Mikrokrążenie „Fizjologia człowieka” Traczyk
Do mikrokrążenia zaliczmy oprócz właściwych naczyń włosowatych , również tętczniczki i żyłki, stanowią one całość czynnościową, w której odbywa się dyfuzja pomiędzy krwią a macierzą zewnątrzkomórkową.
Średnica naczynka włosowatego - 6 um, długość 750 um. Powierzchnia wymiany wraz z powierzchnią sąsiadującej żyłki około 25000 um2.
Odległość na jaką dyfunduje tlen nie przekracza 0,4 mm, dlatego sieć naczyń włosowatych jest bardzo gęsta. W warunkach spoczynkowych tylko 25% naczyń włosowatych jest otwartych.
Całkowita powierzchnia wymiany dyfuzyjnej - 1500m2.
Na każdy milimetr kwadratowy przekroju poprzecznego tkanek przypada przeciętnie około 600 naczyń włosowatych. W tkankach w których przemiana materii i zapotrzebowanie tlenowe są wysokie 2500-3000/mm2 (mózg, mięsień sercowy, wątroba, nerki). Mięsnie szkieletowe 300-400/mm2 w spoczynku ale w czasie aktywności zwiększa się 20-krotnie.
Zepsienie tętniczo-żylne- niskooporowy kanał, przez który krew tętnicza przepływa szybko do układu żylnego, nie tracąc tlenu w wymianie gazowej. (ominięcie sieci wymiany odżywczej).Duże nagromadzenie występuje w skórze (części dystalne, palców, uszu, nosa). Odgrywają dużą rolę w termoregulacji, ich otwarcie zwiększa ogromnie przepływ krwi w powierzchownych warstwach skóry i tym samym zwiększa proces oddawania ciepła.
Krążenie wrotne (wątroba, naczynia podwzgórzowo- przysadkowe) żyły rozgałęziają się na naczynia włosowate, a te tworzą ponownie żyły.
Sieć dziwna ( kłębuszki i nerkowe)- tęcznika doprowadzająca rozdziela się na naczynia włosowate, a te zamiast żyłek tworzą ponownie tętniczkę odprowadzającą.
Sieć naczyń włosowatych wykazuje dużą plastyczność morfologiczną. Zmniejszenie podaży tlenu zagęszcza sieć naczyń włosowatych.
4 rodzaje naczyń włosowatych (różnica w przepuszczalności ścian):
1.) naczynia włosowate o ścianie ciągłej,- mała przepuszczalność, najwięcej ich występuje,
2.) naczynia włosowate okienkowate, przepuszczalne dla białek o mniejszej cząsteczce,
3.) naczynia włosowate o ścianie zwartej, nieprzepuszczalnej, (w mózgu)
4.) naczynia włosowate o ścianie nieciągłej, łatwo przepuszczalne o dużym przekroju, ( w szpiku, śledzionie, wątrobie)