Asertywność to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców. Teoria asertywności jest oparta na założeniu, że każda jednostka posiada pewne podstawowe prawa. W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z uznawanych wartości. Ludzie asertywni potrafią powiedzieć „nie” bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku. Asertywność jest zatem umiejętnością kluczową dla osób, które często bywają w sytuacjach kiedy trzeba oprzeć się naciskom.
Zrozumienie, o co chodzi w postawie asertywnej, najlepiej tłumaczą konkretne prawa asertywności:
MASZ PRAWO:
Prosić o to, czego chcesz, ale nie wymagać tego
Mieć i wyrażać swoje zdanie
Postępować nielogicznie i nie uzasadniać tego
Podejmować decyzje i ponosić ich skutki
Decydować, czy chcesz się angażować w problemy innych ludzi
Nie wiedzieć, nie znać, nie rozumieć
Popełniać błędy
Odnosić sukcesy
Zmieniać zdanie
Do swojej prywatności
Do samotności i niezależności
Trzy podstawowe style komunikowania się w negocjacjach to: styl agresywny, uległy i asertywny.
Agresywna konfrontacja polega na tym, że jedna lub obie strony, próbują zmusić partnera do zaakceptowania własnych poglądów lub żądań i robią to w sposób naruszający prawa drugiej osoby.
Osoba uległa wybiera strategię dostosowywania się do żądań i zachowań drugiej strony, mimo, że wewnętrznie ich nie akceptuje, co prowadzi do frustracji, żalu i unikania.
Asertywna konfrontacja polega na tym, że obaj partnerzy bronią swoich praw, a jednocześnie okazują szacunek dla drugiej strony. Celem nie jest zwycięstwo za wszelką cenę, ale osiągnięcie poprzez proces negocjacji porozumienia wzajemnie akceptowanego.
Człowiek asertywny niekoniecznie potrafi się doskonale wysławiać, nie musi też być błyskotliwym mówcą, ale potrafi:
Zdecydować, czego chce
Zdecydować, czy jest to uczciwe
Wyraźnie o to prosić
Nie bać się podejmowania ryzyka
Uważnie słuchać
Mówić rzeczowo
Inicjować i podtrzymywać rozmowę
Z łatwością ujawniać swoje myśli i uczucia
Być wyciszonym i odprężonym
Wyrażać i przyjmować uczciwą krytykę
Nie można mu natomiast:
Owijać w bawełnę
Chować się za czyimiś plecami
Znęcać się
Zwymyślać kogoś
Tłamsić swoje uczucia
W czasie negocjacji dla lepszego nawiązania kontaktu ze swoim rozmówcą należy:
Współczuć z drugą osobą, tzn. naprawdę starać się zrozumieć jak to jest być na jej miejscu. Jeśli osoba ta wyraża jakiekolwiek uczucia, potwierdź, że jesteś ich świadomy.
Domagać się wyjaśnień, dołożyć starań, by w pełni zrozumieć stanowisko drugiej strony, jej tok rozumowania i potrzeby.
Zachować spokój, jeśli jest to możliwe, można zastosować techniki relaksacyjne, by przygotować się na sytuację, o której wiadomo, że będzie zawiła.
Być przygotowanym, dokładnie wykonać pracę domową i zebrać wszystkie fakty, które mogą być wsparciem
Trzymać się sedna sprawy, uważać, by nie odejść od tematu
Zaproponować kompromis, nie być upartym i nie czekać, aby druga strona pierwsza „uległa”.
Korzyści z przyjęcia asertywnej postawy w biznesie:
Poprawia skuteczność działania
Ułatwia sprawną komunikację w zespole
Wzmacnia naszą pozycje podczas negocjacji
Polepsza atmosferę w miejscu pracy
Zmniejsza poziom stresu i korzystnie wpływa na nasz stan zdrowia
3