Zespół Sudecka, Neurologia


Zespół Sudecka

Pourazowe rozrzedzenie kości, jest schorzeniem o nieznanej etiologii i dotyczy najczęściej kości stopy, stawu skokowego, okolic nadgarstka i ręki. Dochodzi do bolesnego obrzmienia tkanek przystawowych co powoduje znaczne ograniczenie ruchu w stawie. Ostry zapalny zanik kości może pojawić się po złamaniach kości, urazach stawów, odmrożeniach, oparzeniach, a także po uszkodzeniach nerwów, przy zbyt ściśle założonym opatrunku unieruchamiającym w wymuszonej lub niewłaściwej pozycji kończyny. Przyczyną schorzenia mogą być również zmiany naczynioruchowe, hormonalne, mechaniczne.

Objawy chorobowe pojawiają się najczęściej w okresie 2-4 tyg. po zadziałaniu czynnika wywołującego. Do charakterystycznych objawów należą zmiany w tkankach miękkich w postaci obrzęku, niebiesko-różowego zabarwienia skóry, wzrostu miejscowej potliwości i temperatury, plamistych nieregularnych odwapnień i zaniku kości oraz ból o charakterze kauzalgicznym. Schorzenie jest najczęściej rozpoznawane dopiero w późnej fazie, kiedy doszło już do zaniku kostnego, stąd leczenie jest znacznie utrudnione, może doprowadzić nawet do trwałego upośledzenia funkcji kończyny.

W przebiegu zespołu Sudecka wyróżnia się trzy okresy

Ostry - od 3 tygodni do 2 miesięcy:

* Silne bóle kończyny

* Przekrwienie

* Obrzęk

* Ocieplenie skóry o wyglądzie ciemno czerwonym

* Zaniki mięśniowe i ograniczenia ruchomości

* RTG - drobno plamiste odwapnienia nasad i przynasad - struktura beleczkowata kości jest zatarta

Dystrofii - od 6 tygodni do 4 miesięcy:

* Kurcz naczyń krwionośnych

* Cienka i sucha skóra, wilgotna, porost włosów jest zahamowany

* Kruche paznokcie

* Zaniki mięśniowe i ograniczenia ruchomości

* RTG - odwapnienie i zatarcie struktury kostnej

Zaniku - od 6 miesięcy do 1 roku:

* Bóle przy wykonywaniu ruchów i przy obciążaniu jej

* Skóra ciepła, błyszcząca

* Mięśnie nadal ulegają zanikowi

* Dochodzi do przykurczy i zesztywnień stawów z wadliwym ułożeniem

* RTG - stwierdza się zanik kości

OSTRY - Charakteryzuje się obecnością ostrego piekącego bólu ręki lub stopy, przekrwieniem tkanek, obrzękiem, wzmożoną ciepłotą skóry. Skóra jest błyszcząca, napięta, ciemnoczerwona lub fioletowa. Dochodzi do stopniowego zaniku mięśni i ograniczenia ruchomości w stawach. W obrazie radiologicznym widoczne jest odwapnienie kości z zatarciem jej struktury. W okresie ostrym zaleca się delikatne masaże, najlepiej w formie automasażu wykonywanego za pomocą miękkiej szczotki do włosów po natłuszczonej skórze. Wskazane są ostrożne ćwiczenia czynne.

W okresie ostrym stosuje się:

* unieruchomienie chorego odcinka kończyny na okres ok. 10 dni w celu wyeliminowania bodźców bólowych

* zmienne ułożenie kończyny (wysokie - poziome - niskie); w wysokim ułożeniu kończyny chory wykonuje czynne ruchy palcami w celu przeciwdziałania zastojowi żylnemu

* ćwiczenia czynne wolne i czynne z dawkowanym oporem mięśni poza chorym odcinkiem pamiętając, że żadne ćwiczenie nie może powodować bólu

DYSTROFIA - W okresie dystrofii dochodzi do odwapnień kości, skóra jest cienka, zwykle sina, wilgotna i chłodna, porost włosów i paznokci ulega zahamowaniu. W okresie tym występuje przewlekły skurcz naczyń krwionośnych. Stopniowo dochodzi do pogłębiającego się zaniku mięśni, ograniczenia ruchomości czynnej i biernej w stawach, zaczyna dochodzić do przykurczów i zesztywnień stawowych. W obrazie radiologicznym obserwuje się odwapnienie i zatarcie struktury kostnej. Nadal utrzymuje się bolesność stawów.

