08-03-2011

Pierwsze kolokwium po 12 kwietnia

RZECZOWE I NIEMATERIALNE AKTYWA TRWAŁE

Definicja środków trwałych

Rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi:

• O przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższej niż rok

• Kompletne zdatne do użytku

• Przeznaczone na potrzeby jednostki

Przykłady środków trwałych

• Nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkaniowego/lokalu użytkowego

• Maszyny, urządzenia, środki transportu,

• Inwentarz żywy

Przewidywany okres użytkowania większy niż 1 rok

Wydatki na nabycie tych składników, których przewidywany okres użytkowania jest mniejszy niż 1 rok, to KOSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ.

Zdalne i kompletne do użytkowania

Środki trwałe, które nie spełniają tego warunku, czyli które wymagają naprawy, przebudowy lub montażu, do momentu zakończenia prac wykazywane są w ŚRDOKACH TRWAŁYCH W BUDOWIE.

Przeznaczone na potrzeby jednostki (do realizacji działalności statutowej. operacyjnej)

Te składniki, które jednostka nabyła w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, np. budynek - z myślą o wzroście jego wartości na rynku - zaliczane są do INWESTYCJI DŁUGOTERMINOWYCH.

Ewidencja środków trwałych -> wykres z poprzedniego wykładu.

Uwaga ! W przypadku sprzedaży ŚT i WNiP w Rachunku zysków i strat sprzedaż prezentowana jest „per saldo” jako zysk lub strata na transakcji (różnica: sprzedaż minus koszt uzyskania przychodu).

Zużycie środków trwałych

Podwójne ujęcie zużycia w ewidencji

• Zużycie powoduje zmniejszenie wartości początkowej ŚT - umorzenie

• Zużycie ŚT stanowi dla przedsiębiorstwa koszt - amortyzacja

Odpis umorzeniowy = odpis amortyzacyjny*

*z pewnymi wyjątkami

Odpisy amortyzacyjne / umorzeniowe

• Dokonywane są drogą systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej środków trwałych i WNiP na ustalony okres amortyzacji, czyli przewidywany okres ich ekonomicznej użyteczności.

• Proces amortyzacji powinien zostać rozpoczęty nie wcześniej niż po przyjęciu ŚT/WNiP (dla celów podatkowych od następnego miesiąca po przyjęciu do użytkowania) do użytkowania a zakończony nie później niż z chwilą gdy

-> wartość odpisów amortyzacyjnych = wartość odpisów umorzeniowych

Kiedy amortyzacja nie równa się umorzeniu ?

-> amortyzacja ≠ umorzenie

1. Umorzenie > amortyzacja

• Dokonano odpisu obrazującego trwałą utratę wartości ŚT, co oznacza, że wzrosło umorzenie ŚT oraz wykazano pozostałe koszty operacyjne, nie uznano kosztu amortyzacji, a wartość netto środka trwałego uległa zmniejszeniu.

• Nastąpiła aktualizacja wyceny środków trwałych, czyli wzrosła ich wartość początkowa, umorzenie oraz kapitał z aktualizacji wyceny.

2. Umorzenie < amortyzacja

• Sytuacja, gdy w wyniku aktualizacji wyceny wartość ŚT zmniejszyła się

Amortyzacja liniowa

• Założenie - składniki aktywów trwałych zużywają się jednakowo w każdej jednostce czasu przez cały przewidywany okres ich ekonomicznej użyteczności, bez względu na to jak intensywnie są wykorzystywane

• Wzory rocznej i miesięcznej amortyzacji liniowej

Ar = WP * a lub Ar = WP/t

Am-c = Ar / 12

Gdzie:

Ar - amortyzacja roczna

WP - wartość początkowa składnika który jest amortyzowany

t - przewidywany okres ekonomicznej użyteczności składnika w latach

a - stopa amortyzacji wyrażona w procentach

Am-c - Amortyzacja miesięczna

Amortyzacja degresywna

• Zakłada się, że przychody uzyskiwane dzięki wykorzystywaniu danego składnika początkowo są większe i maleją wraz z upływem czasu i stąd współmiernie koszty związane z jego amortyzacją początkowo są większe i wraz z upływem czasu zmniejszają się.

• Metodę tę stosuje się tak długo, jak amortyzacja degresywna jest większa od liniowej. Gdy wartość kosztów amortyzacji liczona według metody degresywnej okaże się mniejsza lub równa wielkości amortyzacji liniowej, to od tego roku należy przejść na metodę liniową.

• 3 metody:

1. Wzory dla amortyzacji degresywnej ze współczynnikiem

Ar = WN * WSP * a

WN = Wp - DU

Gdzie:

Ar - amortyzacja roczna

WN wartość netto składnika który jest amortyzowany

WSP - współczynnik podwyższający stawkę amortyzacyjną

A - stopa amortyzacyjna wyrażona w %

WP - wartość początkowa składnika, który jest amortyzowany

DU - dotychczasowe umorzenie składnika, który jest amortyzowany

2. Metoda malejącego salda

3. Metoda sumy cyfr rocznych

Postawą jest zawsze wartość początkowa.

Ar = A% * WARTOŚĆ POCZĄTKOWA

A% = T+(1-t) / [T (T+1) / 2]

T - stanowi liczbę lat, przez które będzie amortyzowany środek trwały

T - jest kolejnym okresem amortyzacji

Amortyzacja progresywna

• Założenie, że wraz z upływem czasu zużycie środka trwałego i utrata jego wartości następuje coraz szybciej (metoda rosnących odpisów amortyzacyjnych)

• Np. w sytuacji, gdy środek trwały stopniowo osiąga projektowaną zdolność produkcyjną.

