Etapy kształtowania się sprawności manualnej

1 Etap od barku do łokcia ( od 2 do ok. 4 roku życia)

- zabawy całym ciałem

- pisanie na piasku

- rysowanie kredą na asfalcie

- malowanie na dużych arkuszach

- zabawy manualne na podłodze

2 Etap od łokcia do nadgarstka ( od 4 do ok. 6 roku życia)

- materiał zawieszony w pionie ( malowanie na sztalugach, na kartonach

zawieszonych na ścianie, pisanie na zaparowanym lustrze)

3 Etap od nadgarstka do końców palców ( do 7 roku życia kształtuje się dłoń)

- kreślenie linii etapami:

I etap - linie poziome

II etap - linie pionowe

III etap- linie koliste ( ruch nadgarstka)

Ćwiczenia sprawności manualnej

Głównym celem ćwiczeń sprawności manualnej jest usprawnianie motoryki rąk, tzn. płynności, elastyczności i precyzji ruchów zwłaszcza mięśni dłoni, palców i nadgarstka, rozwijanie koordynacji wzrokowo - ruchowej niezbędnej przy nauce pisania, kształcenie systematyczności i wytrwałości w pracy ( np. podczas ćwiczeń grafomotorycznych wykonywanych w liniaturze), harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych przy wyrabianiu odpowiedniej gotowości do nauki. Poprzez systematyczne, stopniowe
i przemienne wykonywanie szeregu ćwiczeń, dziecko osiąga taki poziom sprawności manualnej, który pozwala mu dobrze funkcjonować.

Do ćwiczeń sprawności manualnej należą:

Ćwiczenia rozmachowe, których celem jest rozluźnianie napięcia mięśni ramienia
i przedramienia:

• zamalowywanie farbami dużych płaszczyzn ruchami poziomymi lub pionowymi z zachowaniem kierunku od strony lewej do prawej, z góry na dół

• zamalowywanie dużych konturów rysunków

• pogrubianie konturów dużych rysunków i form geometrycznych

• rysowanie dużych form kolistych z zachowaniem kierunku pisania owali

• malowanie dużych form kolistych

Ćwiczenia manualne , których celem jest usprawnianie małych ruchów ręki :

dłoni, nadgarstka i palców:

• nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków przez otwory

• zwijanie sznureczka według wzoru

• układanki płaskie ( obrazkowe, geometryczne, klockowe) na wzorze, według wzoru i bez wzoru

• montowanie konstrukcji z gotowych elementów

• modelowanie w plastelinie zaczynając od form prostych typu wałeczki do form bardziej złożonych

• wycinanie z papieru z uwzględnieniem stopnia trudności ( cięcie po linii prostej, falistej, wycinanie form geometrycznych i konturów rysunków)

• wycinanki ( naklejanki z papieru, materiału, wełny)

• wydzieranki- naklejanki

• łamanki papierowe

• stemplowanie

Ćwiczenia graficzne, których celem jest usprawnianie drobnych ruchów ręki ułożonej
w pozycji jak przy pisaniu:

• rysowanie wzorów po śladzie

• pogrubianie konturów

• kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną

• rysowanie za pomocą szablonów figur geometrycznych i nieskomplikowanych przedmiotów

• zamalowywanie kredkami małych przestrzeni

• kreskowanie - wypełnianie konturów za pomocą równoległych kresek poziomych lub pionowych z zachowaniem kierunków od lewej do prawej i od góry do dołu

• rysowanie szlaczków literopodobnych w liniaturze ( wodzenie po wzorze,

• kończenie rozpoczętego wzoru, odwzorowywanie)

• rysowanie szlaczków obrazkowych

• odtwarzanie układów linearnych z elementów powtarzających się cyklicznie, różniących się kolorem lub kształtem

• dowolne rysunki kredkami świecowymi lub ołówkowymi.

---