Systemy polityczne


Systemy polityczne - system prezydencki w USA

System prezydencki w klasycznej formie występuje w Stanach Zjednoczonych i opiera się przede wszystkim na separacji władz (podziale). Szczególnie silną pozycję ma w tym systemie prezydent, który jest równorzędnym parlamentowi reprezentantem narodu. Jest tak dlatego, ponieważ prezydent i parlament są wybierani w wyborach powszechnych. Charakterystyczne jest jednak to, że prezydent w USA jest jedynym przedstawicielem władzy wykonawczej. Pełni on funkcję głowy państwa, jest szefem administracji oraz naczelnym dowódcą sił zbrojnych. Kieruje polityką zagraniczną państwa oraz mianuje sekretarzy (ministrów), którzy tworzą jego gabinet. Nie jest to jednak gabinet w europejskim rozumieniu rządu, ponieważ pomimo, że poszczególni sekretarze muszą być zatwierdzeni przez Senat (większością 2/3), to nie ponoszą oni odpowiedzialności politycznej przed parlamentem. Odpowiadają tylko przed prezydentem. Prezydent USA jak i jego sekretarze ponoszą jednak odpowiedzialność konstytucyjną (impeachment), kiedy dopuszczą się zdrady albo popełnią poważne przestępstwo w czasie sprawowania urzędu. Głowa państwa w USA jest wybierana w wyborach pośrednich na czteroletnią kadencję, ponownie może piastować ten urząd jeszcze tylko raz. Zasada pośredniości oznacza, że najpierw wyborcy wybierają elektorów (w każdym stanie jest ich tylko tylu, ilu jest kongresmenów), a następnie elektorzy (kolegium elektorskie) wybierają prezydenta. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że elektorzy z poszczególnych stanów deklarują wcześniej, na jakiego kandydata w wyborach prezydenckich będą głosować, a wszystkie głosy elektorskie z danego stanu otrzymuje ten kandydat, który wygrał w tym stanie. Stąd też już po pierwszej turze (głosowaniu na elektorów) znany jest wynik wyborów prezydenckich. W związku z zasadą separacji władz, w USA prezydent nie ma prawa rozwiązać parlamentu i nie posiada inicjatywy ustawodawczej. Może jedynie sugerować uchwalenie przez parlament określonych ustaw np. wygłaszając orędzie o stanie państwa. Ma on natomiast prawo veta (tzw. veto zawieszające), które może zostać odrzucone ponowną uchwałą parlamentu podjętą większością 2/3 w obu izbach Kongresu. Prezydent ma swojego zastępcę i jest nim wiceprezydent, który nie ma żadnych znaczących uprawnień, ale w każdej chwili może stać się pierwszą osobą w państwie.

Władzę ustawodawczą w USA sprawuje dwuizbowy Kongres, który składa się z Senatu (100 senatorów) i Izby Reprezentantów (435 kongresmenów, określanych też posłami). Kadencja Senatu wynosi 6 lat, przy czym co dwa lata zmienia się 1/3 składu izby. Natomiast kadencja Izby Reprezentantów wynosi 2 lata, a wybory dokonywane są w jednomandatowych okręgach wyborczych. W Senacie USA zasiadają przedstawiciele poszczególnych stanów (po dwóch z każdego), a jego obradom przewodniczy wiceprezydent. Obie izby parlamentu są tak samo ważne i mają podobne uprawnienia, zarówno ustawodawcze, jak i kontrolne. Kongres przede wszystkim uchwala ustawy, budżet, w tym podatki, a także decyduje o stanie wojny i zawarciu pokoju.

Najważniejszym organem władzy sądowniczej w USA jest Sąd Najwyższy, w skład którego wchodzi dziewięciu mianowanych przez prezydenta sędziów. Przy czym kandydatury sędziów musi zatwierdzić Senat. Sędziowie Sądu Najwyższego pełnią swoje funkcje bezterminowo i nie można ich odwołać, a do ich zadań należy dokonywanie wykładni konstytucji (nie w ma w USA odrębnego sądu konstytucyjnego) i badanie zgodności ustaw z konstytucją.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Współczesne systemy polityczne X
Współczesne systemy polityczne III
pytanie 71 Tryb Stanu, Politologia UW- III semestr, System polityczny rp
ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I PÓŁNOCNEJ IRLANDII, WNPiD, moje, ChomikBox, współczesne sy
Współczesne Systemy Polityczne początek, Dziennikarstwo i komunikacja społeczna (KUL) I stopień, Rok
notatek pl system polityczny skrypt
Prezentacja na systemy polityczne zaj 1
lista oceny system i polityka, systemy podatkowe
zagadn. egz. Systemy polityczne, studia UMK, Systemy ekonomiczne w Europie (W.Kosiedowski)
Między ponadnarodowością a międzyrządowością w systemie UE, Studia, Notatki, System polityczny UE

więcej podobnych podstron