OBLICZENIA STALOWEGO SŁUPA HALI
OPIS TECHNICZNY
Konstrukcja hali: konstrukcja stalowa, gatunek stali: St3S. Fundamenty: stopy żelbetowe o podstawie kwadratowej, słupy: profile walcowane, dwuteowniki, wiązary dachowe: kratownice dwu-trapezowe, skratowanie typu „V”, płatwie: profile walcowane, dwuteowniki, ściana ryglowa: słupki - dwuteowniki, rygle: 2 ceowniki, obudowa: płyty warstwowe PW8
Układ poprzeczny: schemat statyczny: rama płaska, połączenie słupów z fundamentami: sztywne, połączenie wiązara ze słupami: przegubowe
Słup główny: konstrukcja: profil walcowany, przekrój: dwuteownik, zakotwienie w stopie: śruby kotwiące.
OBLICZENIA STATYCZNE
Wstępne przyjęcie elementów składowych słupa.
Słup.
przekrój poprzeczny: HEB 600
A = 270 cm2
m = 212 kg/m
IX = 171 000 cm4
IY = 13 530 cm4
iX = 25,2 cm
iY = 7,08 cm
Schemat statyczny układu poprzecznego hali (przy stężeniu ściennym pionowym)
obliczenie sztywności rygla ramy:
IR = m*I0
m = 0,7 ( przy wzajemnym nachyleniu pasów równym 1,1)
I0 = e2*Ag*Ad / (Ag + Ad)
e = 1,74 m odległość między środkami ciężkości pasów
Ag = 0,00364 m2
Ad = 0,001 m2 pola przekrojów pasów
I0 = 1,742*0,00364*0,001 / (0,00364 + 0,001) = [m2*m2*m2 / (m2 + m 2) = m4] =0,0023751 m4
IR = 0,7 * 0,0023751 = 0,00166257 m4 = 166257 cm4
Zestawienie obciążeń
Obciążenia stałe
Przekrycie hali
Rodzaj obciążenia |
Symbol |
obciążenie charakterystyczne Gik |
współczynnik obciążenia γF |
obciążenie obliczeniowe Gp [kN] |
|||
|
|
[kN/m2] lub [kN/m] |
[kN] |
> 1 |
< 1 |
maxymalne Gpmax |
minimalne Gpmin |
pokrycie (108,5 m2) |
Gpdk |
0,13 (/m2) |
14,11 |
1,15 |
0,9 |
16,22 |
12,7 |
płatew (5 szt.) |
Gppk |
0,187 (/m) |
11,22 |
1,1 |
0,9 |
12,34 |
10,1 |
stężenia połaciowe (108,5 m2) |
Gpsk |
0,05 (/m2) |
5,42 |
1,1 |
0,9 |
5,96 |
4,87 |
wiązar (1 szt.) |
Gpwk |
-- |
22,00 |
1,1 |
0,9 |
24,2 |
19,8 |
podciąg kratowy (1 szt., 12 m dł.) |
Gpkk |
-- |
2,6 |
1,1 |
0,9 |
2,86 |
2,34 |
stężenie kalenicowe (12m dł.) |
Gptk |
-- |
1,55 |
1,1 |
0,9 |
1,7 |
1,39 |
Razem: |
Gpmax=63,28 kN |
Gpmin = 51,2 kN |
Ciężar obudowy
detale:
obudowa: płyty PW8/B - U2, ciężar: 0,13 kN/m2
rygle: dwa ceowniki 120, ciężar: 0,27 kN/m
belka podwalinowa: żelbet, wysokość: 0,5m, szerokość: 0,1m, ciężar: 1,25 kN/m
okna: stalowe, wymiary: szer.: 2m, wys.: 1,6 m, ciężar: 0,8 kN
Zestawienie obciążeń mimośrodowych na słup:
Lp |
rodzaj obciążenia |
ilość |
obciążenie charakterystyczne [kN] |
mimośród działania obciążenia [mm] |
1 |
belka podwalinowa |
12 m |
15 |
425 |
2 |
6 rygli |
12 m |
19,44 |
355 |
3 |
ściana osłonowa |
57,6 m2 |
7,48 |
510 |
4 |
12 okien, wys.:1,6 m, szer.: 2 m |
38,4 m2 |
9,6 |
450 |
razem: |
Gok = 51,52 kN |
|
mimośród wypadkowy:
e0 = Gi*ei / Gok = { (15*425)+(19,44*355)+(7,48*510)+(9,6*450) } / 51,52 = 415 mm
e0 = 0,415 m
Sumaryczny ciężar obudowy:
obciążenie charakt. [kN] |
obciążenie obl. [kN] |
obciążenie rozłożone [kN/m] |
mimośród |
||||||||
|
maks. γF = 1,1 |
min. γF = 0,9 |
maks. |
min. |
|
||||||
|
Gomax = 56,67 kN |
Gomin = 46,36 kN |
gomax = 6,59 kN/m |
gomin = 5,39 kN/m |
e0 = 0,415 m |
Ciężar własny słupa (wg p. 1.2.1. z poprzedniego projektu)
ciężar trzona:
gIk = 2,12 kN / m
gk = gIk *1,05 (dodatkowe 5 % na łączniki)
gk = 2,12 * 1,05 = 2,22 kN / m
gmax = gk *1,1 = 2,44
gmin = gk *0,9 = 2,0
Obciążenia zmienne
Obciążenie śniegiem (wg p. 2.2.2. z poprzedniego projektu)
Sk = 0,72 kN/m2
