1.Muzyka - nośnik treści , posługujący się odpowiednio uszeregowanymi dźwiękami , które nie są nośnikami o precyzyjnym znaczeniu. Rodzaj sztuki który aby zaistnieć potrzebuje wykonawcy jest to najbardziej uniwersalny środek przekazu.
a)Melorecytacja - śpiewna recytacja narodziła się w starożytnej Grecji może występować bez melodii ale musi posiadać rytm.
b)Rytm - element dzieła muzycznego, odpowiedzialny za organizację czasowego przebiegu utworu.
c) Melodia -element dzieła muzycznego, będący szeregiem dźwięków o zmieniającej się wysokości. Muszą one następować po sobie w logicznym porządku .
d)Rym-powtórzenie jednakowych lub podobnych układów brzmieniowych w zakończeniach wyrazów
e)Ton - dźwięk mający sinusoidalny przebieg o ściśle określonej częstotliwości, amplitudzie i fazie..
f)Polifonia -rozwijała się w Baroku W obrębie muzyki prowadzone są z 2 lub więcej linii melodycznych
Przedstawiciele: Philiphie de Vitry Guillaume de Machaut Mokołaj z Radomia.
g)Motet - gatunek muzyczny, a cappella lub wokalno-instrumentalny. Największą rolę odegrał w okresach średniowiecza i renesansu.W wiekach późniejszych wchłaniał techniki wykształcone w innych formach lub był używany jako archaizm. Stał się też źródłem wielu form - takich jak renesansowa fuga.
h) Madrygał - forma muzyczna utwór wokalny wielogłosowy zwykle poruszający treści o tematyce świeckiej. Popularny w okresie XIV-XVI wieku.
i) Trubadurzy - poeci i zarazem muzycy działający w XII i XIII wieku. Przyjęło się uważać za trubadurów tych poetów, którzy działali na południu Francji, pisząc w języku oksytańskim,
j) Chorał gregoriański- jednogłosowy śpiew liturgiczny. W XVII w. wyszedł z użycia, aby w XIX w. powrócić, , kodyfikowany i notowany głównie w krajach zachodnich podczas IX i X wieku,. Pomimo iż popularna legenda powstał z późniejszej karolińskiej syntezy rzymskiego i galijskiego chorału. Główne cechy to jednogłosowość, niemenzuralność , melizmatyczność , a cappella ,teksty w języku łacińskim.
k) Tabulatura - sposób zapisu nut używany od XV do XVII wieku, wykorzystujący litery i cyfry.
l) Carmen patrium - pieśń ojczyźniana, powstała w średniowieczu, jej przykładem jest Bogurodzica.
m) Tokatta -forma indywidualna rozwijana przez Bacha w Baroku
2. Muzyka tonalna: Forma muzyki rozwijana od 1600 roku zapis w systemie mol-dur gama 7 stopni + Osmy dostawiany Uporządkowany przebieg stanów napięć i odprężeń stanów niespodzianek i powtórzeń.
a)Koncert - forma muzyczna w której grupa instrumentów solowych przeciwstawna jest całej orkiestrze. Twórcą jest Vivaldi rozwija się w Baroku.
b) Opera - utwór muzyczny do wystawienia na scenie. P: C. Monteverdi J.F Handel
3. Muzyka Homofoniczna- sposób komponowania utworu w którym priorytetowe znaczenie ma jedną linię melodyczną a pozostałe stanowią podkład homofoniczny.
a)Oratorium -utwór dramatyczny z tekstem religijnym.
Klasycy wiedeńscy: Bethoven , Mozart , Bach, Chopin Romantyzm : Szubert, Human , Pogonini.
4.Dodekafonia: technika kompozytorska oparta na rozszerzonej gamie diatonicznej. Narodziła się na początku XX wieku sformułowana przez Arnolda Schönberga Najwybitniejszymi jej przedstawicielami byli: Alban Berg, Arnold Schönberg i Anton Webern.
W Polsce: Józef Koffler , K. Szymonowski, A.Panófnik, W. Rutusławski, H. Górecki.
