BĄDŹ ASERTYWNY DARZ SZACUNKIEM INNYCH I POZYSKAJ ICH SZACUNEK.
Podstawą relacji między ludźmi jest dążenie do równowagi między potrzebami własnymi i innych ludzi. Powinniśmy zachowywać się w taki sposób, aby inni ludzie odczuwali, że darzymy ich szacunkiem i chcemy pozyskać ich wzajemny szacunek. Ten typ zachowania określa się jako asertywny. Zachowanie asertywne pozwala Ci osiągnąć to, czego pragniesz, ale nie kosztem innych ludzi. Zachowanie asertywne jest odmienne od zachowania:
-biernego-gdy pozwalasz innym ludziom osiągnąć cel Twoim kosztem;
-agresywnego-gdy próbujesz osiągnąć swój cel, kosztem innych ludzi, nie zważając, na to czy chcą tego;
-manipulacyjnego-gdy próbujesz osiągnąć swój cel kosztem innych ludzi nie uświadamiając im tego.
GDY JESTEŚ ASERTYWNY:
Prosisz o to czego chcesz w sposób wiarygodny, otwarty i bezpośredni.
Jeśli to możliwe starasz się, aby obie strony odniosły sukces.
Starasz się być lubiany, ale nie kosztem Twoich własnych praw.
Odnosisz się pozytywnie do ludzi.
Jeśli nie lubisz niektórych zachowań ludzi to informujesz ich o tym, ale nie niszcząc ich.
Wyrażasz swoje uczucia.
Znasz swoje uczucia oraz swoje silne i słabe strony.
Jesteś lubiany głównie przez rozsądnych ludzi.
Zwykle dostajesz to czego pragniesz.
GDY JESTEŚ BIERNY:
Nie prosisz o to czego pragniesz.
Bardziej zależy Ci na tym, aby inni ludzie Ciebie lubili, niż żebyś dostał to czego chcesz.
Masz nadzieję, że inni wiedzą czego potrzebujesz.
Pozwalasz ludziom, aby szli własną drogą.
Nie ujawniasz swoich uczuć i urazów.
Skarżysz się innym a nie osobom, do których masz pretensję.
Myślisz, że jesteś słabszy, niż jesteś w istocie.
Ignorujesz i wprawiasz w zakłopotanie ludzi i zwykle nie osiągasz tego czego pragniesz.
GDY JESTEŚ AGRESYWNY:
Żądasz tego czego chcesz.
Chcesz wygrać za wszelką cenę bez względu na to czy ludzie Cię lubią czy nie.
Używasz każdej metody, która pozwala Ci osiągnąć to czego chcesz.
Jesteś krzykliwy, sarkastyczny, brutalny, terroryzujesz innych.
Działasz destrukcyjnie na ludzi.
Uważasz, że masz prawo zachowywać się w taki sposób, zaś innym ludziom odmawiasz tego prawa.
Zwykle wzbudzasz strach i jesteś nie lubiany, ale często dostajesz to czego pragniesz.
GDY JESTEŚ MANIPULUJĄCY:
Robisz aluzje, grasz oczami i używasz języka ciała, aby ktoś zrozumiał co czujesz.
Używasz szantażu emocjonalnego, grasz na poczuciu własnej winy, uwodzisz.
Nie chcesz być widziany w sytuacjach, w których wygrywasz w przeciwnym bowiem razie ludzie nie lubiliby Cię.
Zatrzymujesz swoje uczucia i urazy dla siebie.
Marudzisz, pochlebiasz, skarżysz się, posługujesz się innymi ludźmi.
Pracujesz po kryjomu.
Zwykle jesteś nie ufny i nie lubiany.
Czasami osiągasz to czego chcesz.
UMIEJĘTNOŚCI ASERTYWNE:
Ćwiczenie asertywności może zająć dużo czasu, ale zwykle jest satysfakcjonujące. Umiejętności te są godne uwagi i przydatne przy oduczaniu się negatywnych nawyków.
