Komunikacja
Zasady otwartej komunikacji
Zejdź do poziomu dziecka
Patrz w oczy - Schyl się do poziomu małego dziecka lub kucnij
Zwróć się przodem do dziecka - Bliski kontakt
Używaj języka adekwatnego do etapu rozwoju dziecka - wypowiedzi zrozumiale, zarówno pod względem doboru słów jak i stylu. Ton głosu powinien być adekwatny do przekazywanego komunikatu
Stosuj krótkie komunikaty, unikaj uogólnień „zawsze”, „nigdy” - W przypadku oczekiwania, żeby dziecko zachowywało się grzecznie w przedszkolu, zamiast mówienia: „zawsze jesteś niegrzeczny” powiedzmy o konkretach np.:” chcę, żebyś w przedszkolu słuchał pani i wykonywał jej polecenia”.
Spójny komunikat werbalny i niewerbalny - to co mówisz musi być zgodne z tym jak to mówisz. Jeżeli mówisz „przestań mnie bić” to postaraj się, aby twoja mina była wtedy poważna i stanowcza, a postawa ciała raczej sugerowała, że nie masz ochoty na kontakt, np. odsuń się z zasięgu ciosów.
Zachęcanie do wypowiedzi zamiast przerywania i dopowiadania - mhm, aha, powiedz o tym coś więcej.
Zadawanie pytań - Jeśli nie masz pewności czy dziecko zrozumiało co do niego powiedziałeś, dopytuj. Jeśli chcesz sprawdzić czy ty rozumiesz co ono chce, powtarzaj innymi słowami to, co powie do ciebie maluch i zaczekaj, czy potwierdzi.
Akceptacja - traktuj poważnie to co mówi dziecko, nie wyśmiewaj, nie bagatelizuj. Pokażesz mu w ten sposób, że je szanujesz nauczysz, że powinno szanować innych.
Akceptuj uczucia dziecka, nie zaprzeczaj im - Łatwo jest zaakceptować przyjemne uczucia. Dziecko wyraża również takie, które u rodzica wywołują zlość lub są trudne. Ważne jest okazanie zrozumienia. Nieakceptowanie - „nic ci nie jest”, jesteś zmęczony”, „nic się nie stało”, powoduje u dziecka zakłopotanie, potęguje wściekłość, sprawia, że dziecko nie potrafi ocenić swoich uczuć i odnieść się do nich.
Czas - gdy rozmawiasz z dzieckiem, koncentruj się tylko na tym. Nie angażuj się w inne zajęcia, ale też przerwij te aktualnie wykonywane
Sygnał na zatrzymanie - jedno słowo: STÓJ, UWAGA, AUTO
zamiast zbyt często używanego słowa „nie wolno, nie rób” i zakazów, starajmy się
używać sformułowań bez zaprzeczenia, pokazując jednocześnie na inne możliwości
zrealizowania danej potrzeby, np.: zamiast „nie skacz po tapczanie”, spróbuj „zejdź z
tapczaniu, po tapczanie się nie skacze, możesz skakać na podłodze”;
Modelowanie,
Zabawa - poprzez zabawę radzimy sobie z napięciami i lękami dziecka. Ważne, by
było to podążanie za dzieckiem a nie realizowanie pomysłów na radzenie sobie w
własnymi lękami; tutaj świetna zabawa „dorosły słabszy”;
Nazywanie i odzwierciedlanie dziecku emocji:
- Wydaje mi się, że…..
- Mam wrażenie, że …..
- Myślę, że możesz teraz odczuwać ……
Komunikat „ja”
Ja (uczucie)
Kiedy ty (konkretne zachowanie)
Ponieważ (konsekwencje dla nas)
Po tym komunikacie można dodać oczekiwania, jakie ma się w związku z tą sytuacją,
używając określeń
- oczekuję, że…;
- zależy mi, żebyś…;
- chcę, żebyś…;
- potrzebuję….
OPISZ CO WIDZISZ LUB PRZEDSTAW PROBLEM - ten sposób nie wskazuje
winnego, pozwala skupić się na tym, co należy zrobić. „Mleko jest rozlane, potrzebna jest
ścierka”. Komunikat „Rozlałeś mleko”, może wywoływać poczucie winy i chęć walki, żeby
obronić siebie. Lepiej wskazać dziecku od razu, co może zrobić z problemem lub jak może
naprawić szkodę.
- UDZIEL INFORMACJI - tu dajesz dziecku coś bardzo cennego: informacje o świecie
i wskazówki z których może zawsze skorzystać np. „mleko kwaśnieje, kiedy nie jest
w lodówce”, „skaleczenie musi być zdezynfekowane”. Trudnością w tej metodzie jest
powstrzymanie się od komentarzy „Mleko kwaśnieje, kiedy nie jest w lodówce. Ty nigdy tego
nie robisz, czekasz, aż ktoś zrobi to za ciebie”.
- ZDANIE JEDNOWYRAZOWE - to oszczędza nasze struny głosowe i nerwy.
Komunikat: „Pies”, gdy pupil domaga się wyjścia na spacer lub „Krzyczysz”, gdy
maluch podnosi głos - jest dla dziecka wystarczająco jasny, a przy tym dajemy mu
możliwość wykazania się. Uwaga: nie używaj tego sposobu, używając imienia dziecka, np.
„Agnieszka!”. Kiedy dziecko często słyszy swoje imię wypowiadane z pretensją, zacznie je
źle kojarzyć.
- POWIEDZ O SWOICH UCZUCIACH - „Lepiej poczekaj, czuję się teraz zdenerwowana
i nie mam ochoty patrzeć na Twoje wypracowanie. Jak poczuje się lepiej, to chętnie je
przeczytam”. Dzięki temu dziecko rozumie powody postępowania rodzica, oraz dowiaduje się
o przeżywanych przez niego emocjach.
- NAPISZ LIŚCIK- dzieci lubią listy „one nie krzyczą”, niewiele nas kosztuje wzięcie
ołówka i kartki. Dobrze, żeby list był krótki i konkretny. Będzie jeszcze skuteczniejszy, jeśli
będzie humorystyczny.