Sonoryzm - kierunek w muzyce muzyka wydobywana jest jest prze przeciąganie określonego dźwięku prze instrument.
Muzyka konkretna- nie polega na komponowaniu i zapisywaniu w formie partykuł. Nagrywano dźwięki z przyrody przyspieszano lub spowalniano.
Sekcja melodyczna : -trąbki , kornety, flet , puzon. Sekcja rytmiczna: -kontrabas, perkusja, - gitara El.
Jazz- muzyka w której łączy się tradycyjna muzyka europejska z folklorem murzynów amerykańskich.
Pojawił się pod koniec XIX w.
5.Sztuki wizualne : (sz. plastyczne, fotografia, teatr, film).
a)Kod wizualny- złożony jest z postrzeganych wzrokowo symboli rzeczywistych i przedmiotów myśli czynności i emocji. Znajomość kodu jest warunkiem zrozumienia komunikatu.
b)Sztuka w starożytnym Egipcie:
-rozwinięta sztuka sepukralna ludzie cieszą się życiem, dbają o własne ciało po śmierci .
Kod: Motyw otwartych oczu. Posługiwanie się kanonem egipskim.
c)Sztuka w starożytnej Grecji:
-schematy kompozycji postaci zależy od pozycji społecznej.
-scisły kanon proporcji ludzkiego ciałą
Główny cel -piękno. Kod: piekno istnieje w naturze,
6.Złoty podział: podział odcinka na dwie części tak, by stosunek długości dłuższej z nich do krótszej był taki sam, jak całego odcinka do części dłuższejZłoty podział wykorzystuje się często w estetycznych, proporcjonalnych kompozycjach architektonicznych, malarskich, fotograficznych, itp. Znany był już w starożytności.
Styl-zespół cech wspólnych dla dzieł wytworzonych w określonym czasie
Architektura- umiejętność projektowania budowli i organizacji otoczenia.
Rzeźba- dziedzina sztuki w której rolę medium odgrywają kompozycje trójwymiarowe wykonane z różnych materiałów.
Antyk grecko-rzymski: główna treścią jest narracyjność- naśladowanie i opowiadanie rzeczywistości a także poszukiwanie piękna w rzeźbie . We wczesnym średniowieczu na kulturę mają wpływ chrześcijaństwo islam i judaizm. Chrześcijanizm rozwija się 476-1492 r. przedstawia Jezusa i Świętych.
Głównym tematem judaizmu są teksty z Bibli.
Ornament - motyw zdobniczy, stosowany w architekturze lub sztukach plastycznych
Arabeska - ornament nawiązujący w sztuce arabskiej.
7.Architektura sakralna: główne medium średniowiecznego języka wizualnego. Kościół w centrum miasta gotyckiego i wyraża w samej konstrukcji zawiera treść sztuki średniowiecza a także przedstawiany był na planie
Bazyliki czyli rozwiązania architektonicznego składające się z nawy głównej zakończenia półkolistą absydą i dwóch lub więcej naw bocznych oddzielonych filarami.
Transept-nawa poprzeczna.
8. Renesans okres styl w sztuce trwający XV i XVI wiek. Rozwijający humanizm nawiązywał do antyku
Cechy: Harmonia , statyka , równowaga kompozycji.
Rzeźba: Michał Anioł Dawid Malarze: Da Vinci Michał Anioł. Pieter Bruegel.
Nastąpił zmiana znaczenia sztuk plastycznych i statusu artysty -naukowiec. Ars Wulgares.
al Fresko- na mokro. Mozaika- dekoracja wykonana z drobnych kamyczków.
Witraż - malarstwo na szkle. Np.: Zamość-układ miasta. -Ratusz w Poznaniu -dziedziniec arkadowy na Wawelu.
9.Barok ( XVII w -1750r - śmierć Bacha) podział chrześcijaństwa tezy Marcina Luthera.