ZDECYDUJ CZY ASERTYWNOŚĆ JEST WŁAŚCIWĄ STRATEGIĄ, KTÓRA MOŻE BYĆ STOSOWANA OD ZARAS.
Nie łatwo „być” asertywnym szczególnie wtedy, gdy ludzie próbują kopać pod Tobą dołki: nie jest to również zawsze mądre.
Musisz zdecydować czy dana sprawa jest warta wysiłku, a czasami należy używać innych strategii lub czekać na właściwy moment.
Asertywność nie jest receptą na sukces społeczny. Niektórzy ludzie błędnie interpretują tą strategię jako egoistyczną i zagrażającą im.
Mężczyznom trudno jest np. przystosować się do asertywnych kobiet. Szczególnie trudną rzeczą jest bycie asertywnym w odniesieniu do ludzi w kontaktach, z którymi byliśmy do tej pory bierni lub manipulacyjni: uczeń-nauczyciel, dziecko-rodzic, żona-mąż, kierownik-pracownik. Wybierz odpowiedni moment, zrób jeden krok i nie oczekuj natychmiastowych rezultatów.
BUDUJ WŁASNĄ PEWNOŚĆ SIEBIE ZANIM STANIESZ SIĘ ASERTYWNY.
Asertywność opiera się na poczuciu własnej wartości i godności. Bądź swoim przyjacielem.
Rozmawiaj pozytywnie ze sobą.
W znacznym stopniu sposób w jaki zachowujemy się w stosunku do innych ludzi zależy od obrazu własnej osoby i innych, który kształtowany jest przez to, co o sobie mówimy. Jeśli wyposażysz się w pozytywne przekonania to zaczniesz w nie wierzyć i mieć inne mniemanie o sobie i otaczającym świecie. Zastąp destrukcyjne i negatywne wewnętrzne rozmowy afirmacją siebie. Powiedz sobie, że możesz to zrobić. Nie przerażaj się tym, co może pójść nie po Twojej myśli.
Gdy rozmawiasz z innymi ludźmi używaj aktywnych słów zamiast biernych.
Ja nie będę... zamiast Ja nie mogę...
Ja potrzebuję... zamiast Ja chcę...
Ja wolę... zamiast Ja muszę...
Ja mógłbym... zamiast Ja powinienem.
Bądź dobry dla siebie.
Spróbuj się cieszyć małymi sukcesami. Nie stawiaj sobie zadań niemożliwych do wykonania i nie ustalaj nierealnych harmonogramów. Możesz budować na swoim dzisiejszym sukcesie planując zrobić jutro nieco więcej. Nagradzaj siebie jeśli odniosłeś sukces. Sprawiaj sobie systematyczne przyjemności takie jak nowa książka czy urlop. Przypominaj sobie sukcesy, które odnosiłeś. Jeśli Ci się coś nie udało nie czuj się winny i nie oskarżaj siebie. Powiedz sobie, że jest to użyteczne doświadczenie, które może się przydać w jutrzejszym sukcesie. Spędzaj swój czas z ludźmi, którzy Cię lubią i aprobują.
Nie tęsknij do towarzystwa ludzi, którzy nie cenią Cię: powiedz sobie, że nie są Ciebie godni i to, że Cię nie znają jest ich stratą.
Zastanów się co może Ci pomóc w osiągnięciu sukcesu.
Opracuj to co chcesz osiągnąć. Rozważ to sam lub z przyjaciółmi. Wyobraź sobie sytuację, gdy osiągasz swoje cele, działasz w zaufaniu, sprawy idą po Twojej myśli, a inni ludzie zachowują się we właściwy sposób.
GDY MASZ DO CZYNIENIA Z INNYMI LUDŹMI.
Bądź zarozumiały, bezpośredni i konkretny.