Amortyzacja naturalna

• Założenie - zużycie środka trwałego jest proporcjonalne do liczby jednostek jego pracy. Im intensywniej wykorzystywany ŚT, tym większa amortyzacja.

• Aby określić wielość amortyzacji należy podzielić wartość ŚT przez przewidywaną ilość jednostek pracy.

Ustalanie wartości początkowej ŚT

Sposób pozyskiwania ŚT Wartość początkowa

Zakup Cena nabycia

Wytworzenie we własnym zakresie Koszt wytworzenia

Nieodpłatne otrzymanie Cena sprzedaży netto

Wartość godziwa

Wartość rynkowa

Aport (wkład niepieniężny) Wartość na dzień wniesienia wkładu, która nie
może być jednak wyższa od wartości rynkowej.

Wycena ŚT na dzień bilansowy

• Według wartości netto = wartość początkowa - odpisy umorzeniowe - odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

• Trwała utrata wartości ma miejsce w wyniku:

• Zmiany technologii produkcji

• Przeznaczenia ŚT do likwidacji

• Całkowitego wycofania ŚT z użytkowania

• Nie stosujemy odpisów amortyzacyjnych do gruntów, które nie służą wydobyciu kopalin metodą odkrywkową.

Trwała utrata wartości ŚT

Zapisujemy na kontach:

• Dt „Pozostałe koszty operacyjne”

• Ct „odpisy aktualizujące wartość aktywów trwałych”

Aktualizacja wyceny ŚT

• Wartość początkowa i dotychczas dokonane odpisy umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów (rozporządzenie), podlegać aktualizacji wyceny.

• W jej wyniku ustalana jest nowa wartość netto ŚT, różnicę miedzy tą wartością a wartością sprzed aktualizacji odnosi się na kapitał z aktualizacji wyceny.

Przykład

Wartości przed aktualizacją:

• Wartość brutto 100.000

• Umorzenie 80.000

• Wartość netto w bilansie 20.000

Przyjmijmy że dokonano aktualizacji wg wskaźnika 1,5.

Po aktualizacji:

• Wartość brutto 150.000

• Umorzenie 120.000

• Wartość netto 30.000

• Kapitał rezerwowy z tytułu aktualizacji wyceny 10.000

Kapitał rezerwowy z tytułu aktualizacji wyceny

• Jest niedostępny do podziału i nie może być wykorzystany aż do momentu likwidacji, sprzedaży, przekazania, całkowitego zużycia ŚT

• Wyjątek do tej zasady - odpis z tytułu trwałej utraty wartości ŚT, który podlegał wcześniej aktualizacji wyceny zmniejszą wartość odniesioną na kapitał z aktualizacji wyceny

Dopiero ewentualna nadwyżka z tytułu utraty wartości ŚT nad różnicami z aktualizacji jego wyceny zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

Środki trwałe w budowie

Wystąpią, gdy:

• Tworzy się / buduje nowy środek trwały

• Kiedy zakupiony składnik majątku trwałego wymaga montażu, instalacji lub naprawy,

• Gdy ulepszamy posiadany środek trwały.

Środkami trwałymi w budowie NIE SĄ środki trwałe w remoncie.

Wycena ŚT w budowie

Wyceniając ŚT w budowie bierze się pod uwagę ogół kosztów poniesionych w związku z nabyciem albo wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

Koszty związane ze ŚT w budowie - ma wysłać slajd

Ewidencja ŚT w budowie

• Do ewidencji ŚT w budowie służy konto „ŚT w budowie”

• Po stronie Wn księguje się wszelkie koszty ponoszone w związku z budową, montażem i ulepszaniem środków trwałych.

• Strona Ma służy do rozliczania powyższych kosztów.

• Nabycie gotowych ST nie wymagających montażu lub remontu przed przyjęciem do użytkowania księguje się na koncie „ŚT”.

Ewidencja ŚT w budowie

1. Odsetki, prowizje, różnice kursowe od pożyczek i kredytów za okres budowy środków trwałych.

2. Rozliczenie faktury za roboty budowle (wartość netto)

3. Otrzymanie faktury za roboty budowlane (wartość brutto)

4. Rozliczenie faktury za roboty budowlane (VAT naliczony)

5. uzyskane efekty zakończonej budowy powiększają wartość środków trwałych

6. odpisane koszty budowy, które nie dały zamierzonego efektu gospodarczego

AKTYWA TRWAŁE

WNiP

Rzeczowe aktywa trwałe

Należności długo-terminowe

Inwestycje długo-terminowe

Środki trwałe

Środki trwałe w budowie

Koszty zakończonych prac rozwojowych

Wartość firmy

Inne WniP

Zaliczki na WNiP

Know-how

Zużycie środków trwałych

Zużycie fizyczne

Zużycie moralne

Metody amortyzacji

normalne

awaryjne

Mechaniczne

Cieplne

Chemiczne

Wady konstrukcyjno-techniczne

Niewłaściwa obsługa

Niewłaściwa gospodarka remontowa

Amortyzacja równomierna

Amortyzacja nierównomierna

Metoda degresywna

Metoda progresywna

Metoda naturalna

Metoda liniowa

6

5

4

3

2

1

ŚT w budowie

Rozrachunki z tytułu VAT

Pozostałe koszty operacyjne

Środki trwałe

Rozliczenia zakupu

Rozrachunki z dostawcami

Rachunki bankowe

---