S = 1,008 kN/m2
Gsk = Sk * (L/2) * a
Gs = S * (L/2) * a
L - rozpiętość wiązara; L = 18 m
a - rozstaw słupów głównych, (słupy pośrednie nie przejmują obciążenia śniegiem); a = 12 m
Gsk = [kN/m2 * m * m = kN] = 0,72 * (18/2) * 12
Gsk = 77,76 kN
Gs = [kN] = 1,008 * (18/2) * 12
Gs = 108,86 kN
Obciążenie wiatrem (wg p. 2.2.3. z poprzedniego projektu)
Wiatr „z boku” (na ścianę boczną)
obliczenie parcia wiatru:
w = wk * γF wartość obliczeniowa
wk = qk * ce * wartość charakterystyczna
qk = 350 Pa charakterystyczne ciśnienie prędkości wiatru
ce = 1,02 współczynnik ekspozycji
= 1,8 współczynnik działania porywów wiatru
wk = 350 * 1,02 * 1,8
wk = 642,6 Pa [1 Pa = 1 N/m2]
wk = 0,642 kN/m2
γF = 1,3 współczynnik obciążenia
w = 0,642 * 1,3
w = 0,835 kN/m2
QWP = 0,7 * w
QWS = 0,4 * w
qW1 = 0,9 * a * w
qW2 = 0,4 * a * w
a - rozstaw słupów; a = 6 m (słupy pośrednie przejmują obciążenie wiatrem)
w = 0,835 kN/m2
QWP = 0,7 * 0,835 = 0,584 kN/m2
QWS = 0,4 * 0,835 = 0,334 kN/m2
qW1 = 0,9 * 6 * 0,835 = 4,51 kN/m
qW2 = 0,4 * 6 * 0,835 = 2,004 kN/m
2.2.2.1.a.) działanie wiatru „z boku” na dźwigar (ssanie)
dane:
qW1 = 4,51 kN/m
qW2 = 2,004 kN/m
l = 9,05 m
= 5,70
sin = 0,099
cos = 0,995
wzory:
Q1 = qW1 * l
Q1X = Q1 * sin
Q1Y = Q1 * cos
Q2 = qW2 * l
Q2X = Q2 * sin
Q2Y = Q2 * cos
obliczenia:
Q1 = 4,51 * 9,05 = 40,81 kN
Q1X = 40,81 * 0,099 = 4,05 kN
Q1Y = 40,81 * 0,995 = 40,61 kN
Q2 = 2,004 * 9,05 = 18,13 kN
Q2X = 18,13 * 0,099 = 1,80 kN
Q2Y = 18,13 * 0,995 = 18,04 kN
obliczenie reakcji podpór:
H = (Q1X - Q2X) / 2
H = (4,05 - 1,80) / 2 = 1,12 kN
VII = { 0,45*Q1X + 4,5*Q1Y +13,5*Q2Y - 0,45*Q2X } / 18 z równania równowagi momentów względem podpory lewej
VII = { 0,45*4,05 + 4,5*40,61 +13,5*18,04 - 0,45*1,80 } / 18
VII = 23,73 kN
VI = Q1Y + Q2Y - VII z równania rzutów sił na oś pionową
VI = 40,61 + 18,04 - 23,73
VI = 34,92 kN
2.2.2.1.b.) działanie wiatru „z boku” na ścianę podłużną
indeks prim „ I ” oznacza parcie, natomiast bis „ II ” - ssanie
dane:
b = 6 m
h = 8,6 m
w = 0,835 kN/m2
QWP = 0,584 kN/m2
QWS = 0,334 kN/m2
wzory:
wI = QWP * b wII = QWS * b
WSI = QWP * (b * (h/2)) WSII = QWS * (b * (h/2))
W1I = 2 * WSI W1II = 2 * WSII
obliczenia:
wI = 0,584 * 6 = [kN/m2 * m = kN/m]
wI = 3,504 kN/m
wII = 0,334 * 6 = [kN/m2 * m = kN/m]
wII = 2,004 kN/m
WSI = 0,584 * (6 * (8,6 / 2)) = [kN/m2 * m *m = kN]
WSI = 15,06 kN
WSII = 0,334 * (6 * (8,6 / 2)) = [kN/m2 * m *m = kN]
WSII = 8,62 kN
W1I = 2 * 15,06 = [kN]
W1I = 30,13 kN
W1II = 2 * 8,62 = [kN]
W1II = 17,23 kN
wiatr od czoła hali
w = 0,835 kN/m2
QW = 0,5 * w
qW = 0,4 * a * w
a - rozstaw słupów; a = 6 m (słupy pośrednie przejmują obciążenie wiatrem)
QW = 0,5 * 0,835 = [kN/m2]
QW = 0,417 kN/m2
qW = 0,4 * 6 * 0,835 = [m * kN/m2 = kN/m]
qW = 2,004 kN/m
2.2.2.2.a.) działanie wiatru od czoła na dźwigar. (dane: , l w p. 2.2.2.1.a.)
wzory:
Q = qW * l
QY = Q * cos
obliczenia:
Q = 2,004 * 9,05 = [kN/m * m = kN]
Q = 18,13 kN
QY = 18,13 * 0,995 = [kN]
QY = 18,045 kN
obliczenie reakcji podpór:
VI = VII = V = QY = 18,04 kN
H = 0 (ponieważ siły QX się znoszą )
2.2.2.2.b.) działanie wiatru od czoła na ścianę podłużną
dane:
Qw = 0,417 kN/m2
b = 6 m
h = 8,6 m
wzory:
w = QW * b
WS = Qw * (b * (h/2))
W1 = 2 * WS
obliczenia:
w = 0,417 * 6 = [kN/m2 * m = kN/m]
w = 2,5 kN/m
WS = 0,417 * (6 * (8,6 / 2)) = [kN/m2 * m * m = kN]
WS = 10,76 kN
W1 = 2 * 10,76 = [kN]
W1 = 21,52 kN
Obciążenie temperaturą.
