KLASYFIKACJA LEKÓW PRZECIWGRZYBICZYCH

ANTYSEPTYKI PRZECIWGRZYBICZE

ANTYBIOTYKI PRZECIWGRZYBICZE

CHEMIOTERAPEUTYKI PRZECIWGRZYBICZE

DIAGNOSTYKA MIKOLOGICZNA:

Bezpośrednie badania mikroskopowe i preparaty barwione

Wyizolowanie i identyfikacja grzyba od pacjenta, który ma być leczony

Ocena fluorescencji grzybów w świetle lampy Wood`a

Hodowle i mikrohodowle mikologiczne

Zymogramy, auksanogramy węglowe i azotowe

Ocena wrażliwości wyhodowanych grzybów na leki

Badania właściwości enzymatycznej grzybów

Badania histopatologiczne i immunologiczno-serologiczne

Mikogramy

ANTYSEPTYKI PRZECIWGRZYBICZE

Związki jodu (jodek potasu, jodyna, Mycaden)

Kwasy nieorganiczne (kwas borowy, Acifungin)

Kwasy organiczne i pochodne (kwas benzoesowy, kwas salicylowy, Fungicetrim, Mykodermina)

Siarka w postaci wolnej lub związanej (tiosiarczan sodu, maść siarkowa 5-10%)

Pochodne chinoliny (chlorchinaldin, clioquinol, Vioform)

Czwartorzędowe zasady amoniowe (Viosept)

Związki metali ciężkich (pirytion cynku, siarczek selenu)

Barwniki anilinowe (fiolet gencjany, Pigmentum Castellani)

Nadmanganian potasu 1:5 000 roztwór

LEKI PRZECIWGRZYBICZE ANTYBIOTYKI

ANTYBIOTYKI POLIENOWE

Amfoterycyna B

Nystatyna

Natamycyna

ANTYBIOTYKI NIEPOLIENOWE

Gryzeofulwina

LEKI PRZECIWGRZYBICZE CHEMIOTERAPEUTYKI

POCHODNE IMIDAZOLOWE

Leki azolowe I generacji

Chlormidazol (Polfungicid)

Klotrimazol (Canesten, Clotrimazol)

Mikonazol (Dactarin, Dactacort)

Econazol ( Pevaryl, Pevisone)

Izokonazol (Travogen, Travocort)

Tiokonazol (Trosyd)

Bifonazol (Mycospor)

Leki azolowe II generacji

Ketokonazol (Nizoral)

Leki azolowe III generacji

Itrakonazol (Sporanox, Orungal)

Flukonazol (Diflucan)

MIEJSCOWE LEKI PRZECIWGRZYBICZE - POSTACIE LEKÓW

Maść

Krem

Roztwór

Lotion

Lakier

Pasta

Aerozol

Zasypka/puder

Mydło lecznicze

LECZENIE MIEJSCOWE = ELIMINACJA GRZYBA Z OGNISK I REZERWUWARU +ELIMINACJA OBJAWÓW ZAKAŻENIA

LECZENIE MIEJSCOWE - PODSTAWOWE BŁĘDY

1. NIEZASTOSOWANIE LEKU PRZECIWGRZYBICZEGO

- NIEROZPOZNANIE GRZYBICY

- FAŁSZYWIE UJEMNY WYNIK BADANIA MIKOLOGICZNEGO

2. ROZPOCZĘCIE LECZENIA TYLKO NA PODSTAWIE OBRAZU KLINICZNEGO

CHEMIOTERAPEUTYKI PRZECIWGRZYBICZE W LECZENIU MIEJSCOWYM:

IMIDAZOLOWE

ALLILAMINY

POCHODNE MORFOLINY

POCHODNE BENZYLOAMINY

POCHODNE PIRYDYNONU

LEKI IMIDAZOLOWE:

KETOKONAZOL

IZOKONAZOL

BIFONAZOL

MIKONAZOL

CLOTRIMAZOL

ALLILAMINY:

DZIAŁANIE GRZYBOSTATYCZNE (NIEKTÓRE DROŻDŻAKI) I GRZYBOBÓJCZE (DERMATOFITY, C. PARAPSILOSIS)

POCHODNE MORFOLINY:

AMOROLFINA

Mechanizm działania:

hamuje biosyntezę steroli w ścianie komórkowej grzybów poprzez:

blokowanie δ-14-reduktazy

blokowanie δ-7- i δ-8-izomerazy

powoduje to zmiany w przepuszczalności błony komórkowej, nagromadzenie się ignosterolu i zaburzenia w syntezie chityny prowadzące do śmierci grzyba

