biskup Tours, wprowadził obowiązek postu w poniedziałki, środy i piątki w ciągu trzech tygodni od dnia św. Marcina (11 listopada) do Narodzenia Pańskiego. W Rzymie okres przygotowania do Narodzenia Pańskiego został wprowadzony dopiero w drugiej połowie VI wieku. Adwent miał tu charakter liturgicznego przygotowania na radosne święta Narodzenia Pańskiego, ze śpiewem Alleluja, Te Deum laudamus, z odpowiednim doborem czytań i formularzy, bez praktyk pokutnych. W Sakramentarzu z Werony znajduje się 37 formuł modlitw na dni postu dziesiątego miesiąca.
|