Ekonomia środowiska - wykład 2

14.10.2013 r.

Instrumenty polityki ochrony środowiska

Regulacje i standardy

Podatki i opłaty ekologiczne (np. za korzystanie ze środowiska)

Systemy depozytowe (za akumulatory, za butelki)

Uprawnienia zbywalne

Dotacje, ulgi podatkowe, specjalne stawki podatku akcyzowego

Umowy dobrowolne

Rekompensata za szkody

Instrumenty powinny być:

Efektywne ekonomiczne

Motywacyjne

Elastyczne

W miarę proste

Tanie

Powinny być zminimalizowane negatywne efekty dystrybucyjne np. poprzez kompensację wzrostu cen towarów pierwszej potrzeby.

Błędy w polityce środowiskowej

Przyjęcie złych poziomów toksyczności przy ustalaniu norm np. uznawanie freonów za nieszkodliwe do 1980 r.

Zbyt surowe nie egzekwowane normy - w krajach socjalistycznych

Tzw. perwersyjne zachęty - wypalanie najłatwiejszą drogą do nabycia praw własności

Zasada "use it or lose it" - utrzymywanie uprawnienia na pobór wody zależnie od poziomu zużycia, w USA - powoduje nadmierne korzystanie z zasobów

Zła polityka podatkowa - brak bodźców ekonomicznych

Podatki, a regulacje

Zalety podatku:

Zrównanie kosztów krańcowych oczyszczania (optymalny rozkład redukcji emisji)

Dostarczanie ciągłej motywacji do poprawy (szukanie nowych niskonakładowych sposobów ograniczania emisji)

Wady podatku:

Koszty transakcyjne - ustalenia wysokości podatku (lepszy nakaz zamontowania katalizatorów niż mierzenie indywidualne)

Nie wskazane dopuszczenie toksycznych związków (stosowniejszy jest zakaz)

Uprawnienia zbywalne

Zalety:

Zmniejszenie kosztów redukcji emisji

Całkowita ilość zanieczyszczeń jest stała (lub zmniejsza się)

Daje się pogodzić ze sobą wzrost gospodarczy i ochronę środowiska (nowy zakład musi kupić emisję od innych)

Uprawnienia zbywalne dostosowują się do inflacji (w przeciwieństwie do oplat)

Trudności:

Ustalenie początkowej alokacji uprawnień (administracyjna lub rynkowa)

Koszty monitorowania rynku

Opór przeciwko zezwoleniu siłom rynkowym na regulowanie stanu środowiska

Historia handlu emisjami

1968 - propozycja Dalesa stworzenia rynku dla "praw do zanieczyszczania"

1977 - w USA system uprawnień zbywalnych dla emisji SO2 i Nox (clean air..

System amerykański

247 obszary kontroli jakości powietrza

bubble (bańka) - redukcja w ramach emitentów

netting (saldowanie) - dla nowych instalacji w zakładzie

offset (kompensacja) - przy powstawaniu nowego zakładu

banking - bank redukcji emisji.

Metody rozdziału uprawnień

Grandfathering - w oparciu o emisje historyczne (I - II okres EU ETS)

Benchmarking - w oparciu o wskaźniki emisji na jednostkę produktu (projekt KPRU II (krajowy plan rodziału uprawnień do emisji) - 0,9 Mg/MWh dla węgla kamiennego, 1,06 Mg/MWh dla węgla brunatnego dla elektrowni)

Aukcje (III okres EU ETS)