2.2.3.a.) obniżenie temperatury o t = - 30 0C (względem temperatury montażu)
2.2.3.b.) podwyższenie temperatury o t = + 30 0C (względem temperatury montażu)
Obliczenia statyczne układu poprzecznego
Schematy obciążeń
Schemat I - obciążenia stałe maxymalne
wartości sił:
Gpmax = 63,28 kN
gomax = 6,59 kN/m
momax = gomax * e0
e0 = 0,415 m
momax = 6,59 * 0,415 = [kN/m * m = kN]
momax = 2,73 kN
Schemat II - obciążenia stałe minimalne
wartości sił:
Gpmin = 51,2 kN
gomin = 5,39 kN/m
momin = gomin * e0
e0 = 0,415 m
momin = 5,39 * 0,415 = [kN/m * m = kN]
momin = 2,23 kN
Schemat III - obciążenie śniegiem
wartości sił:
Gs = 108,86 kN
Schemat IV - obciążenie wiatrem z lewej strony
wartości sił:
wI = 3,504 kN/m
wII = 2,004 kN/m
W1I = 30,13 kN
W1II = 17,23 kN
VI = 34,92 kN
VII = 23,73 kN
H = 1,12 kN
Schemat V - obciążenie wiatrem z prawej strony (lustrzane odbicie schematu IV)
wartości sił:
wI = 3,504 kN/m
wII = 2,004 kN/m
W1I = 30,13 kN
W1II = 17,23 kN
VI = 34,92 kN
VII = 23,73 kN
H = 1,12 kN
Schemat VI - obciążenie wiatrem ściany czołowej
wartości sił:
W1 = 21,52 kN
w = 2,5 kN/m
V = 18,04 kN
W
Schemat VII - obciążenie temperaturą (ogrzanie)
wartości sił:
t = +30 0C
Schemat VIII - obciążenie temperaturą (ochłodzenie)
wartości sił:
t = -30 0C
Wyznaczenie sił wewnętrznych
Schemat słupa (i oznaczenie przekroju)
po stronie włókien wyróżnionych moment gnący dodatni
Obliczenia statyczne
Opis sposobu obliczeń:
Obliczeń dokonano za pomocą programu komputerowego FSW, wersja: FSW95
Wykresy sił wewnętrznych - od poszczególnych schematów obciążeń
Wykresy w załączniku 1
Zestawienie wyników
Numer schematu: |
Rodzaj obciążenia i nazwa schematu: |
siły wewnętrzne w przekroju A - A |
|||
|
|
M [kNm] |
V [kN] |
N [kN] |
|
OBCIĄŻENIA STAŁE |
|||||
I |
Obc. stałe |
maxymalne |
- 0,0141 |
+ 2,72 |
- 119,95 |
II |
|
minimalne |
- 0,0115 |
+ 2,28 |
- 97,55 |
OBCIĄŻENIA ZMIENNE |
|||||
III |
Obciążenie śniegiem |
0 |
0 |
- 108,86 |
|
IV |
Obciążenie wiatrem |
z lewej strony |
+ 302,84 |
+ 50,28 |
+ 34,92 |
V |
|
z prawej strony |
- 288,88 |
- 42,2 |
+ 23,73 |
VI |
|
od czoła |
- 23,26 |
- 13,45 |
+ 18,04 |
VII |
Obciążenie temperaturą |
podgrzanie |
- 2,63 |
- 0,306 |
0 |
VIII |
|
ochłodzenie |
+ 2,63 |
+ 0,306 |
0 |
Obliczenie ekstremalnych wartości sił wewnętrznych dla przekroju A - A - z uwzględnieniem współczynników jednoczesności obciążeń.
Schematy sił ekstremalnych potrzebne do projektowania:
1.) Mmax, Vodp, Nodp 2.) Mmin, Vodp, Nodp
3.) Modp, Vmax, Nodp 4.) Modp, Vmin, Nodp
5.) Modp, Vodp, Nmax 6.) Modp, Vodp, Nmin
Schematy obciążeń jakie należy wliczyć do poszczególnych schematów sił ekstremalnych:
Schematy sił ekstremalnych: |
schematy obciążeń |
|||
|
schemat obciążenia stałego |
pierwszy schemat obciążenia zmiennego |
drugi schemat obciążenia zmiennego |
|
|
wartość współczynnika jednoczesności: |
1,0 |
1,0 |
0,9 |
Mmax, Vodp, Nodp |
II |
IV |
VIII |
|
Mmin, Vodp, Nodp |
I |
V |
VII |
|
Modp, Vmax, Nodp |
I |
IV |
VIII |
|
Modp, Vmin, Nodp |
II |
V |
VII |
|
Modp, Vodp, Nmax |
II |
IV |
|
|
Modp, Vodp, Nmin |
I |
III |
|
Tabelaryczne zestawienie wyników:
Schemat sił ekstremalnych |
M [kNm] |
V [kN] |
N [kN] |
Mmax, Vodp, Nodp |
+ 305,45 |
+ 52,86 |
- 62,63 |
Mmin, Vodp, Nodp |
- 291,52 |
- 39,78 |
- 96,22 |
Modp, Vmax, Nodp |
+ 305,45 |
+ 53,31 |
- 85,03 |
Modp, Vmin, Nodp |
- 291,52 |
- 40,22 |
- 73,82 |
Modp, Vodp, Nmax |
+ 302,82 |
+ 52,56 |
- 62,63 |
Modp, Vodp, Nmin |
- 0,0141 |
+ 2,72 |
- 228,81 |
Obliczenia wytrzymałościowe trzonu słupa
Po wykonaniu obliczeń wytrzymałościowych dla trzonu wykonanego z profilu HEB 600 okazało się że nośność przekroju tego trzonu jest wykorzystana w bardzo niewielkim stopniu (rzędu 15 %) w związku z tym stopniowo zmniejszając przekrój i wykonując obliczenia stwierdzono że optymalnym przekrojem będzie HEB 340, w niniejszym opisie zamieszczono obliczenia wytrzymałościowe dla tegoż przekroju. Obliczeń statycznych nie przeprowadzano ponownie.
