Scenariusz lekcji

Pieszy w mieście

Scenariusz z wykorzystaniem metody jigsaw

45 min

Cele lekcji:

Uczeń:

- wyjaśnia, w jaki sposób są oznakowane przejścia dla pieszych,

- podaje przykłady znaków drogowych dotyczących ruchu pieszych,

- omawia, jak bezpiecznie poruszać się po drodze jako pieszy,

- tłumaczy, jak należy się zachować, gdy ruchem na przejściu kieruje policjant,

- wymienia zasady poruszania się pieszych w strefie zamieszkania.

Metody:

- metoda aktywizująca - jigsaw,

- rozmowa kierowana,

- praca z tekstem,

- praca z materiałem ilustracyjnym.

Formy pracy:

indywidualna, grupowa, zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

- podręcznik z ćwiczeniami do zajęć technicznych dla klas 4-6 “Jak to działa?" (s. 12,
16-17),

- karta pracy „Na przejściu dla pieszych”,

- kodeks drogowy.

Przebieg lekcji:

Faza wprowadzająca

1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, podanie tematu lekcji.

2. Uczniowie wyjaśniają, jak rozumieją terminy pieszy i przejście dla pieszych. Następnie, zgodnie z poleceniem w ćwiczeniu wprowadzającym ze s. 16 podręcznika, opisują, w jaki sposób są oznakowane przejścia dla pieszych.

Faza realizacyjna

1. Na polecenie nauczyciela uczniowie czytają tekst „Jak bezpiecznie przejść przez jezdnię?” ze s. 16 i uważnie przyglądają się zamieszczonej poniżej ilustracji, przedstawiającej przejście dla pieszych. Następnie rozwiązują ćwiczenie 1. (podręcznik, s. 16), w którym uzupełniają zdania dotyczące właściwego zachowania się podczas przechodzenia przez ulicę. Uczniowie w parach porównują swoje odpowiedzi, a osoba chętna odczytuje rozwiązanie zadania.

2. Klasa zostaje podzielona na trzy zespoły. Każdy z nich otrzymuje kartkę z poleceniami
do wykonania (instrukcje dla grup zamieszczono w Materiałach dla ucznia, natomiast krótki opis metody jigsaw znajduje się w Materiałach dla nauczyciela). Nauczyciel określa czas wykonania zadania (15 minut). Uczniowie przygotowują odpowiedzi na pytania i na podstawie zdobytych wiadomości sporządzają notatki w zeszytach. Po upływie wyznaczonego czasu klasa zostaje ponownie podzielona na trzy grupy, tak aby w każdym zespole znaleźli się przedstawiciele wszystkich poprzednich drużyn. Kolejno przekazują oni zebrane wcześniej informacje (treści zredagowanych notatek) pozostałym członkom nowej grupy.

3. Uczniowie czytają tekst „Sygnalizacja świetlna” ze s. 17 podręcznika. Nauczyciel krótko omawia budowę sygnalizatora dla pieszych. Zwraca również uwagę, że czerwone światło zawsze znajduje się w górnej części urządzenia, co jest przydatne dla osób z zaburzeniami wzroku. Podkreśla też znaczenie pulsującego światła zielonego. W dalszej kolejności uczniowie określają, kiedy można wchodzić na przejście dla pieszych (ćwiczenie 2., s. 17 podręcznika) oraz wyjaśniają, jak należy postąpić w sytuacjach ukazanych na poszczególnych ilustracjach w ćwiczeniu
ze s. 17.

4. Nauczyciel przedstawia hierarchię ważności znaków i sygnałów w wypadku, gdy na przejściu działa sygnalizacja, a ruchem kieruje policjant. Zaznacza, że w takiej sytuacji pieszy ma obowiązek stosować się do znaków dawanych przez policjanta. Następnie prezentuje postawy policjanta wydającego komendy Stop! i Idź! oraz poleca uczniom przećwiczyć
w parach przedstawione gesty.

5. Prowadzący lekcję informuje uczniów, że piesi na drodze powinni przestrzegać zasady ruchu prawostronnego, która mówi, że zawsze należy poruszać się prawą stroną chodnika
i przejścia dla pieszych.

6. Uczniowie wskazują znaki drogowe związane z ruchem pieszych (A-16, A-17, B-41, C-16, C-16/13, C-13/16, D-6, D-35, D-36, D-40, s. 12 podręcznika) i wyjaśniają, jakie informacje przekazuje każdy z nich. Nauczyciel poświęca szczególną uwagę znakowi D-40, który oznacza strefę zamieszkania. Następnie przypomina zasady poruszania się w strefie zamieszkania:

• pieszy może korzystać z całej szerokości drogi,

• dzieci w wieku do 7 lat mogą znajdować się na takiej drodze bez opieki osoby starszej,

• prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów nie może przekraczać 20 km/h,

• piesi mają pierwszeństwo przed pojazdami,

• obowiązuje zakaz postoju w innym miejscu niż wyznaczone do tego celu.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel rozdaje karty pracy. Uczniowie indywidualnie rozwiązują zamieszczone w nich zadania. Następnie ochotnicy odczytują odpowiedzi, a nauczyciel je podsumowuje. Celem tej części zajęć jest sprawdzenie stopnia przyswojenia informacji. Jeżeli w grupie są uczniowie mający trudności w nauce, nauczyciel może wykorzystać materiały z karty pracy do powtórzenia najistotniejszych treści.

2. Zadanie domowe:

Korzystając z wiadomości zdobytych w trakcie lekcji oraz z podanych wyrazów uzupełnij tekst (zadanie znajduje się w Materiałach dla ucznia).