W okresie tym stosuje się:

* leczenie środkami farmakologicznymi poprawiającymi krążenie i działającymi przeciwbólowo, np: jonoforeza nowokainowa

* ćwiczenia czynne w odciążeniu i czynne wolne chorego odcinka

* ćwiczenia czynne z oporem kontralateralne i ipsilateralne

* terapia zajęciowa w celu poprawy zdolności chwytnej ręki

ZANIK - W okresie zaniku dochodzi do utrwalenia przykurczów, zaników mięśniowych i odwapnień. Charakteryzuje go ból w trakcie ruchu i obciążania kończyny. Skóra jest cienka, dystroficzna i błyszcząca, w dotyku chłodna. Dochodzi do zesztywnień w stawach i patologicznych ustawień. Radiologicznie obserwuje się zanik tkanki kostnej.

Program kinezyterapii powinien uwzględniać wszystkie rodzaje ćwiczeń w zależności od potrzeb w celu zwiększenia sprawności funkcjonalnej chorego odcinka, zwalczanie zbliznowaceń i ograniczeń ruchu w stawach. Często są konieczne operacyjne rekonstrukcje w celu zmniejszenia przykurczów i deformacji. Choroba może mieć różny przebieg i nie musi obejmować trzech okresów niezwykle ważny jest czas rozpoznania choroby i rozpoczęcia leczenia. Leczenie wymaga wcześniejszej rehabilitacji i fizykoterapii. Początkowo wskazane jest leczenie zimnem, potem zabiegi cieplne, jonoforeza wapniowa, ultradźwięki, magnetoterapia. Zespół Sudecka oprócz leczenia farmakologicznego i fizykalnego wymaga również wczesnej czynnej rehabilitacji ruchowej, w której bardzo ważną rolę odgrywają ćwiczenia czynne, czynne w odciążeniu jak i z dawkowanym oporem - głównie synergistyczne oraz ćwiczenia redresyjne stosowane dla zwiększenia zakresu ruchu w stawach, które powinny być poprzedzone zabiegami fizykalnymi w postaci diatermii, masażu wirowego podwodnego w ciepłej wodzie lub innych rodzajów zabiegów cieplnych o działaniu miejscowym. Stosuje się również preparaty poprawiające ukrwienie i uwapnienie kości oraz blokady zwojów nerwowych, sympatektonię i indywidualne ćwiczenia ze stopniowym obciążaniem. Wyniki leczenia w opóźnionym rozpoznaniu dają zdecydowanie złe wyniki i kończą się wyraźnym upośledzeniem funkcji. Przebieg choroby jest indywidualny wobec czego może dojść do zatrzymania postępu choroby w okresie ostrym lub dystrofii lub nawet do pełnego ustąpienia objawów. Jeśli rozwinął się okres dystrofii zniekształcenia i upośledzenie czynności kończyny są nieodwracalne.

Przykurcz Dupuytrena

Przykurcz Dupuytrena, to schorzenie tkanki łącznej, które prowadzi do skrócenia i pogrubienia struktury rozcięgna dłoniowego, a w efekcie - do deformacji zgięciowej palców. Choroba po raz pierwszy została opisana przez Guillaume Dupuytrena w 1831 roku [1].

Epidemiologia i etiologia

Zmiany rozwijają się powoli i częściej dotyczą mężczyzn (ok. 5 razy częściej niż kobiet), powstają średnio u osób w wieku ok. 50 lat (40 a 60 rok życia).

Etiologia choroby nie jest znana. Wielu chorych wiąże powstanie zmian z urazem, jednakże w istocie jest to jedynie moment zwrócenia na nie uwagi. Istnieje szereg teorii tłumaczących powstanie choroby Dupuytrena, wśród nich między innymi: przewlekłe mikrourazy i przeciążenia ręki, alkoholizm, padaczka (działanie leków), cukrzyca [2,3].