Schematy statyczne
dane geometryczne: przyjęto HEB 340
A = 171 cm2 m = 134 kg/m
IX = 36660 cm4 IY = 9690 cm4
iX = 14,6 cm iY = 7,53 cm
I = 2450 cm6 I = 258 cm4
WX = 2160 cm3 WY = 646 cm3
W = 10 300 cm4 h = 340 mm
bf = 300 mm tw = 12 mm
tf = 21,5 mm R = 27 mm
dane materiałowe: gatunek stali: St3S
wytrzymałość obliczeniowa (zależy od grubości ścianki - t):
t ≤ 16 mm fd = 215 MPa
16 mm < t ≤ 40 mm fd = 205 MPa
E = 205 GPa G = 80 GPa
schemat statyczny:
lOX = lOY = 8,6 m
X = 1,4
Y = 1,0
Ustalenie klasy przekroju
Klasę przekroju ustalono, wyznaczając kolejno: klasę środnika oraz klasę półek.
Klasę środnika ustalono określając najpierw rozkład naprężeń normalnych: pochodzących od siły osiowej oraz naprężeń normalnych od momentu zginającego, wielkość naprężeń normalnych ustalono dla kombinacji Nmin Modp (ze względu na maxymalną - co do wartości bezwzględnej - siłę osiową).
yA = yB = 0,1215 m
σA = σA(N) + σA(M)
σB = σB(N) σB(M)
σA(N) = σB(N) = N / F = 13 380,7 kPa
σA(M) = σB(M) = M*y / IX = 4,67 kPa
ze względu na znikomą wartość naprężenia normalnego od momentu zginającego w stosunku do naprężenia normalnego od siły osiowej należy przyjąć prostokątny układ naprężeń w środniku
parametry przekroju: = (215 / fd)0,5 = 1
b/t = 243 / 12 = 20,25 klasa I
Klasa półki: (układ naprężeń - jw.)
parametry przekroju: = (215 / fd)0,5 = 1,024
b/t = 117 / 21,5 = 5,44 klasa I
Wniosek: przekrój jest przekrojem klasy I
Wyznaczenie nośności obliczeniowej przekroju:
nośność obliczeniowa przy zginaniu:
MRX = PX * WX * fd = [m3 * kN/m2 = kNm]
PX = 1,07
WX = 0,00216 m3
fd = 215 000 kPa
MRX = 1,07 * 0,00216 * 215 000
MRX = 496,9 kNm
nośność obliczeniowa przy osiowym ściskaniu:
NRC = * A * fd = [m2 * kN/m2 = kN]
= 1 ( klasa I )
A = 0,0171 m2
NRC = 1 * 0,0171* 215 000
NRC = 3676,5 kN
Współczynniki długości wyboczeniowej słupa.
X = 1,4
Y = 1,0
Smukłości - i współczynniki wyboczeniowe - słupa.
smukłości:
X = leX / iX
leX = X * lOX
X = 1,4
lOX = 8,6 m
leX = 1,4 * 8,6 = 12,04 m
iX = 14,6 cm = 0,146 m
X = 12,04 / 0,146 = 82,46
Y = leY / iY
leY = Y * lOY
Y = 1,0
lOY = 8,6 m
leY = 8,6 m
iY = 7,53 cm = 0,0753 m
Y = 8,6 / 0,0753 = 114,2
smukłości względne:
X = X / P
P = 84 * (215 / fd)0,5
P = 84
X = 82,46 / 84 = 0,981 (tabl. 11 w PN, krzywa wyboczeniowa „a”) X = 0,707
Y = Y / P
P = 84
Y = 114,2 / 84 = 1,36 (tabl. 11 w PN, krzywa wyboczeniowa „b”) Y = 0,448
Współczynnik zwichrzenia - przy założeniu że słup jest niezabezpieczony przed zwichrzeniem.
obliczenie wartości momentu krytycznego - MCr :
MCr = iS * (NY * NZ)0,5
iS = (i02 + yS2)0,5
i0 = (iX2 + iY2)0,5 = 16,42 cm = 0,1642 m
yS = 0
iS = (i02)0,5 = i0
iS = 0,1642 m
NY = (2 * E * IY) / (Y * l)2 = [ (kN/m2 * m4) / m2 = kN ]
NY = (2 * 205 000 000 * 0,000 096 9) / (1 * 8,6)2
NY = 2650,8 kN
NZ = 1/ iS2 * [ (2 * E * I) / ( * l)2 + G * IT] = [ 1/ m2 * ( (kN/m2 * m6) / m2 + kN/m2 * m4) = kN]
iS = 0,1642 m
I = IY * h2 / 4
I = 0,000 002 800 4 m6
= 1
IT = 0,000 002 158 m4
NZ = 1/ 0,16422 * [(2*205000000*0,0000028004) / (1*8,6)2+ 80000000*0,000002158]
NZ = 9383,16 kN
MCr = 0,1642 * (2650,8 * 9383,16)0,5
MCr = 818,91 kNm
obliczenie współczynnika zwichrzenia:
L = 1,15 * (MRX / MCr)0,5
MRX = 496,9 kNm
L = 1,15 * (496,9 / 818,91)0,5
L = 0,895 (tabl. 11 w PN, krzywa wyboczeniowa „a”) L = 0,777
Sprawdzenie nośności słupa - warunek nośności.