Zadanie domowe dla chętnych: Wykonaj dowolną techniką plakat na temat bezpiecznego poruszania się po mieście.

Materiały dla nauczyciela

Krótki opis metody jigsaw

Praca metodą jigsaw odbywa się w grupach. Poszczególne zespoły opracowują różne zagadnienia. Następnie drużyny są tworzone na nowo, tak aby we wszystkich grupach znalazł się jeden przedstawiciel każdego z poprzednich zespołów. Wszystkie osoby kolejno przekazują zebrane wcześniej informacje pozostałym członkom drużyny. Metoda jigsaw uczy współpracy - aby uzyskać pozytywny wynik, trzeba skorzystać z wiedzy innej osoby. Kształci także umiejętności koncentrowania się na omawianym problemie, zapamiętywania najważniejszych informacji i ich precyzyjnego przekazywania. Ponadto umożliwia uporządkowanie nowo poznanych wiadomości.

Materiały dla ucznia

Zadania dla grupy I

1. Przeczytajcie fragment ustawy „Prawo o ruchu drogowym”, a następnie odpowiedzcie
na pytania.

Użyte w ustawie określenia oznaczają: [...]

11) przejście dla pieszych - powierzchnię jezdni, drogi dla rowerów lub torowiska przeznaczoną do przechodzenia przez pieszych, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi; [...]

18) pieszy - osobę znajdującą się poza pojazdem na drodze i niewykonującą na niej robót lub czynności przewidzianych odrębnymi przepisami; za pieszego uważa się również osobę prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, osobę poruszającą się w wózku inwalidzkim, a także osobę w wieku do 10 lat kierującą rowerem pod opieką osoby dorosłej [...].

• Kto to jest pieszy?

• W jakiej sytuacji osoba kierująca rowerem jest uznawana za pieszego?

• Na jakich obszarach może być wyodrębnione przejście dla pieszych?

2. Na podstawie zdobytych wiadomości sporządźcie notatkę w zeszycie.

Zadania dla grupy II

1. Przeczytajcie fragment ustawy „Prawo o ruchu drogowym”, a następnie odpowiedzcie na pytania.

1)Pieszy, przechodząc przez jezdnię lub torowisko, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność oraz, z zastrzeżeniem ustępu 2. i 3., korzystać z przejścia dla pieszych. Pieszy znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem.

2) Przechodzenie przez jezdnię poza przejściem dla pieszych jest dozwolone, gdy odległość od przejścia przekracza 100 m. [...]

3) Przechodzenie przez jezdnię poza przejściem dla pieszych, o którym mowa w ustępie 2.,jest dozwolone tylko pod warunkiem, że nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub utrudnienia ruchu pojazdów. Pieszy jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdom
i do przeciwległej krawędzi jezdni iść drogą najkrótszą, prostopadle do osi jezdni.

• W jakich miejscach można przechodzić przez jezdnię lub torowisko?

• Jak należy przekraczać jezdnię lub torowisko?

• W jakiej sytuacji pieszy ma pierwszeństwo przed pojazdem?

2. Na podstawie zdobytych wiadomości sporządźcie notatkę w zeszycie.

Zadania dla grupy III

1. Przeczytajcie fragment ustawy „Prawo o ruchu drogowym”, a następnie odpowiedzcie
na pytania.

4) Jeżeli na drodze znajduje się przejście nadziemne lub podziemne dla pieszych, pieszy jest obowiązany korzystać niego [...].

5) Na obszarze zabudowanym, na drodze dwujezdniowej lub po której kursują tramwaje
po torowisku wyodrębnionym z jezdni, pieszy, przechodząc przez jezdnię lub torowisko, jest obowiązany korzystać tylko z przejścia dla pieszych. [...]

8) Jeżeli przejście dla pieszych wyznaczone jest na drodze dwujezdniowej, przejście
na każdej jezdni uważa się za przejście odrębne.

• Jakie są rodzaje przejść dla pieszych?

• Na jakich obszarach należy bezwzględnie korzystać z przejść dla pieszych?

• Jak powinien zachować się pieszy na przejściu przez drogę dwujezdniową?

2. Na podstawie zdobytych wiadomości sporządźcie notatkę w zeszycie.

Zadanie domowe

Uzupełnij tekst. Skorzystaj z podanych wyrazów.

Każdy, kto przechodzi przez jezdnię lub torowisko, musi zachować szczególną...................... . Należy przechodzić przez ulicę w bezpiecznym miejscu, .............................................. drogą. Na przejściu dla pieszych idący ma ................................. przed pojazdem. Jeżeli dana osoba znajduje się na ........................................... i nie wykonuje na niej żadnych robót, uznaje się ją za pieszego. Jest nim też osoba prowadząca ......................, motorower czy motocykl. Jako pieszego traktuje się również dziecko poniżej........................... roku życia, kierujące rowerem pod opieką dorosłego. Przez jezdnie, drogi rowerowe i torowiska osoby te przechodzą na....................................... dla pieszych. Oprócz przejść dla pieszych w postaci pasów namalowanych na jezdni istnieją przejścia ....................................... i podziemne. Pieszy ma obowiązek korzystać z przejść na obszarze zabudowanym, na drogach dwujezdniowych lub takich, po których jeżdżą tramwaje po torowiskach wyodrębnionych z jezdni.

najkrótszą, nadziemne, ostrożność, pierwszeństwo, przejściach, rower, drodze, dziesiątego

---