Komunikat: Katolicyzm odzyskuje swoja potęgę Bernini „Ekstaza Św. Teresy” dynamizm ma pokazać potęgę Boga , odnawia się ewangelizacja i pojawia przepych. Nawa Głowna staje się szersza a nawa boczna to kapliczki. Artyści zakładają akademie o kolekcje sztuki aspirują do roli uczonych np. Luwr czy rynek sztuki w Holandii.
10. Europa XIX wieku:
Zmiany polityczno-społeczne powodują zmiany w sztukach plastycznych. Rozwój nauki i pojawienie się przemysłu i burżuazji (wielka rewolucja burżuazyjna) artysta odpowiada sam za siebie .
Subiektywizm -tendencja przebiegająca w sztuce 2 nurtach
nurt tendencyjny :-romantyzm ( W. Black , F.Goya) -realizm ( Corbe , J.F Miket II poł XIX w.)
nurt sposobu przedstawianai rzeczywistości: - impresjonizm( II poł. XIX w. lata 70) C. Mounet , A. Renoir e. Degas , G. Morisot.
11.Film - nietrwale wizualne medium opierające isę na bezwładzie ludzkiego oka dzieło wielotworzywowe (sz.plastyczne -fotografia , dźwięk , literatura - scenariusz , ruch -teatr).
Oprócz obrazu realistycznego pokazuje również ruch. Pierwszy film 1895 rok Bracia Lumiere „Przyjazd Pociągu”
Znani Aktorzy : Rudolf Valentino , Charlie Chaplin , James Dean , Briget Bardot , Z. Cebulski
Kino narzędziem propagandy- Leni Refenstah.
PSF lata 50: A. Wajda ,, Kanał” ,,A Mruk ,,Zezowate Szczęście „ J Kawalerowicz S. Różewicz ,A Holland
K. Zanussi , K. Kieślowski ,, Dekalog `'. - krytyka rzeczywistości.
12. Fotografia : wizualne medium trwałe 1827 rok Nickie for Niepce i L.I. Dagguere. Prototypem była camera obscura -odzwierciedla rzeczywistość komunikat o rzeczywistym stanie rzeczy pod warunkiem że nie jest fotomontażem . Medium fragmentaryczne którym można przedstawić tak że nie będziemy mieć pełnej wiedzy .
13. Sztuka Awangardowa:
Kubizm -(P.Picasso ,,Panny z Avinionu” G.Bragne.) - obraz Picassa stanowił przełom w sztuce . Od czasu kubizmu mimetyzm przestał być dominujący w sztuce. Przełom dotyczy budowania formy i przestrzeni wprowadzono kolaż.
Kolaż - technika polegająca na formowaniu kompozycji z różnych materiałów i tworzyw.
Abstrakcjonizm- odcina się od rzeczywistości wizualnej , sztuka ma wyrażać idee , stan ducha ukazany za pomocą kresek linii i plam. Odrzuca iluzję rzeczywistości zostaje pogłębiony subiektywizm doprowadza do uniezależnienia się artysty .
Formizm - odpowiednik kubizmu ( Witkacy Promuszko , Czyżewski)
Pogut- prąd w sztuce po II wojnie światowej wywodzący się z ekspresjonizmu abstrakcyjnego
Posługiwał się akcesoriami współczesnej cywilizacji. (butelki , puszki , buty ubrania , nalepki) jako wzorcami estetycznymi lub elementami kompozycji plastycznej.
14. Styl romański a gotycki:
a)Styl Romański: (X-XIII w.) -tematyka religijna :
-grube mury
-małe okna
-sklepienia krzyżowe
-proporcjonalność
-prostota , mało dekoracji.
-portal symbolizujący drogę do wieczności.
+Kaplica Karola Wlk. W Akwizdanie
+Drzwi Gnieźnieńskie
b) Styl Gotycki-(XII-XV w.) - tematyka religijna:
-sklepienia krzyżowe
-duże , zdobione okna witrażowe
-budowle lekkie , wysmukłe , cienkie mury
-budowle ekspresyjne
+Kościół Mariacki
+Most Karola w Pradze
+Bazylika Mariacka Wniebowzięcia NMP w Gdańsku
WOK - sprawdzian pisemny 23 maja 2011 Wersja 1.0
1