Ukazało się także wiele prac dotyczących genetycznego podłoża schorzenia. Niektórzy autorzy uważają, że gen odpowiedzialny za powstanie schorzenia jest dziedziczony w sposób autosomalny dominujący, zdaniem innych - autosomalnym recesywnym [1].

Zaobserwowano także prawie 3 razy częste występowanie choroby u osób posiadających allel HLA-DR3 [4].

Patomechanizm związany jest z proliferacją miofibroblastów i zwiększenia ilości kolagenu typu III oraz PDGF-B, nieproporcjonalnie w stosunku do prawidłowo występującego kolagenu typu I. Dochodzi do skrócenia rozcięgna i powstania przykurczu [5].

Stopień ciężkości choroby związany jest z wieloma czynnikami osobniczymi jak: pozytywny wywiad rodzinny w kierunku schorzenia, wystąpienie zmian poniżej 40 roku życia, zajęcie obu dłoni oraz, zajęcie palców od strony promieniowej.

Występowanie choroby u pacjentów młodszych wiąże się także najczęściej z dodatkowym zajęciem okolicy stóp lub penisa [5].

Diagnostyka

W typowych przypadkach w obrębie rozcięgna dłoniowego pojawiają się zgrubienia. Występują przykurcze palców, zwłaszcza czwartego i piątego. Choroba ma charakter postępujący i po pewnym czasie doprowadza do upośledzenia sprawności ręki [6].

W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić takie schorzenia jak: torbiel galaretowata, zmiana nowotworowa tkanek miękkich ręki, palec trzaskający, zapalenie pochewki ścięgien.

W przypadku palca trzaskającego, pojawia się ból związany ze zginaniem palca, czego nie spotyka się w chorobie Dupuytrena. Zapalenie pochewki ścięgien, najczęściej związane jest z urazem lub przeciążeniem ręki. W przypadku torbieli galaretowatej mamy do czynienia zazwyczaj z małym, niebolesnym zgrubieniem w okolicy stawów śródręczno-paliczkowych. Zmiana nowotworowa dotyczy zazwyczaj pacjentów poniżej 40 roku życia. W takich przypadkach konieczne jest wykonanie biopsji celem wykluczenia nowotworu złośliwego mięsaka) [7].

Badania obrazowe ani laboratoryjne nie są charakterystyczne dla tego schorzenia. W przypadkach stwarzających wątpliwości, należy oprzeć się na badaniu histopatologicznym [8].

Leczenie

W początkowym okresie ważna jest też rehabilitacja, która w znacznym stopniu hamuje postęp choroby. Obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne jak: nagrzewanie dłoni, zabiegi ultradźwiękowe. Czasami skuteczne mogą być iniekcje sterydowe ( np. triamcinolon) powtarzane co 6 tygodni [9].

Leczenie chirurgiczne przeprowadza się w bardziej zaawansowanych postaciach schorzenia, kiedy przykurcz jest większy niż 30 stopni. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, przewodowym, bądź ogólnym.

Rodzaje zabiegów [5,10]:

- całkowite wycięcie rozcięgna dłoniowego (total palmar fasciectomy)

- niecałkowite nacięcie rozcięgna dłoniowego (subtotal palmar fascietomy) - technika preferowana

- miejscowe wycięcie ścięgna

- technika otwarta wg McCasha

- przeszczep skórny (u pacjentów z wysokim ryzykiem nawrotu)

Powikłania zabiegu [11]

- nawracający krwiak

- infekcja

- usztywnienie stawów

- odruchowa dystrofia współczulna ( reflex sympathetic dystrophy - RSD ) - przyczyny: nerwiak, wtórny zespół cieśni nadgarstka, wtórny palec trzaskający

- nawrót schorzenia (czynniki ryzyka: zajęcie ektopowe, zajęcie wielu palców)

Nowe kierunki leczenia tego schorzenia obejmują: podskórne igłowe nacięcie rozcięgna, zastosowanie wyciągu szkieletowego terapię blokerami kanałów wapniowym oraz interferonem gamma.