N / (i * NRC) + (X * MXmax) / (L * MRX) + (Y * MYmax) / MRY ≤ 1 - i
Sprawdzenie warunku nośności przy wyboczeniu w płaszczyźnie prostopadłej do osi X - w warunku nośności: i = X
i = X = 0,707
NRC = 3676,5 kN
X = 1,0
L = 0,777
MRX = 496,9 kNm
MYmax = 0 (słup nie jest obciążony wzdłuż osi Y)
i = X = 1,25 * X * X2 * (X*MXmax / MRX) * (N / NRC)
X = 0,981
warunek nośności należy sprawdzić w trzech schematach sił ekstremalnych:
1.) Modp, Vodp, Nmin
2.) Mmax, Vodp, Nodp
3.) Mmin, Vodp, Nodp
ad. 1.) Modp = 0,0141 kNm Vodp = 2,72 kN Nmin = 228,81 kN
X = 1,25 * 0,707* 0,9812 * (1*0,0141 / 496,9) * (228,81 / 3676,5)
X = 0,0000015 ≈ 0
war. nośn.:
228,81 / (0,707* 3676,5) + (1 * 0,0141) / (0,777* 496,9) ≤ 1
0,088 ≤ 1 warunek spełniony (wykorzystanie nośności w 8,8 %)
ad. 2.) Mmax = 305,18 kNm Vodp = 52,82 kN Nodp = 62,63 kN
X = 1,25 * 0,707* 0,9812 * (1*305,18/ 496,9) * (62,63 / 3676,5)
X = 0,00889 ≈ 0
war. nośn.:
62,63 / (0,707* 3676,5) + (1 * 305,18) / (0,777* 496,9) ≤ 1 - 0,00889
0,814 ≤ 0,991 warunek spełniony (wykorzystanie nośności w 82,1 %)
ad. 3.) Mmin = 291,25 kNm Vodp = 39,72 kN Nodp = 96,22 kN
X = 1,25 * 0,707* 0,9812 * (1*291,25/ 496,9) * (96,22 / 3676,5)
X = 0,013 ≈ 0
war. nośn.:
96,22 / (0,707* 3676,5) + (1 * 291,25) / (0,777* 496,9) ≤ 1 - 0,00889
0,791 ≤ 0,987 warunek spełniony (wykorzystanie nośności w 80,1 %)
4.7.2. Sprawdzenie warunku nośności przy wyboczeniu w płaszczyźnie prostopadłej do osi Y - w warunku nośności: i = Y
i = Y = 0,448
NRC = 3676,5 kN
Y = 1,0
L = 0,777
MRX = 496,9 kNm
MYmax = 0 (słup nie jest obciążony wzdłuż osi Y)
i = Y = 1,25 * Y * Y2 * (Y*MYmax / MRY) * (N / NRC)
ponieważ MYmax = 0 Y = 0
warunek nośności należy sprawdzić - jw. - w trzech schematach sił ekstremalnych:
1.) Modp, Vodp, Nmin
2.) Mmax, Vodp, Nodp
3.) Mmin, Vodp, Nodp
ad. 1.) Modp = 0,0141 kNm Vodp = 2,72 kN Nmin = 228,81 kN
war. nośn.:
228,81 / (0,448* 3676,5) + (1 * 0,0141) / (0,777* 496,9) ≤ 1
0,139 ≤ 1 warunek spełniony (wykorzystanie nośności w 13,9 %)
ad. 2.) Mmax = 305,18 kNm Vodp = 52,82 kN Nodp = 62,63 kN
war. nośn.:
62,63 / (0,448* 3676,5) + (1 * 305,18) / (0,777* 496,9) ≤ 1
0,828 ≤ 1 warunek spełniony (wykorzystanie nośności w 82,8 %)
ad. 3.) Mmin = 291,25 kNm Vodp = 39,72 kN Nodp = 96,22 kN
war. nośn.:
96,22 / (0,448* 3676,5) + (1 * 291,25) / (0,777* 496,9) ≤ 1
0,812 ≤ 1 warunek spełniony (wykorzystanie nośności w 81,2 %)
Sprawdzenie nośności na ścinanie
VR = 0,58 * AV * fd
AV = h * tw = 0,34 * 0,012 = 0,00408 m2
VR = 0,58 * 0,004 08 * 215 000 000
VR = 508,776 kN
0,6 VR = 305,26 kN
Vmax = 53,31 kN
Vmax < 0,6 VR oznacza to że nie ma konieczności obliczania MRV (nośności obliczeniowej
zredukowanej)
UWAGA: W związku ze znacznym zmniejszeniem profilu słupa (z HEB 600 na HEB 340) w stosunku do przyjętego w obliczeniach statycznych układu poprzecznego hali należałoby sprawdzić czy nie został przekroczony Stan Graniczny Użytkowania, a konkretnie czy przemieszczenie poziome głowic nie przekroczyło wartości maksymalnej (warunek normowy: umax ≤ h / 150 )
W niniejszym ćwiczeniu pominięto te obliczenia.
Głowica słupa.