Mów co masz na myśli bez używania niepotrzebnych słów, wychwalania, wymówek i agresji. Rozważaj jedna określona kwestię w danej chwili. Nie wprowadzaj ludzi w zamieszanie. Przywiązuj znaczenie do tego, co się właśnie stało: nie używaj przykładów z historii, ponieważ inni ludzie mogli to zapamiętać w inny sposób.
Używaj własnych stwierdzeń.
Bądź odpowiedzialny za swoje własne opinie bez udawania, że to co myślisz jest opinią kogoś innego lub osoby, z którą rozmawiasz. Używaj raczej stwierdzeń, niż pytań.
Zmień:
„Nie sądzisz, że powinieneś...” w „Myślę, że byłoby lepiej gdyby...”
„Wszyscy wiedzą, że...” w „Wiem, że...”
Nie określaj rzeczywistości za innych i nie pozwól by oni robili to za Ciebie.
Nie mów co czują, czego potrzebują lub co powinni robić. Nie pozwól też robić tego innym ludziom w stosunku do siebie. Nie spodziewaj się, że inni ludzie urządzą Twoje życie i zbudują Twój świat. Nie bierz swoich opinii i wyobrażeń za fakt. Kiedy mówisz o innych zmień zwrot „Ja wiem...” w „Mam wrażenie, że...”
Dawaj i otrzymuj „pozytywne głaskanie”.
Doceniaj i akceptuj pochwały, których udzielają Tobie inni ludzie. Dziękując im mów, że Ci przyjemnie gdy słyszysz słowa aprobaty z ich ust. Nie odrzucaj pochwał i zakładaj, że ludzie próbują Tobą manipulować. Gdy lubisz kogoś lub gdy doceniasz to co zrobili inni, powiedz to jasno.
GDY JESTEŚ KRYTYKOWANY.
Bądź krytyczny-odpowiadaj asertywnie na krytycyzm.
Krytycyzm może być sprzężeniem zwrotnym. Słuchaj uważnie słów krytyki i nie odrzucaj ich od razu. Zapytaj siebie uczciwie, czy jest to prawda, a jeżeli jest, to zastanów się, czy zmienisz swoje zachowanie. Podziękuj ludziom za ich krytycyzm. Jeśli krytyka mija się z prawda, nie bierz jej sobie do serca i przejdź nad nią do porządku dziennego.
GDY MASZ KONFLIKTY.
Dopasuj swój „język ciała” i głos do słów, które wypowiadasz.
Stój prosto, patrz innym w oczy, oddychaj powoli i rytmicznie, mów wolno, jasno i wyraźnie, nie podnoś głosu i nie uśmiechaj się gdy jestes wyprowadzony z równowagi.
Spróbuj znaleźć takie wyjście z sytuacji, w której obie strony odniosą zwycięstwo.
Unikaj konfrontacyjnych rozwiązań, w których ktoś musi przegrać. Przyjmij, że inni ludzie chcą prowadzić negocjacje, słuchaj ich uważnie, dowiedz się czego chcą i próbuj razem z nimi znaleźć wzajemnie akceptowane rozwiązania. Uznawaj i doceniaj punkt widzenia innych ludzi.
Broń swojego punktu widzenia.
Gdy chcą odwieść Cię od Twojego punktu widzenia, używaj metod „zepsutej płyty”, która polega na wielokrotnym powtarzaniu swojej opinii. Jeśli wygląda to „głupio” i agresywnie posłuż się metodą „współodczuwającej zepsutej płyty” polegającej na wyrażeniu zrozumienia dla racji strony, i pozostaniu przy własnej opinii np.: „rozumiem, że musisz iść do banku, ale nie poprowadzę za Ciebie lekcji”.
Próbuj sprawować kontrolę nad dyskusją.
Jeśli sprawy źle idą, poproś aby ludzie zastanowili się przez jakiś czas nad rozważną kwestią, co pozwoli obniżyć temperaturę dyskusji lub zaproponuj spotkanie w miejscu bardziej neutralnym.
1