JAKIEGO RODZAJU POMOC MATERIALNĄ PRZEWIDUJE PRAWO HUMANITARNE DLA OFIAR KONFLIKTU ZBROJNEGO?

Państwa będące stronami konwencji genewskich uznają prawo ofiar konfliktów zbrojnych do otrzymywania przedmiotów koniecznych do przeżycia. Prawo to zostało rozwinięte w protokołach dodatkowych z 1977 r.

W międzynarodowym konflikcie zbrojnym prawo do pomocy obejmuje w szczególności:

• swobodny przewóz przesyłek z pewnymi przedmiotami niezbędnymi dla przetrwania ludności cywilnej (art. 23 czwartej konwencji, który został opracowany z myślą o blokadach);

• obowiązek państwa okupacyjnego zapewnienia niezbędnego zaopatrzenia dla ludności terytoriów, które ono okupuje (art. 55 czwartej konwencji); jeżeli jego własne zaopatrzenie jest niedostateczne, państwo okupacyjne musi wyrazić zgodę na pomoc z zewnątrz (art. 59 czwartej konwencji).

Protokół I (art. 69 i 70) wzmacnia przepisy, które zostały w tej kwestii przyjęte w 1949 r. Przykładowo, państwo prowadzące wojnę musi wyrazić zgodę na akcje bezstronnej pomocy o charakterze humanitarnym, prowadzone bez jakiegokolwiek rozróżniania na niekorzyść, na rzecz ludności znajdującej się na jego terytorium, z zastrzeżeniem porozumienia między zainteresowanymi stronami.

Jeżeli odpowiednie warunki są spełnione, nie można zabronić przeprowadzenia takich akcji pomocy, które nie mogą być przy tym uważane ani za mieszanie się w konflikt zbrojny, ani za akty wrogie.

W niemiędzynarodowym konflikcie zbrojnym protokół II (art. 18) przewiduje, między innymi, że jeżeli ludność cywilna cierpi bardzo znaczny niedostatek z braku zaopatrzenia niezbędnego dla przetrwania, należy podjąć, za zgodą stron walczących, działania pomocy mające wyłącznie humanitarny i bezstronny charakter i prowadzone bez czynienia różnic na niekorzyść. Obecnie powszechnie uznaje się, że państwo musi wyrazić zgodę na takie czysto humanitarne działania pomocy.

MKCK I PRAWO DO POMOCY

W każdej sytuacji MKCK przysługuje prawo inicjatywy, które umożliwia mu proponowanie swoich usług stronom konfliktu, szczególnie w celu udzielania pomocy ofiarom tego konfliktu. Jego propozycja pomocy, niezależnie od tego czy dotycząca operacji pomocy czy te innych działań, nie stanowi zatem ingerencji w wewnętrzne sprawy państwa, gdyż jest ona wyraźnie przewidziana prawem humanitarnym.

PRAWO HUMANITARNE I "PRAWO DO INTERWENCJI Z PRZYCZYN HUMANITARNYCH"

Do tej pory, ponieważ "prawo do - czy wręcz obowiązek - interwencji" oznacza usprawiedliwianie interwencji zbrojnej, podjętej ze względów humanitarnych, problem ten nie wchodzi w zakres prawa humanitarnego, lecz prawa dotyczącego legalności używania sił zbrojnych w stosunkach międzynarodowych, czyli jus ad bellum.

Jeżeli dochodzi do interwencji zbrojnej z przyczyn humanitarnych, to Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża musi, zgodnie z zakresem swoich praw i obowiązków zapewnić, aby osoby zaangażowane w tak interwencję przestrzegały

odpowiednich norm międzynarodowego prawa humanitarnego; musi on również podejmować wysiłki na rzecz pomocy dla ofiar konfliktu.

MKCK nigdy nie występuje za "prawem do interwencji" lub przeciwko niemu. Doświadczenie Komitetu dowodzi, że jest to problem o charakterze politycznym, w który MKCK nie może dać się uwikłać, gdyż zagraża to jego działalności humanitarnej.

Źródło: http://www.mswia.gov.pl/ftp/OCK/najczestsze_pytania/10.pdf

Katarzyna Pieniążek kl.1h

Gr. Nr 8.

---