5.1. Rozwiązanie konstrukcyjne
5.2. Obciążenie głowicy
maksymalne siły osiowe działające na słup (dla rozstawu słupów 12 m):
- siła z obciążenia wiązarem: N = GP/2 - GPk
N = 28,78 kN
- siła z obciążenia podciągiem: NP = (GP - GPk) / 4 + GPk/2
NP = 16,53 kN
5.3. Wymiarowanie połączeń
obliczenie lg:
- warunki konstrukcyjne: 0,2 tmax ≤ a ≤ 0,7 tmin
tmax = 14 mm tmin = 12 mm
0,2 tmax =2,8 mm 0,7 tmin = 8,4 mm
przyjęto: a = 6 mm
- obliczenie nośności spoin: AS = 2 * a * c0 = [m * m = m2]
AS = 2 * 0,006 * 0,078 = 0,000936 m2
σ = N / AS = [kN / m2 = kPa]
σ = 28,78 / 0,000936 = 30 747,86 kPa = 30,74 MPa
║ = 0
┴ = σ┴ = σ / (2)0,5 = 21,7 MPa
nośność spoin pachwin-
owych w złożonym stanie
naprężenia: 1.) warunek: * (σ┴ 2 + 3 * ┴ 2)0,5 ≤ fd
= 0,7
* (σ┴ 2 + 3 * ┴ 2)0,5 = 30,43 MPa
30,43 MPa ≤ fd = 215 MPa warunek spełniony
2.) warunek: σ┴ ≤ fd
21,7 MPa ≤ fd = 215 MPa warunek spełniony
założona długość spoiny spełnia warunki nośności, spoina lg zostanie wykonana na całym prostoliniowym odcinku środnika lg = 240 mm
- sprawdzenie środnika
słupa: A = tw * c0I
tw = 12 mm
c0I = lg - 20 mm = 223 mm 220 mm
A = 0,012 m * 0,22 m = 0,00264 m2
σ = N/A
N = 28,78 kN
σ = 28,78 / 0,00264 = 10901,5 kPa = 10,9 MPa
σ ≤ fd = 215 MPa warunek spełniony
- oparcie podciągu kratowego na słupie:
lS ≥ NP / (2 * a * ║ * fd)
NP = 16,53 kN
warunki konstrukcyjne na grubość spoiny - a:
0,2 tmax ≤ a ≤ 0,7 tmin
tmax = 20 mm tmin = 12 mm
0,2 tmax = 4 mm 0,7 tmin = 8,4 mm
przyjęto: a = 6 mm
║ = 0,8 (dla Re ≤ 255 MPa)
lS ≥ 16,53 / (2 * 0,006 * 0,8 * 215 000)
lS ≥ 0,008 m = 8 mm
przyjęto (po dodaniu 10 mm z każdej strony): lS = 30 mm
Podstawa słupa.
6.1. Założenia konstrukcyjne
Beton fundamentu: B20
fb = 106 MPa
Eb = 27 GPa
grubość blach trapezowych: t = 14 mm
śruby kotwiczne: fajkowe F30
d = 30 mm
AS = 561 mm2 - pole przekroju rdzenia
Rm = 830 MPa Re = 660 MPa
SRt = 303 kN SRv = 265 kN
wybór najniekorzystniejszego
schematu obciążenia spośród trzech:
1.) Mmax = 305,45 kNm, Nodp = 62,63 kN
2.) Nmin = 228,81 kN, Modp = 0,0141 kNm
3.) Mmin = 291,52 kNm, Nodp = 96,22 kN
w celu stwierdzenia który schemat obciążenia jest najniekorzystniejszy obliczono maxymalną wartość naprężenia jaka wystąpi na powierzchni blachy podstawy o wymiarach (wg rysunku obok) 0,4 m x 0,5 m
σmax = N / F + M / W
1.) σmax = 15 MPa
2.) σmax = 1,14 MPa
3.) σmax = 14,5 MPa
schemat najmniej korzystny to schemat:
1.) Mmax = 305,45 kNm, Nodp = 62,63 kN
6.2. Obliczenie wysokości blach trapezowych
- grubość spoiny między blachą
trapezową a blachą podstawy: warunki konstrukcyjne:
0,2 tmax ≤ a ≤ 0,7 tmin
tmax = 20 mm tmin = 14 mm
0,2 tmax = 4 mm 0,7 tmin = 9,8 mm
przyjęto: a = 8 mm
- maxymalna siła: N1max = N / 2 + M / h
N, M z odpowiedniego schematu obciążenia
h = 0,34 m wysokość przekroju słupa
N1max = 62,63 / 2 + 305,45 / 0,34 = 929,7 kN
- wysokość blachy: minimalna wysokość wynika z koniecznej długości spoin
pomiędzy trzonem słupa a blachą trapezową
hbl ≥ N1 / (2 * a * ║ * fd) wzór aktualny dla czterech
spoin łączących słup z blachą
trapezową
hbl ≥ 929,7 / (2 * 0,008 * 0,8 * 215 000) = 0,3378 m
po zaokrągleniu i dodaniu po 10 mm z każdej strony przyjęto
wysokość blach trapezowych na hbl = 360 mm
6.3. Wymiarowanie blachy podstawy
6.3.1. Naprężenia pod stopą i siły w kotwach
- rozkład naprężeń - wyznaczenie bryły naprężeń za pomocą wzoru Fishera
e = M / N = 4,87 m
t = a + e - m = 0,38 + 4,87 - 0,73
t = 4,52 m
AS = 2 * AS1 = 2 * 561 mm2
AS = 0,001122 m2
wzór Fischera:
x3 + 3t * x2 - [ (6 * AS * E) / (B * Eb) ] * (e + a) * (m - x) = 0
x3 + 3*4,52 * x2 - [ (6 * 0,001122 * 205 000) / (0,6 * 27 000) ] * (4,87 + 0,38) * (0,73 - x) = 0
x3 + 13,56*x2 + 4,47 x - 3,26 = 0
po rozwiązaniu równania: x = 0,349 m
x/3 = 0,116 m
- poziom naprężenia: σb = [ 2*N*(e + a) ] / [ B * x * (m - x/3) ]
σb = [ 2*62,63*(4,87 + 0,38) ] / [ 0,6 * x * (0,73 - 0,116) ]
σb = 5137,57 kPa = 5,13 MPa
- siła w kotwach: Z = [ N * (t + x/3) ] / (m - x/3)
Z = [62,63 * (4,52 + 0,116) ] / (0,73 - 0,116)
