Pojęcie i typy bezrobocia
Bezrobocie- jest to liczba osób zarejestrowanych jako poszukujące pracy i jednocześnie nie mające zatrudnienia.
Mamy 3 typy bezrobocia
1) frykcyjne - występuje w związku z nieustannym ruchem ludności, przechodzącej z jednego regionu do innego, z jednej pracy
do innej czy też z jednej fazy cyklu życia do innej. Tego typu bezrobocie istniałoby nawet wówczas, gdyby w gospodarce było pełne zatrudnienie, ponieważ zawsze istniałyby jakieś przepływy, np. w związku z szukaniem pracy po ukończeniu szkoły
czy po przeniesieniu się do innego miasta. Ze względu na to, że bezrobotni „frykcyjni” często przenoszą się z jednego miejsca pracy do innego lub też poszukują pracy lepszej niż dotąd, często uważa się, że są to bezrobotni „dobrowolni”.
2) strukturalne - występuje wtedy, kiedy istnieje niedopasowanie podaży pracowników i popytu na nich. Niedopasowania takie mogą się zdarzać, gdy popyt na pracę jednego typu rośnie, a równocześnie spada popyt na pracę innego typu. Brak równowagi może dotyczyć poszczególnych zawodów lub regionów i gałęzi, w których panuje uporczywy zastój. Powodem nierównowagi na rynku pracy może być nierównomierne tempo rozwoju poszczególnych działów gospodarki.
3) cykliczne (koniunkturalne) - występuje wtedy, gdy łączny popyt na pracę jest niski (nie zaś dlatego, że popyt na pracę obniża się w niektórych odrębnych dziedzinach czy regionach). Bezrobocie cykliczne charakterystyczne jest dla gospodarki w okresie recesji, kiedy to pracownicy są masowo zwalniani. Gdy obniżają się globalne wydatki i spada produkt, bezrobocie rośnie praktycznie wszędzie - jest to sygnał, że zjawisko jest głównie cykliczne.
Koncepcje przeciwdziałania bezrobociu
Formy walki z bezrobocie można podzielić na pasywne i aktywne. Do pasywnych form walki z bezrobociem należy zaliczyć przede wszystkim zasiłki dla bezrobotnych. Nie likwidują one bezrobocia, ale maja charakter pomocy społecznej udzielanej bezrobotnemu dzięki czemu ma zabezpieczone minimum egzystencji. Aktywnymi formami walki z bezrobociem są:
Odpowiednia polityka podatkowa państwa. Powinna ona zawierać przede wszystkim system ulg inwestycyjnych dla sektora prywatnego. Te ulgi przyczynią się do tworzenia nowych miejsc pracy, likwidujących bezrobocie.
Przekwalifikowanie zawodowe, najczęściej organizowane i finansowane przez państwo lub władze samorządowe.
Organizowanie prac interwencyjnych, zwanych kiedyś robotami publicznymi.
Tworzenie miejsc pracy przez sektor publiczny np. budowa autostrad.
Zwiększenia zatrudnienia w sektorze publicznym, przyczyniające się do likwidacji luki między realnym PKB a potencjalnym PKB.
Społeczne skutki bezrobocia
Przy dłuższym okresie pozostawania bez pracy rozpoczyna się proces destrukcji. Wyraża się on brakiem kontaktu z kolegami, izolacją społeczną, brakiem zaufania do samego siebie, niskimi dochodami, stresem w rodzinie, spadkiem kondycji intelektualnej i duchowej, pogorszeniem zdrowia psychicznego i fizycznego, bardziej ograniczonym dostępem do rynku mieszkaniowego, mniejszymi możliwościami transportu, niewystarczającym stopniem mobilności zawodowej i zwiększonymi trudnościami znalezienia nowej pracy.