Działa na:

dermatofity, grzyby drożdżopodobne i pleśniowe

POCHODNE PIRYDYNONU

Ciclopirox olamine

Mechanizn działania:

działa grzybobójczo poprzez łączenie się z organellami komórki

zwiększa przepuszczalność błony komórkowej -> ucieczka z komórki aminokwasów, peptydów i potasu

Działa na:

Dermatofity, grzyby z rodzaju Candida, Cryptococcus i pleśniowce

ZAKAŻENIA DEMRATOFITOWE, W TYM GRZYBICE SKÓRY GŁADKIEJ DOBRZE REAGUJĄ NA MIEJSCOWE LEKI NOWEJ GENERACJI (AZOLE, TERBINAFINA, CYKLOPIROKS), CZAS LECZENIA 2-4 TYGODNIE. SKUTECZNOŚĆ OKOŁO 80%

DEZYNFEKCJA ODZIEŻY I OBUWIA

10% ROZTWÓR FORMALINY

obuwie umieścić w szczelnie zamkniętym worku foliowym z watą nasączoną formaliną. Po 48h wyjąć obuwie i przewietrzyć. W taki sam sposób dezynfekować odzież. Odzież po wyjęciu z worka należy wyprać w temp. > 60st.

ŁĄCZENIE LEKÓW PRZECIWGRZYBICZYCH Z GLIKOKORTYKOSTEROIDAMI I INNYMI PREPARATAMI - GKS, ANTYBIOTYKI

WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA LEKÓW PRZECIWGRZYBICZYCH DOUSTNYCH

W PRZYPADKU GRZYBIC POWIERZCHOWNYCH LECZENIE OGÓLNE TYLKO W WYJĄTKOWYCH PRZYPADKACH!

DZIAŁANIE DOUSTNYCH LEKÓW PRZECIWGRZYBICZYCH

DERMATOFITY

CANDIDA

PLEŚNIE

GRYZEOFULWINA

+

-

-

TERBINAFINA

+

+/-

+/-

FLUKONAZOL

+

+

?

ITRAKONAZOL

+

+

+/-

MECHANIZM DZIAŁANIA LEKÓW AZOLOWYCH

1.połączenie z cytochromem P-450

2. gromadzenie się 14-metylowych pochodnych sterolowych

  1. blokowanie syntezy ergosterolu

  2. destabilizacja błony komórkowej grzyba

Leki azolowe

„stare”: ketokonazol, flukonazol

- drożdżaki Candida (z wyjątkiem C. krusei i C. glabrata) oraz Cryptococcus

„nowe”: itrakonazol, worikonazol, rawukonazol, posakonazol

Flukonazol

- nie działa na Aspergillus

Ketokonazol

Itrakonazol

Terbinafina

GRZYBICA PAZNOKCI - TRUDNOŚCI W TERAPII

Zaburzenia układu immunologicznego

Rezerwuar grzybów chorobotwórczych w innym miejscu

Zła penetracja leku doustnego

Interakcje lekowe obniżające poziom leku przeciwgrzybiczego

Oporność na stosowany lek

Słaba współpraca z pacjentem

GRZYBICA PAZNOKCI - TRUDNOŚCI W TERAPII

Odmiany kliniczne grzybicy paznokci utrudniające leczenie doustne:

- onycholiza

- dermatofitoma

- zajęcie bocznej części płytki paznokcia

- całkowite zniszczenie płytki paznokcia

ZAKAŻENIE PAZNOKCI T. RUBRUM - PREDYSPOZYCJE GENETYCZNE

LEKI STOSOWANE MIEJSCOWO W GRZYBICY PAZNOKCI

- zajęcie pojedynczych płytek paznokciowych

- zakażenie ograniczone do dystalnej części paznokcia

niewielkie nasilenie zmian chorobowych

leki miejscowe w grzybicy paznokci:

leki ogólne w grzybicy paznokci - tabela:

lek

dawka

Czas leczenia

uwagi

terbinafina

250mg/d

Paznokcie rąk - 6 tygodni

stóp - 12 tygodni

itrakonazol

200mg/dobę

Paznokcie rąk - 6 tygodni

stóp - 12 tygodni

itrakonazol

2 x 200mg/dobę w terapii pulsowej tydzień/miesiąc

2 pulsy - grzybica paznokci rąk

3 pulsy - stóp

flukonazol

150-300mg/tydzień

Paznokcie rąk - 3-9 miesięcy

stóp - 6-12 miesięcy

Terapia grzybicy panozkci - podsumowanie

  1. TERAPIA PULSOWA (ITRAKONAZOL)

  2. TERAPIA CIĄGŁA (TERBINAFINA)

  3. TERAPIA SKOJARZONA (LEK OGÓLNY - TERBINAFINA, ITRAKONAZOL I MIEJSCOWY- AMOROLFINA, CYKLOPIROKS)

GRZYBICA PAZNOKCI - PROFILAKTYKA

ODKAŻANIE OBUWIA PO ZAKOŃCZENIU LECZENIA

ZMNIEJSZENIE POTLIWOŚCI

- PUDRY

- AEROZOLE

LECZENIE GRZYBICY OWŁOSIONEJ SKÓRY GŁOWY

- LEKI OGÓLNE: GRYZEOFULWINA, TERBINAFINA, ITRAKONAZOL, FLUKONAZOL

LECZENIE WSPOMAGAJĄCE TINEA CAPITIS:

STRZYŻENIE WŁOSÓW LUB DEPILACJA

MIEJSCOWE LEKI PRZECIWGRZYBICZE

SZAMPONY PRZECIWGRZYBICZE

ZAPOBIEGANIA REINFEKCJOM

PROFILAKTYKA PRZECIWGRZYBICZA

Profilaktyka lekowa (kontrowersje !)

Racjonalna terapia antybiotykowa

Zachowanie właściwych standardów zapobiegających rozwojowi grzybic u chorych na oddziałach intensywnego nadzoru

Właściwe zachowania w miejscach szczególnego narażenia na zakażenie

Odpowiednie zachowania higieniczne

Nadzór weterynaryjny weterynaryjny

PROFILAKTYKA PRZECIWGRZYBICZA- INWAZYJNE ZAKAŻENIA GRZYBICZE -

Częstość występowania na oddziałach intensywnej terapii (OIT) lub u chorych poddawanych zabiegom chirurgicznym wynosi 0,5-2%, ale jest istotnie większa u chorych obciążonych dodatkowymi czynnikami ryzyka (zabieg chirurgiczny w obrębie jamy brzusznej, przebicie przewodu pokarmowego, dializa, centralny dostęp naczyniowy, całkowite żywienie pozajelitowe, stosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania, kolonizacja Candida).

Działania niepożądane szerokiego stosowania profilaktyki przeciwgrzybiczej:

- rozwojem lekooporności

- selekcja szczepów wielolekoopornych

PROFILAKTYKA PRZECIWGRZYBICZA

Leki nie wchłaniane z przewodu pokarmowego

- nystatyna, natamycyna, amfoterycyna B

Leki wchłaniane z przewodu pokarmowego

- itrakonazol

Ochrona przed Candida sp.

- ketokonazol

- flukonazol, często z zawiesiną nystatyny lub amfoterycyny B

Ochrona przed Aspergillus sp.

- amfoterycyna B (spray donosowy)

- itrakonazol

PROFILAKTYKA PRZECIWGRZYBICZA - PROBIOTYKI

Polska znajduje się w pierwszej dziesiątce wśród krajów europejskich pod względem ilościowego spożycia antybiotyków na jednego mieszkańca

codziennie 25 /1000 osób zażywa antybiotyk, a w okresie jesienno-zimowym nawet 100/1000 osób

W badaniach klinicznych zwraca się uwagę na powiązanie obecności zwiększonej liczby Candida w układzie pokarmowym z niedawno zakończonym leczeniem antybiotykami zarówno u osób dorosłych i u niemowląt

PROFILAKTYKA PRZECIWGRZYBICZA

Zakładanie sztucznych paznokci może być czynnikiem sprzyjającym infekcji grzybiczej. Najczęściej występuje ona na skutek nieodpowiedniej higieny lub w wyniku powstawania pęcherzyków powietrza, zaistniałych z powodu odstawania sztucznego paznokcia od naturalnej płytki. W miejscu przestrzeni między tipsem a płytką paznokcia może dojść do zakażenia i dalszego rozwoju grzybicy pod sztucznym paznokciem.

Ryzyko wystąpienia infekcji grzybiczej u pacjentek noszących sztuczne paznokcie. Larysa Hirschberg, Anna Kudła, Anna Wojnowska Mikologia Lekarska 2010, 17 (1): 30-32