Z = 472,8 kN
- naprężenie w kotwach: σ = Z / AS = 472,8 / 0,001122 = 421,4 MPa
- naprężenie w jednej kotwie: σ / 2 = 210,7 MPa < Rm = 830 MPa warunek spełniony
6.3.2. Schemat blachy
- obliczenie maksymalnych wartości momentów zginających w poszczególnych fragmentach płyty:
symbol fragmentu |
schemat statyczny |
naprężenie występujące pod danym fragmentem |
|
wspornik |
5,13 MPa |
|
płyta podparta wzdłuż trzech krawędzi |
5,13 MPa |
|
płyta podparta wzdłuż czterech krawędzi |
2,48 MPa |
- momenty maksymalne:
: M(1)max = 0,5 * p * c2
p = 5,13 MPa * 1m = 5,13 MN/m
c = 0,136 m
M(1)max = 0,5 * 5,13 * 0,1362 = 47,44 kNm
: M(2)max = * p * a2
b/a = 180 / 300 = 0,6 = 0,074
p = 5,13 MPa * 1m = 5,13 MN/m
a = 0,3 m
M(2)max = 0,074 * 5,13 * 0,32 = 34,16 kNm
: M(3)max = * p * a2
b/a = 297 / 144 = 2,06 2,0 = 0,1
p = 2,48 MPa * 1m = 2,48 MN/m
a = 0,144 m
M(3)max = 0,1 * 2,48 * 0,1442 = 5,14 kNm
- grubość blachy należy obliczyć ze względu na moment zginający występujący we fragmencie (1):
g = [ (6 * Mmax) / fd * 1 m ]0,5
Mmax = M(1)max = 47,44 kNm
fd = 215 000 MPa
g = [ (6 * 47,44) / 215 000 * 1 ]0,5 = 0,0363 m = 36,3 mm przyjęto: g = 38 mm
6.3.3. Belki kotwiące górne:
- siły wewnętrzne w belce:
Z1 = Z / 2 = 472,8 / 2 = 236,44 kN
VA = VB = 236,44 kN
Vmax = 236,44 kN
Mmax = Z1 * 0,128 m = 30,26 kNm
- wymiarowanie belek ze względu na siłę poprzeczną:
Vmax < V0
V0 = 0,6 * VR
VR = 0,58 * AV * fd
V0 = 0,6 * 0,58 * AV * fd
Vmax < 0,6 * 0,58 * AV * fd
AV > Vmax / 0,6 * 0,58 * fd
AV > 236,44 / 0,6 * 0,58 * 215 000 = 0,00316 m2
AV = 0,00316 m2 2 ceowniki 200 (0,00352 m2)
- wymiarowanie belek ze względu na moment zginający:
σ < fd
σ = Mmax / Wpotrz
Mmax / Wpotrz < fd
Wpotrz > Mmax / fd
Wpotrz > 30,26 / 215 000
Wpotrz > 0,00014074 m3 = 140,7 cm3 2 ceowniki 140 (WX = 173 cm3)
- ostatecznie przyjęto: 2 ceowniki 200
6.4. Sprawdzenie naprężeń w blachach pionowych (trapezowych):
- schemat:
- parametry geometryczne przekroju poprzecznego:
A = 2 * (14 * 340) + 38 * 600 = 32320 mm2 = 0,0323 m2
yS = 70 mm
yC = 308 mm
IXS = 0,000335 m4
WX = 0,001087 m3
- określenie klasy przekroju:
klasa blachy podstawy: b/t = 314/20 = 15,7
= 1 kl. I
klasa blachy trapezowej: b/t = 340/14 = 24,3
= 1 kl. IV
klasa całego przekroju: IV
- nośność obliczeniowa przekroju:
MR = * WX * fd
WX = 0,001087 m3
fd = 215 MPa
= p
p = b/t * K/56 * (fd/215)0,5
b/t = 340 / 14
K = 2,2 + 0,8
= 1
K = 3
p = 340 / 14 * 3/56 * (215/215)0,5
p = 1,3 p = 0,526 = 0,526
MR = 0,526 * 0,001087 * 215 000
MR = 123 kNm
VR = 0,58 * pv * AV * fd
AV = 2 * b * t = 2 * 0,014 * 0,34 = 0,00952 m2
fd = 215 MPa
pv = 1 / p = 1 / 1,3 = 0,768
VR = 0,58 * 0,768 * 0,00952 * 215 000
VR = 911,7 kN
- określenie wartości sił w przekrojach - i - :
V = Z = 472,8 kN
V = Z - V + N = N = 62,6 kN
M = Z * ez = 472,8 * 0,21 = 99,3 kNm
M = V * eI = 62,6 * 0,09 = 37 kNm
Vmax = max { V ; V } = V = 472,8 kN
Mmax = max { M ; M } = M = 99,3 kNm
- sprawdzenie nośności:
VR > Vmax
VR = 911,7 kN > Vmax = 472,8 kN warunek spełniony
MR > Mmax
MR = 123 kNm > Mmax = 99,3 kNm warunek spełniony
- dodatkowy warunek nośności:
V0 = 0,3 * VR = 273, 5 kN
V0 < Vmax zachodzi konieczność sprawdzenia warunku: Mmax < MR,V
MR,V = MR * [1 - IV/I * (Vmax/VR)2 ]
IV - moment bezwładności części przekroju
utworzonej przez blachy trapezowe, IV = 0,0000917 m4
I - moment bezwładności całego przekroju I = 0,000335 m4
MR,V = 123 * [1 - 0,0000917 / 0,000335 * (472,8 / 911,7)2 ]
MR,V = 114 kNm
Mmax = 99,3 kNm < MR,V = 114 kNm warunek spełniony
- konstrukcyjne przyjęcie spoin poziomych, łączących poziomą blachę podstawy z pionowymi blachami trapezowymi
warunki konstrukcyjne: 0,2 tmax ≤ a ≤ 0,7 tmin
tmax = 38 mm tmin = 14 mm
0,2 tmax =7,6 mm 0,7 tmin = 9,8 mm
przyjęto: a = 8 mm
ze względu na znaczną grubość blachy podstawy w stosunku do grubości spoiny zachodzi konieczność bardzo starannego wykonania tej spoiny - uwaga ta została umieszczona na rysunku konstrukcyjnym
Stężenia ścienne hali.