Zespół Volkmanna

(zespół Volkmana,przykurcz ischemiczny Volkmanna,contractura ischemica)

Jest spowodowany postępującym zwyrodnieniem mięśni i nerwów w następstwie niedokrwienia

kończyny. Przykurcze mięśni i porażenia nerwów są objawami wtórnymi.

Występuje jako powikłanie po:

Może wystąpić z powodu :

Powstanie przykurczu :

-niedokrwienie tętnicze

-niedotlenienie powstałe naskutek upośledzenia odpływu krwi ylnej jako przyczyna niedokrwienia

-upośledzenie krą enia z powodu odruchowego kurczu tętnicy ramiennej

-zator tętnicy powodujący zawał mięśnia przedramienia.

Rozróżniamy dwa typy niedokrwienia :

Zespół ciasnoty przedziału powięziowego

Przyczyną jest przykurcz Volkmanna.

Zespół ciasnoty przedziału powięziowego powstaje bez uszkodzenia du ego naczynia.

Spowodowany jest zwiększeniem ciśnienia kankowego w danym przedziale powięziowym.

Jest to zaburzenie w obrębie naczyń włosowatych. Wzrost ciśnienia powoduje zamknięcie naczyń

włosowatych , natomiast du e naczynia pozostawia bez zmian.

Przyczyny :

- niedostateczne krążenie oboczne

- częściowe zamknięcie światła naczyń :

Jeśli zespół ciasnoty powstaje z tych przyczyn to obni ona perfucja i niedokrwienie prowadzą do

wzrostu przepuszczalności naczyń. Wytwarzający się obrzęk powoduje niedokrwienie.

Zupełne zamknięcie światła naczynia poprzez opaske uciskową, zatory - doprowadza do

zgorzeli,wówczas nie dochodzi do rozwoju zespołu przedziału powięziowego.

Niedokrwienie bardzo źle wpływa na mięsnie. Początkowo dochodzi do rozpadu włókien

mięśniowych, martwicy a następnie do zbliznowacenia mięśni i nerwów w obrębie przedramienia z

powstaniem charakterystycznych przykurczów.

Najczęściej zmiany dotyczą mięśni zginaczy przedramienia.

Uszkodzone mięśnie :

Obwodowa część obszaru niedokrwienia jest mniej uszkodzona niż centralna - wynika to z

wyrównawczego krążenia obocznego.

Zmianą z niedokrwienia ulegają nerwy :

- nerw pośrodkowy

- nerw łokciowy

Fazy uszkodzenia :

1) okres wczesny

Charakterystyka :

Objawy te świadczą o uszkodzeniu naczynia.

W zespole ciasnoty przedziału powięziowego tętno nie zanika, skóra jest sinawa,a podwy szonie

ciśnienia tkankowego wią e się z du ym obrzękiem kończyny,napięciem mięśni oraz tkliwością.

2) okres późny

Dochodzi do :

Leczenie :

Przykurcz Volkmanna w obrębie kończyny dolnej

Spotykamy rzadziej, fazy kliniczne oraz postępowanie analogiczne do kkg.

Przyczyna niedokrwienia mięśni goleni są :

- złamanie nadkłykciowe k.udowej

- złamanie gónej nasady k.piszczelowej

- zwichnięcie stawu kolanowego

Charakterystyka :



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zespół Sudecka
Zespół Downa, neurologia
neuro- zespoły, fizjoterapia, neurologia
pyt 7 zespol sudecka, Fizjoterapia
ZESPÓŁ SUDECKA
Zespół Sudeck'a, CHOROBY CHARAKTERYSTYKA
Zespół Sudecka, Patologia i choroby
Zespol Sudecka1
Porażenie międzyjadrowe i zespół 1 1-2, Medycyna, Neurologia, 2 badanie neurologiczne, propedeutyka
Zespół Sudecka – algodystrofia
zespol wzgorzowy, Neurologia
Zespoły bólowe neurologiczne kręgosłupa i rdzenia jako problem społeczny, Pomoce naukowe, studia, me
ZESPOŁY OTĘPIENNE, NEUROLOGIA ( zxc )
Zespół Sudecka, fizjoterapia

więcej podobnych podstron