7.1. Schemat:
F = 5,2 * 9 - 0,5 * 0,9 * 9 - 0,5 * 0,45 * 9 = 40,725 m2
7.2. Zestawienie obciążeń:
wiatr, parcie:
HWP = qk * ce * cp * * γ * F
qk = 350 Pa = 0,35 kPa
ce = 1,02
cp = 0,7 (ściana nawietrzna)
= 1,8
γ = 1,3
F = 40,725 m2
HWP = 23,8 kN
wiatr, ssanie:
HWS = ( HWP / cp ) * cS = (23,8 / 0,7) * 0,4 = 13,6 kN
HW = HWP + HWS = 37,4 kN
obciążenie poziome od przechyłu słupów:
H0 = 0 * Ni
Ni - siła z wiązara, Ni = 63,28 kN, liczba słupów w płaszczyźnie podłużnej hali: 8
0 = (r1 * r2) / 200
r1 = (5 / h)0,5 = (5 / 8,6)0,5 = 0,762
r2 = 0,5 * (1+ (1 / h)0,5 ) = 0,5 * (1+ (1 / 8,6)0,5 ) = 0,676
0 = (0,762 * 0,676) / 200 = 0,00257
H0 = 0,00257 * 8 * 63,28 = 1,305 kN
H = HW + H0 = 37,4 + 1,305 = 38,7 kN
7.3. Wymiarowanie prętów stężeń.
- siła w prętach
obliczenia statyczne wykonane za pomocą programu komputerowego FSW (za pomocą tej samej wersji co obliczenia statyczne układu poprzecznego) wykazały, że stężenia pracują na siły ściskające i rozciągające - w związku z tym należy pręt stężenia projektować na ściskanie z możliwością wyboczenia
wartość siły ściskającej: N = 41,7 kN
- charakterystyka przekroju
x = y =
1,0
A = 34 cm2
fd = 215 MPa
IX = 728 cm4
IY = 604 cm4
ix = 4,62 cm
iy = 4,21 cm
i1 = 1,59 cm
WX = 121 cm3
WY =110 cm3
- klasa przekroju:
klasa środnika: klasa stopki:
b/t = 154 / 8,8 = 17,5 b/t = 54,7 / 11,5 = 4,75
= 1 kl. I = 1 kl. I
klasa przekroju: I = 1
- sprawdzenie przekroju na wyboczenie giętne względem osi x - x:
smukłość: X = ( X * l ) / iX = 970 / 4,62 = 209,9
smukłość porównawcza: P = 84 * ( 215 / fd )0,5 = 84
smukłość względna: X = X / P = 209,9 / 84 = 2,5
współczynnik niestateczności: X = 2,5 X = 0,185
- nośność obliczeniowa przekroju:
NRC = * A * fd = 0,0034 * 215000 = 731 kN
- sprawdzenie warunku nośności:
N / X * NRC ≤ 1
41,7 / 0,185 * 731 = 0,3 ≤ 1 warunek spełniony
- sprawdzenie przekroju na wyboczenie giętne względem osi y - y:
smukłość: Y = (Y * l) / iY = 970 / 4,21 = 230,4
smukłość wyboczenia giętnego
pojedynczej gałęzi: 1 = l1 / i1 = 100 / 1,59 = 62,9
smukłość względna: 1 = 1 / P = 0,748
współczynnik niestateczności: 1 = 0,748 1 = 1 =
liczba gałęzi w płaszczyźnie
przewiązek: m = 2
smukłość zastępczego pręta
złożonego: ` m = ( Y 2 + m/2 * 12 )0,5
m = (230,4 2 + 2/2 * 62,92 )0,5 = 238,8
smukłość względna: m = (m / P) * ()0,5 = 2,84 = 0,15
- nośność obliczeniowa przekroju:
NRC = * A * fd = 0,0034 * 215000 = 731 kN
- sprawdzenie warunku nośności:
N / * NRC ≤ 1
41,7 / 0,15 * 731 = 0,38 ≤ 1 warunek spełniony
- połączenie stężenia ze słupem
schemat:
typ śruby: M 16
klasa właściwości mechanicznych: 4,6(4)
pole przekroju rdzenia: AS = 157 mm2
średnica rdzenia: d = 16 mm
wytrzymałość na rozciąganie: SRt = 32 kN
granica plastyczności: Re = 240 MPa
wytrzymałość na ścinanie: SRv = 36,2 kN
rozstaw: 40 mm
- sprawdzenie połączenia śrubowego na ścinanie i docisk:
F ≤ FRj
F - siła w pręcie, F = N = 41,7 kN
FRj - nośność połączenia:
FRj = n * * SR
n - liczba śrub, n =2
- współczynnik redukcyjny, = 1 (ponieważ odległość między skrajnymi łącznikami
w kierunku obciążenia jest mniejsza niż 15d)
SR - nośność śruby, SR = SRv = 36,2 kN
FRj = 2 * 1 * 36,2
FRj = 72,4 kN
F = 41,7 kN ≤ FRj = 72,4 kN
stopień wykorzystania nośności: 41,7 / 72,4 * 100 % = 57 %
POLITECHNIKA ŚLĄSKA HALA STALOWA Str. 1
w Gliwicach